Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài 3: Quá trình tạo lập văn bản

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài 3: Quá trình tạo lập văn bản

1. Mạch lạc trong văn bản là gì? Các điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc?
2. M«n: ng÷ v¨n 7 tiÕt 12 – bµi 3 Qóa tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n
3. I. CÁC BƯỚC TẠO LẬP VĂN BẢN Tình huống Em được nhà trường khen thưởng về thành tích học tập. Tan học em muốn về nhà để báo tin vui cho cha mẹ. Em sẽ kể cho mẹ nghe em đã cố gắng như thế nào để có được kết quả học tập tốt như hôm nay. Em tin rằng mẹ sẽ vui và tự hào về đứa con yêu quý của mẹ Trong tình huống trên em xây dựng một văn bản nói hay viết? Nếu em chọn văn bản nói thì văn bản ấy nói về nội dung gì? Nói cho ai? Để làm gì?
4. Tình huống Em được nhà trường khen thưởng về thành tích học tập. Tan học em muốn về nhà để báo tin vui cho cha mẹ. Em sẽ kể cho mẹ nghe em đã cố gắng như thế nào để có được kết quả học tập tốt như hôm nay. Em tin rằng mẹ sẽ vui và tự hào về đứa con yêu quý của mẹ - Nội dung: giải thích lí do đạt kết quả tốt trong học tập. - Đối tượng: nói cho mẹ nghe - Mục đích: để mẹ vui và tự hào về đứa con của mẹ
5. Đề 1 Em con ham chơi điện tử nên bỏ bê việc học hành. Con hãy viết một bức thư Tình huống khuyên nhủ em. Game Chat
6. Đề 2 Vì đi trọ học xa nên em con rất nhớ nhà, ảnh hưởng tới kết quả học tập. Con hãy viết một bức thư động viên em. Tình huống
7. Bước 1: Định hướng văn bản Định Đề 1 Đề 2 hướng - Đối tượng Viết cho em, đứa em – Viết cho em, đứa em - ham chơi nhớ nhà - Mục đích Viết để khuyên nhủ em Viết để động viên em từ bỏ đam mê xấu vượt qua nỗi nhớ, cố gắng học tốt - Nội dung Viết về tác hại của trò Thông cảm, sẻ chia và chơi điện tử động viên em nỗ lực học tập - Cách thức Phân tích bảo ban bằng Tâm tình, thuyết phục lí lẽ bằng tình cảm
8. Bước 2: Xây dựng bố cục Bố cục Đề 1 Đề 2 Lí do viết thư: Lí do viết thư: Lo lắng Thương nhớ em và Mở bài trước tình trạng đam lo lắng khi em không mê điện tử của em. yên tâm học tập.
9. Bước 2: Xây dựng bố cục Bố cục Đề 1 Đề 2 Thân – Cảnh báo về tác hại của trò – Tình yêu và sự hi vọng bài chơi điện tử: của gia đình dành cho em: + Lãng phí thời gian, sức + Luôn yêu thương em. lực, tiền bạc + Mong muốn em học tốt + Ảnh hưởng tới kết quả + Hi vọng em sớm trưởng học tập thành, độc lập. + Dễ bị tiêm nhiễm văn hoá – Giải pháp giúp em vơi nỗi không lành mạnh, ảnh nhớ nhà: viết thư, gọi điện, hưởng tới quá trình hình tranh thủ về thăm nhà, thành nhân cách sau này. – Thuyết phục em chuyển – Thái độ của mọi người trước hoá nỗi nhớ thành động sự đam mê điện tử của em: lực học tập + Bố mẹ buồn rầu + Hăng say học tập sẽ át + Thầy cô thất vọng đi nỗi nhớ + Anh (chị) lo lắng + Học tập tốt là món quà – Trách nhiệm hiện tại của bản tinh thần lớn tặng gia thân em: đình + Tu dưỡng đạo đức + Chăm lo học tập
10. Bước 2: Xây dựng bố cục Bố cục Đề 1 Đề 2 Mong em từ bỏ đam Chúc em nghị lực Kết bài mê điện tử để chăm lo hơn và có kết quả học tập tốt học tập tốt Bước 3: Diễn đạt các ý ghi trong bố cục − Yêu cầu về hình thức: đúng chính tả, ngữ pháp, có tính liên kết và mạch lạc. − Yêu cầu về nội dung: sát với bố cục, đầy đủ ý. Bước 4: Kiểm tra − Học sinh tự kiểm tra việc thực hiện các bước 1, 2, 3. Sửa chữa các phần sai và bổ sung các phần thiếu.
