Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 107: Cách làm bài văn lập luận giải thích

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 107: Cách làm bài văn lập luận giải thích

1. NGỮ VĂN 7
2. Kiểm tra bài cũ Câu 1: Giải thích trong văn nghị luận là gì? Câu 2: Chúng ta dùng các cách giải thích nào? Câu 3: Bài văn giải thích cần yêu cầu gì?
3. Bài 26 Tập làm văn Tiết 107
4. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I.I. CÁCCÁC BƯỚCBƯỚC LÀMLÀM BÀIBÀI VĂNVĂN LẬPLẬP LUẬNLUẬN GIẢIGIẢI THÍCHTHÍCH II . GHI NHỚ IIIIII LUYỆNLUYỆN TẬPTẬP
5. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH Đề: Nhân dân ta có câu tục ngữ : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó”. 1 . Tìm hiểu đề và tìm ý 2 . Lập dàn bài 3 . Viết bài 4 . Đọc lại và sửa chữa
6. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH Đề: Nhân dân ta có câu tục ngữ : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó. 1. Tìm hiểu đề q Thể loại: nghị luận giải thích q Nội dung: Giải thích câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” (Đi đây đi đó để mở rộng tầm hiểu biết, khôn ngoan hơn.)
7. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH Làm trai cho đáng nên trai Phú Xuân đã trải, Đồng Nai đã từng. Đi cho biết đó biết đây, Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn. Đi một buổi chợ, học một mớ khôn.
8. 2. Lập dàn bài a/ Mở bài :Giới thiệu : Đi một ngày đàng, - Câu tục ngữ học một sàng khôn - Nội dung câu tục ngữ - Chuyển ý b/ Thân bài : Triển khai việc giải thích - Nghĩa đen : Đi một ngày đàng nghĩa là gì ? (Một ngày đi trên đường) Học một sàng khôn là gì ? (Thấy được,học được nhiều điều hay, mở mang thêm trí óc.) - Nghĩa bóng : Tầm - Nghĩa quan sâu trọng: của việc học hỏi mở rộng ra bên ngoài (ThểVề mặthiện không khát vọng gian )của để nângngười cao nông hiểu dân biết xưa và muốnvốn sống được. đi ra khỏi Dẫn nhà chứng để mở bản rộng thân tầm học mắt hỏi. qua các chuyến đi tham quan du c/ lịchKết, cácbài câu: Câu ca tục dao ngữ, tục ngày ngữ xưacó nội vẫn dung còn tương ý nghĩa tự .đối với hôm nay. MỞ BÀI THÂN BÀI
9. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH 3 . Viết bài a / Mở bài :( Có nhiều cách ) - Đi thẳng vào vấn đề : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn là một câu tục ngữ hay, chẳng những đúc kết kinh nghiệm học tập của người xưa, mà còn thể hiện khát vọng được đi xa để mở rộng tầm mắt”. - Đối lập hoàn cảnh với ý thức : “Người nông dân Việt Nam xưa quanh năm bó mình trong luỹ tre xanh, tầm mắt hạn hẹp. Chính vì vậy mà dân gian đã có câu tục ngữ khích lệ họ đi đây đi đó để mở rộng hiểu biết : Đi một ngày đàng , học một sàng khôn”. - Nhìn từ chung đến riêng : “Nhân dân ta có nhiều câu tục ngữ, ca dao nói về việc đi xa để mở rộng tầm mắt. Một trong những câu đó là : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. THẢO LUẬN
10. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH 3 . ViếtViết bàibài:: Viết đoạn mở bài Câu hỏi thảo luận: Hãy viết đoạn mở bài theo cách tuỳ chọn?
11. 2. Lập dàn bài b/ Thân bài : Triển khai việc giải thích - Nghĩa đen Đi một ngày đàng nghĩa là gì ? (Một ngày đi trên đường) Học một sàng khôn là gì ? (Thấy được,học được nhiều điều hay, mở mang thêm trí óc.) - Nghĩa bóng : Tầm quan trọng của việc học hỏi mở rộng ra bên ngoài (Về mặt không gian) để nâng cao hiểu biết và vốn sống. Dẫn chứng bản thân học hỏi qua các chuyến đi tham quan du lịch, các câu ca dao, tục ngữ có nội dung tương tự. - Nghĩa sâu: Thể hiện khát vọng của người nông dân xưa muốn được đi ra khỏi nhà để mở rộng tầm mắt
12. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH 3 . ViếtViết bài:bài: a / Mở bài - Đi thẳng vào vấn đề : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn là một câu tục ngữ hay, chẳng những đúc kết kinh nghiệm học tập của người xưa, mà còn thể hiện khát vọng được đi xa để mở rộng tầm mắt”.
13. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH 3 . ViếtViết bài:bài: b / Thân bài : Đoạn 1: “Thật vậy, câu tục ngữ Đi một ngày đàng, học một sàng khôn trước hết là đúc kết một kinh nghiệm. Xét về nghĩa đen, đi một ngày đàng có nghĩa là đi rất xa. Đối với người nông dân xưa vốn ít đi xa, lại chưa có phương tiện đo độ dài, họ thường lấy thời gian để đo con đường đã đi. Với tốc độ đi bộ trung bình, một ngày đàng có thể đi được bốn năm chục cây số, như thế là có thể đã đi đến làng khác, xã khác, huyện khác. Đi xa như vậy, họ mới học được những điều mới lạ mà ở làng mình, xã mình, huyện mình không có được, nghĩa là học được một sàng khôn. Ấn tượng về những chuyến đi xa thường rất sâu đậm. Và đó có thể là cơ sở thực tế của câu tục ngữ”.
14. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH 3 . ViếtViết bài:bài: b / Thân bài : ĐoạnĐoạn 22 : “Nhưng câu tục ngữ bao giờ cũng đúc kết kinh nghiệm, mà đúc kết thì phải có ý nghĩa khái quát. Nội dung khái quát đó là một điều có tính quy luật : Hễ đi xa là nhìn thấy cái mới lạ, mở rộng tầm hiểu biết. Điều quan trọng là hãy đi xa đã, đến lúc đó, dù không có ý định học gì thì vẫn cứ học được và khôn ra. Đó cũng chính là nội dung của câu ca dao : Đi cho biết đó biết đây, Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn ! Ở nhà với mẹ thì sướng thật đấy, nhưng chỉ ở nhà sẽ hạn chế sự hiểu biết. Những câu tục ngữ như thế rất sâu sắc. Chỉ cần nhớ lại các cuộc tham quan, du lịch mà ta đã tham gia, dù chỉ là đi chơi, ta cũng biết thêm nhiều điều”.
15. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH 3 . ViếtViết bài:bài: b / Thân bài : Đoạn 3 : “Câu tục ngữ này không chỉ đúc kết kinh nghiệm, mà còn thể hiện một lời khuyên, một lời khích lệ, một ước vọng thầm kín. Đó là ước vọng đi xa để mở rộng tầm hiểu biết, để thoát khỏi sự hạn hẹp của tầm nhìn”.
16. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH 4 . Đọc lại và sửa chữa
17. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH II. GHI NHỚ v Muốn làm bài văn lập luận giải thích thì phải thực hiện các bước : tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại và sửa chữa v Dàn bài : - Mở bài : Giới thiệu điều cần giải thích và gợi ra phương hướng giải thích - Thân bài : Lần lượt trình bày các nội dung giải thích. Cần sử dụng các cách lập luận giải thích phù hợp - Kết bài : Nêu ý nghĩa của điều được giải thích đối với mọi người v Lời văn giải thích cần sáng sủa, dễ hiểu. Giữa các phần, các đoạn cần có liên kết
18. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH III. LUYỆN TẬP Hãy tự viết thêm những cách kết bài khác cho đề bài trên
19. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH III. LUYỆN TẬP ĐoạnĐoạnĐoạnĐoạn 13 4: ::2 : CâuQua“RõĐi tụcmột phầnràng ngữ ngày viết“ Đilà đàng mộttrênmột ,lời , họcngàychúng khuyên một đàng ta sàng giúpđã, hiểuhọc khônchúng rõmột” quả hơnta sàng là, toàn diệnmộtkhônrèn chânvà ”luyện làsâu lýmột nhânsâusắc chân sắchơn cách vàlý ý biếtkhôngtiếnnghĩa mởbộ câu.bao mangNhưng tụcgiờ tầm ngữchâncũ .hiểu . Ngày Rõlý biếtấy ràng xưa câu, tụckhôngconđể ngữ ngườivừa chỉ không cósâu đã tri sắc chỉcầnthức đúcvà đi vừa tiến đểkế tsống họcbộkinh đối. caoNgàynghiệm với đẹp. connay quý ngườitrong báu ởmộtcủa thời nhânxã dânxưahội .màđang Ngày còn phát nay, là triểnmột khi cái lờimạnh mớikhuyên mẽ đang, consáng nảy người suốtnở nhanh lạivà càngthông chóng cần minh hướngởphải khắp đi tới nơinhiều mọi, khi “ngày ngườiđất nước đàng. Vấn đang” hơn đề cóquannữa nhu để trọng cầu học mở làlấy ởcửa nhiều chỗ để mỗi“ ngườihộisàng nhập chúngkhôn với”, tathếnếu cần giới không xác thì địnhnhu muốn cầucho đất đimình đểnước họcđi đâuvà những bảnvà học cáithân như thếkhônmình nào lại bị cho càngbỏ rơiđược trở lại nênnhiềuở phía cần tri sau thiếtthức. đối nhất. với mọi người, nhất là những người trẻ tuổi. Hơn bao giờ hết, ngày nay chúng ta cần phải “Đi cho biết đó biết đây” chứ không chỉ “ ru rú” ở nhà với mẹ .
20. v Xem lại bài v Học thuộc phần ghi nhớ v Viết thêm các đoạn v Soạn bài : “Luyện tập lập luận giải thích”. v Chuẩn bị đề: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người.” Soạn những câu hỏi trong SGK trang 87 phần gợi ý.