›
›
›

Bài giảng Lịch sử lớp 8 - Tiết 42, Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỷ XIX

ppt 59 trang thuongnguyen 9660
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Lịch sử lớp 8 - Tiết 42, Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỷ XIX", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pptbai_giang_lich_su_lop_8_tiet_42_bai_26_phong_trao_khang_chie.ppt

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử lớp 8 - Tiết 42, Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỷ XIX

  1. MÔN: LỊCH SỬ LỚP: 8
  2. Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
  3. Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Bối cảnh Sau hai Hiệp ước 1883-1884, tình Pháihình chủtriều chiếnđình doHuế ai lãnhnhư đạo?thế nào?
  4. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Bối cảnh Tôn Thất Thuyết sinh ngày 12/5/1835 tại thôn Phú Môn, xã Xuân Long (Huế). Ông xuất thân trong gia đình Hoàng tộc. Từng giữ chức Phụ chính đại thần, Thượng thư bộ Binh Là một người yêu nước, khẳng khái, ông cùng Vua Hàm Nghi đề xướng phong trào Cần Vương cứu nước Ông mất năm 1913 tại Trung Quốc. Tôn Thất Thuyết (1835-1913)
  5. Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Bối cảnh Phe chủ chiến đã có những hành động gì?
  6. Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Bối cảnh -Phái chủ chiến vẫn nuôi hy vọng giành lại quyền thống trị từ tay Pháp khi có điều kiện. - Dựa vào ý chí của nhân dân và các quan lại ở địa phương. - Họ ra sức xây dựng lực lượng, tích trữ lương thực, vũ khí. - Đưa Ưng Lịch lên ngôi vua (vua Hàm Nghi).
  7. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Nguyên nhân Vua Hàm Nghi tên thật là Ưng Lịch (em ruột vua Kiến Phúc), lên ngôi lúc 13 tuổi. Ông là vị vua trẻ tuổi, yêu nước, có tinh thần chống Pháp tiêu biểu cho ý chí độc lập tự cường của dân tộc Ông bị Pháp đày sang An- giê-ri năm 1888. Vua Hàm Nghi (1870-1943)
  8. Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Bối cảnh Thái độ của Pháp trước hành động của phái chủ chiến?
  9. Tiết 42 - Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Bối cảnh -Phái chủ chiến vẫn nuôi hy vọng giành lại quyền thống trị từ tay Pháp khi có điều kiện. -Dựa vào ý chí của nhân dân và các quan lại ở địa phương. - Họ ra sức xây dựng lực lượng, tích trữ lương thực, vũ khí. - Đưa Ưng Lịch lên ngôi vua (vua Hàm Nghi). -Pháp lo sợ, tìm mọi cách tiêu diệt phe chủ chiến, tình hình hết sức căng thẳng.
  10. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Bối cảnh b. Diễn biến Lược đồ kinh thành Huế năm 1885
  11. : Quân ta tấn công : Quân ta rút lui : Quân Pháp phản công Lược đồ kinh thành Huế năm 1885
  12. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Bối cảnh b. Diễn biến - Đêm mùng 4 rạng sáng 5-7-1885. - Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công đồn Mang Cá và toà Khâm Sứ. -Pháp phản công và chiếm hoàng thành ➔ Cuộc phản công bị thất bại, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở (Quảng trị ) để tính chuyện kháng chiến lâu dài.
  13. Tôn Thất thuyết đưa vua Hàm Nghi rời khởi kinh thành Huế
  14. Thảo luận (3 phút) Vì sao cuộc phản công diễn ra quyết liệt nhưng thất bại ? - Lực lượng ta còn yếu , chưa sẵn sàng chiến đấu - Pháp có vũ khí , lực lượng mạnh ; ưu thế hơn hẳn
  15. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 2. Phong trào Cần vương
  16. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 2. Phong trào Cần vương a. Hoàn cảnh bùng nổ
