Bài giảng Lịch sử lớp 9 - Bài 22: Cao trào cách mạng Việt Nam tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 (Tiết 1)

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử lớp 9 - Bài 22: Cao trào cách mạng Việt Nam tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 (Tiết 1)

1. CUOÄC VAÄN ÑOÄNG TIEÁN TÔÙI CAÙCH MAÏNG THAÙNG TAÙM NAÊM 1945 Nội dung 1: VIEÄT NAM TRONG NHÖÕNG NAÊM 1939 - 1945
2. 1 - TÌNH HÌNH THEÁ GIÔÙI VAØ ÑOÂNG DÖÔNG a. Tình hình theá giôùi
3. ? Neâu nhöõng neùt chính veà tình hình theá giôùi sau khi chieán tranh theá giôùi laàn thöù hai buøng noå. - Thaùng 9 - 1939, Chieán tranh theá giôùi thöù hai buøng noå. ÔÛ chaâu AÂu, thaùng 6 - 1940 quaân ñoäi phaùt xít Ñöùc keùo vaøo nöôùc Phaùp. Chính phuû Phaùp ñaàu haøng phaùt xít Ñöùc. ÔÛ Vieãn Ñoâng, quaân phieät Nhaät cuõng ñaåy maïnh xaâm löôïc Trung Quoác vaø cho quaân tieán saùt bieân giôùi Vieät – Trung.
4. 1 - TÌNH HÌNH THEÁ GIÔÙI VAØ ÑOÂNG DÖÔNG a. Tình hình theá giôùi b. Tình hình Ñoâng Döông
5. ? Tình hình thöïc daân Phaùp ôû Ñoâng Döông? - Thöïc daân Phaùp ôû Ñoâng Döông ñöùng tröôùc hai nguy cô: Moät laø, ngoïn löûa caùch maïng giaûi phoùng cuûa nhaân daân Ñoâng Döông sôùm muoän seõ buøng chaùy. Hai laø, phaùt xít Nhaät ñang laêm le haát caúng chuùng.
6. ? Phaùp - Nhaät ñaõ laøm gì ñeå thoáng trò Ñoâng Döông? Nhöõng söï kieän chöùng toû Nhaät - Phaùp caâu keát nhau. - Caâu keát nhau ñeå thoáng trò Ñoâng Döông. Noäi dung Hieäp öôùc phoøng thuû chung Ñoâng Döông (ñoaïn chöõ nhoû Sgk trang 81).
7. Vì sao thöïc daân Phaùp vaø phaùt xít Nhaät thoûa hieäp vôùi nhau ñeå thoáng trò Ñoâng Döông? Thöïc daân Phaùp: khoâng ñuû söùc choáng laïi Nhaät, buoäc phaûi chaáp nhaän caùc yeâu saùch cuûa Nhaät, maët khaùc chuùng muoán döïa vaøo Nhaät, ñeå choáng phaù caùch maïng Ñoâng Döông, cai trò nhaân daân Ñoâng Döông. Phaùt xít Nhaät: muoán lôïi duïng Phaùp ñeå kieám lôøi vaø cuøng choáng phaù caùch maïng Ñoâng Döông, vô veùt söùc ngöôøi, söùc cuûa ñeå phuïc vuï chieán tranh cuûa Nhaät.
8. ? Tìm hieåu nhöõng thuû ñoaïn boùc loät cuûa thöïc daân Phaùp vaø phaùt xít Nhaät. Nhöõng thuû ñoaïn ñoù ñaõ taùc ñoäng theá naøo ñeán ñôøi soáng nhaân daân ta? - Phaùp: Duøng moïi thuû ñoaïn gian xaûo ñeå thu ñöôïc lôïi nhuaän cao nhaát: thi haønh chính saùch “kinh teá chæ huy” (naém ñoäc quyeàn toaøn boä neàn kinh teá Ñoâng Döông vaø taêng cöôøng ñaàu cô tích tröõ ñeå vô veùt boùc loät nhaân daân ta). Taêng caùc loaïi thueá (moät soá taêng gaáp ba). Nhaät: Thu mua löông thöïc (gaïo), theo loái cöôõng böùc vôùi giaù reû maït. - Gaây naïn ñoùi nghieâm troïng, laøm cho khoaûng 2 trieäu ñoàng baøo ta bò cheát ñoùi. Nhaân daân ta “Moät coå hai troøng”, bò ñaåy ñeán tình traïng cöïc khoå, ñieâu ñöùng.
