Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 60: Làm thơ lục bát

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 60: Làm thơ lục bát

1. NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« ®Õn dù giê t¹i líp 7a Giáo viên: Phạm Thị Hiền
2. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t  I/ LuËt th¬ lôc b¸t.  1. VÝ dô. Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh rau muèng, nhí cµ dÇm t¬ng. Nhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ng Nhí ai t¸t níc bªn ®êng h«m nao.
3. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t ? H·y ®iÒn c¸c ký kiÖu B, T,V øng víi mçi tiÕng cña bµi ca dao trªn vµo c¸c «. Gîi ý: - C¸c tiÕng cã thanh huyÒn vµ thanh ngang (kh«ng dÊu) gäi lµ tiÕng b»ng, kÝ hiÖu lµ B. - C¸c tiÕng cã thanh s¾c, hái, ng·, nÆng lµ tiÕng tr¾c, kÝ hiÖu lµ T. - VÇn kÝ hiÖu lµ V.
4. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t ? H·y ®iÒn c¸c ký kiÖu B, T,V øng víi mçi tiÕng cña bµi ca dao trªn vµo c¸c «. B B B T B B T B B T T B B B T B T T B B T B T T B B B B
5. Cưới vợ thì cưới liền tay T T B T B B Chớ để lâu ngày lắm kẻ dèm pha T T B B T T B B (Ca dao - Dân ca)
6. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t  I/ LuËt th¬ lôc b¸t.  1. VÝ dô. Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh rau muèng, nhí cµ dÇm t¬ng. Nhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ng Nhí ai t¸t níc bªn ®êng h«m nao.
7. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t  I/ LuËt th¬ lôc b¸t.  1. VÝ dô. Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh rau muèng, nhí cµ dÇm t¬ng. Nhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ng Nhí ai t¸t níc bªn ®êng h«m nao.
8. Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh rau muèng, nhí cµ dÇm t¬ng. Nhớ ai dãi nắng rầm sương Nhí ai t¸t níc bªn ®êng h«m nao. • + nhà với cà (Tiếng thứ 6 câu 6 vần với tiếng thứ 6 câu 8) • + tương với sương( Tiếng thứ 8 của câu 8 lại vần với tiếng thứ 6 của câu 6) • + Sương với đường( Liên tiếp như thế đến hết)
9. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t  I/ LuËt th¬ lôc b¸t.  1. VÝ dô. Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh rau muèng, nhí cµ dÇm t¬ng. Nhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ng Nhí ai t¸t níc bªn ®êng h«m nao.
10. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t  I/ LuËt th¬ lôc b¸t. 1. VÝ dô. B AnhB ®iB/ anh nhíT /quªB nhµBV NhíT canhB rauB muèng,T / nhíT cµBV dÇmB t¬ng.BV 2. NhËn xÐt. T NhíB aiT/d·i n¾ngT /dÇmB sBV¬ng NhíT aiB/t¸t nTíc bªn/ T ®êngB h«mBV/ nao.B BV
11. Ghi nhí • Lục bát là thể thơ độc đáo của văn học Việt Nam. • Luật thơ lục bát thể hiện tập trung ở khổ thơ lục bát gồm một câu 6 tiếng và một câu 8 tiếng, sắp xếp theo mô hình sau đây: (B:bằng; T: trắc; V: vần; chưa tính đến các dạng biến thể và ngoại lệ) TiÕng 1 2 3 4 5 6 7 8 C©u 6 - B - T - BV 8 - B - T - BV - BV Các tiếng ở vị trí 1, 3, 5, 7 không bắt buộc theo lụât bằng trắc – trong bảng đánh dấu (-). Tiếng thứ hai thường là thanh bằng. Tiếng thứ tư thường là thanh trắc (nhưng có khi ngoại lệ tiếng thứ hai là thanh trắc thì tiếng thứ tư sẽ đổi thành thanh bằng). Trong câu 8, nếu tiếng thứ 6 là thanh ngang (bổng) thì tiếng thứ tám phải là thanh huyền (trầm). Ngược lại cũng vậy.
12. BÀI TẬP • Những câu thơ sau có phải là thơ lục bát không? Vì sao? a, §Çu lßng hai ¶ tè nga, Thuý KiÒu lµ chÞ em lµ Thuý V©n. Mai cèt c¸ch tuyÕt tinh thÇn, Mçi ngêi mét vÎ mêi ph©n vÑn mêi. (TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du) b, BÇm ra ruéng cÊy bÇm run Ch©n léi díi bïn, tay cÊy m¹ non. (BÇm ¬i - Tè H÷u)
13. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t  I. LuËt th¬ lôc b¸t II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: Lµm th¬ lôc b¸t theo m« h×nh ca dao. §iÒn nèi tiÕp cho thµnh bµi vµ ®óng luËt. Cho biÕt v× sao em ®iÒn c¸c tõ ®ã (vÒ ý vµ vÒ vÇn) - Em ¬i ®i häc trêng xa Cè häc cho giái ë . nhµmÑ mong. - Anh ¬i phÊn ®Êu cho bÒn Mçi n¨m mçi líp .lµm nÒn mai sau - Ngoµi vên rÝu rÝt tiÕng chim Trong nhµ vang tiÕng chóng em häc bµi
14. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t  I. LuËt th¬ lôc b¸t II. LuyÖn tËp Bµi tËp 2: Cho biÕt c¸c c©u lôc b¸t sau sai ë ®©u vµ söa l¹i cho ®óng - Vên em c©y quý ®ñ loµi Cã cam, cã quýt, cã bßng xoµi , cã na. - ThiÕu nhi lµ tuæi häc hµnh Chóng em phÊn ®Êu trëtiÕn thµnh lªn hµng trß ngoan®Çu
15. TiÕt 60: Lµm th¬ lôc b¸t  I. LuËt th¬ lôc b¸t II. LuyÖn tËp Bµi tËp 3: Trß ch¬i lµm th¬ lôc b¸t §éi 1: Lµm c©u lôc §éi 2: Lµm c©u b¸t Bµi tËp thªm: Tr¶ lêi c©u hái trong bµi th¬ sau b»ng mét bµi th¬ lôc b¸t Bµi g× tr¨ng s¸ng trong rõng Lung linh huyÒn ¶o ®Õn tõng c¸nh hoa Bµi g× tr¨ng s¸ng bao la ®Êt trêi s«ng níc ®Òu lµ ¸nh tr¨ng
16. • Hôm nay tiết học làm thơ • Lục bát da diết hững hờ lòng em • Có cô có thầy có em • Cùng nghe cùng nhớ lại khen đại tài.
17. Th¶o luËn nhãm: Nhãm 1: Su tÇm nh÷ng bµi ca dao lµm theo thÓ lôc b¸t Nhãm 2: Su tÇm nh÷ng bµi ®ång dao,vÌ lµm theo thÓ lôc b¸t Nhãm 3: Su tÇm nh÷ng bµi th¬ lµm theo thÓ lôc b¸t
18. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ • Học thuộc ghi nhớ SGK • Làm bài tập phần luyện tập • Sưu tầm các bài thơ lục bát • Làm một bài thơ lục bát hoàn chỉnh viết về quê hương
19. • Hôm nay tiết học làm thơ • Lục bát da diết hững hờ lòng em • Có cô có thầy có em • Cùng nghe cùng nhớ lại khen đại tài.