Bài giảng Ngữ văn 7 - Sau phút chia li - Trích: Chinh phụ ngâm khúc

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Sau phút chia li - Trích: Chinh phụ ngâm khúc

1. Sau phút chia li Trích Đoàn Thị Điểm(?) 1
2. I/ Giới thiệu : 1/ Tác giả : Đặng Trần Côn ( 1710 – 1745 ) quê ở Hà Nội, là người sáng tác chữ Hán. 2/ Dịch giả : Đoàn Thị Điểm (?) ( 1705 – 1748 ), quê ở Hưng Yên, hiệu Hồng Hà nữ sĩ, là người dịch sang chữ Nôm.
3. 3/ Tác phẩm : Văn bản này trích trong Phần I tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc ( từ câu 53 →64 ) 4/ Thể thơ : Thơ song thất lục bát 3
4. Trang bìa sách Trang 2 sách 4
5. Chàng thì đi cõi xa mưa gió Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn 7 chữ → song thất Đoái trông theo đã cách ngăn → 6 chữ → lục Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh. → 8 chữ → bát Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh lại Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy → Vần trắc Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu Ngàn dâu xanh ngắt một màu → Vần bằng Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? 7
6. Chàng thì đi cõi xa mưa gió Đọc chậm, nhẹ nhàng, ngắt nhịp Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn (3/4; 3/2/2) Đoái trông theo đã cách ngăn Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh. Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh lại Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu Ngàn dâu xanh ngắt một màu Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? 8
7. Nỗi trống trải Chàng thì đi cõi xa mưa gió của lòng Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn người trước Đoái trông theo đã cách ngăn cuộc chia li phủ phàng Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh. Nỗi Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh lại xót xa Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang hạnh phúc Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương bị Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng. chia cắt Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu Nỗi sầu thương cảm Ngàn dâu xanh ngắt một màu trước cảnh Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? vật 9
8. II/ Đọc - hiểu văn bản : 1/ Khúc ngâm 1 10
9. Chàng thì đi cõi xa mưa gió Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn Đoái trông theo đã cách ngăn Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh. - Xưng hô: chàng – thiếp → Tình cảm đằm thắm, hạnh phúc Chàng thì đi > < buồng cũ chiếu chăn (lạnh lẽo) (ấm áp) Ra nơi chiến trường Về tổ ấm cô đơn nguy hiểm Hiện thực chia li → nhấn mạnh: Sự cách trở ngang trái 12
10. Chàng thì đi cõi xa mưa gió Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn Đoái trông theo đã cách ngăn Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh. - Xưng hô: chàng – thiếp - Hình ảnh đối lập: - hình ảnh: mây biếc, núi xanh: Tượng trưng cho sự xa cách. → Đẩy không gian rộng ra vô tận: Người vừa chia cách đã như biệt vô âm tín Hình ảnh “mây biêc, núi xanh“, kết hợp với động từ “tuôn trải“ có ý nghĩa gì 13
11. 1/ Khúc ngâm 1: Tác giả cho miêu tả thực trạng chia li đã diễn ra và nỗi sầu chia li tưởng như đã phủ lên màu biếc của trời mây, trải vào màu xanh của núi ngàn. 14
12. Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh lại Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng Nghệ thuật nào Hàm Dươđượng c sửTượdụngng tr ưng cho 2 trong 4 câuvị thtríơ xatrên cách của Tiêu Tương đôi vợ chồng Hình ảnh “bến” “ cây” gợi lên không gian Bến “ sông nướnhcư thKhôngế nào? gian cách Cây “ núi rừng trở, không dễ gặp lại
13. Chốn Hàm Dương chàng còn ngảnh lại Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng Nghệ thuật: - Đối: Ngảnh lại>< trông sang → Gợi tâm trạng lưu luyến - Điệp ngữ, đảo ngữ: 2 địa danh → Thể hiện tâm trạng buồn triền miên, không gian xa cách của người đi kẻ ở. Nỗi sầu chia li trong độ tăng tiến, Nỗi nhớ chất chứa kéo dài, nỗi xót xa 16
14. 2/ Khúc ngâm 2 : khúc ngâm này tiếp tục diễn tả nỗi sầu chia li với mức độ tăng trưởng: sự cách ngăn đã là mấy trùng. Tuy chia li về thể xác nhưng tâm hồn vẫn gắn bó nhau. 17
15. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu Ngàn dâu xanh ngắt một màu Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? - Điệp từ vòng tròn → Không gian rộng lớn trải dài một Từ láy màu xanh đơn điệu. → Buồn, vô vọng - Câu hỏi tu từ, động từ trạng thái: sầu → Nỗi buồn Không gian xanh của li biệt đúcCâukết thànhhỏi “Aikh sốầius hầu,ơnnúi ai?”sầ cóu nýặ ng trĩu tâm hồn người chinh phụ“m. ấy ngàn dâu” nghĩa gì?Em cảm nhận được nỗi gợi lên tâm trạng gì + Xót xa tuổsiầ xuânu nào khôngở đây? được hạnh phúc. của người chinh phụ? + Nỗi oán hận chiến tranh phi nghĩa. 18
16. 3/ Khúc ngâm 3 : khổ thơ cuối tiếp tục diễn tả nỗi sầu chia li đến mức cực độ : sự cách ngăn đã hoàn toàn mất hút vào ngàn dâu xanh ngắt. 19
17. 4/ Ý nghĩa văn bản : Đoạn trích thể hiện nỗi buồn chia li của người chinh phụ lúc tiễn đưa chồng ra mặt trận. Qua đó, tố cáo chiến tranh phi nghĩa của chế độ phong kiến đã đẩy lứa đôi hạnh phúc phải chia lìa. Đoạn trích thể hiện lòng cảm thông sâu sắc với khát khao hạnh phúc của người phụ nữ. 20