9. Vợ đã chết vì đói, chồng ngồi nhìn con chờ đến lượt
10. Nghĩa trang cải táng người chết đói ở Giáp Bát (Hà Nội)
11. Đoạn km số 3, cách trung tâm thị xã Thái Bình 3 km là nơi tập trung hàng nghìn người Thái Bình đói rách trên đường lên Hà Nội xin ăn Các chỗ đói nhất Ninh Bình: Yên Khánh, Yên Mô,
12. 2 – NHÖÕNG CUOÄC NOÅI DAÄY ÑAÀU TIEÂN a. Khôûi nghóa Baéc Sôn (27 - 9 -1940)
13. ? Em haõy cho bieát nguyeân nhaân daãn ñeán cuoäc khôûi nghóa Baéc Sôn. - Quaân Phaùp treân ñöôøng thua chaïy qua chaâu Baéc Sôn. Chôùp thôøi cô ñoù nhaân daân Baéc Sôn noåi daäy.
14. Töø ngaøy 22 ñeán 25-9-1940 Baéc Sôn Ngaøy 27/9/1940 Chính quyeàn ñòch lung lay, Tri chaâu chaïy troán
15. Trung Quèc Tuyªn Quang LẠNG SƠN 27/9/1940 CQ BẮCTHÀNH SƠN LẬP MỎ NHÀI VÕ NHAI VŨ LĂNG KHUỔI NẬM THÁI NGUYÊN KHỞI NGHĨA BẮC SƠN( 27/9/1940) B I Ó n § « n g
16. ? Trong thôøi gian dieãn ra khôûi nghóa, nghóa quaân ñaõ laøm ñöôïc nhöõng gì? - Ñaáu tranh quyeát lieät choáng khuûng boá, toå chöùc caùc toaùn vuõ trang ñi luøng baét vaø tröøng trò boïn tay sai cuûa ñòch. - UÛy ban chæ huy ñöôïc thaønh laäp ñeå phuï traùch moïi maët coâng taùc caùch maïng. - Tòch thu taøi saûn chia cho daân ngheøo. - Ñoäi du kích Baéc Sôn ñöôïc thaønh laäp vaø sang naêm 1941 phaùt trieån thaønh cöùu quoác quaân.
17. ? Vì sao khôûi nghóa bò thaát baïi? - Chöa coù söï laõnh chæ ñaïo chaët cheõ, chæ xuaát hieän ôû moät ñòa phöông nhoû, ñòch coù nhieàu ñieàu kieän ñaøn aùp.
18. 2 – NHÖÕNG CUOÄC NOÅI DAÄY ÑAÀU TIEÂN a. Khôûi nghóa Baéc Sôn (27 - 9 -1940) b. Khôûi nghóa Nam Kì (23 - 11 - 1940)
19. ? Trình baøy nguyeân nhaân khôûi nghóa Nam Kì? - Thöïc daân Phaùp baét binh lính Vieät Nam ra traän cheát thay cho chuùng. Nhaân daân Nam Kì baát bình, nhieàu binh lính ñaøo nguõ hoaëc lieân laïc vôùi Ñaûng boä Nam- Kì.
20. ? Luùc ñoù ñaûng boä Nam Kì ñaõ laøm gì? - Quyeát ñònh khôûi nghóa tuy chöa coù söï ñoàng yù cuûa Trung öông Ñaûng. Vì leänh ñình chæ phaùt ñoäng khôûi nghóa vaøo chaäm.
21. Nhân dân Nam kì khởi nghĩa
22. ? Thöïc daân Phaùp ñaõ ñoái phoù ra sao? - Thieát quaân luaät, giam giöõ vaø töôùc khí giôùi binh lính ngöôøi Vieät, saên luøng caùc chieán só caùch maïng.
