Bài giảng Lịch sử lớp 10 - Bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỉ X-XV - Phan Trung Kiên

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử lớp 10 - Bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỉ X-XV - Phan Trung Kiên

1. Trường THPT Lý Chính Thắng Hương Sơn - Hà Tĩnh Giáo viên: Phan Trung Kiên
2. Bài 19 Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỷ X-XV
3. I.CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG 1. Kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê Nêu nguyên nhân, diễn biến cuộc kháng chiến chống Tống thời Tiền lê
4. I. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG 1. Kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê - Năm 980, nhà Đinh gặp khó khăn, quân Tống sang xâm lược. - Trước tình hình đó, Thái hậu Dương đã tôn Lê Hoàn làm vua để lãnh đạo kháng chiến.
5. Diễn biến - Đầu năm 981,quân Tống đem 4 vạn quân sang xâm lược nước ta. - Lê Hoàn dùng kế hoãn binh, đồng thời ráo riết chuẩn bị mọi mặt cho cuộc kháng chiến. - Năm 981, quân dân Đại Cồ Việt chiến đấu anh dũng, thắng lớn nhanh chóng ở vùng Đông Bắc
6. Đầu năm 981, quân Tống đem 4 vạn quân sang xâm lược nước ta.
7. Vua Tống Thái Tông điều động quân tướng ở các vùng, chia làm ba đạo quân tiến đánh nước ta. * Một đạo thủy từ Quảng Đông theo đường biển qua vịnh Hạ Long, rồi vào sông Bạch Đằng.
8. Nêu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Tống thời Tiền lê * Nguyên nhân thắng lợi: - Triều đình nhà Đinh và thái hậu Dương thị đã vì lợi ích dân tộc mà hi sinh lợi ích dòng họ - Tinh thần đoàn kết và ý chí quyết chiến bảo vệ độc lập của quân dân Đại Cồ Việt . - Do sự chỉ huy mưu lược của Lê Hoàn.
9. * Ý nghĩa : - Đè bẹp ý chí xâm lược của quân Tống - Củng cố nền độc lập của đất nước * Nghệ thuật quân sự : - Chủ động bố trí thế trận, lợi dụng địa hình địa thế - Dùng mưu kế đánh địch, phối hợp tác chiến giữa quân và dân
10. 2. Kháng chiến chống Tống thời Lý (1075 - 1077) Thập kỷ 70 của thế kỷ XI nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt, nhằm giải quyết khủng hoảng trong nước. Tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý
11. + Giai đoạn 1: Chủ động đem quân đánh Tống Năm 1075,Thái Uý Lý Thường Kiệt đã kết hợp quân triều đình cùng các dân tộc miền núi đánh sang đất Tống, sau đó rút về phòng thủ. Chiến lược "tiên phát chế nhân“ + Giai đoạn 2:Chủ động lui về phòng thủ đợi giặc. Năm 1077, dưới sư chỉ huy của Lý Thường Kiệt quân dân ta đã đánh tan 30 vạn quân Tống trên sông Như Nguyệt.
12. Lược đố trận chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt
13. + Lần 1: Năm 1258, trận Đông Bộ Đầu đã đánh bại quân Mông.
14. Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên năm 1285. + Lần 2: Đẩy lùi quân xâm lược năm 1285. - Tiêu biểu nhất là trận Bạch Đằng năm 1288 đè bẹp ý chí xâm lược của quân Mông - Nguyên bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc. - Nhà Trần có vua hiền, tướng tài, triều đình quyết tâm đoàn kết nội bộ và đoàn kết nhân dân chống xâm lược. - Nhà Trần vốn được lòng dân bởi những chính sách kinh tế của mình Þ nhân dân đoàn kết xung quanh triều đình vâng mệnh kháng chiến.
15. Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử, nghệ thuật quân sự cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên
16. • Nguyên nhân thắng lợi : - Sự đồng tình, ủng hộ và tinh thần đoàn kết của nhân dân. - Nhà Trần đã chuẩn bị chu đáo mọi mặt cho kháng chiến. - Tinh thần chiến đấu quả cảm của quân đội nhà Trần. - Sự chỉ đạo tài tinh, sáng suốt của các vị vua quan nhà Trần , đặc biệt là tướng Trần Quốc Tuấn .
17. Một số danh tướng nổi tiếng thời Trần Trần Quốc Tuấn Trần Khánh Dư
18. • Ý nghĩa : - Đập tan âm mưu xâm lược của giặc, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc. Vun đắp nên truyền thống quân sự Việt Nam. - Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quí báu: xây dựng tinh thần đoàn kết, nghệ thuật quân sự - Góp phần ngăn chặn những cuộc xâm lược của quân Mông-Nguyên đối với Nhật và các nước Phương Nam.
19. • Nguyên nhân thắng lợi : - Sự đồng tình, ủng hộ và tinh thần đoàn kết của nhân dân. - Nhà Trần đã chuẩn bị chu đáo mọi mặt cho kháng chiến. - Tinh thần chiến đấu quả cảm của quân đội nhà Trần. - Sự chỉ đạo tài tinh, sáng suốt của các vị vua quan nhà Trần , đặc biệt là tướng Trần Quốc Tuấn .
20. • Nghệ thuật quân sự : - Biết được chỗ mạnh chỗ yếu của địch, từ đó tránh chỗ mạnh đánh chỗ yếu của giặc - Bắt giặc từ thế mạnh chuyển dần sang thế yếu , từ chủ động sang bị động. - Biết lợi dụng địa hình địa vật và sử dụng chiến thuật “vườn không nhà trống” để nhử địch.
21. III. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MINH VÀ KHỞI NGHĨA LAM SƠN - Năm 1407 nước ta rơi vào ách thống trị của nhà Minh. - Năm 1418: Khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ do Lê Lợi - Nguyễn Trãi lãnh đạo - Năm 1427 Chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang đập tan 15 vạn quân cứu viện của giặc.
22. Phân tích nguyên nhân thắng lợi và đặc điểm của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
23. * Nguyên nhân thắng lợi: - Do truyền thống yêu nước, tinh thần quyết chiến của nhân dân ta. - Do sự lãnh đạo tài tình, mưu lược của bộ chỉ huy cuộc khởi nghĩa, tiêu biểu là Lê Lợi, Nguyễn Trãi. * Đặc điểm: - Từ một cuộc chiến tranh ở địa phương phát triển thành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. - Suốt từ đầu đến cuối cuộc khởi nghĩa tư tưởng nhân nghĩa được đề cao. - Có đại bản doanh, căn cứ địa.
24. * Thống kê các cuộc kháng chiến, khởi nghĩa chống ngoại xâm trong các thế kỉ X – XVIII: Tên Thời gian Lãnh đạo Chiến thắng quan trọng K/c chống Tống 981 Lê Hoàn Bạch Đằng thời Tiền Lê K/c chống Tống 1075-1077 Lý Thường Kiệt Phòng tuyến thời Lý sông Cầu /Như Nguyệt Ba lần k/c chống 1258 Vua quan nhà Đông Bộ Đầu, quân Mông – 1285 Trần, đặc biệt : Chương Dương, Nguyên thời Trần 1287-1288 Trần Hưng Đạo Hàm Tử , Vạn Kiếp, Bạch Đằng K/n Lam Sơn 1418-1427 Lê Lợi Tốt động-Chúc Nguyễn Trãi Động Chi Lăng-Xương Giang