Bài giảng Ngữ văn 7 - Đọc thêm: Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Đọc thêm: Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc)

1. TRƯỜNG THCS NGUYỄN THỊ ĐỊNH NGỮ VĂN 7 1 GIÁO VIÊN : VÕ THỊ CÁT HOÀNG
2. ĐỌC THÊM Sau phót chia li Trích §oµn ThÞ §iÓm (?) 2
3. I/ ĐỌC-HIỂU CHÚ THÍCH: 1/ Tác giả : Đặng Trần Côn ( 1710 – 1745 ) quê ở Hà Nội, là người sáng tác chữ Hán. 2/ Dịch giả : Đoàn Thị Điểm (?) ( 1705 – 1748 ), quê ở Hưng Yên, hiệu Hồng Hà nữ sĩ, là người dịch sang chữ Nôm.
4. 3/ Tác phẩm : Văn bản này trích trong Phần I tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc ( từ câu 53 →64 ) 4/ Thể thơ : Thơ song thất lục bát 5
5. Trang b×a s¸ch Trang 2 s¸ch 6
6. Chµng th× ®i câi xa ma giã ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n 7 ch÷ → song thÊt §o¸i tr«ng theo ®· c¸ch ng¨n → 6 ch÷ → lôc Tu«n mµu m©y biÕc, tr¶i ngµn nói xanh.→ 8 ch÷ → b¸t Chèn Hµm D¬ng chµng cßn ng¶nh l¹i BÕn Tiªu T¬ng thiÕp h·y tr«ng sang BÕn Tiªu T¬ng c¸ch Hµm D¬ng C©y Hµm D¬ng c¸ch Tiªu T¬ng mÊy trïng. Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy → VÇn tr¾c ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu → VÇn b»ng Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?
7. Chµng th× ®i câi xa ma giã Nçi trèng tr¶i cña lßng ngêi ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n trícTheo cuéc chia §o¸i tr«ng theo ®· c¸ch ng¨n li phòem, phµng v¨n Tu«n mµu m©y biÕc, tr¶i ngµn nói xanh. b¶n cã Chèn Hµm D¬ng chµng cßn ng¶nh l¹i bèNçi côcxãt xa BÕn Tiªu T¬ng thiÕp h·y tr«ng sang mÊyv× c¸ch BÕn Tiªu T¬ng c¸ch Hµm D¬ng phÇn?trë nói s«ng C©y Hµm D¬ng c¸ch Tiªu T¬ng mÊy trïng. Néi dung Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy t¬ng ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Nçi sÇu th- ¬ngøng tr?íc Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu c¶nh vËt Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai? 11
8. Chµng th× ®i / câi xa ma giã ThiÕp th× vÒ / buång cò chiÕu ch¨n C¸ch ®äc: §o¸i tr«ng theo / ®· c¸ch ng¨n Tu«n mµu m©y biÕc, / tr¶i ngµn nói xanh. - ChËm, Chèn Hµm D¬ng / chµng cßn ng¶nh l¹i BÕn Tiªu T¬ng / thiÕp h·y tr«ng sang nhÑ nhµng, BÕn Tiªu T¬ng / c¸ch Hµm D¬ng buån, ng¾t C©y Hµm D¬ng / c¸ch Tiªu T¬ng mÊy trïng. Cïng tr«ng l¹i / mµ cïng ch¼ng thÊy nhÞp ®óng ThÊy xanh xanh / nh÷ng mÊy ngµn d©u (3/4; 3/2/2) Ngµn d©u / xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp / ai sÇu h¬n ai? 12