23. TÂY NINH THỦ DẦU MỌT BIÊN HOÀ SÀI GÒN MĨ THO BẾN TRE CẦN THƠ TRÀ VINH RẠCH GIÁ SÓC TRĂNG BẠC LIÊU CÀ MAU NAM KÌ KHỞI NGHĨA (23 / 11/ 1940)
24. Ñeâm 22 raïng 23 - 11 - 1940
25. Lược đồ khởi nghĩa Nam Kì
26. ? Haõy cho bieát nhöõng nguyeân nhaân thaát baïi cuûa cuoäc khôûi nghóa. - Ñieàu kieän khoâng thuaän lôïi, keá hoaïch bò Phaùp phaùt hieän vaø laäp keá hoaïch ñoái phoù.
27. Hỡi những ai máu đỏ da vàng Hãy chiến đấu dưới cờ thiêng Tổ quốc Nền cờ thắm máu đào vì nước Sao vàng tươi da của giống nòi Đứng lên máuh ồn nước gọi ta rồi Hỡi sỹ nông công thương, binh Đoàn kết lại như sao vàng năm cánh ( Nguyễn Hữu Tiến)
28. ? Hai cuoäc khôûi nghóa Baéc Sôn, Nam Kì coù yù nghóa lòch söû gì? - Ñeå laïi cho Ñaûng Coäng saûn Ñoâng Döông nhöõng baøi hoïc boå ích veà khôûi nghóa vuõ trang, xaây döïng löïc löôïng vuõ trang vaø chieán tranh du kích, tröïc tieáp chuaån bò cho Toång khôûi nghóa thaùng Taùm naêm 1945.
29. NỘI DUNG II/ CAO TRÀO CÁCH MẠNG TIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 1. Mặt trận Việt Minh ra đời 19/5/1941 a. Hoàn cảnh lịch sử: ? Tình hình thế giới - CTTG thứ II bước vào năm thứ ba. Trên thế giới hình thành hai trận tuyến: và Đông Dương + Một bên là lực lượng dân chủ, một bên bước sang năm 1941 là khối phát xít có sự chuyển biến như thế nào? - Đông Dương: TD Pháp ra sức đàn áp Cách mạng. Ngày 28-1-1941 lãnh tụ Nguyễn Ái ? Trước tình hình thế Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo giới và trong nước Cách mạng Việt Nam. Người chủ trì ngày càng khẩn Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành trương, lãnh tụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Nguyễn Ái Quốc đã Dương tại Pác Bó (Cao Bằng) từ ngày làm gì? 10 đến ngày 19-5-1941.
30. HANG PẮC BÓ
31. Giải phóng các dân tộc Đông Dương ra khỏi ách Pháp - Nhật. (Thực hiện khẩu hiệu “Tịch thu ruộng đất của đế quốc và Việt gian chia cho dân cày nghèo, giảm tô, giảm tức, chia lại ruộng công”.) Chủ trương Thành lập Việt Nam độc lập đồng của Hội nghị minh (gọi tắt là Việt Minh) Trung ương 8 (“Liên hợp hết thảy các giới đồng bào yêu nước không phân biệt già trẻ, gái trai, giàu nghèo, tôn giáo v v cùng đấu tranh giải phóng và sinh tồn”)
32. ? Các lực lượng Cách mạng và phong trào đấu b. Hoạt động của mặt trận Việt Minh: tranh phát triển Xây dựng lực lượng chính trị: như thế nào từ khi Việt Minh ra - Ngày 19-5-1941, Mặt trận Việt Minh ra đời? đời bao gồm các đoàn thể cứu quốc ở khắp cả nước (mạnh nhất là ở Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn). + Uỷ ban Việt Minh tỉnh Cao Bằng và Uỷ ban Việt Minh liên tỉnh Cao-Bắc- Lạng được thành lập
33. Đội du kích Bắc Sơn Trung đội Cứu quốc quân 1941 Duy trì đội du Phát triển thành Kích Bắc Sơn đến Trung đội Cứu quốc cuối năm 1940 quân năm 1941 Lực Đội Việt Nam tuyên lượng truyền giải phóng quân Ngày 22/12/1944 vũ trang Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân
34. NỘI DUNG III. CAO TRÀO KHÁNG NHẬT CỨU NƯỚCTIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 1/ Nhật đảo chính Pháp (9-3-1945) a/ Hoàn cảnh - Chiến tranh thế giới thứ hai sắp kết thúc. Nước Pháp được giải phóng. Vì sao Nhật đảo chính - Nhật rất khốn đốn ở Thái Bình Pháp ? Dương. - Thực Dân Pháp ở Đông Dương ráo riết chuẩn bị chờ thời cơ để giành lại địa vị thống trị cũ
35. TIẾT 27 - BÀI 22: CAO TRÀO CÁCH MẠNG TIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 (tiếp) II. CAO TRÀO KHÁNG NHẬT CỨU NƯỚC TIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 1/ Nhật đảo chính Pháp (9-3-1945) a/ Hoàn cảnh b/ Diễn biến KếtSau quả khi Nhậtđảo - Đêm 9/3/1945 Nhật đảo chính đạtchính được Pháp sau Pháp trên toàn Đông Dương Nhậtđảo có chính? những - Pháp chống cự yếu ớt rồi đầu thủ đoạn gì? hàng c/ Kết quả - Nhật độc chiếm Đông Dương.