  17. Khi ra tới Tân Sở vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết có hành động gì?
  18. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 2. Phong trào Cần vương a. Hoàn cảnh bùng nổ -Cuộc phản công ở Huế thất bại → 13/7/1885 Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi ra chiếu Cần Vương → Phong trào Cần Vương bùng nổ
  19. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 2. Phong trào Cần vương Chiếu Cần vương
  20. Toàn văn Chiếu Cần Vương
  21. Chiếu Cần Vương “Từ xưa kế xuất chống giặc không ngoài 3 điều: Đánh, giữ, hoà. Đánh thì chưa có cơ hội, hoà thì họ đòi hỏi không biết cáng. Đang lúc sự thế thiên vạn nạn như vậy, bất đắc dĩ phải dùng quyền thái dương ra đời ở đất Kì Huyền Tông sang chơi đất Thục, người xưa đều đã có làm. Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc, trẫm tuổi trẻ nối ngôi không lúc nào không nghĩ đến tự cường tự trị. Kẻ phái của Tây Nam bức hiện hình mỗi ngày một quá khôn. Hôm trước, chúng tăng binh quyền đến, buộc theo những điều mình không thể làm được. Ta chiếu lệ thường khoản tiếp chúng không chịu nhận một thứ gì. Trong triều đình đắn đo về 2 điều: cúi đầu tâm mạng ngồi để mất cơ hội, sao bằng nhìn thấy chỗ âm mưu biến động của địch mà đối phó trước, vì bằng việc xảy ra không thể tránh thì cũng còn có việc làm ngày nay để mưu tốt, cái lợi sau này, ấy là do thời thế xui nên vậy. Phàm những người cùng dư chia mối lo này cũng đã dư biết. Biết thì phải tham gia công việc, nghiến răng dựng tóc, thề giết hết giặc, nào ai là không có cái lòng như thế?” (Trích “Chiếu Cần vương”)
  22. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 2. Phong trào Cần vương Mục đích của chiếu Cần vương là gì?
  23. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 2. Phong trào Cần vương a. Hoàn cảnh bùng nổ b.Diễn biến
  24. Trình bày diễn biến phong trào Cần vương? Lược đồ phong trào Cần vương cuối TK XIX
  25. b. Diễn biến : - Từ 1885 – 1888 phong trào nổ khắp cả nước nhất là Bắc và Trung Kỳ . Nguyễn Văn Giáp (Sơn Tây) Nguyễn Xuân Ôn Nguyễn Duy (Nghệ An) Hiệu, Trần Văn Dự (Quảng Nam) Lê Trực, Nguyễn Phạm Tuân (Quảng Bình) Lê Trung Đình, Nguyễn Tự Tân (Quảng Ngãi) Mai Xuân Thưởng (Bình Định)
  26. Tiết 42 – Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 2. Phong trào Cần vương Tại sao phong trào không nổ ra ở Nam Kì?
  27. Ở Tân Sở (Quảng Trị) địa bàn chật hẹp, Tôn thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra căn cứ Phú Gia (Hương khê – Hà Tĩnh) để mở rộng địa bàn hoạt động. Trên đường đi nhà vua đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của đồng bào các dân tộc ở vùng biên giới Việt – Lào.1886 Tôn Thất Thuyết sang Trung Quốc cầu viện. Cuộc rút khỏi kinh thành Huế cuả phái chủ chiến
  28. ? Khi Tôn Thất thuyết sang Trung Quốc thì tình hình vua Hàm Nghi như thế nào? - Tháng 11/1888 nhờ có tay sai dẫn đường, quân Pháp vào được nơi ở của nhà vua, bắt và đưa vua Hàm Nghi đi đày sang An-giê-ri lúc đó ông mới 17 tuổi.
  29. Chân dung vua Hàm Nghi khi bị đưa đi đày. Nhìn trong ảnh vua Hàm Nghi trang phục rất giản dị, đầu quấn khăn đen mặc áo the như dân thường. Nhưng nét mặt lộ rõ vẻ cương nghị, tính khẳng khái, thông minh, quả cảm.Thực dân pháp ráo riết truy lùng mãi đến ngày 14-11-1888 chúng mới bắt được ông. Chúng tìm moị cách mua chuộc nhưng không lay chuyển được ý chí của nhà vua. Cuối cùng quân Pháp đày Hàm Nghi sang An –giê –ri , khi đó ông mới 17 tuổi .
  30. Chân dung vua Hàm Nghi khi ở An-giê-ri
  31. Từ năm 1889-1895 phong trào phát triển như thế nào?
  32. Khởi nghĩa Bãi Sậy b. Diễn biến : Khởi nghĩa Ba Đình - Từ 1885 – 1888 phong trào nổ khắp cả nước nhất Khởi nghĩa là Bắc và Trung Kỳ . Hương Khê - Từ 1889 – 1895 phong trào quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn có quy mô và trình độ tổ chức cao .
  33. LỊCH SỬ 8 Khởi nghĩa Bãi Sậy BÀI 26-T41 II- NHỮNG CUỘC KHỞI Khởi nghĩa Ba Đình NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG Khởi nghĩa Hương Khê
  34. BÀI 26- PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX T40. I- CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
  35. Bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
  36. Bài 26 PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX Tiết 41 II. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG 1. Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887) 2. Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892) 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
  37. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) - Lãnh đạo: Phan Đình Phùng Phan Đình Phùng (1847-1895)
  38. Năm 1877, ông thi đậu đình nguyên đồng tiến sĩ, được bổ làm Tri huyện Yên Khánh (tỉnh Ninh Bình). Năm 1883, do bất đồng quan điểm với Tôn Thất Thuyết về việc phế vua Dục Đức, lập Hiệp Hòa ông bị cách chức, về quê lập trại cày, tự hiệu là "Châu Phong". Năm 1885, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, Phan Đình Phùng đã đứng ra chiêu tập lực lượng chống Pháp, từ các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Nghĩa quân đã xây dựng căn cứ tại Hương Sơn, Hương Khê, Hà Tĩnh. Đến năm 1889, ông được làm Bình Trung tướng quân. Trong lúc cuộc chiến đấu còn tiếp diễn, ngày 28 tháng 12 năm 1895, do mắc bệnh lỵ nặng, Phan Đình Phùng đã qua đời tại bản doanh (núi Quạt), thọ 49 tuổi.Không lâu sau cái chết của ông, cuộc khởi nghĩa do ông phát động hoàn toàn bị trấn áp.Nguyên trước đó,Hoàng Cao Khải có viết thư dụ ông về hàng triều đình nhưng bị thẳng thừng từ chối,nên sau khi mất,mộ táng của ông bị Hoàng Cao Khải quật lên,tán thi hài của ông với thuốc súng và bắn xuống sông Lam.
  39. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) - Lãnh đạo: Phan Đình Phùng, “Khen thay Cao Thắng tài to Cao Thắng Lấy ngay súng giặc về cho thợ rèn Đêm ngày tỉ mỉ mở xem Lại thêm có cả đội Quyên cúng tài Xưởng trong cho chí xưởng ngoài Thợ rèn cao tỉnh đều mời hội công Súng ta chế tạo vừa xong Đem ra mà bắn nức lòng thắm thay Bắn cho tiệt giống quân Tây Cậy nhiều súng ống phen này hết khoe.” (Vè Quan
  40. Cao Thắng (1864-1893)
  41. Cao Thắng (1864-1893) Năm 1887 khi Phan Đình Phùng ra Bắc liên lạc với các lực lượng kháng Pháp, Cao Thắng được giao quyền chỉ huy nghĩa quân. Trong một trận đánh thắng đội quân của ông đã thu được 17 khẩu súng và 60 viên đạn. Ông cùng với Lê Phần, Lê Quyên tháo súng ra nghiên cứu để chế tạo súng cho nghĩa quân. Ông tổ chức mở xưởng đúc vũ khí theo kiểu châu Âu ở chiến khu Vũ Quang và sản xuất được 500 khẩu súng theo mẫu 1874 của Pháp. Ngoài chế tạo vũ khí, ông còn xây dựng được một đội quân có tính chiến đấu cao, kỷ luật nghiêm. Tháng 9 năm 1889, Phan Đình Phùng trở về căn cứ, cử Cao Thắng làm tổng chỉ huy nghĩa quân và thu được nhiều thắng lợi trong những năm 1890 - 1891. Năm 1893, trong trận đánh Đồn Nu (Thanh Xuân - Thanh Chương - Nghệ An), ông bị trúng đạn và hy sinh lúc mới 29 tuổi. Cái chết của Cao Thắng là tổn thất lớn cho quân khởi nghĩa Phan Đình Phùng. Sau khi ông mất, quân Phan Đình Phùng chỉ thắng thêm được 1 trận Vụ Quang năm 1894 và không lâu sau khi Phan Đình Phùng mất (1895), cuộc khởi nghĩa bị trấn áp hẳn.
