Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 77 đến tiết 80

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 77 đến tiết 80

1. Baøi 19 Ngaøy soaïn: 14-01-2018 Tieát 77 Văn bản: Sông nưảc Cà mau (Trích “Đảt rảng phưản nam Nam”- Đoàn Giải) I.MỤC TIÊU: *.Giuùp hoïc sinh: - Boå sung kieán thöùc veà taùc giaû vaø taùc phaåm vaên hoïc hieän ñaïi. - Hieåu vaø caûm nhaän ñöôïc söï phong phuù vaø ñoäc ñaùo cuûa thieân nhieân, soâng nöôùc Caø Mau, qua ñoù thaáy ñöôïc tình caûm gaén boù cuûa taùc giaû ñoái vôùi vuøng ñaát naøy. - Thaáy ñöôïc hình thöùc ngheä thuaät ñoäc ñaùo ñöôïc söû duïng trong ñoaïn trích. 1.Kieán thöùc: - Sô giaûn veà taùc giaû vaø taùc phaåm Ñaát röøng Phöông Nam. - Veû ñeïp cuûa thieân nhieân vaø cuoäc soáng con ngöôøi moät vuøng ñaát phöông Nam. - Taùc duïng cuûa moät soá bieän phaùp ngheä thuaät ñöôïc söû duïng trong ñoaïn trích. 2.Kó naêng: - Naém ñöôïc noäi dung vaên baûn truyeän hieän ñaïi coù yeáu toá mieâu taû keát hôïp thuyeát minh. - Ñoïc dieãn caûm phuø hôïp vôùi noäi dung vaên baûn - Nhaän bieát caùc bieän phaùp ngheä thuaät ñöôïc söû duïng trong vaên baûn vaø vaän duïng chuùng khi laøm baøi vaên mieâu taû caûnh thieân nhieân. 3.Thaùi ñoä: Giaùo duïc hoïc sinh loøng yeâu quyù vaø baûo veä thieân nhieân. Tích hôïp baûo veä GD moâi tröôøng cho HS. * Tích hợp môi trường tự nhiên hoang giã II. CHUAÅN BÒ: 1) Chuaån bò cuûa giaùo vieân: - Ñoïc baøi hoïc SGK, tham khaûo tö lieäu Truyeän “ÑRPN” cuûa Ñoaøn Gioûi. 2) Chuaån bò cuûa HSø: - Ñoïc baøi hoïc SGK, soaïn baøi, veõ tranh theo yeâu caàu cuûa GV. III)HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1/ OÅn ñònh tình hình lớp: 1’: Kieåm tra sæ soá-veä sinh-taùc phong-söï chuaån bò cuûa HS 2/ Kieåm tra baøi cuõ: 5’ Caâu hoûi: 1/ Deá Meøn ñöôïc giôùi thieäu laø moät chuù Deá nhö theá naøo? 2/“Baøi hoïc ñöôøng ñôøi ñaàu tieân” cuûa Deá Meøn laø gì? Suy nghó cuûa em?. Dự kiến phương án traû lôøi: 1/ Meøn laø moät chuù Deá thanh nieân cöôøng traùng nhöng kieâu caêng, töï phuï, hoáng haùch, khinh ngöôøi. 2/Söï thieáu suy nghó vaø thoùi kieâu ngaïo seõ daãn ñeán toäi aùc; Trong cuoäc soáng khoâng neân hoáng haùch, kieâu ngaïo, baát kì haønh ñoäng naøo cuûa mình cuõng phaûi suy nghó ñeán nhöõng ngöôøi xung quanh. Trang 1
2. 3/ Giaûng baøi môùi: Giôùi thieäu baøi: (1’) “Toå quoác ta nhö moät con taøu. Muõi thuyeàn ta ñoù – Muõi Caø Mau”. Khoâng chæ coù Xuaân Dieäu maø Ñoaøn Gioûi cuõng ñaõ ñöa Caø Mau vaøo trong vaên hoïc maø taùc phaåm “Ñaát röøng phöông Nam” laø moät minh chöùng. Vaên baûn “Soâng nöôùc Caø Mau” ta hoïc hoâm nay ñöôïc trích töø chöông XVIII cuûa truyeän naøy – teân vaên baûn do ngöôøi soaïn ñaët. Tieán trình bài daïy: TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG 7’ HÑ1: Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc vaø tìm hieåu chung I.Ñoïc vaø tìm hieåu chung: GV: Tröôùc khi ñi vaøo -HS ñoïc chuù thích * SGK 1/ Taùc giaû – taùc phaåm: phaân tích taùc phaåm, em vaø traû lôøi: chuù thích */tr 20 haõy cho bieát vaøi neùt veà a-Taùc giaû: Ñoaøn Gioûi taùc giaû Ñoaøn Gioûi, xuaát ( 1925- 1989), queâ ôû tænh xöù vaên baûn? Tieàn Giang, vieát vaên töø thôøi GV höôùng daãn HS ñoïc -HS ñoïc vaên baûn theo söï khaùng chieán choáng Phaùp vaên baûn: Ñoïc gioïng haêm höôùng daãn cuûa GV. chuû yeáu noùi veà thieân nhieân hôû ; nhaán maïnh caùc teân vaø con ngöôøi Nam Boä. rieâng; ñoaïn ñaàu ñoïc chaäm, b-Xuaát xöù: VB Trích gioïng mieân man, ñeàu; caøng chöông VIII truyeän “Ñaát veà sau gioïng caøng nhanh; röøng phöông Nam” cuûa ñoaïn taû caûnh chôï gioïng Ñoaøn Gioûi vui, linh hoaït. GV ñoïc maãu moät ñoïan. GV nhaän xeùt, söûa chöõa. - HS: Nghe GV cuøng HS tìm hieåu chuù - Tìm hieåu töø khoù trong chuù thích. thích nhöõng töø khoù trong 2/ Chuù thích: 1, 2, 5, 6, 13, vaên baûn. 15, 17, 18. Yeâu caàu HS toùm taét vaø -HS toùm taét vaø neâu