Bài giảng môn Lịch sử 10 - Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X-XVIII

Nội dung text: Bài giảng môn Lịch sử 10 - Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X-XVIII

1. CHÙA MỘT CỘT ( Nguồn: Internet)
2. VĂN MIẾU QUỐC TỬ GIÁM (Nguồn: Internet)
3. NAM QUỐC SƠN HÀ – LÝ THƯỜNG KIỆT (Nguồn: Internet)
4. BÀI 20 XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC THẾ KỈ X - XV
5. Nội dung chính: Gồm 2 phần I, Tư tưởng, tôn giáo II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 1, Giáo dục 2, Văn học 3, Nghệ thuật 4, Khoa học – kĩ thuật
6. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV I, Tư tưởng, tôn giáo Ở thời kì độc lập nho giáo, đạo giáo, phật giáo phát triển mạnh: - Phật giáo + Truyền bá từ thời Bắc thuộc do Phật Thích Ca Mâu Ni sáng lập. Tại sao trong giai đoạn Nguồn gốc của Phật + Phát triển nhất ở thời Lý (Thế kỉ XI) thế kỷ X – XIV Phật giáo lại giữgiáo? vai Ai trò là quanngười trọng, sáng lậpphổ ra tôn biến giáo ? này? Phật Thích Ca Mâu Ni (566-485 TCN)
7. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV I, Tư tưởng, tôn giáo - Nho giáo: + Do Khổng Tử sáng lập + Thời Lý – Trần, Nho giáo dần trở thành Nho giáo có nguồn hệ tư tưởng chính thống của giai cấp Tại sao dưới thời Lê sơ thống trị, chi phối nội dung giáo dục, thi gốc từ đâu? Do ai Nho giáo lại được sử cử song không phổ biến trong nhân dân. sáng lập? Giáo lý cơ dụng làm hệ tư tưởng bản của Nho giáo là - Đạo giáo: Do một người tên Lão Tử chính thống? sáng lập, hòa lẫn với tín ngưỡng dân gì? gian, xây dựng đạo quán. -Thế kỉ X – XIV, Phật giáo, Đạo giáo chiếm vị trí độc tôn: chùa chiền được xây dựng ở khắp mọi nơi, sư sãi đông. KHỔNG TỬ (Nguồn: Internet)
8. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 1, Giáo dục Nhóm 1: Tìm hiểu về giáo dục - Năm 1070, Lý Thánh Tông cho lập trong thế kỉ X – XV? Văn Miếu, năm 1075 khoa thi đầu tiên được tổ chức, năm 1484 xây dựng Bia Tiến sĩ. Nhóm 2: Tìm hiểu về văn học Hoạt trong thế kỉ X – XV? - Giáo dục từng bước hoàn thiện, động phát triển, đào tạo người làm quan, nhóm Nhóm 3: Tìm hiểu về nghệ thuật người tài cho đất nước, nâng cao (5’) dân trí, song không tạo điều kiện trong thế kỉ X – XV? phát triển kinh tế. Nhóm 4: Tìm hiểu về khoa học- kĩ thuật trong thế kỉ X-XV?
9. Bia Tiến sĩ (Nguồn: Internet)
10. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 2, Văn học - Phát triển mạnh từ thời nhà Trần, nhất là văn học chữ Hán. - Tác phẩm tiêu biểu: Nam Quốc Sơn Hà, Bạch Đằng Giang Phú, Bình Ngô Đại Cáo, - Từ thế kỉ XV, văn học chữ Nôm và chữ Hán đều phát triển. Chữ Hán (Nguồn: Internet)
11. Hịch Tướng Sĩ – Trần Hưng Đạo Bình Ngô Đại Cáo - Nguyễn Trãi (Nguồn: Internet) (Nguồn: Internet)
12. Chữ Nôm (Nguồn: Internet)
13. Tác phẩm Qua Đèo Ngang – Bà Huyện Thanh Quan (Nguồn: Internet)
14. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 2, Văn học - Đặc điểm: + Thể hiện tinh thần dân tộc, lòng yêu nước, tự hào dân tộc ta. + Ca ngợi những chiến công oai hùng, Văn học thời kì này có cảnh đẹp quê hương đất nước. đặc điểm gì ?
15. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 3, Nghệ thuật - Kiến trúc phát triển, chủ yếu ở giai đoạn Lý, Trần, Hồ thế kỷ X – XV theo hướng Phật giáo, gồm chùa, tháp, đền. ThápChùa chùa Dâu Phổ (Bắc Minh Ninh) (Nam Định) (Nguồn:(Nguồn: Internet) Internet)
16. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 3, Nghệ thuật - Bên cạnh đó có những công trình kiến trúc ảnh hưởng của Nho giáo: Cung điện, thành quách, thành Thăng Long. Hoàng Thành Thăng Long (Nguồn: Internet)
17. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 3, Nghệ thuật - Điêu khắc: gồm những công trình chạm khắc, trang trí ảnh hưởng của Phật giáo và Nho giáo, song vẫn mang những nét đọc đáo riêng. ĐiêuLá đề khắc rồng đầu thời rồng Lý (Nguồn:(Nguồn: Internet) Internet)
18. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 3, Nghệ thuật - Nghệ thuật sân khấu ca, múa, nhạc mang đậm tính dân gian truyền thống. MúaHát Tuồngrối (Nguồn:(Nguồn: Internet) Internet)
19. Trống cơm Sáo trúc (Nguồn: Internet) (Nguồn: Internet)
20. Đấu vật Đua thuyền (Nguồn: Internet) (Nguồn: Internet)
21. BÀI 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC TK X - XV II, Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. 4, Khoa học – kĩ thuật Lĩnh vực Nội dung Sử học Đại Việt Sử Kí Toàn Thư, Lam Sơn Thực Lục Địa lí Dư địa chí, Hồng Đức bản đồ Chính trị Thiên Nam Dư Hạ, Hoàng Triều đại điển Toán học Đại thành toán Pháp, lập thành toán pháp Khoa học Binh Thư Yếu Lược, Chế tạo súng thần quân sự cơ, đóng thuyền chiến có lầu (Nhà Hồ).
22. Đại Việt Sử kí Toàn thư Binh Thư Yếu lược (Nguồn: Internet) (Nguồn: Internet)
23. Súng thần cơ (Nguồn: Internet)
24. NHÀ SỬ HỌC THÔNG THÁI Câu 1: Hệ tư tưởng chính thống của các triều đại phong kiến Việt Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XV là: A. Nho Giáo B. Phật Giáo C. Hồi Giáo D. Đạo Giáo Đáp án: B
25. Câu 2: Nho giáo trở thành hệ tư tưởng chiếm vị trí độc tôn ở nước ta từ thế kỉ nào? A. TK XIV B. TK XV C. TK XII-XV D. TK XIII Đáp án: B
26. Câu 3: Ý nào không chính xác về biểu hiện đạo Phật luôn luôn giữ một vị trí đặc biệt quan trọng dưới thời Lý – Trần? A. Nhà nước cấm các tôn giáo khác hoạt động, trừ đạo Phật B. Vua quan nhiều người cũng theo đạo Phật, đã góp tiền để xây dựng chùa đúc chuông, tô tượng C. Nhà sư được triều đình tôn trọng, có lúc cùng tham gia bàn việc nước D. Khắp nơi trong cả nước, đâu đâu cũng có chùa chiền được xây dựng Đáp án: A
27. Câu 4: Trong các TK X-XIV , xuất hiện hàng loạt những công trình nghệ thuật kiến trúc liên quan đến Phật giáo là: A. Đền B. Đạo, quán C. Chùa, tháp D. Văn miếu Đáp án: C
28. Câu 5: Nghệ thuật chèo, tuồng, múa rối nước ở nước ta phát triển từ thời: A. Đinh-Tiền Lê B. Trần C. Lý D. Lê Sơ Đáp án: C
29. BÀI TẬP VỀ NHÀ - HS tìm hiểu một số đoạn văn, thơ và sưu tầm một số tranh ảnh về các công trình kiến trúc trong các thế kỉ X – XV ? - Đọc trước bài 21.