Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài 12 - Tiết 45: Cảnh khuya; Rằm thắng giêng (nguyên tiêu)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài 12 - Tiết 45: Cảnh khuya; Rằm thắng giêng (nguyên tiêu)

1. KÍNH CHÀO CÁC THẦY, CÔ VỀ DỰ VỚI TIẾT HỌC CỦA LỚP 7A Giáo viên: Nguyễn Thị Lành
2. Bài 12: Tiết 45 CẢNH KHUYA; RẰM THẮNG GIÊNG (Nguyên tiêu) _ Hồ Chí Minh _
3. Tác giả: - Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 – 1969) - Quê : Nam Đàn – Nghệ An - Là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới và là một nhà thơ lớn Các tác phẩm tiêu biểu - Vi hành (1923) - Bản án chế độ thực dân Pháp (1925) - Tập thơ Nhật kí trong tù (1942 – 1943) - Tuyên ngôn độc lập (1945) Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 – 1969)
4. Chủ tịch Hồ Chí minh làm việc ở chiến khu Việt bắc
5. Tác phẩm - Hoàn cảnh sáng tác Hai bài thơ “Cảnh khuya; Rằm tháng giêng” được Bác Hồ viết khi sống và làm việc ở chiến khu Việt Bắc. Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.
6. Hướng dẫn học sinh đọc bài: Giọng chậm, thanh thản, và sâu lắng. + Bài “Cảnh khuya” đọc theo nhịp 3/4 - 4/3 - 2/5 + Bài “Rằm tháng giêng” đọc theo nhịp: bản phiên âm đọc với nhịp 4/3 - 2/2/3. Bản dịch thơ đọc theo nhịp: 2/2/2 - 2/4/2
7. CẢNH KHUYA Dịch nghĩa Tiếng suối trong như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, tròn nhất, Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân; Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân, Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền. RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu) Dịch thơ Phiên âm Rằm xuân lồng lộng trăng soi, Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên, Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân; Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên; Giữa dòng bàn bạc việc quân, Yên ba thâm xứ đàm quân sự, Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền. Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
8. Tác phẩm Thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt “Cảnh khuya” viết bằng tiếng Việt “Rằm tháng giêng” viết bằng chữ Hán, dịch thơ theo thể lục bát - PTBĐ Miêu tả + Biểu cảm - Bố cục Khai – Thừa – Chuyển – Hợp
9. CẢNH KHUYA Tiếng suối trong như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
10. “Tiếng suối trong như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
11. “CảnhCảnh khuyakhuya nhưnhư vẽvẽ người chưa ngủ,ngủ Chưa ngủ vì lolo nỗinỗi nướcnước nhànhà”
12. Rằm tháng giêng (Nguyên tiêu) “Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,” (Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,) “ Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;” (Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân;) “Yên ba thâm xứ đàm quân sự,” (Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân,) “Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.” (Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền.)
13. So sánh sự khác nhau giữa phiên âm và dịch thơ Phiên âm Dịch thơ - Nguyên tiêu (rằm tháng giêng) - Rằm xuân - Nguyệt chính viên (trăng tròn nhất) - Trăng soi - Yên ba (khói sóng) - Giữa dòng - Có 3 từ xuân - Có 2 từ xuân
14. “Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,” (Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,) “ Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;” (Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân;)
15. “Yên ba thâm xứ đàm quân sự,” (Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân,) “Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.” (Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền.)
16. Tổng kết a) Nghệ thuật - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đường luật - Kết hợp miêu tả và biểu cảm - Ngôn từ gợi cảm - Biện pháp tu từ được vận dụng tinh tế, sáng tạo b) Nội dung - Cảnh đêm trăng đẹp nơi núi rừng Việt Bắc - Tình yêu thiên nhiên gắn liền với tình yêu nước sâu nặng. - Cổ điển kết hợp với hiện đại
17. Câu hỏi: Em hãy so sánh mối quan hệ giữa trăng và người trong bài “Cảnh khuya” với trăng và người trong bài “Rằm tháng giêng”?
18. Trăng với con người còn khoảng cách, con người say đắm thưởng ngoạn “Rằm tháng giêng” trăng từ xa. Trăng không chỉ là bầu “Cảnh khuya” bạn, là tri ân, tri kỉ ngồi cùng thuyền bàn việc quân, trăng còn đi vào trái tim thi sĩ, chiến sĩ Hồ Chí Minh.
19. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng hai bài thơ, học thuộc ghi nhớ - Chuẩn bị bài kiểm tra tiếng Việt 45 phút
20. CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE