Chuyên đề Nâng cao hứng thú học môn Tin học 6 cho học sinh thông qua hoạt động khởi động

Nội dung text: Chuyên đề Nâng cao hứng thú học môn Tin học 6 cho học sinh thông qua hoạt động khởi động

1. Ngày thực hiện: 07/12/2024 CHUYÊN ĐỀ “Nâng cao hứng thú học môn Tin học 6 cho học sinh thông qua hoạt động khởi động” Người thực hiện: Nguyễn Ngọc Vân I. Một số hình thức tổ chức hoạt động khởi động Việc thay đổi hình thức khởi động từ việc chỉ dùng một vài câu để dẫn dắt vào bài thay bằng việc tổ chức khởi động thành một hoạt động để học sinh được tham gia trực tiếp giải quyết vấn đề khởi động. Hoạt động khởi động phải xác định rõ mục tiêu cần đạt, phương pháp và kỹ thuật tổ chức, phương tiện cần dùng, chuyển giao nhiệm vụ cho học sinh một cách rõ ràng. Hoạt động khởi động là bước “thực hiện các động tác nhẹ trước khi hình thành kiến thức mới” nên cần nhẹ nhàng và sinh động để tạo sự hấp dẫn cho học sinh. Đặt câu hỏi hay tình huống khởi động cần chú ý tạo được hứng thú cho học sinh để học sinh được thực hiện nhiệm vụ, được tham gia trả lời câu hỏi hoặc tham gia vào các tình huống khởi động giúp học sinh cảm thấy gần với nội dung bài học hơn. II. Một số trò chơi quen thuộc có thể sử dụng trong hoạt động khởi động 1. Trò chơi khởi động đầu tiết học: Ai nhanh hơn a. Mục đích: Ôn tập lại kiến thức đã học đồng thời giới thiệu bài mới. Luyện phản ứng nhanh, khả năng quan sát, nhận xét, đánh giá chính xác, tiết kiệm thời gian. Rèn tính tự giác, thi đua giữa học sinh. b. Chuẩn bị: Giáo viên: chuẩn bị hệ thống câu hỏi và đáp án. Học sinh: thẻ đúng, sai. c. Cách tổ chức: Chia lớp làm 4 đội chơi tương ứng với 4 tổ, cử 4 tổ trưởng làm trọng tài và theo dõi chéo, 1 thư ký ghi kết quả. Thời gian: 4 phút
2. Luật chơi: Giáo viên lần lượt giới thiệu từng câu hỏi, yêu cầu để giáo viên đọc từng câu hỏi hoàn chỉnh thì học sinh mới được sử dụng thẻ (đúng hoặc sai) để trả lời. Em nào vi phạm luật là loại kết quả. Sau khi học sinh trả lời câu hỏi, giáo viên đưa đáp án cho câu hỏi luôn để các em đối chiếu kết quả. Cách tính điểm: mỗi câu trả lời đúng được tính 10 điểm/học sinh, trả lời sai trừ 5 điểm/học sinh. Tổng điểm mỗi đội được ghi lên bảng luôn sau mỗi câu trả lời. Câu hỏi có thể liên quan đến bài học trước đó, nhằm ôn lại bài cũ trước khi vào bài mới 2. Trò chơi khởi động đầu tiết học: Trò chơi " Tôi cần" a. Mục đích: Tạo không khí vui vẻ, thoải mái, rèn luyện phản xạ nhanh nhẹ, hoạt bát, giáo dục tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau. b. Chuẩn bị: Giáo viên: chuẩn bị hệ thống câu hỏi và đáp án. Học sinh: bút. c. Cách chơi: Lấy những vật theo yêu cầu của quản trò Quản trò chia tập thể thành các đội tuỳ theo số lượng người chơi Quản trò hô" Tôi cần, tôi cần..",người chơi đáp" Cần gì, cần gì." Quản trò hô " Tôi cần 3 cái bút" Các đội chơi phải mang đủ 3 cái bút lên cho quản trò, đội nào mang lên nhanh, đủ là thắng. Cứ như vậy quản trò có thể gọi các đồ vật khác nhau, giầy, tất, điện thoại... Lưu ý: mỗi đội lần lượt cử 1 người chơi mang lên 3. Trò chơi khởi động đầu tiết học: “Trò chơi Trả lời nhanh” Trò chơi này có thể tổ chức dưới dạng gói câu hỏi. Mỗi gói câu hỏi đều liên quan đến bài học trước. Trong phần ôn tập ta có thể cho học sinh chơi trò chơi này. a. Mục đích: Giúp học sinh tích cực huy động trí nhớ, tư duy và khả năng phản ứng nhanh về các nội dung đã được học. b. Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị các gói câu hỏi, câu trả lời cho các đội chơi. c. Cách chơi: Chia nhóm. Mỗi nhóm cử đại diện lên trả lời câu hỏi.
