Bài giảng môn Sinh học khối 11 - Bài 26: Cảm ứng ở động vật

Nội dung text: Bài giảng môn Sinh học khối 11 - Bài 26: Cảm ứng ở động vật

1. KIỂM TRA BÀI CŨ - Em hãy cho biết, HƯỚNG ĐỘNG là gì? - Tại sao ngọn cây lại uốn cong về phía nguồn ánh sáng?
2. NỘI DUNG: I- Khái niệm cảm ứng ở động vật. II- Cảm ứng ở động vật chưa có tổ chức hệ thần kinh. III- Cảm ứng ở động vật có tổ chức hệ thần kinh. 1. Dạng lưới. 2. Dạng chuỗi hạch.
3. Khí hậu trở lạnh. Chim Sẻ xù lông giúp Sâu bọ phản ứng với kích giữ ấm cơ thể. thích
4. Hình ảnh về con người và động vật
5. I.Khái niệm cảm ứng ở động vật. 1. Khái niệm.
6. Ánh sáng
7. Khi bị va chạm
8. I - KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT -Cảm ứng ở động vật là nhận biết và phản ứng (trả lời) lại các kích thích đó để đảm bảo cho sinh vật tồn tại và phát triển. -Ở động vật có hệ thần kinh, phản xạ là một dạng điển hình của cảm ứng và được thực hiện nhờ cung phản xạ. Cung phản xạ gồm: + Bộ phận tiếp nhận kích thích (thụ thể hoặc cơ quan thụ cảm). + Đường dẫn truyền vào (đường cảm giác) + Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin để quyết định hình thức và mức độ phản ứng. (thần kinh trung ương). + Bộ phận thực hiện phản ứng (cơ, tuyến ) + Đường dẫn truyền ra ( đường vận động).
9. Bộ phận tiếp nhận Tác nhân kích thích kích thích (Gai nhọn) Cơ tay SƠ ĐỒ MỘT CUNG PHẢN XẠ Bộ phận thực hiện  Một bạn lỡ chạm tay vào gai nhọn và có phảnBộ phậnứng phânrụt tay tích lại. và phản ứng tổng hợp thông tin Hãy chỉ ra tác nhân kích thích, bộ phận tiếp nhận kích thích, bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin, bộ phận thực hiện phản ứng của hiện tượng trên?
10. Quan sát hình ảnh
11. II - CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH - Động vật đơn bào, chưa có tổ chức thần kinh, chúng phản ứng lại các kích thích bằng chuyển động của cả cơ thể hoặc co rút chất nguyên sinh. Ví dụ: Trùng roi bơi tới nơi giàu ánh sáng, trùng đế giày bơi tới nơi giàu Ôxi.
12. III- CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH 1.Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh lưới: - Hệ thần kinh dạng lưới ở động vật có cơ thể đối xứng tỏa tròn thuộc ngành ruột khoang Thủy Tức San hô Sứa lược
13. Các tế bào thần kinh nằm rải rác trong cơ thể, liên hệ với nhau qua các sợi thần kinh → mạng lưới tế bào thần kinh - Khi bị kích thích + Xuất hiện xung thần kinh lan tỏa khắp cơ thể làm toàn bộ cơ thể co lại và tiêu tốn nhiều năng lượng.
14. Khi ta dùng một chiếc kim nhọn châm vào thân thủy tức Kích thích
15. 3. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ HỆ THẦN KINH DẠNG CHUỖI HẠCH - Thấy ở động vật có đối xứng 2 bên: Giun dẹp, Giun tròn, Chân khớp Đỉa
16. Châu chấu Bò cạp
17. Giun dẹp Đĩa Côn trùng +Các tế bào thần kinh đã tập trung thành các hạch thần kinh. Các hạch thần kinh nối với nhau bởi dây thần kinh tạo thành chuỗi hạch thần kinh nằm dọc theo chiều dài cơ thể - Mỗi hạch thần kinh là một trung tâm điều khiển hoạt động của một vùng xác định trên cơ thể -> phản ứng chính xác hơn, tiết kiệm năng lượng hơn.
18. Hình thức Nhóm động Ưu, nhược điểm Đặc điểm tổ chức TK cảm ứng vật Chuyển động cơ Phản ứng chậm, Động vật Chưa có tổ chức thần kinh, thể bằng co rút thiếu chính xác, nguyên sinh chất nguyên sinh tốn nhiều năng lượng Các tế bào thần kinh Phản ứng nhanh hơn, Ruột khoang nằm rải rác trong cơ thể, Phản ứng tiêu tốn năng lượng, liên hệ với nhau qua toàn thân (thủy tức) thiếu chính xác. các sợi thần kinh Hệ thống hạch TK nằm Phản ứng nhanh hơn, dọc theo chiều dài cơ theo Phản ứng Chân Khớp đỡ tiêu tốn năng lượng, mỗi hạch điều khiển hoạt theo vùng chính xác hơn. động của một vùng xác định
19. SO SÁNH CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT VÀ ĐỘNG VẬT NỘI DUNG CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT Biểu hiện bằng: - Co rút toàn cơ thể - Hướng động: Hướng - Các phản xạ (động vật có đất, hướng sáng, hướng hệ thần kinh) BIỂU HIỆN nước - - Ứng động: Sinh trưởng và không sinh trưởng. - Cảm ứng diễn ra chậm, - Cảm ứng diễn ra nhanh, khó nhận biết. dễ phát hiện. ĐẶC ĐIỂM - Chịu sự ảnh hưởng của - Mức độ, hình thức cảm các hoocmon. ứng thay đổi tuỳ thuộc vào mức độ tổ chức của hệ thần kinh.
20. Củng cố
21. Hệ thần kinh có sự tập trung dần Co rút chất nguyên Chưa có hệ thần kinh ở sinh hoặc chuyển động ĐVNS toàn cơ thể Hệ thần kinh lưới: các tế Phản ứng toàn thân, bào thần kinh nằm rải rác thiếu chính xác khắp cơ thể Hệ thần kinh chuỗi hạch : Phản ứng cục bộ, tế bào TK→hạch chính xác hơn TK→chuỗi TK