Bài giảng Ngữ văn 7 - Ý nghĩa văn chương - Vũ Thị Bích Thủy

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Ý nghĩa văn chương - Vũ Thị Bích Thủy

1. Ng­êi thùc hiÖn: Vò ThÞ BÝch Thñy
2. I. Đọc hiểu chú thích 1. Tác giả. - Hoài Thanh (1909 - 1982), tên thật là Nguyễn Đức Nguyên, quê ở Nghi Trung - Nghi Lộc - Nghệ An. - Ông là nhà phê bình văn học xuất sắc. - N¨m 2000 «ng ®­îc nhµ n­íc phong tÆng gi¶i th­ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt - Tác phẩm nổi tiếng : Thi nhân Việt Nam. - Văn bản được in trong cuốn Văn chương và hành động. Hoài Thanh (1909 - 1982)
3. - Văn chương: các tác phẩm văn học, nghệ thuật ngôn từ (thơ, truyện, tiểu thuyết ). -ThÓ Thi lo¹i: sĩ: người NghÞ làm luËn thơ v¨n (thi ch­¬ng nhân). BèV¨n côc: b¶n Haiý nghÜa phÇn: v¨n ch­¬ng thuéc kiÓu nghÞkiÓu nghÞluËn luËnnµo trong nµo trong c¸c kiÓu c¸c nghÞkiÓu luËnnghÞ sau:luËn sau: -Tõ a. ®Çu NghÞ mu«n luËn loµi:v¨n ch­¬ngNguån gèc cña v¨n ch­¬ng b. NghÞ luËn chÝnh trÞ x· héi -Cßn l¹i: NhiÖm vô vµ c«ng dông cña v¨n ch­¬ng. Gi¶IV× néi thÝch dung lÝ nghÞdo? luËn nh»m lµm s¸ng tá mét vÊn ®Ò cña v¨n ch­¬ng , ®ã lµ ý nghÜa v¨n ch­¬ng.
4. 1) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương. “ Người ta kể chuyện đời xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông thấy một con chim bị thương rơi xuống bên chân mình. Thi sĩ thương hại quá, khóc nức lên, quả tim cùng hoà nhịp với sự run rẩy của con chim sắp chết. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải không có ý nghĩa. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài. ( )”
5. - Cách vào đề tự nhiên, hấp dẫn, độc đáo. - Nguồn gốc cốt yếu của văn chương chính là lòng yêu thương con người và muôn loài. Con chim s¾p TiÕng khãc Êy, Nguån gèc cèt yÕu chÕt. Thi sÜ dÞp ®au th­¬ng cña v¨n ch­¬ng lµ th­¬ng h¹i, Êy chÝnh lµ lßng th­¬ng ng­êi vµ khãc nøc lªn. nguån gèc cña réng ra th­¬ng c¶ thi ca. mu«n vËt mu«n loµi. Nguồn gốc cốt yếu của văn Câu chuyện Giải thích chương Dẫn chứng Lí lẽ Luận điểm - Cách lập luận theo lối quy nạp
6. Cã ý kiÕn cho r»ng, quan niÖm cña Hoµi Thanh vÒ nguån gèc cña v¨n ch­¬ng nh­ vËy lµ ®óng nh­ng ch­a ®ñ. Em cã ®ång ý víi ý kiÕn trªn kh«ng ? V× sao ?
7. 2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương. a. Nhiệm vụ của văn chương. “ Văn chương sẽ là hình dung, của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống.( )” + Cuộc sống của con người, của xã hội vốn - Văn chương phản ánh hiện thực cuộc sống. + Văn chương dựng lên những hình ảnh, đưa ramuôn những hình ý vạntưởng trạng, mà văncuộc chương sống hiện có nhiệmtại chưa cóvụ đểphản mọi ánh người cuộc phấn sống đấu đó. xây dựng, biến chúng thành hiện thực tương lai tốt đep.
8. 2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương. a. Nhiệm vụ của văn chương. -Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. - Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền. *Trâu ơi, ta bảo trâu này. Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta. *Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động.
