Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài: Em bé thông minh

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài: Em bé thông minh

1. EM BÉ THÔNG MINH I. Tìm hiểu chung 1. Thể loại truyện và nhân vật - Truyện kể về kiểu nhân vật thông minh - Thể loại cổ tích sinh hoạt (khác với cổ tích thần kì) 2. Tóm tắt 3. Bố cục Truyện cổ tích
2. EM BÉ THÔNG MINH I. Tìm hiểu chung 1. Thể loại truyện và nhân vật - Truyện kể về kiểu nhân vật thông minh - Thể loại cổ tích sinh hoạt (khác với cổ tích thần kì) Truyện cổ tích
3. Phân biệt truyện cổ tích thần kỳ và truyện cổ tích sinh hoạt Truyện cổ tích Truyện cổ sinh hoạt tích thần kỳ Thể hiện ước mơ của nhân dân về Có nhiều yếu tố Có ít hoặc công bằng tưởng tượng không có thần kỳ xã hội yếu tố thần kỳ
4. EM BÉ THÔNG MINH I. Tìm hiểu chung 1. Thể loại truyện và nhân vật 2. Tóm tắt sự việc chính Vua sai sứ giả Vua tạo ra tình Vua tạo ra tình Em bé mang trí tìm người tài huống oái oăm huống oái oăm thông minh của mình thắng mưu giỏi, nhờ câu hỏi thử tài em bé lần thử tài em bé sâu kẻ thù, giữ oái oăm và câu 1: Trâu đực đẻ lần 2: Mổ thịt nguyên bờ cõi đất đáp thông minh con. Em bé đã chim sắp cỗ. nước. => phát hiện cùng cha lên kinh Em bé đã giải => được phong nhân tài. gặp vua giải đố đố dễ dàng trạng nguyên Truyện cổ tích
5. EM BÉ THÔNG MINH I. Tìm hiểu chung 1. Thể loại truyện và nhân vật 2. Tóm tắt sự việc chính 3. Bố cục ✓ Phần 1: Từ đầu “về tâu vua”: Em bé giải được câu đố của quan ✓ Phần 2: tiếp theo “ ăn mừng với nhau rồi”: Em bé giải câu đố thứ nhất của vua ✓ Phần 3: tiếp theo “ban thưởng rất hậu”: Em bé giải được câu đố thứ 2 của vua ✓ Phần 4: Phần còn lại: Em bé giải được câu đố của sứ giả Truyện cổ tích
6. EM BÉ THÔNG MINH II. Tìm hiểu chi tiết 1. Tình huống, nhân vật a. Tình huống: - Viên quan đi tìm người tài giỏi - Hình thức thử tài: ra câu đố oái oăm => Đây là hình thức phổ biến trong truyện cổ tích. Tác dụng: ✓ Tạo thử thách để nhân vật bộc lộ phẩm chất, tài năng; ✓ Tạo tình huống cho câu chuyện phát triển; ✓ Tạo ngạc nhiên lôi cuốn, gây hứng thú người đọc – nghe. Truyện cổ tích
7. EM BÉ THÔNG MINH II. Tìm hiểu chi tiết 1. Tình huống, nhân vật a. Tình huống: b. Nhân vật: - Em bé -> Nhân vật nhỏ tuổi - Vượt qua 4 câu đố để chứng minh tài năng của mình → Nhân vật thông minh Truyện cổ tích
8. EM BÉ THÔNG MINH II. Tìm hiểu chi tiết 2. Những lần giải đố thông minh Trong truyện “ Em bé thông minh”, em bé đã trải qua mấy lần thử thách? Các lần đó khác nhau như thế nào về mức độ? ❖Gợi ý: ✓Ai đố? (đối tượng) ✓Nội dung câu đố? ✓Đối tượng, thành phần giải đố? ✓Thái độ của mọi người như thế nào? ✓Em bé được so sánh với ai? ✓Rút ra nhận xét? Truyện cổ tích
9. Thử Người Nội dung câu đố Cách giải Thú vị thách ra câu đố Viên Trâu cày ngày Lần 1 quan mấy đường Vua Ba trâu đực đẻ Lần 2 thành chín con Vua Một con chim sẻ Lần 3 làm ba mâm cỗ Sứ Xâu chỉ qua ruột Lần 4 thần con ốc vặn
10. - Này, lão kia! Trâu của lão cày một ngày được mấy đường?
11. Ngựa của ông đi một ngày mấy bước?
12. Thử Người Nội dung câu đố Cách giải Thú vị thách ra câu đố Đẩy thế bị Viên Trâu cày ngày Đố vặn lại Lần 1 động sang quan mấy đường viên quan người đố Vua Ba trâu đực đẻ Lần 2 thành chín con Vua Một con chim sẻ Lần 3 làm ba mân cỗ Sứ Xâu chỉ qua ruột Lần 4 thần con ốc vặn
13. Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không cả làng phải tội.