yù nghóa taùc phaåm (SGK) neâu yù nghóa taùc phaåm 3/ Toùm taét: (SGK). GV toùm taét “Ñaát röøng HS: Nghe phöông Nam”, giôùi thieäu 4/Boá cuïc: 2 phaàn phim “Ñaát phöông Nam”. -Ñoaïn1: töø ñaàu ñeán “laëng leõ H: Baøi vaên mieâu taû caûnh moät maøu xanh ñôn ñieäu”: gì?Vieát theo trình töï naøo? HS: Caûnh quan soâng nöôùc aán töôïng chung ban ñaàu veà CM. Töø trình töï chung ñeán thieân nhieân Caø Mau. chi tieát cuï theå: Ñi töø aán -Ñoaïn2: töø “khi qua Chaø töôïng chung veà thieân nhieân, Laø” ñeán “khoùi soùng ban sau ñoù taäp trung mieâu taû, mai”: keânh raïch vuøng Caø thuyeát minh veà keânh raïch, Mau vaø con soâng Naêm Caên. soâng ngoøi, caûnh vaät vaø cuoái - Ñoaïn3: phaàn coøn laïi: caûnh cuøng laø chôï Naêm Caên. Trang 2
3. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG H: Baøi vaên coù theå ñöôïc - HS chia boá cuïc VB . chôï Naêm Caên. chia thaønh maáy ñoaïn? Noäi dung cuûa töøng ñoaïn?(TB) 5/ Theå loaïi: Truyeän daøi. H: Ngöôøi mieâu taû ôû ñaây laø HS:Taùc giaû, ngoâi thöù nhaát. 6/ Phöông thöùc bieåu ñaït: ai? Ngoâi thöù maáy? Mieâu taû +thuyeát minh GV: Taùc giaû nhaäp vai vaøo ngöôøi keå chuyeän, xöng toâi (trong truyeän “Ñaát röøng phöông Nam” ngöôøi keå chuyeän laø chuù beù An). H: Phöông thöùc bieåu ñaït -HS: Töï söï+ mieâu taû cuûa VB? (TB) 20’ HÑ 2: Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc- tìm hieåu chi tieát II-Ñoïc- tìm hieåu chi tieát vaên baûn vaên baûn H: Haõy hình dung vò trí HS: Ngoài treân thuyeàn xuoâi 1)Caûnh thieân nhieân Naêm quan saùt cuûa taùc giaû qua theo keânh raïch Caø Mau ñoå Caên: trình töï caûnh ñöôïc taû?(TB) ra Naêm Caên. H: Vò trí aáy coù thuaän lôïi gì HS:Töø vò trí ñoù ngöôøi keå cho vieäc quan saùt mieâu taû? chuyeän coù theå mieâu taû moät (khaù) vuøng roäng lôùn baèng caùch -Soâng ngoøi, keânh raïch chi mieâu taû laàn löôït veà caùc chí nhö maïng nheän; soâng, raïch vaø caûnh vaät 2 -Trôøi, nöôùc, caây toaøn moät beân bôø, coù theå mieâu taû kó saéc xanh. hoaëc löôùt qua tuyø theo aán -Tieáng soùng bieån rì raøo baát töôïng cuûa caûnh ñoái vôùi taùc taän. giaû. => Caûnh thieân nhieân roäng H: AÁn töôïng ban ñaàu veà HS: Tìm caùc hình aûnh . lôùn, ñaày söùc soáng thieân nhieân Caø Mau ñöôïc hieän leân vôùi nhöõng hình aûnh naøo? (TB) H: Dieãn taû qua caùc giaùc HS: Maét, taiThò giaùc (caûm quan naøo? (TB) nhaän veà maøu xanh), thính giaùc (nghe tieáng soùng). H: Nhöõng hình aûnh ñoù HS: Lieät keâ, so saùnh ñöôïc mieâu taû cuï theå baèng - Töø ngöõ gôïi maøu saéc, caùch naøo? (khaù) ñieäp ngöõ GV: Taùc giaû coøn vaän duïng -HS: Nghe ngheä thuaät:taû, keå keát hôïp; lieät keâ; ñieäp töø ñaëc bieät laø duøng nhöõng tính töø chæ maøu saéc vaø traïng thaùi caûm giaùc. Ñoù laø nhöõng ñieàu caàn löu yù Trang 3
4. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG khi mieâu taû. H: Qua nhöõng neùt mieâu taû ñoù, thieân nhieân Naêm Caên HS: Roäng lôùn, meânh moâng. hieän leân nhö theá naøo? (khaù) GV: taäp trung vaøo ñoaïn 2. HS : Ñoïc ñoaïn 2 2. Soâng nöôùc Caø Mau: H: Ngoaøi mieâu taû, taùc giaû HS: Ñoaïn: “ chaúng haïn coøn ñöa vaøo phaàn chuù nhö ñoaïn goïi raïch maùi thích thuyeát minh. Em haõy giaàm, vì hai beân bôø raïch -Caùch ñaët teân soâng ngoøi chæ ra ñoaïn vaên coù chöùc nghóa laø nöôùc ñen keânh raïch-> Thieân nhieân naêng treân trong baøi vaên hoang daõ, phong phuù. naøy? (Khaù) HS: Teân ñòa danh gaén vôùi - Con ngöôøi gaàn guõi vôùi H: Nhaän xeùt cuûa em caùch ñaëc ñieåm rieâng bieät cuûa noù. thieân nhieân, neân giaûn dò, ñaët teân cho nhöõng doøng chaát phaùc. soâng, con keânh? (TB) HS: suy nghó, traû lôøi. - Söû duïng ngoân ngöõ ñòa H: Nhöõng ñòa danh naøy phöông coøn gôïi ra ñaëc ñieåm gì veà thieân nhieân vaø con ngöôøi vuøng Caø Mau? (Khaù) H: Phaàn tieáp theo taùc giaû taäp trung mieâu taû ñieàu gì? HS tìm chi tieát vaø neâu caûm a)Caûnh doøng soâng Naêm H: Doøng soâng Naêm Caên nhaän: Roäng lôùn hôn ngaøn Caên: ñöôïc mieâu taû qua nhöõng thöôùc, nöôùc aàm aàm ñoå ra - Soâng meânh moâng chi tieát naøo? Caûm nhaän cuûa bieån ngaøy ñeâm nhö thaùc, caù - Nöôùc aàm aàm nhö thaùc em veà doøng soâng Naêm Caên bôi ñen truõi, röøng ñöôùc - Caù nöôùc bôi haøng ñaøn döïng cao ngaát. qua nhöõng neùt mieâu taû nhö ngöôøi bôi eách HS lieân heä khai thaùc thieân ñoù?