9. II/ Đọc - hiểu văn bản : 1/ Khóc ng©m 1 13
10. Chµng th× ®i câi xa ma giã ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n §o¸i tr«ng theo ®· c¸ch ng¨n Tu«n mµu m©y biÕc, tr¶i ngµn nói xanh. - Xng h«: chµng – thiÕp → t×nh c¶m ®»m th¾m, h¹nh phóc. Chµng th× ®i thiÕp th× vÒ - H×nh ¶nh ®èi lËp: > < buång cò chiÕu ch¨n (l¹nh lÏo) (Êm ¸p) Ra n¬i chiÕn trêng VÒ tæ Êm h¹nh nguy hiÓm phóc c« ®¬n NghÖë 2C¸chH c©u ×thuËtnh th¬x ¶nhng ®èi®Çu, h« Èn lËpbiÓu t¸cdô ë gi¶ ícHiÖn hiÖn®©y lÖ®· thùc t®iÒucã îngsö t¸c chiadông gtr ×dông nglitrong mét“câi g sè t×xa×trongnh h ×m nhc¶ma ¶nhviÖcgiã” →? NhÊnNh©n m vËt¹nh: tr÷ t×nh trong ®o¹n trÝch xng h« nh thÕ nµo? ?? vµ®èi “buånggîi lËp. t¶ Em cònçi cñachiÕuh·y buån Sù ®«ichØ ch c¸chcña ravî¨n” nhchångngtrë ngÇm÷ êingngang thiÕu ?h ×chØ nhtr¸i phô? ¶nh®iÒu Êy? g×? 15
11. Chµng th× ®i câi xa ma giã ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n §o¸i tr«ng theo ®· c¸ch ng¨n Tu«n mµu m©y biÕcbiÕc, tr¶i ngµn nói xanh.xanh - Xng h«: chµng – thiÕp - H×nh ¶nh ®èi lËp: - H×nh ¶nh: m©y biÕc, nói xanh: tîng trng cho sù xa c¸ch. → ®Èy kh«ng gian réng ra v« tËn: ngêi võa chia c¸ch ®· nh biÖt v« ©m tÝn. TrongH×nh phót ¶nh chiam©y li, biÕc,con m¾t nói nhí xanh, th¬ng kÕt cña hîp ng êivíi vî vÉn ®¨®éngm ®¾m tõ tr«ng tu«n, theo. tr¶i Nµngcã chØý nghÜa nh×n gthÊy×? g×? 16
12. 1/ Khúc ngâm 1: Bằng cách dùng phép đối ( chàng đi – thiếp về ) tác giả cho ta thấy thực trạng chia li đã diễn ra và nỗi sầu chia li tưởng như đã phủ lên màu biếc của trời mây, trải vào màu xanh của núi ngàn. 17
13. Chèn Hµm D¬ng chµng cßn ng¶nh l¹i BÕn Tiªu T¬ng thiÕp h·y tr«ng sang BÕn Tiªu T¬ng c¸ch Hµm D¬ng C©y Hµm D¬ng c¸ch Tiªu T¬ng mÊy trïng. Hµm D¬ng Tîng trng cho 2 vÞ trÝ xa Tiªu TT¹i¬ng saoc¸ch t¶ cuéc cña ®«ichia vî chång BÕn: s«ngli ë ®Êt Nhnícữ ngViÖt địKh«nga danhmµ giant¸c nào c¸ch trë, C©y: nóigi¶ rõng đượl¹i csö nhkh«ng dôngắc đế dÔn? gÆp l¹i H×nh ¶nh bÕn, c©y nhiÒuNghÖEm ®Þa cã thuËtnhËn danh xÐt ë nµog × gîiTrungvÒ liªn c¸c ®ÞaQuèc?tëng danh ®Õn ấy? ®kh«ngîc sö giandông nµo? trong 4 c©u th¬ trªn? 18