36. Thủ đoạn của Nhật sau đảo chính Pháp - Về chính trị: Nhật tuyên bố cho Việt Nam “độc lập”. Nhưng chúng giữ nguyên bộ máy thống trị của thực dân Pháp, chỉ thay người Pháp làm toàn quyền và nắm toàn bộ quyền lực. Chúng lập chính phủ Trần Trọng Kim làm bù nhìn và lập ra hàng loạt tổ chức đảng phái chính trị phản động - Về kinh tế: Chúng cướp đoạt trắng trợn tài sản của nhân dân ta, bắt nhân dân ta nhổ lúa trồng đay, trồng thầu dầu vơ vét nguyên liệu, hàng hóa, lương thực, tăng thuế Chúng chiếm các cơ sở kinh tế của Pháp. - Tiến hành hàng loạt các hoạt động đàn áp lực lượng cách mạng và nhân dân. ( Đại cương lịch sử Việt Nam tập II )
37. Dựng Chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim
38. Vợ đã chết vì đói, chồng ngồi nhìn con chờ đến lượt Xác người chết đầy đường lượm đem đi chôn
39. 2/ Tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 a/ Chủ trương của Đảng Trước việc - Ra chỉ thị “ Nhật - Pháp bắn Nhật đảo nhau và hành động của chúng chính Pháp ta”. Đảng ta có - Xác định kẻ thù chính, cụ thể chủ trương gì trước mắt là phát xít Nhật. mới ? - Phát động cao trào “Kháng Nhật, cứu nước”.
40. HÀ CAO GIANG BẰNG TUYÊN BẮC QUANG CẠN LẠNG SƠN THÁI NGUYÊN
41. b/ Cao trào kháng Nhật cứu nước - Từ T3/ 1945 cách mạng đã chuyển sang cao trào đấu tranh vũ trang và khởi nghĩa từng phần. - Ở căn cứ Cao – Bắc – Lạng nhiều xã, châu, huyện được giải phóng. - Ở các thành phố, thị xã diễn ra các cuộc mít tinh, biểu tình, trừ khử những tên tay sai của địch. - 15/4/1945 thống nhất các lực lượng vũ trang thành “Việt Nam giải phóng quân”. - Ủy ban quân sự cách mạng Bắc Kì thành lập. - 4/6/1945 khu giải phóng Việt Bắc ra đời - Khẩu hiệu “phá kho thóc giải quyết nạn đói” đã dấy lên phong trào chiếm kho thóc Nhật chia cho dân nghèo diễn ra mạnh mẽ.
42. Cao Bằng Bắc Cạn Lạng Sơn Bắc Giang Bắc Ninh Hà Nội Ba tơ Quảng Ngãi 11/3/1945 Nơi SÀI GÒN diễn ra khởi nghĩa LƯỢC ĐỒ CAO TRÀO KHÁNG NHẬT
43. Phong trào phá kho thóc Nhật giải quyết nạn đói diễn ra khắp các tỉnh, thành Miền Bắc. Hàng nghìn kho thóc của Nhật bị phá. Hàng triệu người đói được chia thóc. Không khí tiền khởi nghĩa sôi sục khắp cả nước Phá kho thóc Nhật giải quyết nạn đói năm 1945
44. 9-1939 chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 bïng næ 9-1940 Ph¸t xÝt NhËt vµo §«ng D¬ng Ph¸p NhËt Mét cæ 2 trßng, ®êi sèng nh©n d©n cùc khæ ®iªu ®øng, m©u thuÉn d©n téc cµng thªm s©u s¾c. Khëi nghÜa B¾c S¬n – Khëi nghÜa Nam K× - Binh biÕn §« L¬ng -§Ó l¹i nh÷ng bµi häc qóy b¸u cho c¸ch m¹ng níc ta - Lµ tiÕng sóng ®Çu tiªn b¸o hiÖu mét thêi kú ®Êu tranh míi, thêi kú khëi nghÜa vò trang cíp chÝnh quyÒn cña nh©n d©n ta.
