Bài giảng Ngữ văn 7 - Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động - Trường THCS Trần Hưng Đạo

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động - Trường THCS Trần Hưng Đạo

1. Giáo viên: Đỗ Thị Thuý Đơn vị: THCS Trần Hưng Đạo
2. VỀ KIẾN THỨC - Nắm được thế nào là câu chủ động, câu bị động - Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngược lại VỀ KĨ NĂNG - Nhận diện câu chủ động và câu bị động trong các ví dụ, trong đoạn văn - Biết đặt câu, viết đoạn có câu chủ động và bị động - Biết cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị đồng và ngược lại
3. I. CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ CÂU BỊ ĐỘNG a. Mọi người yêu mến em a. Chủ ngữ Mọi CN VN người là chủ thể của Thực hiện Người khác CN (chỉ người) hoạt động yêu mến ở hoạt động (yêu mến) (em) vị ngữ b. Em được mọi người yêu mến CN VN b. Chủ ngữ em là đối Được Người khác tượng của hoạt động CN (chỉ người) hoạt động (yêu mến) (Mọi người) yêu mến ở vị ngữ c. Con mèo vồ con chuột c. Chủ ngữ con mèo CN VN là chủ thể của hoạt Thực hiện Vật khác động vồ ở vị ngữ CN (chỉ vật) Xác định chủ ngữ, vị hoạt động (Vồ) (con chuột) ngữ trong các câu d. Con chuột bị con mèo vồ saud. vàChủcho ngữbiết con ý CN VN nghĩachuộtcủa là đốicác tượngchủ Bị Vật khác của hoạt động vồ ở CN (chỉ vật) ngữ đó? hoạt động (vồ) (con mèo) vị ngữ
4. Tiếng việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG 1. Câu chủ động là câu a. Mọi người / yêu mến em có Chủ ngữ chỉ người, c. Con mèo / vồ con chuột vật thực hiện một hoạt động hướng vào người, CN Thực hiện Người, vật khác (chỉ chủ thể của (chỉ người, vật) hoạt động vật khác hoạt động) ➔ Câu chủ động b. Em / được mọi người yêu mến 2. Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật d. Con chuột / bị con mèo vồ được hoạt động của CN Được/ bị Người, người, vật khác hướng (chỉ người, vật) hoạt động vật khác vào (chỉ đối tượng của ➔ Câu bị động hoạt động)
5. Tiếng việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG a. Mọi người / yêu mến em 1. Câu chủ động là câu có Chủ ngữ chỉ người, 1. Con mèo / vồ con chuột vật thực hiện một hoạt CN Thực hiện Người, động hướng vào người, (chỉ người, vật) hoạt động vật khác vật khác . ➔ Câu chủ động 2. Câu bị động là câu có b. Em / được mọi người yêu mến chủ ngữ chỉ người, vật 2. Con chuột / bị con mèo vồ được hoạt động của người, vật khác hướng CN Được/ bị Người, (chỉ người, vật) hoạt động vật khác vào. ➔ Câu bị động
6. BÀI TẬP VẬN DỤNG 1.Tôi bị mẹ giận 2. Khi bỏ bị ở trong rừng, Bạch Tuyết được 7 chú lùn cưu mang. 3. Cơn bão Narris đã cướp mất nhà cửa và người thân của hàng nghìn người 4. Mọi người yêu mến Lan vì có bản tính ôn hòa và biết tôn trọng người khác 5. Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh giỏi. 6. Tay em bị đau. - Không phải câu nào có từ bị, được cũng là câuTrong bị động.các câu sau câu nào là câu bị động?
7. Tiếng việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG II.MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG ? Chọn câu (a) hay (b) để điền vào chỗ trống trong đoạn trích dưới đây? - Thuỷ phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại. Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay , tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến. a.Các Mọi câu ngtrongười đoạnyêu liên mến kết em tốt hơn. Câu trước đã nói vềThủy ( qua chủ ngữ “Em tôi”, vì vậy sẽ là hợp logic và dễ hiểu hơn nếu câu sau cũngb.Em tiếp được tục nóimọi về ng Thủyười (yêu qua mếnchủ ngữ “Em”).