(TB). - Giöõa doøng soâng roäng hôn nhieân, haäu quaû cuûa vieäc GV:GD baûo veä moâi tröôøng. ngaøn thöôùc phaù huyû moâi tröôøng soáng, - Röøng ñöôùc cao ngaát nhö HS: So saùnh, töø ngöõ gôïi tröôøng thaønh hình aûnh. Ñoäng töø, tính töø H: Khi taû doøng soâng taùc - So saùnh, töø ngöõ gôïi hình sinh ñoäng. giaû söû duïng ngheä thuaät aûnh HS: thaûo luaän nhoùm, phaùt gì? - Ñoäng töø, tính töø bieåu : ÑT “Thoaùt qua, ñoå ra, (khaù) => Maøu xanh bao la, huøng “Thuyeàn xuoâi veà”. Khoâng theå. Neáu H:Trong caâu vó vaø hoang daõ. chuùng toâi ” nhöõng ñoäng thay ñoåi seõ laøm sai leäch noäi dung, ñaëc bieät laø traïng thaùi -> Doøng soâng roäng lôùn huøng töø naøo chæ hoaït ñoäng cuûa vó. con thuyeàn? Coù theå thay hoaït ñoäng cuûa con thuyeàn. ñoåi traät töï caùc ñoäng töø ñoù + NX: Khoâng chæ dieãn taû ñöôïc khoâng? Vì sao?Nhaän ñöôïc hoaït ñoäng maø coøn theå xeùt veà söï chính xaùc vaø tinh hieän ñöôïc traïng thaùi cuûa teá trong caùch duøng töø (thaûo con thuyeàn: thoaùt ra: vöôït Trang 4
5. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG luaän). qua ñöôïc nôi khoù khaên nguy hieåm; ñoå ra: thuyeàn töø con keân nhoû ra doøng soâng lôùn; xuoâi: nheï nhaøng sau khi ñaõ vöôït nôi nguy hieåm. HS: Xanh laù maï, reâu, chai loï -> ba möùc ñoä saéc thaùi ñaõ mieâu taû caùc lôùp caây töø non ñeán giaø. H: Nhöõng tính töø mieâu taû maøu saéc cuûa röøng? Nhaän xeùt? (Khaù) GV: vieäc söû duïng nhöõng töø ngöõ chính xaùc, giaøu söùc gôïi taû seõ laøm baøivaên mieâu taû ñaït nhieàu hieäu quaû . b)Caûnh chôï Naêm Caên: H: Ñoaïn cuoái mieâu taû caûnh HS: Tìm vaø nhaän xeùt - Chôï naèm saùt beân bôø soâng gì? (TB) -Truø phuù: khung caûnh roäng H: Nhöõng chi tieát, hình aûnh lôùn, taáp naäp, haøng hoaù oàn aøo, ñoâng vui, taáp naäp theå hieän söï taáp naäp, truø phong phuù, thuyeàn beø san - Tuùp leàu laù ñôn xô kieåu coå phuù vaø ñoäc ñaùo cuûa chôï saùt. xöa Naêm Caên? (TB) -Ñoäc ñaùo: hoïp treân soâng - Ngoâi nhaø gaïch vaên minh H: Nhaän xeùt veà ngheä thuaät nöôùc, ña daïng veà daân toäc. - Ñoáng goã cao nhö nuùi mieâu taû trong ñoaïn naøy? - Beán vaän haø nhoän nhòp (khaù) - Ngoâi nhaø beø beø GV: Vöøa khaéc hoïa hình =>So saùnh, töø ngöõ gôïi taû aûnh cuï theå vöøa laøm noåi roõ => Caûnh chôï taáp naäp, truø khung caûnh chung. phuù, ñoäc ñaùo vaø rieâng bieät 10’ HÑ3: Höôùng daãn HS cuûng coá, luyeän taäp III. Toång keát: Thaûo luaän: 1/ Toång keát: + Qua baøi hoïc em caûm HS:Thaûo luaän, phaùt bieåu Soâng nöôùc Caø Mau laø moät nhaän nhö theá naøo veà thieân + Caûnh soâng nöôùc Caø ñoaïn trích ñoäc ñaùo vaø haáp nhieân vaø cuoäc soáng ôû vuøng Mau coù veû ñeïp roäng lôùn, daãn theå hieän söï am hieåu, ñaát cöïc Nam cuûa Toå quoác? huøng vó ñaày söùc soáng taám loøng gaén boù cuûa nhaø hoang daõ vaên Ñoaøn Gioûi vôùi thieân + Chôï Naêm Caên laø hình nhieän vaø con ngöôøi vuøng aûnh cuoäc soáng taáp naäp, truø ñaát Caø Mau. phuù, ñoäc ñaùo + Böùc tranh thieân nhieân vaø cuoäc soáng ôû vuøng Caø Mau hieän leân vöøa cuï theå, vöøa Trang 5
6. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG bao quaùt + Nhaän xeùt veà ngheä thuaät + Löïa choïn ngoân ngöõ gôïi mieâu taû trong baøi vaên? Vì hình, chính xaùc, ñoäc ñaùo, sao Ñoaøn Gioûi laïi coù theå maøu saéc ñòa phöông,keát mieâu taû ñöôïc nhö vaäy? hôïp vôùi vieäc söû duïng caùc H: Em naøo ruùt ra ñöôïc yù bieän phaùp tu töø; mieâu taû töø nghóa cuûa vaên baûn? bao quaùt ñeán cuï theå, keát hôïp vôùi thuyeát minh. Söï hieåu bieát phong phuù, tình yeâu thieân nhieân. Yeâu caàu HS ñoïc ghi nhôù. HS ñoïc ghi nhôù. GV: Höôùng daãn hoïc sinh 2/ Luyeän taäp: trình baøy caûm nhaän cuûa Baøi 1: - Trình baøy caûm nghó cuûa em qua baøi hoïc? tieát sau - Vieát moät ñoaïn vaên trình mình qua baøi hoïc. kieåm tra baøy caûm nhaän cuûa em veà Yeâu caàu HS keå teân moät vuøng Caø Mau qua baøi Soâng vaøi con soâng cuûa queâ nöôùc Caø Mau môùi hoïc? höông em, hoaëc ñòa HS keå teân soâng: Soâng An Baøi 2: Keå teân moät vaøi con phöông nôi em ñang ôû Laõo, soâng Ñinh, Soâng Voá, soâng cuûa queâ höông em, soâng Xang hoaëc ñòa phöông nôi em ñang ôû 4/ Daën doø hs chuẩn bị cho tiết học tiết theoø: ( 1’) *Baøi cuõ: Ñoïc kó vaên baûn, nhôù nhöõng chi tieát mieâu taû ñaëc saéc, caùc chi tieát coù söû duïng pheùp so saùnh. Hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa caùc chi tieát coù söû duïng pheùp tu töø *Baøi môùi:Chuaån bò cho tieát 81; baøi:Böùc tranh cuûa em gaùi toâi. +Ñoïc, traû lôøi caùc caâu hoûi. +Tìm hieåu nhaân vaät ngöôøi anh vaø ñöùa em gaùi. +YÙ nghóa cuûa vaên baûn. Tieát 78: So saùnh IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: Trang 6
7. Baøi 19 Ngaøy soaïn: 14 -01-2018 Tieát 78 Tiảng Viảt: So sánh I.MỤC TIÊU: *. Giuùp hoïc sinh: - Naém ñöôïc khaùi nieäm so saùnh vaø vaän duïng noù ñeå nhaän dieän trong moät soá caâu vaên coù söû duïng pheùp tu töø so saùnh 1.Kieán thöùc: - Caáu taïo cuûa pheùp tu töø so saùnh - Caùc kieåu so saùnh thöôøng gaëp 2.Kó naêng: - Nhaän dieän ñöôïc pheùp so saùnh - Nhaän bieát vaø phaân tích ñöôïc caùc kieåu so saùnh ñaõ duøng trong vaên baûn, chæ ra ñöôïc taùc duïng cuûa caùc kieåu so saùnh ñoù 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc hoïc sinh yeâu thích moân tieáng Vieät. II. CHUAÅN BÒ: 1) Chuaån bò cuûa giaùo vieân: - Ñoïc baøi hoïc SGK, tham khaûo - Baûng phuï 2) Chuaån bò cuûa HSø: - Ñoïc baøi hoïc SGK, tham khaûo, soaïn baøi III)HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1/ OÅn ñònh tình hình lớp: 1’: Kieåm tra sæ soá-veä sinh-taùc phong-söï chuaån bò cuûa HS 2/ Kieåm tra baøi cuõ: 5’ Caâu hoûi: Phoù töø laø gì? Coù maáy loaïi phoù töø vaø yù nghóa cuûa töøng loaïi? Tìm hieåu phoù töø trong caâu “ Thuyeàn chuùng toâi cheøo thoaùt qua keânh Boä Maét, ñoå ra soâng Cöûa lôùn, xuoâi veà Naêm caên” Dự kiến traû lôøi: Laø nhöõng töø chuyeân ñi keøm ñoäng töø, tính töø ñeå boå sung nghóa cho ñoäng töø, tính töø. Phoù töø goàm 2 loaïi lôùn: phoù töø ñuùng tröôùc vaø phoù töø ñöùng sau.  Phoù töø: Qua, ra, veà 3/ Giaûng baøi môùi: Trang 7
8. Giôùi thieäu baøi: (1’) Ñeå vieát moät ñoaïn vaên, moät baøi vaên, moät taùc phaåm hay, ngöôøi vieát phaûi duøng töø ngöõ trau chuoát keát hôïp vôùi caùc bieän phaùp tu töø. Hoâm nay, chuùng ta seõ hoïc moät trong nhöõng bieän phaùp tu töø Tieáng Vieät ñoù laø pheùp “ So saùnh” Tieán trình bài daïy: TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG: 12’ HÑ 1:Höôùng daãn HS tìm hieåu khaùi nieäm so saùnh I.So saùnh laø gì? GV: Yeâu caàu HS ñoïc ví duï HS: Ñoïc vaø tìm hieåu theo 1.Ví duï: a, b sgk? yeâu caàu cuûa GV a. Nhöõng taäp hôïp töø chöùa H: Em haõy tìm nhöõng taäp HS: Treû em nhö buùp treân hình aûnh so saùnh: hôïp töø chöùa hình aûnh so caønh *.Taùc duïng: saùnh? (Thaûo luaän) - Röøng ñöôùc döïng leân + Laøm noåi baät ñöôïc caûm cao ngaát nhö hai daõy nhaän cuûa ngöôøi noùi, vieát tröôøng thaønh voâ taän. + Laøm caâu vaên, caâu thô coù H: Trong moãi pheùp so HS:- Treû em – buùp treân tính hình aûnh vaø gôïi caûm. saùnh treân, nhöõng söï vaät, söï caønh. c. Nhaän xeùt: vieäc naøo ñöôïc so saùnh vôùi - Röøng ñöôùc – hai daõy - Khaùc nhau veà so saùnh nhau? (TB) tröôøng thaønh d. Keát luaän: H: Vì sao coù theå so saùnh HS: Giöõa chuùng coù - So saùnh laø ñoái chieáu söï nhö vaäy? taùc duïng ra sao? nhöõng neùt gioáng nhau. vaät, söï