Bài giảng Lịch sử lớp 8 - Chủ đề: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX - Trường THCS Hồng Phước

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử lớp 8 - Chủ đề: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX - Trường THCS Hồng Phước

1. I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ II. NHỮNG CUỘC CHIẾN TẠI KINH KHỞI NGHĨA LỚN THÀNH HUẾ. VUA TRONG PHONG HÀM NGHI RA TRÀO CẦN “CHIẾU CẦN VƯƠNG VƯƠNG” III. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 -1913)
2. I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885
3. Tôn Thất Thuyết sinh ngày 12 tháng 5 năm 1839, quê ở Xuân Long, TP Huế . ông đã bí mật lập hai đội quân mang tên Phấn Nghĩa và Đoàn Kiệt, ngày đêm luyện tập chờ cơ hội giết giặc. Tôn Thất Thuyết
4. 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 ? Sau hai Hiệp ước 1883, 1884, phe + Phái chủ chiến do Tôn Thất chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu có mong muốn gì? Thuyết đứng đầu muốn giành lại chủ quyền từ tay Pháp. Tôn Thất Thuyết (1835-1913)
5. 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 + Phe chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu muốn giành lại chủ quyền từ tay Pháp. + Đưa Hàm Nghi lên ngôi vua. + Thực dân Pháp lo sợ, tìm mọi cách để tiêu diệt phái chủ chiến. Lược đồ kinh thành Huế 1885 - Diễn biến + 5.7.1885: Tấn công Tòa Khâm sứ và đồn Mang Cá + Pháp phản công chiếm Hoàng thành, tàn sát người vô tội.
6. 2. Phong trào Cần vương - Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Sau khi cuộc phản công thất bại, Tôn Thất ThuyếtPhú đã cóGia chủ-nơi trương ban chiếugì ? Cần Nghi ra chiếu Cần vương. vương lần II (20-9-1885) Căn cứ thượng lưu sông Gianh - nơi vua Hàm Nghi bị bắt (11-1888) Tân Sở-nơi ban chiếu Cần vương lần I (13-7-1885) Cuộc rút khỏi kinh thành Huế của phe chủ chiến
7. “Từ xưa kế sách chống giặc không ngoài ba điều: đánh, giữ, hòa. Đánh thì chưa có cơ hội; giữ thì khó định hẹn được sức; hoà thì họ đòi hỏi không biết chán. Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi, không lúc nào không nghĩ đến tự cường tự trị. Kẻ phái của Tây ngang bức, hiện tình mỗi ngày một quá thêm. Hôm trước chúng tăng thêm binh quyền đến, buộc theo những điều mình không thể nào làm được ; trong triều đình đắn đo về hai điều: cúi đầu tuân mạng, ngồi để mất cơ hội, sao bằng nhìn thấy chỗ âm mưu biến động của địch mà đối phó trước? Vì bằng việc xảy ra không thể tránh, thì cũng còn có cái việc ngày nay để mưu tốt cái lợi sau này, ấy Vua Hàm Nghi là do thời thế xui nên vậy. Phàm những người cùng dự chia (1870-1943) mối lo này cũng đã dư biết. Biết thì phải tham gia công việc, nghiến răng dựng tóc, thề giết hết giặc, nào ai là không có cái lòng như thế?” (Trích “Chiếu Cần vương”)
8. 2. Phong trào Cần vương - Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Mục đích của “Chiếu Cần Vương” là gì Nghi ra chiếu Cần vương. ? - Mục đích: Kêu gọi văn thân cùng nhân dân cả nước đứng Phong trào diễn ra như thế nào ? lên giúp vua cứu nước. - Diễn biến: Sôi nổi và kéo dài đến cuối TK XIX, chia thành 2 giai đoạn: + Giai đoạn 1: Từ 1885 - 1888: Phong trào bùng nổ khắp cả nước, sôi động nhất là các tỉnh ở Trung Kì và Bắc Kì.
9. Ngô Quang Bích Nguyên Thiện Thuật Phạm Bành Nguyễn Văn Giáp Phan Đình Phùng Nguyễn Xuân Ôn Trương Đình Hội Nguyễn Duy Hiệu, Lê Trực, Trần Văn Dự Nguyễn Phạm Tuân Lê Trung Đình, Nguyễn Tự Tân Mai Xuân Thưởng
10. 2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng - Ngày 13 - 7 - 1885, vua Hàm Nghi ra chiếu Cần vương. Khởi nghĩa - Mục đích: Kêu gọi văn thân Bãi Sậy cùng nhân dân cả nước đứng lên giúp vua cứu nước. Khởi nghĩa - Diễn biến: Sôi nổi và kéo dài Hương Khê đến cuối TK XIX, chia thành 2 giai đoạn: + Giai đoạn 1: Từ 1885 - 1888: Phong trào bùng nổ khắp cả nước, sôi động nhất là các tỉnh ở Trung Kì và Bắc Kì. + Giai đoạn 2: 1889-1896 Phong trào tiếp tực duy trì, quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn, có quy mô, trình độ tổ Lược đồ phong trào Cần Vương cuối chức cao. TKXIX
11. II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1886 – 1887) a: Địa bàn hoạt động và lãnh đạo • Địa bàn hoạt động - Địa bàn huyện Hương Khê và Hương Sơn (Hà Tĩnh) - Lan rộng ra nhiều tỉnh khác VỤ QUANG - NGÀN TRƯƠI HƯƠNG KHÊ
12. •Lãnh đạo -Phan Đình Phùng - Cao Thắng Trình bày hiểu biết của em về nhân vật Phan Đình Phùng? Phan Đình Phùng (1847 – 1895)
13. b: Diễn biến: Cuộc khởi nghĩa Hương Khê được chia thành mấy giai đoạn? - Giai đoạn 1 (1885 – 1888) + Đây là giai đoạn nghĩa quân xây dựng căn cứ và chuẩn bị lực lượng
14. - Giai đoạn 2 (1888 – 1895) + Nghĩa quân bước vào giai đoạn ác liệt, đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch.