8. Tiếng việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG II.MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG Ghi nhớ Việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (và ngược lại) ở mỗi đoạn văn đều nhằm liên kết các câu trong đoạn thành một mạch văn thống nhất.
9. Tiếng việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG III. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG Ví dụ sgk/ 64 a) Người ta đã hạ cánh màn điều trên đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm “ hóa vàng”. Câu chủ động. b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được (người ta) hạ xuống từ hôm “hóa vàng”. Câu bị động. c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã bị (người ta) hạ xuống từ hôm “hóa vàng”. Câu bị động. d. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng”. Câu bị động.
10. a. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ Chủ thể Hành Đối tượng của hành động động Câu chủ động hôm " hóa vàng" b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được (người ta) hạ Đối tượng của hành động Chủ thể Hành xuống từ hôm " hóa vàng" động Câu bị động c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã bị (người ta) hạ Đối tượng của hành động Chủ thể Hành động xuống từ hôm " hóa vàng" Câu bị động d. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm " Đối tượng của hành động Hành hóa vàng" động Câu bị động
11. CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (tt) 1. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Sơ đồ chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động: *Cách 1: Có dùng được/bị. Câu chủ động: chủ thể Hành động Đối tượng của hành động Câu bị động: Đối tượng được / bị (chủ thể) Hành động Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “ hóa vàng”. *Cách 2: Không có dùng được/ bị. Câu chủ động: chủ thể hành động Hành động Đối tượng hành động Câu bị động: Đối tượng của hành động Hành động Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “ hóa vàng”.
12. Tiếng việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”. Mong muốn hạ xuống c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã bị hạ xuống từ hôm “hóa vàng”. Không mong muốn hạ xuống Câu bị động có chứa từ “bị” mang ý nghĩa tiêu cực Câu bị động có chứa từ “được” mang ý nghĩa tích cực
13. Tiếng việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG IV. LUYỆN TẬP 1. Bài tập 1 SGK/ 58: Tìm câu bị động và giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy? aa TinhTinh thầnthần yêuyêu nướcnước cũngcũng nhưnhư cáccác thứthứ củacủa quýquý CóCó khikhi đượcđược trưngtrưng bàybày trongtrong tủtủ kính,kính, trongtrong bìnhbình phapha lê,lê, rõrõ ràngràng dễdễ thấythấy NhưngNhưng cũngcũng cócó khikhi bịbị cấtcất giấugiấu kínkín đáođáo trongtrong rương,rương, trongtrong hòmhòm (Hồ(Hồ ChíChí Minh)Minh) b. Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. ( Theo Hoài Thanh)  Chọn cách viết câu bị động là tránh lặp lại kiểu câu dùng trước đó, đồng thời tạo liên kết tốt giữa các câu trong đoạn.
14. Tiếng việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG Bài 1 sgk/ 65: Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau. a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII. Ngôi chùa ấy được ( một nhà sư vô danh) xây từ thế kỉ XIII. => Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII. b. Người ta làm tất cả cánh cửa chùa ấy bằng gỗ lim. => Tất cả cánh cửa chùa ấy được ( người ta) làm bằng gỗ lim. => Tất cả cánh cửa chùa ấy làm bằng gỗ lim. c. Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào. => Con ngựa bạch được ( chàng kị sĩ) buộc bên gốc đào. => Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
15. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ 1. Học thuộc phần ghi nhớ. 2. Đặt 3 câu chủ động, 3 câu bị động rồi chuyển ngược lại. 3. Viết một đoạn văn ngắn từ 3-5 câu, chủ đề rừng núi trong đó có dùng câu chủ động, câu bị động.