11. Ghi nhớ: Quá trình tạo lập văn bản Bước Nhiệm vụ Cụ thể 1 Định hướng • Về đối tượng: Nói, viết cho ai ? văn bản • Về mục đích: Để làm gì ? • Về nội dung: Về cái gì ? • Về cách thức: Như thế nào ? 2 Xây dựng bố Yêu cầu: rành mạch, hợp lí, đúng định cục hướng ở bước 1 3 Diễn đạt các • Hình thức: Lời văn trong sáng, có tính liên ý đã ghi trong kết và mạch lạc. bố cục • Nội dung: chính xác, sát với bố cục. 4 Kiểm tra Việc thực hiện các bước 1, 2, 3; sửa chữa những sai sót, bổ sung các ý còn thiếu.
12. II. LUYỆN TẬP Bài tập 2 (SGK trang 46): Bài viết của bạn không phù hợp vì bạn đã định hướng sai ở trong bước 1. Cụ thể như sau: Yêu cầu Định hướng sai Định hướng đúng định hướng - Mục đích Viết để tường thuật lại Viết để truyền kinh quá trình học tập của bản nghiệm học tốt. thân. - Nội dung Báo cáo thành tích học Báo cáo kinh nghiệm tập. học tập. - Đối tượng Viết cho thầy cô Viết cho bạn bè - Cách thức Xưng hô thầy – em (con). Xưng hô bạn - mình
13. II/ Luyện tập : Bài tập 2 : Bài viết của bạn chưa phù hợp Yêu cầu Định hướng Định hướng định sai đúng hướng Mục Viết để tường thuật Viết để truyền kinh đích lại quá trình học nghiệm học tốt. tập của bản thân. Nội dung Báo cáo thành tích Báo cáo kinh học tập. nghiệm học tập. Đối Viết cho thầy cô Viết cho bạn bè tượng Cách Xưng hô thầy – em Xưng hô bạn - thức (con). mình
14. Bài tập 3 : Cách trình bày dàn bài a/ Dàn bài là một cái sườn ( đề cương ) để người viết dựa vào đó tạo lập văn bản, chứ chưa phải là văn bản. Do đó, dàn bài chỉ cần ghi ý, không cần viết thành những câu hoàn chỉnh và liên kết chặt chẽ với nhau. b/ Các phần, các mục lớn nhỏ trong dàn bài được phân biệt với nhau qua một hệ thống kí hiệu nhất quán và việc trình bày các mục phải thống nhất, rõ ràng, rành mạch, hợp lí.
15. Dàn bài đại cương : I/ Mở bài : II/ Thân bài : 1/ Ý lớn 1 : - Ý nhỏ 1 - Ý nhỏ 2 2/ Ý lớn 2 : - Ý nhỏ 1 - Ý nhỏ 2 III/ Kết bài :
16. Bài tập 4 : Để viết bức thư phải thực hiện lần lượt 4 bước tạo lập văn bản. Bước 1: Định hướng chính xác - Đối tượng Viết cho bố - Mục đích Viết để xin lỗi bố - Nội dung Thể hiện nỗi ân hận và xin được bố tha thứ - Cách thức Chân thành, hối lỗi.
17. Bước 2 : Tìm ý, Xây dựng bố cục Mở bài : Lí do viết thư Thân bài : - Ý lớn 1 : Bày tỏ sự ân hận + Ân hận vì đã nói lời thiếu lễ độ + Ân hận vì đã làm bố mẹ buồn + Ân hận vì vi phạm đạo làm con - Ý lớn 2 : Xin được tha thứ + Nhận lỗi + Tự đặt hình phạt cho bản thân + Xin bố tha thứ Kết bài : Lời hứa không tái phạm
18. Bước 3 : Diễn đạt các ý thành bài văn. Bước 4 : Kiểm tra.
19. CỦNG CỐ - Muốn tạo lập một văn bản, ta cần thực hiện mấy bước ? - Nêu các bước để tạo lập một văn bản.
20. DẶN DÒ - Tập viết một đoạn văn có tính mạch lạc. - Viết bài Tập làm văn số 1 ở nhà ( tuần sau nộp ) Đề : Em hãy kể về một thầy ( hay cô ) mà em yêu mến trong những năm học ở mái trường tiểu học.