Bài giảng Lịch sử lớp 8 - Tiết 44, Bài 29: Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biển về kinh tế, xã hội ở Việt Nam

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử lớp 8 - Tiết 44, Bài 29: Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biển về kinh tế, xã hội ở Việt Nam

1. THÂN MẾN CHÀO CÁC CON !
2. CHƯƠNG II: XÃ HỘI VIỆT NAM TỪ NĂM 1897-1918 Bài 29 CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM TIẾT 44: I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
3. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1.Kiến thức 2. Kĩ năng 3. Thái độ - Biết được các chính sách - Vẽ sơ đồ tư -Đánh giá được sự chính trị, kinh tế, văn hóa, duy khái quát tham lam, dã tâm giáo dục của thực dân Pháp nội dung kiến của Thực dân Pháp . Qua đó hiểu được mục thức bài học. -Thêm yêu thương đích và cách thức khai thác - Quan sát lược đồng bào, yêu đất thuộc địa của thực dân Pháp đồ để xác nước và có ý thức ở Việt Nam. định sự kiện góp phần vào công - Sự biến đổi về bộ máy nhà và trình bày cuộc xây dựng, bảo nước cũng như kinh tế, văn diễn biến sự vệ đất nước Việt hóa giáo dục ở nước ta đầu kiện lịch sử Nam vững mạnh thế kỉ XX. trên lược đồ.
4. Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer (từ 1897-1902), người cho tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất tại Việt Nam.
5. “Không một xứ sở nào trên cái thế giới này lại có nhiều nguồn lợi như cái xứ Bắc Kì. Biết bao nhiêu ngành kĩ nghệ cần phải thiết lập. Biết bao chiến dịch xán lạn cần phải vạch ra. Xứ Bắc Kì giàu có. Nơi đây chính quốc tha hồ mà bòn rút đầy tay đưa của cải về nước. Ngành xuất cảng của nước Pháp cũng sẽ thấy nơi đây là một Paul Doumer, nguồn tiêu thụ hàng hóa rất có lợi cho toàn quyền mình. Vậy thì hãy tiến lên, tiến lên”. Đông Dương (từ 1897- (Trích: Paul Doumer - Những 1902) tài nguyên xứ Bắc Kì)
6. TIẾT 44- BÀI 29 I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP ( 1897-1914) 1. Tổ chức bộ máy nhà nước XứLIÊN nửa bảo hộ - Chính sách “Chia để trị”: + Chia Việt Nam thành 3 kì (Bắc kì, BANG Trung kì, Nam kì) với ba chế độ cai trị khác nhau. Xứ bảoĐÔNG hộ + Hợp 3 kì trên lãnh thổ Việt Nam với xứ Lào và Cam-pu-chia thành DƯƠNG liên bang Đông Dương nằm trong khối liên hiệp Pháp. - Chế độ cai trị trực tiếp: + Đứng đầu là toàn quyền Đông Dương người Pháp. + Chính quyền từ Trung ương Xứ thuộc địa đến địa phương đều do người Pháp chi phối
7. SƠ ĐỒ BỘ MÁY THỐNG TRỊ CỦA PHÁP Ở ĐÔNG DƯƠNG
8. ? Em có nhận xét gì về tổ chức bộ máy cai trị của thực dân Pháp? Bộ máy cai trị chặt chẽ, Do Pháp với chi phối tay xuống tận nông Kết hợp giữa thôn. nhà nước thực dân và quan lại phong kiến Nhà nước thuộc địa nửa phong kiến
9. ? Việc Pháp tổ chức bộ máy cai trị như vậy nhằm mục đích gì? - Chia rẽ các nước Đông Dương, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc Việt Nam. Chia nhỏ để dễ bề cai trị. - Tăng cường áp bức, kìm kẹp, dễ dàng tiến hành khai thác các nước thuộc địa, làm giàu cho Pháp. - Biến khu vực Đông Dương thành một tỉnh của Pháp, xóa tên Lào, Cam-pu-chia và Việt Nam trên bản đồ Thế giới.
10. TIẾT 44 -BÀI 29: CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM 2. Chính sách kinh tế: Lĩnh vực Nội dung các chính sách Nông nghiệp - Đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất. - Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô. - Tập trung vào khai thác than và kim loại. Công nghiệp - Xây dựng một số ngành: xi-măng, điện nước, giấy, rượu, đường, vải sợi Giao thông Xây dựng hệ thống giao thông vận tải: đường bộ, vận tải đường thủy, đường sắt. Thương nghiệp Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam. Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân Tài chính sách.
11. Nông MỤC ĐÍCH VỀ CHÍNH nghiệp SÁCH KINH TẾ CỦA PHÁP - Bóc lột triệt để nguồn tài nguyên thiên nhiên và sức lao Công động của nhân dân bản xứ. nghiệp - Phục vụ nhu cầu về thị trường nguyên liệu và nhân công. - Bù đắp những thiệt hại trong GTVT quá trình xâm lược và bình định Việt Nam. TN và TC
12. CƠ CẤU KINH TẾ VIỆT NAM BIẾN CHUYỂN Cuối thế kỷ XIX Trong cuộc khai thác lần thứ nhất Nông Thủ Thương Nông Thủ Thương Giao Công công nghiệp nghiệp công nghiệp nghiệp nghiệp thông nghiệp nghiệp vận tải
13. ?Những tác động của chính Nền kinh tế Việt Nam đầu thế sách kinh tế ấy đối với nền kỉ XX đã có nhiều chuyển biến. Những yếu tố tích cực và tiêu kinh tế Việt Nam? cực đan xen nhau do đường lối nô dịch thuộc địa của Pháp *Tích cực: Đẩy nền kinh tế Việt Nam đi theo hướng TBCN, hàng hóa nhiều, phong phú hơn, thành thị và tầng lớp thị dân xuất hiện cũng nhiều hơn→ Đời sống có phần văn minh hơn. *Tiêu cực: Phát triển què quặt, không bền vững + Tài nguyên thiên nhiên bị khai thác kiệt quệ + Người dân bị bóc lột đến xương tủy với giá nhân công rẻ mạt và các loại thuế nặng nề, vô lí, tàn nhẫn. + Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn CN nặng.
14. Số lượng ruộng đất bị Pháp chiếm hécta 1600000 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 1890 1900 1910 1912 Năm Cả nước Cả nước Nam Kì Bắc Kì (10.900 ha) (301.000 ha) (1.528.000 ha) (470.000 ha)
15. Hình ảnh người nông dân Việt Nam thời Pháp thuộc
16. Đồn điền cao su của Pháp tại miền Nam
17. Cạo mủ cao su Cảnh làm việc ở đồn điền cao su Cao su đi dễ khó về Khi đi trai tráng, khi về bủng beo Cao su đi dễ khó về Trai đi mất vợ, gái về thêm con Cao su xanh tốt lạ đời Mỗi cây bón một xác người công nhân.
18. Biểu đồ sản lượng khai thác than 1903 -1913 Tấn 500000 450000 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 Năm 1903 1912 1913 (285.915 (415.000 (500.000 Tấn) Tấn) Tấn)
19. “Những bọn người rách rưới, đôi cánh tay khẳng khiu, gầy guộc, làm việc rất nặng nhọc dưới mặt trời mà lương rất thấp. Có cả đàn bà và đi sau những chiếc xe goòng là những đứa trẻ độ 10 tuổi, mặt mày bơ phờ dưới lớp bụi than nên trông già đến 40. Chúng chạy đi chạy lại không ngừng để hàng ngày lĩnh 10 hay 15 xu’’ ( Theo R. Dorgelor, Trên con Khai mỏ đường cải quan)
20. Tuyến đường sắt xuyên Việt được xây dựng năm 1902, đến 1912, tổng chiều dài là 2059 km
21. Rượu, Thiếc, giấy, chì,kẽm diêm café Than đá Các nguồn Sợi, Bông, Xuất ximăng, lợi của vải , cảng sửa chữa sợi, Pháp ở Việt tàu rựơu Gỗ, Nam diêm chè, café cao su Lúa Rượu, gạo bia, xay xát, sửa chữa Xuất tàu cảng
22. “Trời đất hỡi dân ta khốn khổ Đủ các đường thuế nọ thuế kia Lưới vây trải quét trăm bề Róc xương, róc thịt còn gì nữa đâu” (Nguyễn Phan Lăng) “Lại nghe nói Lào Cai, Yên Bái Ngàn muôn người vỡ núi, đào sông Độc thay lam chướng ngàn trùng Sông sâu quẳng xác, hang cùng chất xương” (Phan Bội Châu)
23. TIẾT 44- BÀI 29 I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP ( 1897-1914) 3. Chính sách văn hóa, giáo dục - Cho đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì nền giáo dục của thời phong kiến. - Năm 1905: Thiết lập hệ thống giáo dục phổ thông gồm 3 bậc: Trường Bưởi Ấu học, Tiểu học, Trung học. (trường Chu Văn An-Hà Nội) - Năm 1906: Mở trường Đại học Đông Dương. → Mở trường chậm, dè dặt, giảm dần ở các lớp trên và đối tượng chủ yếu là con của người Pháp, quan lại phong kiến hoặc con nhà giàu. Trong một lớp học