3. Cuối cùng giáo viên tổng kết nhóm nào có nhiều câu trả lời đúng, điểm cao hơn sẽ chiến thắng. 4. Trò chơi khởi động đầu tiết học: “Trò chơi ô chữ” Trò chơi này có nhiều dạng khác nhau, có thể là giải các ô hàng ngang rồi tìm từ chìa khóa ở ô hàng dọc, có thể là ô chữ dưới dạng sơ đồ Mỗi ô chữ bao gồm lời gợi ý và nội dung liên quan trực tiếp đến bài học. Hầu hết các bài lý thuyết ở mục củng cố ta đều có thể áp dụng trò chơi này. Ví dụ 1: CHỦ ĐỀ A - Bài 1: THÔNG TIN THU NHẬN VÀ XỬ LÍ THÔNG TIN Hoạt động 1: Khởi động (5 phút) a) Mục tiêu: Giúp học sinh xác định được vấn đề cần giải quyết là: Sự khác nhau giữa thông tin và dữ liệu b) Nội dung: Học sinh đọc đoạn văn bản trong sách giáo khoa và trả lời câu hỏi: em biết những được điều gì sau khi đọc xong đoạn văn bản đó. c) Sản phẩm: Học sinh trả lời về thông tin trong đoạn văn bản. d) Tổ chức thực hiện: Giáo viên trình chiếu video bài hát “Chú bộ đội” cho học sinh xem và đưa ra câu hỏi.
4. 1. Đố các em biết các em xem video bằng các giác quan nào? - HS: Trả lời, GV nhận xét và đưa ra câu hỏi 2. Các em có biết tên bài hát là gì không? Giáo viên trình chiếu các hình ảnh và thuyết trình vấn đề: Trong cuộc sống hàng ngày, em nhìn thấy những con số, những dòng chữ, những hình ảnh trong sách; em nghe thấy tiếng chim hót, tiếng xe cộ đi lại trên đường. Tất cả các thứ đó được các giác quan của em thu nhận và não xử lí để trở thành những hiểu biết của em về thế giới xung quanh. Để hiểu rõ hơn chúng ta cùng đến với bài 1: Thông tin và dữ liệu. Ví dụ 2: Bài 3: THÔNG TIN TRONG MÁY TÍNH. Hoạt động 1: Khởi động (5 phút) a) Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học. b) Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS trả lời câu hỏi c) Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS d) Tổ chức thực hiện: - GV trình bày vấn đề: Trong bài học trước, chúng ta đã biết rằng máy tính có thể xử lí được thông tin nhưng làm thế nào để máy tính có thể hiểu được những dữ liệu chúng ta chuyển cho nó xử lí? Con người dùng các chữ số, chữ cái và kí hiệu để diễn đạt suy nghĩ của mình cho người khác hiểu, tuy nhiên máy tính thông dụng hiện nay chỉ làm việc với hai kí hiệu là 0 và 1. Cụ thể chúng ta cùng đến với hoạt động 1: Mã hóa - Gv hướng dẫn hoạt động 1: Cho các số từ 0 đến 7 được viết thành dãy tăng dần từ trái sang phải. Em hãy quan sát hình 1.3 và đọc hướng dẫn để biết cách mã hóa số 4. Cách thực hiện như sau:
5. - Bước 1. Thu gọn dãy số bằng cách sau • Chia dãy số thành 2 nửa (trái, phải) đều nhau • Kiểm tra xem số 4 thuộc nửa trái hay nửa phải • Ghi lại vị trí của số 4 (trái hoặc phải) • Bỏ đi nửa dãy số không chứa số 4. Giữ lại nửa dãy số chứa số 4 • Sau mỗi lần thực hiện, dãy số được thu gọn còn một nửa. Thực hiện thu gọn dãy số ba lần cho đến khi còn lại số 4. - Bước 2: Chuyển dãy vị trí thu được (phải, trái, trái) thành 0,1 theo quy tắc: trái thành o, phải thành 1. Như vật số 4 được mã hóa thành 100. - GV nêu câu hỏi, yêu cầu HS trả lời: Hãy mã hóa số 3 và số 6 theo cách như trên. Hai dãy kí hiệu nhận được có giống nhau không? - HS thảo luận, trả lời: Hai dãy kí hiệu nhận được không giống nhau. Số 3 mã hóa thành 011. Số 6 mã hóa thành 110 => GV dẫn vào bài học mới, bài 3: Thông tin trong máy tính. Ví dụ 3: Bài 5: INTERNET. Hoạt động 1: Khởi động (5 phút) a) Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài thực hành. b) Nội dung: HS đọc thông tin trong sgk, thực hiện yêu cầu của GV. c) Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu 2 HS đứng dậy, đóng vai An và Minh đọc đoạn mở đầu.
