Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 21: So sánh

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 21: So sánh

1. A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Nắm được các kiểu so sánh cơ bản và tác dụng của so sánh trong nói và viết. 2. Kĩ năng: - Phát hiện sự giống và khác nhau giữa các sự vật để tạo ra được những so sánh đúng, so sánh hay. - Đặt câu có sử dụng phép so sánh theo hai kiểu cơ bản.
2. I. Các kiểu so sánh 1. Ví dụ 1: SGK tr. 41 a/ Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau? b/ Điền các tập hợp chứa hình ảnh so sánh vào mô hình phép so sánh? Những ngôi sao thức ngoài kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời. (Trần Quốc Minh)
3. 1/ Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau? Những ngôi sao thức ngoài kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời. (Trần Quốc Minh)
4. Mô hình phép so sánh Vế A Phương Từ so Vế B Kiểu so diện so sánh sánh sánh Những ngôi chẳng mẹ đã thức vì không sao thức bằng chúng con ngang ngoài kia bằng Mẹ là ngọn gió của con ngang suốt đời bằng Các từ so sánh trong phép so sánh trên có gì khác nhau?
5. Một số từ ngữ chỉ ý so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng: So sánh ngang bằng: như, giống như, tựa như, y như, như là, bao nhiêu bấy nhiêu, là, Kiểu so sánh So sánh không ngang bằng: hơn, kém, không như, chẳng bằng, chưa bằng, khác,
6. I. Các kiểu so sánh 1. Ví dụ 1: SGK tr. 41 2. Ghi nhớ: SGK tr. 42 So sánh ngang bằng Kiểu so sánh So sánh không ngang bằng
7. Chậm như rùa
8. Thương người như?thể thương thân
9. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn
10. II. Tác dụng của so sánh 1. Ví dụ 2: Tìm các phép so sánh và tác dụng của phép so sánh trong các ngữ liệu được trích từ văn bản: “Sông nước Cà Mau” của tác giả Đoàn Giỏi? a/ Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. b/ Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng
11. II. Tác dụng của so sánh 1. Ví dụ 2: Tìm các phép so sánh trong đoạn trích: a/ Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. ( Đoàn Giỏi)
12. Tác dụng của phép so sánh: a/ Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. - Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc: sông ngòi kênh rạch hiện rất nhiều, chằng chịt qua lại giống như một mạng nhện. Cũng từ đó cho thấy được sự phong phú, đa dạng của thiên nhiên - Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết: thể hiện tình cảm yêu mến của tác giả với vùng đất này.
13. Các phép so sánh: b/ Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.
14. Tác dụng của phép so sánh trong đoạn trích: b/ Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. - Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc: dòng sông hiện lên hùng vĩ, nước thì ầm ầm, cá nước bơi thì nhiều vô kể. Người đọc sẽ cảm nhận được sự hùng vĩ, hoang sơ, đầy sức sống hoang dã của vùng đất Cà Mau. - Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết: sự gắn bó của tác giả với vùng đất mũi Cà Mau.
15. So sánh có tác dụng: - Tác dụng gợi hình: giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động hơn. - Tác dụng gợi cảm: thể hiện tư tưởng, tình cảm một cách sâu sắc.
16. III. Luyện tập Bài tập1: (SKG tr. 43) Xác định các kiểu so sánh, phân tích và nêu tác dụng: a/ Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng ( Tế Hanh) b/ Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm Con đi đánh giặc mười năm Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi. (Tố Hữu) c/ Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng. ( Minh Huệ)
17. a/ Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng (Tế Hanh) Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Vế A Vế B Khái niệm trừu tượng cái cụ thể So sánh ngang bằng - Giúp câu thơ trở nên sinh động, gợi hình, gợi cảm. - Làm nổi bật tình yêu tha thiết, cháy bỏng của tác giả đối với dòng sông quê hương.
18. b/ Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm Con đi đánh giặc mười năm Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi. (Tố Hữu) Con đi trăm núi chưa bằng muôn nỗi tái tê ngàn khe lòng bầm Vế A Vế B Con đi đánh giặc chưa bằng khó nhọc đời mười năm bầm sáu mươi Vế A Ss không ngang bằng Vế B - Giúp câu thơ trở nên sinh động, gợi hình, gợi cảm. - Gây ấn tượng, xúc động mạnh mẽ về cuộc đời vất vả, khó nhọc của người mẹ.
19. c/ Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng. ( Minh Huệ) Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Vế A Vế B So sánh ngang bằng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng. Vế A pdss Vế B So sánh không ngang bằng
20. c/ Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng. ( Minh Huệ) Tác dụng: - Hình ảnh thơ thêm sinh động, giàu cảm xúc. - Cho ta thấy được sự vĩ đại, tình cảm yêu thương của Bác Hồ dành cho các anh chiến sĩ.
21. Khi phân tích tác dụng của phép so sánh Chỉ rõ các từ ngữ có chứa Phân tích tác dụng của phép hình ảnh so sánh so sánh Tác dụng Tác dụng gợi hình gợi cảm
22. BÀI TẬP VỀ NHÀ Bài tập 1: Tìm phép so sánh trong đoạn ngữ liệu sau? (SGK tr. 19) Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước[7] dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành[8] vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ, loà nhoà ẩn hiện trong sương mù và khói sóng ban mai. ( Đoàn Giỏi)
23. BÀI TẬP VỀ NHÀ Bài tập 2: Hãy điền các câu có sử dụng phép so sánh mà em vừa tìm được ở bài tập 1 vào mô hình phép so sánh?
24. Mô hình phép so sánh Vế A Phương Từ so Vế B Kiểu so diện so sánh sánh sánh
25. BÀI TẬP VỀ NHÀ Bài tập 3: Dựa vào hình ảnh sau đây, các em hãy đặt câu có sử dụng biện pháp so sánh?
26. Cây phượng
27. Mặt trời
28. Con mèo
29. Sân trường giờ ra chơi
30. Dựa vào hình ảnh sau đây, các em hãy đặt câu có sử dụng biện pháp so sánh ?