  42. Vũ khí của nghĩa quân Phan Đình Phùng
  43. Súng trường do Cao Thắng chế tạoSúng trường của Pháp (năm1874)
  44. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) - Lãnh đạo: - Địa bàn : Huyện Hương Khê và Hương Sơn ( Hà Tĩnh) - Căn cứ chính: Ngàn Trươi (Hương Khê- Hà Tĩnh) - Diễn biến: + Giai đoạn 1: 1885-1888: thời kỳ tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn đúc vũ khí. + Giai đoạn 2: 1888-1895: thời kỳ chiến đấu mạnh mẽ đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch. HƯƠNG KHÊ Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
  45. Ngàn Trươi Hương Khê Lược đồ căn cứ Hương Khê
  46. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) - Lãnh đạo: - Địa bàn : Huyện Hương Khê và Hương Sơn ( Hà Tĩnh) - Căn cứ chính: Ngàn Trươi (Hương Khê- Hà Tĩnh) - Diễn biến: + Giai đoạn 1: 1885-1888: thời kỳ tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn đúc vũ khí. + Giai đoạn 2: 1888-1895: thời kỳ chiến đấu mạnh mẽ đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch. HƯƠNG KHÊ -> Ngày 28/12/1895: Phan Đình Phùng hi sinh -> khởi nghĩa thất bại. Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
  47. 10-1893 Ngàn Trươi Vụ Quang 17-10-1894 Ngàn Trươi Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
  48. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) THANH CHƯƠNG Phan Đình Phùng khóc thương người anh hùng trẻ tuổi CaoThắng, hi sinh khi mới 29 tuổi (1893). “Có chí không thành, anh hùng đã mất. Chưa thắng đã chết, ý trời ra sao? Công muốn lập nên, gõ mái * nặng thề trừ giặc nước Việc khôn tính trước, lên yên nay thấy vắng người.” HƯƠNG KHÊ THÀNH HÀ TĨNH * Điển tích “gõ mái”. Điển tích “lên yên” Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
  49. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) THANH CHƯƠNG VỤ QUANG THÀNH HÀ TĨNH HƯƠNG KHÊ Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
  50. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) Bài thơ tuyệt mệnh của của Phan Đình Phùng “Nhung trường vâng mệnh đã mười đông Vũ lược còn chưa lập được công Dân đói kêu trời, xao xác nhạn, Quân gian chật đất, rộn ràng ong Chín lần xa giá non sông cách Bốn bể nhân dân nước lửa hồng Trách nhiệm càng cao càng nặng gánh Tướng môn riêng thẹn mặt anh hùng” Bản dịch của Trần Huy Liệu Thơ văn yêu nước thế kỷ XIX Phan Đình Phùng (1847-1895) “Ông chết rồi, nhưng bọn Pháp vẫn không tha, chúng quật mộ ông lên, đốt xác và cho đem vứt đi. Người ta báo thù cả người đã nằm yên dưới mộ”. (Trần Dân Tiên)
  51. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) - Lãnh đạo: Phan Đình Phùng, Cao Thắng Nhận xét về cuộc khởi - Địa bàn hoạt động: 4 tỉnh nghĩa Hương Khê? Thanh Hóa, nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình - Cuộc khởi nghĩa Hương Khê - Căn cứ chính: Ngàn Trươi đánh dấu bước phát triển cao (Hương Khê- Hà Tĩnh) nhất của phong trào Cần - Chiến thuật đánh giặc: vương dưới sự lãnh đạo của Du kích, vận động chiến các văn thân, sĩ phu yêu - Diễn biến: nước. + 1885-1888: - Cuộc khởi nghĩa Hương Khê + 1888-1895: thất bại cũng đánh dấu phong trào Cần vương kết thúc trong cả nước.