vieäc naøy vôùi söï vaät (khaù) khaùc coù neùt töông ñoàng H: So saùnh caùc söï vaät, söï HS: Gôïi hình aûnh, giuùp - Laøm taêng söùc gôïi hình, gôïi vieäc vôùi nhau nhö vaäy ñeå caâu vaên theâm sinh ñoäng caûm cho söï dieãn ñaït laøm gì? (khaù) H: Caâu 3 coù gì khaùc vôùi söï HS: Caâu vaên naøy chæ laø söï so saùnh ôû caùc caâu treân? so saùnh bình thöôøng khoâng (TB) coù taïo ra giaù trò ngheä thuaät H: Nhö vaäy theá naøo laø so HS: Suy nghó, traû lôøi saùnh? (TB) 14’ Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS tìm hieåu caáu taïo cuûa II. Caáu taïo cuûa pheùp so pheùp so saùnh saùnh: H: Haõy ñieàn nhöõng taäp HS: thaûo luaän, trình baøy 1.Ví duï: hôïp töø chöùa hình aûnh so + Veá A: söï vaät ñöôïc so a. Ñieàn töø: saùnh trong caùc caâu ñaõ daãn saùnh: Treû em Veá A Phöông Töø Veá B ôû phaàn 1 vaøo moâ hình + Töø so saùnh: Nhö (söï dieän so so (söï vaät vaät saùnh saùnh duøng pheùp so saùnh sau? (thaûo + Veá B: Söï vaät duøng so ñöôïc ñeå so luaän) saùnh: Buùp treân caønh so saùnh) - Veá A: Röøng ñöôùc saùnh ) - Phöông dieän SS: Döïng Treû nhö buùp leân cao ngaát em treân - Töø SS: Nhö caønh - Veá B: Söï vaät duøng SS: Röøng döïng nhö hai daõy ñöôùc leân cao tröôøng Hai daõy tröôøng thaønh voâ Trang 8
9. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG: taän ngaát thaønh H: Em haõy tìm theâm caùc HS: Khoâng baèng, baèng voâ taän töø so saùnh maø em bieát? - Hôn, y nhö, gioáng nhö, b. Caùc töø so saùnh: (TB) töïa nhö, chöa baèng - Khoâng baèng, baèng HS: Khoâng coù töø SS, ñaûo - Hôn, y nhö, gioáng nhö, töïa H: Caáu taïo cuûa pheùp so veá nhö, chöa baèng saùnh trong hai caâu döôùi a. Tröôøng Sôn: chí lôùn c.Nhaän xeùt: ñaây coù gì ñaëc bieät? (khaù) oâng cha - Vaéng maët caùc yeáu toá trong Cöûu Long: loøng meï bao so saùnh vaø coù söï thay ñoåi la soùng traøo traät töï caùc yeáu toá so saùnh. b. Nhö tre moïc thaúng, + Caâu 1: Vaéng Pd SS, töø SS con ngöôøi khoâng chòu + Caâu 2: Veá B leân tröôùc veá khuaát A, töø SS ñöa leân tröôùc veá A Caâu hoûi thaûo luaän: - HS thaûo luaän, phaùt bieåu 2 Keát luaän: H: Moâ hình caáu taïo cuûa - Pheùp so saùnh coù caáu taïo - Pheùp so saùnh coù caáu taïo pheùp SS ñaày ñuû ñöôïc caáu ñaày ñuû goàm 4 yeáu toá: ñaày ñuû goàm 4 yeáu toá: taïo nhö theá naøo? + Veá A: Neâu teân söï vaät, + Veá A: Neâu teân söï vaät, söï söï vieäc ñöôïc so saùnh vieäc ñöôïc so saùnh GV : Löu yù cho HS: + Veá B: Neâu teân söï vaät, + Veá B: Neâu teân söï vaät, söï - Trong thöïc teá, moâ hình söï vieäc duøng ñeå so saùnh vieäc duøng ñeå so saùnh vôùi söï caáu taïo noùi treân coù theå vôùi söï vaät noùi ôû veá A vaät noùi ôû veá A bieán ñoåi ít nhieàu: + Töø ngöõ chæ phöông + Töø ngöõ chæ phöông dieän so + Caùc töø ngöõ chæ phöông dieän so saùnh saùnh dieän so saùnh vaø chæ yù so + Töø ngöõ chæ yù so saùnh + Töø ngöõ chæ yù so saùnh saùnh coù theå ñöôïc löôïc bôùt + Veá B coù theå ñöôïc ñaûo leân tröôùc veá A cuøng vôùi töø so saùnh. 10’ Hoaït ñoäng 3: Höôùng daán HS cuûng coá, luyeän taäp: III.Luyeän taäp: GV: Höôùng daãn cho hoïc -Hoïc sinh suy nghó traû lôøi Baøi 1: Vôùi maãu so saùnh, haõy sinh laøm caùc baøi taäp trong tìm theâm ví duï khaùc? SGK a. So saùnh ñoàng loaïi? - Thaày thuoác nhö meï Ngöôøi laø Cha laø Baùc laø Anh. - So saùnh ngöôøi vôùi ngöôøi? hieàn Quaû tim lôùn loïc traêm doøng - So saùnh vaät vôùi vaät: - Soâng ngoøi, keânh raïch maùu ñoû. caøng buûa giaêng chi chít -Bao baø cuï töø taâm nhö meï. b.So saùnh khaùc loaïi: nhö maïng nheän -Ñeâm naèm vuoát buïng thôû - So saùnh vaät vôùi ngöôøi - Caù nöôùc bôi haøng ñaøn daøi. ñen truõi nhoâ leân huïp Thôû ngaén baèng chaïch thôû xuoáng nhö ngöôøi bôi eách daøi baèng löôn. giöõa nhöõng ñaàu soùng Ñöôøng nôû ngöïc. Nhöõng Trang 9
10. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG: - So saùnh ngöôøi vôùi vaät: traéng haøng döông lieãu nhoû - Chuùng chò laø hoøn ñaù Ñaõ leân xanh nhö toùc tuoåi - So saùnh caùi cuï theå vôùi taûng treân trôøi möôøi laêm. caùi tröøu töôïng - Chuùng em chuoät nhaét -Ñoâi ta nhö löûa môùi nhen cöù ñoøi lung lay Nhö traêng môùi moïc nhö ñeøn - Söï nghieäp cuûa chuùng ta môùi kheâu. gioáng nhö röøng caây Chí ta nhö nuùi Thieân Thai ñöông leân, ñaày nhöïa aáy. soáng vaø ngaøy caøng lôùn Ñoû röïc chieàu hoâm, daäy caùnh maïnh nhanh choùng ñoàng. Loøng ta nhö nöôùc Höông Giang aáy. Xanh bieác loøng soâng, nhöõng Baøi 2: Vieát tieáp veá B vaøo boùng thoâng. choã troáng ñeå taïo thaønh HS: leân baûng trình baøy Baøi 2: Vieát tieáp veá B vaøo pheùp so saùnh? - Khoûe nhö vaâm ( voi) choã troáng ñeå taïo thaønh pheùp - Khoûe nhö huøm so saùnh? - Khoûe nhö traâu - Khoûe nhö vaâm - Khoûe nhö Tröông Phi ( voi) - Ñen nhö boà hoùng - Ñen nhö coät nhaø chaùy - Ñen nhö cuû suùng - Ñen nhö cuû tam thaát - Cao nhö caây saøo - Cao nhö nuùi - Cao nhö seáu Yeâu caàu HS tìm nhöõng Baøi 3: Tìm nhöõng caâu vaên caâu vaên coù söû duïng so - HS tìm coù söû duïng so saùnh trong saùnh trong caùc baøi Baøi hoïc caùc baøi Baøi hoïc ñöôøng ñôøi ñöôøng ñôøi ñaàu tieân, soâng ñaàu tieân, soâng nöôùc Caø Mau nöôùc Caø Mau Baøi 4: Vieát chính taû, löu yù GV ñoïc chính taû cho HS töø deã vieát sai do loãi phaùt aâm ghi - Caû lôùp vieát ñòa phöông. 4/ Daën doø hs chuẩn bị cho tiết học tiếp theoø: (2’) *Baøi cuõ: -Hoïc thuoäc:Khaùi nieäm, caáu taïo pheùp so saùnh. -Hoaøn taát caùc baøi taäp vaøo vôû. *Baøi môùi:Chuaån bò cho tieát 86; baøi: So saùnh (tt). +Tìm hieåu , phaân tích taùc duïng cuûa pheùp so saùnh. +Töï tìm moät soá kieåu so saùnh. Tieát 79: Quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: Trang 10
11. Baøi 19 Ngaøy soaïn: 15/1/2018 Tieát 79,80 Tảp làm văn: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả I.MỤC TIÊU: *. Giuùp hoïc sinh: - Naém ñöôïc moät soá thao taùc cô baûn caàn thieát cho vieäc vieát vaên mieâu taû: Quan saùt, töôûng töôïng, nhaän xeùt, so saùnh. - Thaáy ñöôïc vai troø vaø taùc duïng cuûa quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû . - Bieát caùch vaän duïng nhöõng thao taùc treân khi vieát baøi vaên mieâu taû.  Tieát1: 1- Kieán thöùc: Giuùp HS: - Naém ñöôïc moái quan heä tröïc tieáp cuûa quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. -Thaáy ñöôïc vai troø vaø taùc duïng cuûa quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. 2- Kó naêng: Böôùc ñaàu hình thaønh cho HS kó naêng quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. 3- Thaùi ñoä: Taïo thoùi quen quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt tröôùc moãi söï vaät, hieän töôïng.  Tieát 2: 1- Kieán thöùc: Tieáp tuïc giuùp HS: - Naém ñöôïc moái quan heä tröïc tieáp cuûa quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. -Thaáy ñöôïc vai troø vaø taùc duïng cuûa quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. 2- Kó naêng: Reøn luyeän kó naêng nhaän dieän vaø vaän duïng ñöôïc nhöõng thao taùc cô baûn treân trong ñoïc vaø vieát baøi vaên mieâu taû. Trang 11
12. 3- Thaùi ñoä: Taïo thoùi quen quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt tröôùc moãi söï vaät, hieän töôïng. II-CHUAÅN BÒ: 1. Chuẩn bị của GV: Tö lieäu tham khaûo, baøi soaïn 2. Chuẩn bị của HS: Chuaån bò theo söï höôùng daãn cuûa GV. Ñoïc baøi hoïc SGK III)HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1/ OÅn ñònh tình hình lớp: 1’: Kieåm tra sæ soá-veä sinh-taùc phong-söï chuaån bò cuûa HS 2/ Kieåm tra baøi cuõ: 4’  Caâu hoûi: Vaên mieâu taû laø gì? Laáy moät soá tình huoáng caàn duøng vaên mieâu taû?  Dự kiến traû lôøi: Vaên mieâu taû: giuùp ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe hình dung veà nhöõng ñaëc ñieåm, tính chaát noåi baät cuûa moät söï vaät, söï vieäc, con ngöôøi, phong caûnh, laøm cho nhöõng caùi ñoù nhö hieän leân tröôùc maét ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe. Trong vaên mieâu taû, naêng löïc quan saùt cuûa ngöôøi vieát, ngöôøi noùi thöôøng boäc loä roõ nhaát. 