45. - Chiến tranh thế giới thứ haI sắp kết thúc. - Nhật rất khốn đốn ở TBD. Nhật - TD Pháp ở ĐD chuẩn bị chờ quân đảo ĐM vào sẽ đánh Nhật. Chính Pháp II/ Cao (9/3/45) - Đêm 9/3/1945 Nhật đảo chính Pháp trên toàn Đông Dương trào kháng - P chống cự yếu ớt rồi đầu hàng Nhật cứu nước tiến tới tổng KN Chủ trương của Đảng T8/1945 CAO TRÀO - Ra chỉ thị “ Nhật - Pháp bắn Hoàn nhau và hành động của chúng ta” cảnh CÁCH MẠNG TIẾN TỚI - Xác định kẻ thù: Phát xít Nhật TỔNG KHỞI NGHĨA ra đời Tiến - Phát động cao trào “Kháng Nhật” THÁNG TÁM NĂM Cứu nước”. 1945 tới Tổng khởi I/ Mặt trận nghĩa - Ptrào đtranh vũ trang và Chủ trương VM ra đời tháng khởi nghĩa từng phần nổ ra của Đảng 19/5/1945 Tám ở nhiều nơi. - Ở các thành phố, thị xã diễn năm ra các cuộc mít tinh,biểu tình 1945 - 15/4/1945 thống nhất các lực Lượng vũ trang thành “VN giải phóng quân”. - Ủy ban quân sự CM Bắc Kì thành lập. Sự phát - 4/6/1945 khu giải phóng Việt Bắc triển và ra đời hoạt động - Phong trào “phá kho thóc giải của Việt quyết nạn đói” diễn ra mạnh Minh mẽ.
46. Baøi taäp cuûng coá Cuoäc Thôøi gian Nguyeân nhaân noåi daäy noåi daäy Khôûi nghóa Chôùp thôøi cô quaân Phaùp thua traän chaïy Baéc Sôn 27 - 9 - 1940 qua Baéc Sôn. Khôûi nghóa 23 - 11 - 1940 Do thöïc daân Phaùp baét binh lính ngöôøi Nam Kì Vieät ra traän cheát thay cho chuùng. Binh bieán Binh lính baát bình vì bò baét sang Laøo laøm 13 - 1 - 1941 Ñoâ Löông bia ñôõ ñaïn cho Phaùp.
47. BẠN CHỌN CÂU NÀO ? Hội nghị Trung ương lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương đặt lên hàng đầu nhiệm vụ gì? a/ Đánh đổ phong kiến, chia ruộng đất cho dân cày b/ Giải phóng dân tộc, đánh đuổi Nhật - Pháp BAÏN GIOÛI QUÙA c/ Tiêu diệt bọn phản động Pháp ở trong nước
48. BẠN CHỌN CÂU NÀO ? Mặt trận Việt Minh được thành lập vào thời gian nào? a/ 19 - 5 - 1941 BẠN GIỎI QUÁ b/ 19 - 5 - 1944 C/ 15 - 9 - 1941
49. BẠN CHỌN CÂU NÀO ? Tiền thân của quân đội nhân dân ngày nay là lực lượng nào? a/ Đội du kích Bắc Sơn b/ Đội Việt Nam tuyên truyền BẠN GIỎI QUÁ giải phóng quân. c/ Hội Việt Nam cách mạng thanh niên
50. BAÏN CHOÏN CAÂU NAØO? ? Ngày 22 – 12 - 1944 là ngày gì? a/ Thành lập Mặt trận Việt Minh b/ Thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền BAÏN GIOÛI QUÙA giải phóng quân c/ Thành lập Đông Dương Công sản đảng