  52. 3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895) - Lãnh đạo: - Địa bàn : - Căn cứ chính: - Diễn biến: - Ý nghĩa: Là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu, có qui mô lớn nhất, trình độ tổ chức cao và chiến đấu bền bỉ. HƯƠNG KHÊ Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
  53. - Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa điển hình nhất trong phong trào Cần vương?. ( Lãnh đạo, địa bàn, qui mô, trình độ tổ chức, thời gian, tính chất) - Lãnh đạo: tài giỏi, có uy tín, lập được nhiều chiến công, chế tạo được vũ khí. - Địa bàn: rộng khắp trên bốn tỉnh. - Quy mô: lớn nhất. -Trình độ tổ chức: cao, chặt chẽ, chiến đấu bền bỉ. -Thời gian: kéo dài 10 năm. -Tính chất : quyết liệt đầy cam go.
  54. Phan Đình Phùng Cao Thắng Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu Tĩnh, Quảng Bình của phong trào Cần vương người lãnh đạo lãnh người ịa Đ Căn cứ chính:Ngàn Trươi Khởi nghĩa Hương Khê 1885-1888 Chuẩn bị lương thực, vũ khí, xây dựng lực lượng, Khởi nghĩa thất bại Thời kỳ chiến đấu 1888-1895
  55. * KÕt qu¶ cña c¸c cuéc khëi nghÜa: - §Òu thÊt b¹i. * Nguyªn nh©n thÊt b¹i: - ThiÕu mét lùc lîng l·nh ®¹o cã ®ñ n¨ng lùc. - Khñng ho¶ng ®êng lèi. - ThiÕu sù liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau.
  56. Trận Vụ Quang (ngày 17 tháng 10 năm 1894) “Biết được Phan Đình Phùng cùng đại bộ phận nghĩa quân đóng ở Vụ Quang, địch chủ trương tập kích tiêu diệt toàn bộ lực lượng và bắt lãnh tụ. Nhưng được báo trước, Phan Đình Phùng cùng các tướng lĩnh chuẩn bị đối phó. Lợi dụng thế nước xiết qua trước mặt khu trại, Phan Đình Phùng dùng kế “sa nang úng thủy” của Hàn Tín đánh Sở ngày xưa để giết giặc. Ông cho nghĩa quân lên tận nguồn sông, chặt gỗ to làm kè chặn nước và dẫn nhiều khúc gỗ thả sẵn trên nguồn. Giặc đến, nghĩa quân để cho địch yên ổn đi qua chỗ sông cạn nước, chờ lúc địch đến đúng giữa dòng, Phan Đình Phùng ra lệnh phá kè trên nguồn. Nước bị dồn ứ từ lâu, đến lúc được tháo, ào ào chảy xuống, kéo theo những khúc gỗ chặt để sẵn, vun vút lao xuống. Quân địch, phần bị nước cuốn bất ngờ, phần bị gỗ to lao vào người, phần lại bị nghĩa quân mai phục hai bên bờ bắn ra, nên bị chết rất nhiều”. ( Trích tư liệu Lịch sử lớp 8 trang 125 – Nhà xuất bản giáo dục)
  57. KHỞI NGHĨA HƯƠNG KHÊ (1885-1895) Thanh Thứ Diễn Thứ Anh Thứ Nghi Thứ Diệm Thứ Lễ Thứ Hương Thứ Can Thứ Lai Thứ Thạch Thứ Cẩm Thứ Khê Thứ Kì Thứ Bình Thứ Lệ Thứ
  58. CỦNG CỐ BÀI HỌC Em có nhận xét gì về phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỷ XIX? Lãnh đạo: Tầng lớp văn thân, sĩ phu yêu nước Thời gian 1885-1896 Lực lượng tham gia Đông đảo quần chúng nhân dân Tính chất Yêu nước chống xâm lược, mang màu sắc phong kiến Kết quả Thất bại (do ý thức hệ, lãnh đạo, so sánh lực lượng ) Ý nghĩa Có vị trí lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống đế quốc, để lại nhiều tấm gương, bài học kinh nghiệm quý báu.