3/ Giaûng baøi môùi: Giôùi thieäu baøi: (2’) Ñeå coù theå vieát ñöôïc baøi vaên mieâu taû hay, nhaát thieát ngöôøi vieát caàn coù moät soá naêng löïc. Ñoù laø caùc naêng löïc quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt. Moät caùch giaûn dò, chuùng ta coù theå hieåu veà khaùi nieäm cuûa caùc naêng löïc aáy: -Quan saùt: nhìn, nghe, ngöûi, sôø, baèng caùc giaùc quan maét, tai, muõi, da. -Töôûng töôïng: hình dung ra caùi (theá giôùi) chöa coù (khoâng coù) -So saùnh: duøng caùi ñaõ bieát ñeå laøm roõ, laøm noåi caùi chöa bieát roõ. -Nhaän xeùt: ñaùnh giaù, khen, cheâ. Tieán trình bài daïy: Tieát1 TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG 24’ Hoaït ñoäng 1:Giôùi thieäu caùc thao taùc cô baûn khi mieâu taû. I -Baøi taäp: Yeâu caàu HS ñoïc 3 ñoaïn vaên. HS ñoïc.Moãi nhoùm thaûo luaän moät -Ñ1: Hình aûnh oám Thaûo luaän: ñoaïn. yeáu toäi nghieäp cuûa Ñoïc kó 3 ñoaïn vaên vaø traû lôøi - Tieán haønh thaûo luaän nhoùm theo chuù Deá Choaét. cho 3 caâu hoûi SGK öùng vôùi söï phaân coâng cuûa GV. Nhoùm -Ñ2: Ñaëc taû moãi ñoaïn. tröôûng ñieàu khieån, cöû ñaïi dieän quang caûnh ñeïp, Boå sung, cuõng coá, neâu nhaän xeùt trình baøy: thô moäng, huøng vó  Moãi ñoaïn vaên treân giuùp em soâng nöôùc Caø hình dung ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm Mau noåi baät gì cuûa söï vaät vaø phong -Ñ3: Hình aûnh caûnh ñöôïc mieâu taû? ñaày söùc soáng cuûa caây gaïo vaøo muøa xuaân.  Nhöõng ñaëc ñieåm noåi baät -Ñ1: Gaày goø, caùnh ngaén, ñoâi ñoù theå hieän ôû nhöõng töø ngöõ caøng to beø beø naëng neà, raäu cuït vaø hình aûnh naøo? -Ñ2:Veû thô moäng:soâng ngoøi keânh raïch buûa giaêng, moät maøu Trang 12
13. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG xanh, aâm thanh rì raøo; Veû huøng vó: nöôùc aàm aàm ñoå ra bieån, caù bôi ñen truõi, soâng roäng hôn ngaøn thöôùc, röøng ñöôùc döïng 2 beân bôø. -Ñ3: Caây gaïo nhö thaùp ñeøn, boâng hoa laø ngoïn löûa hoàng. 14’ Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS ruùt ra ghi nhôù: II.Ghi nhôù  Toùm laïi ñeå vieát thaønh Naêng löïc quan saùt, töôûng 1-Quan saùt: Giuùp coâng 3 ñoaïn vaên treân ngöôøi töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt. choïn ñöôïc nhöõng vieát caàn coù nhöõng naêng löïc cô chi tieát noåi baät baûn naøo? Phaân tích vai troø caûu ñoái töôïng cuûa töøng naêng löïc ñoù?(khaù) mieâu taû. GV nhaán maïnh: Nhöõng so -HS nghe 2- Töôûng töôïng, saùnh nhaän xeùt ñoù taïo neân söï so saùnh giuùp sinh ñoäng giaøu hình töôïng, ngöôøi ñoïc hình mang laïi cho ngöôøi ñoïc nhieàu dung ñöôïc ñoái thuù vò. töôïng mieâu taû  Nhöõng caâu vaên coù söï lieân - HS tìm , phaùt hieän vaø neâu nhaän moät caùch cuï theå, töôûng vaø so saùnh. Söï töôûng xeùt sinh ñoäng, haáp -Ñ1: “gaõ nghieän thuoác phieän”-> töôïng töôûng vaø so saùnh aáy coù daãn. daùng veû xieâu veïo, lôø ñôø cuûa Deá gì ñoäc ñaùo? (TB) 3- Nhaän xeùt: giuùp Choaét; So saùnh hình aûnh Deá ngöôøi ñoïc hieåu Choaét coù ñoâi caùnh ngaén vôùi ñöôïc tình caûm cuûa ngöôøi côûi traàn maëc ghi leâ ->Ñoâi ngöôøi vieát. caùnh vöøa gaén vöøa xaáu cuûa Deá =>Muoán mieâu taû Choaét. ñöôïc, tröôùc heát -Ñ2:So saùnh soâng ngoøi keânh raïch ngöôøi ta phaûi bieát giaêng nhö maïng nheän; nöôùc ñoå quan saùt, roài töø ñoù ra bieån nhö thaùc; röøng ñöôùc döïng nhaän xeùt, lieân nhö daõy tröôøng thaønh. töôûng, töôûng -Ñ3:Hoa nhö löûa, buùp noõn nhö töôïng, ví von, so neán xanh, caây gaïo nhö thaùp ñeøn. Yeâu caàu HS ñoïc baøi taäp 3. saùnh ñeå laøm noåi - HS ñoïc; ñoái chieáu, so saùnh, tìm Tìm nhöõng chöõ bò löôïc boû? baät leân nhöõng ñaëc nhöõng chöõ bò löôïc boû. (TB)ù) ñieåm tieâu bieåu + (Nöôùc) aàm aàm cuûa söï vaät. + (Ngaøy ñeâm) nhö thaùc + (Ñen truõi) nhoâ leân huïp xuoáng nhö ngöôøi bôi eách + (Cao ngaát) nhö hai daõy tröôøng thaønh voâ taän  Nhöõng chöõ bò löôïc boû coù Nhöõng ñoäng töø, tính töø theå Trang 13
14. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG vai troø gì trong ñoaïn vaên hieän khaû naêng quan saùt; nhöõng mieâu taû naøy? Vieäc laøm aáy cuïm theå hieän söï so saùnh, lieân aûnh höôûng gì ñeán giaù trò ñoaïn töôûng, töôõng töôïng. vaên? (Khaù) Söï mieâu taû trôû neân chung GV boå sung, nhaän xeùt: Khoâng chung vaø khoâ khan. coù nhöõng hình aûnh so saùnh aáy -Nghe ñoaïn vaên maát ñi söï sinh ñoäng, thuù vò khoâng gôïi trí töôûng töôïng trong loøng ngöôøi ñoïc Yeâu caàu HS ñoïc phaàn ghi nhôù HS ñoïc phaàn ghi nhôù . Tieát 2 TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG 40’ Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn HS cuûng coá, luyeän taäp III-Luyeän taäp: Yeâu caàu HS ñoïc ñoaïn vaên. HS ñoïc. 1/Ñieàn vaøo choã troáng:  Ñeå mieâu taû quang caûnh Hoà Caàu Theâ Huùc, ñeàn Ngoïc 1.Göông baàu duïc. Göôm. Taùc giaû ñaõ quan saùt vaø Sôn, maùi ñeàn, goác ña, thaùp 2.Uoán cong cong. löïa choïn nhöõng hình aûnh ñaëc Ruøa, töôøng reâu 3.Coå kính. saéc vaø tieâu bieåu naøo? 4.Xaùm xòt Yeâu caàu HS ñieàn vaøo choã troáng. 5.Xanh um GV: nhö vaäy quan saùt laø moät naêng löïc quan troïng khi mieâu taû, noù giuùp löïa choïn ñöôïc nhöõng hình aûnh ñaëc saéc, tieâu bieåu. Yeâu caàu HS ñoïc baøi taäp 2 vaø HS ñoïc vaø thöïc hieän. 2/Nhöõng hình aûnh thöïc hieän. -Rung rinh, boùng môõ. ñaëc saéc vaø tieâu bieåu GV: mieâu taû khoâng chæ laøm -Ñaàu to, noåi töøng taûng. laøm noåi baät veû ñeïp hieän leân veû beân ngoaøi maø mieâu -Raêng ñen nhaùnh, nhai vaø tính tình cuûa Deá taû coøn giuùp ta theå hieän ñöôïc ngoaøm ngoaïp Meøn: tính chaát, traïng thaùi cuûa söï vaät. -Trònh troïng, khoan thai vuoát raâu vaø laáy laøm haõnh dieän laém. -Raâu daøi raát huøng duõng. Yeâu caàu HS ñoïc baøi taäp 3 HS thöïc hieän treân giaáy. 3/Ghi cheùp laïi ñaëc Gôïi: Coù theå löïa choïn nhöõng ñieåm ngoâi nhaø vaø hình aûnh nhö: maùi, neàn, töôøng ñaëc ñieåm noåi baät nhaø canh cöûa ñeå theå hieän ñaëc nhaát. Trang 14
15. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG ñieåm cuûa ngoâi nhaø. Ngoaøi ra choïn nhöõng hình aûnh tieâu bieåu ñeå taäp trung mieâu taû laøm noåi hôn ñaëc ñieåm ngoâi nhaø. GV thu 5 baøi ñeå nhaän xeùt, söûa chöõa. Yeâu caàu HS ñoïc baøi taäp 4. HS thöïc hieän theo nhoùm. 4/Lieân töôûng vaø so GV löu yù: söï lieân töôûng, so Moãi nhoùm moät hình aûnh, söï saùnh nhöõng hình saùnh naøy phaûi phuø hôïp vôùi vò vaät. aûnh, söï vaät vôùi: trí quan saùt, hoaøn caûnh mieâu taû. -Maët trôøi: maâm löûa, maâm vaøng, loøng tröùng. -Baàu trôøi: loàng baøn khoång loà, nöûa quaû caàu xanh. -Haøng caây: haøng quaân, töôøng thaønh. -Nuùi (ñoài): baùt uùp, cua keành. -Nhöõng ngoâi nhaø: vieân gaïch, bao dieâm, traïm gaùc Yeâu caàu HS ñoïc ñeà luyeän taäp Baøi taäp 5. cuûa baøi taäp 5. GV: Neân mieâu taû veà doøng HS thöïc hieän treân giaáy. soâng, ñoaïn vaên khoaûng 5 doøng. GV thu 5 baøi ñeå nhaän xeùt vaø söûa chöõa. 4/ Daën doø hs chuẩn bị cho tiết học tiếp theoø: (5’) *Baøi cuõ: Nhôù ñöôïc muïc ñích cuûa quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû; Nhaän bieát ñöôïc ñieåm nhìn mieâu taû, caùc chi tieát töôûng töôïng, so saùnh trong moät ñoaïn vaên mieâu taû. -Hoaøn taát caùc baøi taäp vaøo vôû. -Tieáp tuïc luyeän taäp vieát ñoaïn vaên mieâu taû moät caûnh, söï vaät maø em thích. *Baøi môùi: Chuaån bò cho baøi: Luyeän noùi veà quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. +Ñoïc caùc baøi taäp. +Laäp daøn baøi cho 4 baøi taäp 1,2,3,4 sgk/Tr 35,36. +Töï luyeän noùi ôû nhaø theo 2 daøn baøi ñaõ laäp. Chuaån bò tieát 81, 82: Vaên baûn: Böùc tranh cuûa em gaùi toâi IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: Trang 15
16. Trang 16