14. -Thế sao làng chúng con lại có lệnh trên bắt nuôi ba con trâu đực cho đẻ thành chín con để nộp đức vua? Giống đực thì làm sao mà đẻ được ạ!
15. Thử Người Nội dung câu đố Cách giải Thú vị thách ra câu đố Đẩy thế bị Viên Trâu cày ngày Đố vặn lại Lần 1 động sang quan mấy đường viên quan người đố Vua Ba trâu đực đẻ Chỉ ra sự vô Đưa vào bẫy, tự nói ra Lần 2 thành chín con lí ở câu đố điều phi lí Vua Một con chim sẻ Lần 3 làm ba mân cỗ Sứ Xâu chỉ qua ruột Lần 4 thần con ốc vặn
16. Qua hôm sau,khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ giả nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo: - Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim.
17. Thử Người Nội dung câu đố Cách giải Thú vị thách ra câu đố Đẩy thế bị Viên Trâu cày ngày Đố vặn lại Lần 1 động sang quan mấy đường viên quan người đố Đưa vào bẫy, Vua Ba trâu đực đẻ Chỉ ra sự vô Lần 2 tự nói ra thành chín con lí ở câu đố điều phi lí Vua Một con chim sẻ Đố vặn lại Lấy “ gậy ông Lần 3 làm ba mân cỗ nhà vua đập lưng ông” Sứ Xâu chỉ qua ruột Lần 4 thần con ốc vặn
18. Em hãy kể lại lần thử thách thứ tư?
19. Nước láng giềng sai sứ đưa sang một cái vỏVìốcsaovặnsứrấtthầndài, rỗngnướchai đầungoài, đốlạilàm saotháchxâu mộtđố triềusợi chỉ mảnh đìnhxuyênta? qua đường ruột ốc.
20. Theo em, vì sao họ lại hoảng loạn, lo lắng đến vậy?
21. Em bé hát lên một câu: Tang tình tang! Tính tình tang Bắt con kiến càng buộc chỉ ngang lưng Bên thời lấy giấy mà bưng Bên thời bôi mỡ, kiến mừng kiến sang Tang tình tang . Rồi bảo: - Cứ theo cách đó là xâu được ngay!
22. Thử Người Nội dung câu đố Cách giải Thú vị thách ra câu đố Đẩy thế bị Viên Trâu cày ngày Đố vặn lại Lần 1 động sang quan mấy đường viên quan người đố Vua Ba trâu đực đẻ Chỉ ra sự vô Đưa vào bẫy, tự nói ra Lần 2 thành chín con lí ở câu đố điều phi lí Vua Một con chim sẻ Đố vặn lại Lấy “ gậy ông Lần 3 làm ba mân cỗ nhà vua đập lưng ông” Sứ Xâu chỉ qua ruột Hát bài Kinh nghiệm Lần 4 thần đời sống con ốc vặn đồng dao dân gian
23. EM BÉ THÔNG MINH II. Tìm hiểu chi tiết 2. Những lần giải đố thông minh Trong bốn lần thử thách trên, em thú vị nhất với lần vượt thử thách nào ? Vì sao? Hãy nêu một số kinh nghiệm dân gian mà em biết? Truyện cổ tích
24. EM BÉ THÔNG MINH II. Tìm hiểu chi tiết 2. Những lần giải đố thông minh ✓ Tháng bảy kiến bò nhớ lo lại lụt. ✓ Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa. ✓ Chuồn chuồn bay thấp thì mưa MỘT SỐ KINH NGHIỆM Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm. DÂN GIAN ✓ Trăng quầng trời hạn, trăng tán trời mưa. ✓ 6. Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ. Truyện cổ tích
25. EM BÉ THÔNG MINH II. Tìm hiểu chi tiết 2. Những lần giải đố thông minh Theo em, qua bốn lần thử thách, cách giải đố của cậu bé lí thú là ở điểm nào? Truyện cổ tích
26. EM BÉ THÔNG MINH II. Tìm hiểu chi tiết 2. Những lần giải đố thông minh *Sự lí thú trong lời giải của em bé: - Đấy thế bí về người ra câu đố, dùng “ gậy ông đập ” - Làm cho người ra câu đố tự thấy cái vô lí, phi lí của điều mà họ nói. - Những lời giải đố đều dựa vào kiến thức đời sống. - Làm cho người ra câu đố, người chứng kiến ,người nghe ngạc nhiên vì sự bất ngờ, giản dị và rất hồn nhiên của những lời giải. => Chứng tỏ trí tuệ thông minh hơn người Truyện cổ tích
27. EM BÉ THÔNG MINH III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Dùng câu đố thử tài - tạo ra tình huống thử thách để nhân vật bộc lộ tài năng, phẩm chất. - Cách dẫn dắt sự việc cùng với mức độ tăng dần của những câu đố và cách giải đố tạo nên tiếng cười hài hước. 2. Nội dung: - Đề cao sự thông minh, trí khôn, kinh nghiệm đời sống dân gian. - Tạo tiếng cười vui vẻ, hài hước, mua vui, hồn nhiên trong đời sống. Truyện cổ tích