24. HỆ THỐNG GIÁO DỤC PHỔ THÔNG THỜI PHÁP THUỘC Chữ Hán BẬC ẤU HỌC (xã, thôn) Chữ quốc ngữ Chữ Hán BẬC TIỂU HỌC Chữ quốc ngữ (phủ, huyện) Tiếng Pháp (tự nguyện) Chữ Hán BẬC TRUNG HỌC Chữ quốc ngữ (tỉnh) Tiếng Pháp (bắt buộc)
25. ? Theo em, mục đích của chính sách văn hóa, giáo dục của thực dân Pháp ở Việt Nam có phải là “khai hóa văn minh” cho người Việt Nam không? Vì sao ? Trả lời - Không khai hóa văn minh cho người Việt. Mà thông qua giáo dục phong kiến, nhằm tạo ra một lớp người chỉ biết phục tùng. - Vì muốn kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt, lạc hậu, mê muội và sa vào tệ nạn xã hội để dễ bề cai trị - Hậu quả: Hơn 90% người dân Việt Nam đương thời mù chữ, tăm tối bởi chính sách ngu dân của Pháp.
26. Trường Đ H Đông Dương ( Trường Bưởi (trường Đại học Quốc gia –Hà Nội Chu Văn An- HN ngày ngày nay) nay) Giờ học Vật lí –Tường Đại học Đông Dương Trong lớp học
27. Cảnh hút thuốc phiện và nấu rượu thời Pháp thuộc
28. “Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học, chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước, thương nòi của ta, chúng tắm những cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu. Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược ” (Hồ Chủ tịch, "Tuyên ngôn độc lập")
29. LUYỆN TẬP Trắc nghiệm khách quan Bài 1: Mục đích các chính sách khai thác kinh tế của thực dân Pháp là gì ? A Nhằm cứu vãn nền nông nghiệp đang sa sút ở Việt Nam. B Nhằm đưa nền sản xuất công nghiệp nặng vào Việt Nam C Nhằm phát triển nền kinh tế ở Việt Nam D Nhằm vơ vét sức người, sức của của nhân dân Đông Dương. Hoan hô ! Em đã chọn đúng Rất tiếc, chưa đúng! Rất tiếc, chưa đúng! Rất tiếc, chưa đúng !
30. Bài 2/Mục đích của Pháp trong việc mở trường dạy học để làm gì ? A Phát triển nền giáo dục Việt Nam. B Khai hóa nền giáo dục Việt Nam. C Đào tạo lớp người bản xứ phục vụ công việc cai trị cho Pháp. D Do nhu cầu học tập của nhân dân ngày một cao. Hoan hô ! Em chọn đúng. Rất tiếc, chưa đúng! Rất tiếc, chưa đúng! Rất tiếc, chưa đúng!
31. Bài 3: Điền vào chỗ trống các ý còn thiếu a. Nền kinh tế Việt Nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc b. Tài nguyên thiên nhiên bị khai thác cùng kiệt c. Nông nghiệp giậm chân tại chỗ d. Công nghiệp phát triển ,nhỏ giọt thiếu hẳn công nghiệp nặng
32. SƠ ĐỒ TÓM TẮT NỘI DUNG BÀI HỌC Nông nghiệp Tổ chức bộ máy nhà Công nghiệp nước Giao thông vận CHÍNH SÁCH tải KHAI THÁC Chính sách kinh tế THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA Thương nghiệp THỰC DÂN PHÁP và tài chính Chính sách văn hóa, Duy trì chế độ giáo giáo dục dục phong kiến Mở trường ở ba bậc Mở cơ sở văn hóa, y tế
33. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 1. Ôn lại bài cũ, mục I 2. Chuẩn bị bài mới: Bài 29 - Phần II: Những biến chuyển của xã hội Việt Nam. 3. Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu khác có liên quan đến bài học