15. Để đối phó với lực lượng nghĩa quân, thực dân Pháp đã làm những gì? • Kết quả -Nghĩa quân tồn tại được một thời gian rồi tan rã - Khởi nghĩa thất bại
16. Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương?
17. Tồn tại dài nhất trong các cuộc khởi nghĩa Về thời gian trong phong trào Cần Vương: 10 năm Về địa bàn 4 tỉnh bắc Trung Kỳ: Thanh Hóa, hoạt động Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. -Về tổ chức: chia làm 4 căn cứ lớn với 15 Về tổ chức, quân thứ. trang – thiết - Về trang thiết bị quân sự: cùng kiểu trang bị quân sự phục, được xây dựng công sự, rèn – đúc – chế tạo vũ khí (đặc biệt là súng trường và chông ) Về phương Dựa vào địa hình hiểm trở, đánh du kích, thức tác sử dụng phương thức tác chiến linh hoạt . chiến
18. • Ý nghĩa -Là đỉnh cao nhất trong phong trào Cần Vương chống Pháp cuối thế kỷ XIX. - Thể hiện tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta.
19. III. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 -1913) 1. Nguyên nhân
20. YÊN THẾ Căn cứ Yên Thế 22
21. ĐỊA HÌNH VÙNG YÊN THẾ Em có nhận xét gì về địa hình của vùng núi Yên Thế?
22. CƯ DÂN YÊN THẾ => Mục đích đấu tranh: để tự vệ, bảo vệ quyền lợi thiết thân, giữ đất, giữ làng. 24
23. -Tên thật là Trương Văn Thám (1851- 1913). Quê ở Tiên Lữ (Hưng Yên), theo gia đình lên làm ăn ở Sơn Tây, sau sang Yên Thế (Bắc Giang). -Sau khi Đề Nắm mất. Ông trở thành thủ lĩnh tối cao của cuộc khởi nghĩa Yên Thế. -Câu nói nổi tiếng: “Chúng tôi gắn bó với phong tục đất nước tôi, chúng tôi không bao giờ từ bỏ phong tục ấy dù có hi sinh tính mạng”. Pháp mệnh danh ông là “Hùm thiêng Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) - Yên Thế”. (1851 – 1913) 25
24. III. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 -1913) 1. Nguyên nhân - Do Pháp thi hành chính sách bình định Yên Thế khiến cuộc sống của nông dân nơi đây bị xâm phạm nên họ đã nổi dậy đấu tranh. 2. Diễn biến
25. Lập niên biểu ngắn gọn các giai đoạn của khởi nghĩa Yên Thế? Giai đoạn Nội dung chính Giai đoạn 1 1884-1892 Giai đoạn 2 1893-1908 Giai đoạn 3 1909-1913
26. Giai đoạn Nội dung chính Giai đoạn 1 Giai đoạn này xuất hiện nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, không 1884-1892 có sự chỉ huy thống nhất. 4.1892 sau khi Đề Nắm mất, Đề Thám trở thành thủ lĩnh tối cao của phong trào. Giai đoạn 2 Do Đề Thám chỉ huy, vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở . 1893-1908 - Nghĩa quân đã chiến đấu quyết liệt, buộc kẻ thù hai lần phải giảng hòa và nhượng bộ một số điều kiện có lợi cho ta. - Nhiều nhà yêu nước đã tìm đến như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh Giai đoạn 3 - Phát hiện thấy Đề Thám có dính líu đến vụ đầu độc lính Pháp ở Hà nội 1909-1913 . - Pháp tập trung lực lượng tấn công qui mô lên Yên Thế - Lực lượng nghĩa quân hao mòn . - Ngày 10-2-1913 Đề Thám bị sát hại phong trào tan rã .
27. ? Vì sao Đề Thám phải hai lần đình chiến hòa hoãn với Pháp, Pháp cũng giảng hòa với Đề Thám? Em có nhận xét gì về chủ trương trên của Đề Thám ? Nguyên nhân 2 lần xin giảng hòa: Đề Thám: Pháp: *Lần 1: Nhằm củng cố lực *Lần 1: đòi điều đình để lượng, tránh những tổn thất chuộc lại tên điền chủ Séc- cho nghĩa quân nay. *Lần 2: Nhằm bảo toàn lực *Lần 2: để chúng tạo ra lượng, xây dựng đội quân, sẵn những điều kiện thuận lợi sàng chiến đấu trước ý đồ xâm cho việc khai thác và bóc lược của Pháp. lột. 29
28. Khởi nghĩa Yên Thế (1884- 1913) 30
29. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI 1: Học bài cũ, trả lời câu hỏi bài tập cuối bài. Phân tích nguyên nhân thất bại của phong trào Cần Vương. 2: Bài mới: Đọc và chuẩn bị Bài 29. Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế, xã hội ở Việt Nam Mục
30. BÀI TẬP LỊCH SỬ Lập bảng so sánh cuộc khởi nghĩa Yên Thế với trong phong trào Cần Vương chống Pháp theo nội dung sau: Phong trào Khởi nghĩa Nội dung so sánh Cần vương Yên Thế Thời gian Mục đích đấu tranh Thành phần lãnh đạo Lực lượng tham gia Địa bàn hoạt động 32