9. 2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương. a. Nhiệm vụ của văn chương. -> Văn chương bắt nguồn từ thực tế đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, chống giặc ngoại xâm. Bác thương người Đêm nay Bác không ngủ. chiến sĩ đứng gác Bác thương đoàn dân công O du kích nhỏ giương cao súng Thằng Mĩ lênh khênh bước cúi đầu “Vụt qua mặt trận đạn bay vèo vèo”. ( Lượm - Tố Hữu)
10. 2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương. a. Nhiệm vụ của văn chương. -> Văn chương bắt nguồn từ văn hoá, lễ hội, trò chơi
11. Trong Bài ca nhà tranh bị gió thu phá, nhà thơ Đỗ Phủ ước mơ gì ? Điều đó có thể thành hiện thực không ? 1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương. - Nguồn gốc cốt yếu của văn chương chính là lòng yêu thương. Nêu vấn đề tự nhiên, hấp dẫn, từ việc Truyện “Thạch Sanh” kể một câu chuyện đời xưa dẫn đến kết luận. 2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương. a. Nhiệm vụ của văn chương. - Văn chương là hình dung của sự sống - Văn chương sáng tạo ra sự sống Truyện “ Cây bút thần” Phản ánh ước mơ công lý, cải tạo hiện thực xã hội, sự công bằng cho người lao động của người xưa.
12. 2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương. a. Nhiệm vụ của văn chương. - Văn chương là hình dung của sự sống - Văn chương sáng tạo ra sự sống b. Công dụng của văn chương. - Văn chương giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha.
13. b. Công dụng của văn chương. - Văn chương giúp cho tình cảm và gợi Ví dụ: (Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài) lòng vị tha. - Văn chương gây cho ta những tình Ví dụ: “ Cuộc chia tay của những cảm không có, luyện những tình cảm con búp bê “ ( Khánh Hoài) ta sẵn có. Văn chương làm giàu tình cảm của con người. “ Một người hàng ngày chỉ lo cặm cụi vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng những người ở đâu đâu hay sao “ ( Hoài Thanh)
14. b. Công dụng của văn chương. - Văn chương giúp cho tình cảm và gợi “ Cuộc đời phù phiếm và chật hẹp lòng vị tha. của cá nhân vì văn chương mà trở - Văn chương gây cho ta những tình cảm nên thấm đẫm và trở nên rộng rãi không có, luyện những tình cảm ta sẵn đến trăm nghìn lần” ( Hoài Thanh) có. “ Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu Văn chương làm giàu tình cảm của con đôi mày ai như trăng mới in ngần và người. tôi cũng xây mộng ước mơ, nhưng tôi yêu nhất mùa xuân” -> Văn chương làm đẹp làm hay những (Mùa xuân của tôi - Vũ Bằng) thứ bình thường Văn chương làm đẹp cho cuộc đời, cuộc đời đáng yêu hơn. •Đời sống tinh thần của nhân loại nếu “Côn Sơn suối chảy rì rầm thiếu văn chương thì rất nghèo nàn. Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai Côn Sơn có đá rêu phơi Ta ngồi trên đá như ngồi chiếu êm” ( Côn Sơn Ca - Nguyễn Trãi ) Các thi sĩ, văn nhân làm giàu sang cho lịch sử nhân loại.
15. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương. III. Tổng kết. 2. Nhiệm vụ và công dụng của văn chương. 1. Nghệ thuật. a. Nhiệm vụ của văn chương. - Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo, cảm xúc dồi dào, giàu hình ảnh. - Văn chương là hình dung của sự sống 2. Nội dung. - Văn chương sáng tạo ra sự sống - Nguồn gốc cốt yếu của văn b. Công dụng của văn chương. chương là là lòng yêu thương. - Văn chương là hình ảnh của sự - Văn chương giúp cho tình cảm và gợi lòng sống muôn hình vạn trạng và vị tha. sáng tạo ra sự sống, làm giàu tình - Văn chương gây cho ta những tình cảm cảm con người. - không có, luyện những tình cảm ta sẵn có. Văn chương làm giàu tình cảm của con người. -> Văn chương làm đẹp làm hay những thứ bình thường. * Đời sống tinh thần của nhân loại nếu thiếu văn chương thì rất nghèo nàn.
16. V¨n b¶n: ý nghÜa v¨n ch­¬ng( Hoµi Thanh )