14. Chèn Hµm D¬ng chµng cßn ng¶nhng¶nh l¹i l¹i BÕn Tiªu T¬ng thiÕp h·y tr«ngtr«ng sang sang BÕn Tiªu T¬ng c¸ch HµmHµm D D¬ng¬ng C©y Hµm D¬ng c¸ch TiªuTiªu T T¬ng¬ng mÊy trïng. NghÖ thuËt: - §èi: Ng¶nh l¹i >< tr«ng sang → Gîi t©m tr¹ng lu luyÕn - §iÖp ng÷, ®¶o ng÷: 2 ®Þa danh → ThÓ hiÖn t©m tr¹ng buån triÒn miªn, kh«ng gian xa c¸ch cña ngêi ®i kÎ ë. Nçi sÇu chiaNghÖ li trongthuËt ®é®ã t cã¨ng ý tiÕn, nçi nhí chÊt chøa,nghÜa kÐo g ×dµi,trong nçi viÖc xãt xa,gîi nghÞch lÝ t¶ nçi sÇu chia li? 19
15. 2/ Khúc ngâm 2 : Bằng cách dùng phép đối, điệp ngữ, đảo ngữ hai địa danh ( Hàm Dương, Tiêu Tương ), khúc ngâm này tiếp tục diễn tả nỗi sầu chia li với mức độ tăng trưởng : sự cách ngăn đã là mấy trùng. Tuy chia li về thể xác nhưng tâm hồn vẫn gắn bó nhau. 20
16. Cïng tr«ng l¹i / mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh / nh÷ng mÊy ngµnngµn d©ud©u Ngµn d©u / xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp / ai sÇu h¬n ai? - §iÖp tõ vßng trßn → Kh«ng gian réng lín, tr¶i dµi mét Tõ l¸y mµu xanh ®¬n ®iÖu.→ Buån, v« väng - C©u háiKh«ngtu tõ, ®éng giantõ tr¹ng“xanh”Kh«ngth¸iTõ gian: ngsÇu li÷ biÖt→trongnçi ®îcbuån mëkhæ rali biÖt ®óc kÕt thµnh khèi sÇu, nói th¬sÇu, nµynÆng cãtrÜu g×t©m hån ngêicñaC©uchinh mÊy háiphô .“Aingµn sÇunh d©u thÕh¬n nµo ai?” qua cã c¸c chi tiÕt nghÖ®Æc thuËt biÖt? Êy? + Xãtýgîi nghÜa xa t©m tuæi g xu©ntr¹ng×? Em kh«ng c¶mg× ®nhËnîc h¹nh ®- phóc. îc nh÷ng nçi sÇu nµo ë ®©y? + cñaNçi o¸n ng êihËn thiÕu chiÕn phô?tranh phi nghÜa. 21
17. 3/ Khúc ngâm 3 : Cũng bằng cách dùng phép đối, điệp ngữ, khổ thơ cuối tiếp tục diễn tả nỗi sầu chia li đến mức cực độ : sự cách ngăn đã hoàn toàn mất hút vào ngàn dâu xanh ngắt. 22
18. 4/ Ý nghĩa văn bản : Đoạn trích thể hiện nỗi buồn chia li của người chinh phụ lúc tiễn đưa chồng ra mặt trận. Qua đó, tố cáo chiến tranh phi nghĩa của chế độ phong kiến đã đẩy lứa đôi hạnh phúc phải chia lìa. Đoạn trích thể hiện lòng cảm thông sâu sắc với khát khao hạnh phúc của người phụ nữ. III/ GHI NHỚ : SGK/ 93 23
19. IV/ Luyện tập : a/ Ghi ®ñ c¸c tõ chØ mµu xanh b/ Ph©n biÖt sù kh¸c nhau trong c¸c mµu xanh. c/ Nêu tác dông cña viÖc sö dông mµu xanh trong viÖc diÔn t¶ nçi sÇu chia li cña ngêi chinh phô. 24
20.  DẶN DÒ - Học thuộc lòng đoạn thơ dịch. - Phân tích tác dụng một vài chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong đoạn trích ( điệp ngữ, đối, câu hỏi tu từ ) - Nhận xét mức độ tình cảm của người chinh phụ được diễn tả qua các khổ thơ trong đoạn trích. - Soạn bài : Quan hệ từ Xem, trả lời câu hỏi SGK/ 96 → 99 25