6. - GV nhận xét hai bạn đóng vai, đặt vấn đề: Đoạn hội thoại trên đang giới thiệu với chúng ta về mạng internet. Vậy Internet là gì và nó có những đặc điểm và lợi ích gì, chúng ta cùng đến với bài 5: Internet Ví dụ 4: Bài 8: THƯ ĐIỆN TỬ. Hoạt động 1: Khởi động (5 phút) a) Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen với bài học. b) Nội dung: GV trình bày, HS đọc thông tin trong sgk, HS lắng nghe, thực hiện yêu cầu của GV. c) Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: GV yêu cầu HS quan sát ba hình sau và thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi điền vào phiếu học tập. Câu hỏi: Mỗi bức ảnh cho em biết điều gì? HS quan sát thảo luận có ý kiến về các phương thức liên lạc ở các hình. Giáo viên phát phiếu học tập cho học sinh Phiếu học tập Hình 1: .
7. Hình 2: .. Hình 3: .. Kết quả học sinh điền vào phiếu học tập Hình 1: Chim bồ câu đưa thư Hình 2: Gửi thư qua bưu điện Hình 3: Gửi thư điện tử GV nhận xét dẫn dắt học sinh vào bài học mới: Bài 8: Thư điện tử Ví dụ 5: Bài 11: ĐỊNH DẠNG VĂN BẢN. Hoạt động 1: Khởi động (5 phút) a) Mục tiêu: - HS lựa chọn được phần mềm xây dựng cuốn sổ lưu niệm trên cơ sở các phần mềm ứng dụng đã được học hoặc biết và giải thích được việc lựa chọn phần mềm đó. - Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và đặt vấn đề vào bài học mới. - b) Nội dung: - Đặt vấn đề vào bài, học sinh thảo luận đưa ra nhận định. - c) Sản phẩm: - Kết quả thảo luận của học sinh. * Sản phẩm dự kiến: + Ba bạn nên làm cuốn sổ trên máy tính. + Ba bạn có thể thực hiện được trên máy tính. Vì ở tiểu học đã được học và sử dụng nhiều phần mềm máy tính.
8. + Nếu làm trên máy tính có lợi ích đó là mình có thể gửi cho moi người xem trước để góp ý, việc chỉnh sửa cũng thuận tiện. Hơn nữa có thể in ra cho mọi người và lưu trữ trong máy phòng khi cuốn sổ bị hư hỏng hay thất lạc. d) Tổ chức thực hiện: * GV giao nhiệm vụ học tập - GV chiếu nội dung tình huống trong sách giáo khoa trang 48. Yêu cầu HS đọc và trả lời các câu hỏi sau: + Ba bạn nên làm cuốn sổ theo cách thủ công hay trên máy tính? + Ba bạn có thể thực hiện được trên máy tính không? Vì sao? + Nếu làm trên máy tính có lợi ích gì? * HS thực hiện nhiệm vụ - HS đọc thông tin và suy nghĩ trả lời câu hỏi. - GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi HS cần. * Báo cáo, thảo luận - GV gọi HS lần lượt trả lời câu hỏi tại chỗ. - GV HS khác nhận xét, đánh giá câu trả lời của bạn. * Kết luận, nhận định - Sau khi các bạn thảo luận và đưa ra ý kiến của mình xong, GV nhận xét đánh giá và dẫn dắt vào bài học mới: Bài 11: Định dạng văn bản. Ví dụ 6: Bài 16: CÁC CẤU TRÚC ĐIỀU KHIỂN. Hoạt động 1: Khởi động (5 phút) a) Mục tiêu: - HS trải nghiệm các cấu trúc điều khiển một cách trực quan sinh động. b) Nội dung: - Chơi trò chơi: Đúng hay sai? c) Sản phẩm: - Kết quả điểm của các nhóm. Nhóm thắng cuộc là nhóm có điểm số cao hơn d) Tổ chức thực hiện: * GV giao nhiệm vụ học tập
9. - GV giới thiệu mục đích, yêu cầu và tiến trình của HĐ trước toàn lớp. HS thực hiện hoạt động trò chơi (4 HS chơi và 1 HS bấm thời gian) (Các chủ đề câu hỏi có thể linh hoạt điều chỉnh theo đặc thù của địa phương và khả năng của HS) * HS thực hiện nhiệm vụ - Chia nhóm, mỗi nhóm có một 1 cặp chơi. Mỗi cặp chơi bốc phiếu chọn chủ đề và trả lời lần lượt các phiếu hỏi thuộc chủ đề vừa chọn. Mỗi câu trả lời đúng nhóm được cộng 1 điểm. GV cử ra một bạn ghi lại câu trả lời của mỗi cặp. * Báo cáo, thảo luận - Thông báo nhóm thắng cuộc * Kết luận, nhận định - Gv nhận xét, tuyên dương và dẫn dắt vào bài học mới: Bài 16: Các cấu trúc điều khiển.