Bài giảng môn học Ngữ văn 6 - Tiết học 91: Nhân hóa

Nội dung text: Bài giảng môn học Ngữ văn 6 - Tiết học 91: Nhân hóa

1. KIỂM TRA BÀI CŨ Thế nào là so sánh? Có mấy kiểu so sánh? * So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. * Có hai kiểu so sánh: - So sánh ngang bằng. - So sánh không ngang bằng.
2. Tiết 91: NHÂN HÓA I. BÀI HỌC: 1. Nhân hóa là gì? * Ngữ liệu 1: Ông trời Trời gọi Ông Mặc áo giáp đen Trời tả Mặc áo giáp đen Ra trận Ra trận Muôn nghìn cây mía Mía tả Múa gươm Múa gươm Kiến Kiến tả Hành quân Hành quân Đầy đường. ( Trần Đăng Khoa)
3. * Câu hỏi thảo luận(Nhóm đôi): Hãy so sánh 2 cách diễn đạt sau đây, cách diễn đạt nào hay hơn .Vì sao? Cách 1 Cách 2 Ông trời - Bầu trời đầy Mặc áo giáp đen mây đen. Ra trận Muôn nghìn cây mía - Muôn nghìn Múa gươm cây mía ngả Kiến nghiêng, lá bay Hành quân phấp phới. Đầy đường - Kiến bò đầy ( Trần Đăng Khoa ) đường. * Cách 1 hay hơn cách 2 vì cách 1 làm cho quang cảnh sống động, sự vật gần gũi với con người.
4. Ông trời Mặc áo giáp đen Ra trận Muôn nghìn cây mía Múa gươm Kiến Hành quân Đầy đường * Đoạn thơ: ( Trần Đăng Khoa ) Cái trống trường em Mùa hè cũng nghỉ Suốt ba tháng liền Trống nằm ngẫm nghĩ Buồn không hả trống! (Thanh Hào)
5. * Bài tập 1 ( SGK/58 ) Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của phép nhân hóa trong đoạn văn sau: Bến cảng lúc nào cũng đông vui.vui Tàu mẹ,mẹ tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh,anh xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn.rộn (Phong Thu) Làm quang cảnh bến cảng được miêu tả sống động, người đọc dễ hình dung ra cảnh nhộn nhịp bận rộn của các phương tiện trên bến cảng.
6. * NL 4 /a/b/c/ ( SGK/57 ) a/ Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả. (Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng) b/ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. ( Thép Mới ) c/ Trâu ơi, ta bảo trâu này Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta. ( Ca dao )
7. PHÉP NHÂN HÓA Khái niệm Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người. Dùng từ Trò chuyện, vốn gọi Các kiểu xưng hô với người để nhân hóa vật như gọi vật . đối với người. Dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật. Tác dụng: Làm cho loài vật, cây cối, đồ vật trở nên gần gũi với con người, biểu thị những suy nghĩ, tình cảm của con người.
8. II. LUYỆN TẬP: * Bài tập 1: * Bài tập 2: So sánh 2 cách diễn đạt trong hai đoạn văn sau:
9. Đoạn a Đoạn b Bến cảng lúc nào cũng Bến cảng lúc nào cũng rất đông vui. Tàu mẹ, tàu nhiều tàu xe. Tàu lớn, tàu con đậu đầy mặt nước. bé đậu đầy mặt nước. Xe Xe anh, xe em tíu tít to, xe nhỏ nhận hàng về nhận hàng về và chở và chở hàng ra. Tất cả hàng ra. Tất cả đều bận đều hoạt động liên tục. rộn. Miêu tả sống động, Quan sát, ghi chép, người đọc dễ hình dung tường thuật một cách cảnh nhộn nhịp, bận khách quan. rộn.
10. *Bài tập 3: Hai cách viết dưới đây có gì khác nhau? Nên chọn cách viết nào cho văn bản biểu cảm và chọn cách viết nào cho văn bản thuyết minh?. - Cách 1: Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng, không ai đẹp bằng. Áo của côcô cũng bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, cuốn từng vòng quanh ngườingười, trông cứ như áo len vậy. (Vũ Duy Thông) *Chổi rơm trở nên gần gũi với con người hơn nên chọn cách viết này cho văn bản biểu cảm. - Cách 2: Trong các loại chổi, chổi rơm vào loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng. Tay chổi được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn. *Cung cấp cho người đọc những thông tin về chổi rơm, nên chọn cách viết này cho văn bản thuyết minh.
11. *Bài tập 4. ( Thảo luận nhóm 1:4a,2:4b,3:4c;4:4d ) Hãy cho biết phép nhân hóa trong mỗi đoạn trích dưới đây được tạo ra bằng cách nào và tác dụng của nó như thế nào? a/ Núi cao chi lắm núi ơi Núi che mặt trời chẳng thấy người thương! ( Ca dao) b/ Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào? ( Tô Hoài ) c/ Dọc sông , những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước. Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước. ( Võ Quảng ) d/ Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh dưới nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện lại thành từng cục máu lớn. ( Nguyễn Trung Thành )
12. •Bài tập 4: Thảo luận nhóm: 1:4a,2:4b,3:4c;4:4d a/ - núi ơi Trò chuyện xưng hô với vật như đối với người và bộc lộ tâm tình, tâm sự. b/- ( cua, cá) tấp nập Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của -( cò, sếu, vạc, le ) cãi người để chỉ hoạt động,tính chất của vật. cọ om sòm - họ ( cò, sếu, vạc, le ) Dùng từ vốn gọi người để gọi vật. - anh ( cò ) c/ - (chòm cổ thụ) dáng mãnh liệt, Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính đứng trầm ngâm lặng nhìn chất của người để chỉ hoạt động, - ( thuyền ) vùng vằng tính chất của vật. d/ -(cây ) bị thương; Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, thân mình; vết thương; tính chất của người để chỉ hoạt cục máu động, tính chất của vật.
13. Lật tranh
14. Phó QuanNhânSo3 Kiềutừ: Phươngsánhkiểuhóasát đã TrongLá văn trong tả cảnh, vườn tài vẫy nào chào của người viếtbạn đượcnhỏ. ThếDa là mùabạn ấy xuân mịn mong như nhung.ước đã đến. Tên của một nhânthể hiện vật rõnữ nhất? chính trong truyện Xác địnhCó phép mấy tukiểu từ cónhân trong hóa? câu văn trên? Câungắn:Chỉ văn rõ“Bức cóphó sử tranhtừ dụng trong của phép câu em tuvăn gái từ trên? tôi”nào??
15. Quan sát bức tranh, em hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng phép nhân hóa.
16. *Dặn dò - Học bài: Ghi nhớ SGK/ 57-58 - Làm bài tập 5 SGK/59 - Soạn bài: Phương pháp tả người + Muốn tả người thì cần phải có yếu tố gì? + Bố cục của bài văn tả người.