Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài học: Câu trần thuật đơn

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài học: Câu trần thuật đơn

1. Chào mừng thầy cô đến dự giờ thăm lớp
2. Câu trần Câu trần thuật thuật đơn Câu cầu khiến Câu phân theo Câu cảm thán mục đích nói Câu nghi vấn
3. I.Câu trần thuật đơn là gì? 1.Câu trần thuật (1) a.Ví dụ: (2) Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng: (3) (4) (5) (6) - Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế (7) (8) này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết! (9) Tôi về, không một chút bận tâm. (Tô Hoài) Dựa vào kiến thức đã học ở tiểu - Câu 1,2,6,9 → Câu trần thuật học,em hãy phân biệt các câu trên theo mục đích nói ? - Câu 3,5,8 →Câu cảm thán - Câu 4 → Câu nghi vấn - Câu 7 → Câu cầu khiến
4. b.Kết luận - Câu trần thuật là câu dùng để giới thiệu,tả hoặc kể về một sự việc,sự vật hay để nêu một ý kiến nào đó. Vậy câu trần thuật là gì?
5. 2.Câu trần thuật đơn Hãy xác định chủ ngữ - vị ngữ của các câu trần thuật vừa tìm được? Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. CN VN → Câu do 1 cụm C-V tạo thành. Rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, tôi mắng. CN VN → Câu do 1 cụm C-V tạo thành. Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. CN1 VN1 CN2 VN2 → Câu do 2 cụm C-V tạo thành. Tôi về, không một chút bận tâm. CN VN → Câu do 1 cụm C-V tạo thành.
6. Ghi nhớ - Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C –V tạo thành - Dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
7. Thảo luận nhóm đôi 2p trả lời câu hỏi:Có ý kiến cho rằng câu này là câu trần thuật đơn? Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao? (6) Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. CN1 VN1 CN2 VN2 → Câu trần thuật có 2 cụm C- V không bao chứa nhau. → Câu trần thuật ghép.
8. Lưu ý - Câu trần thuật có từ 2 cụm C – V trở lên tạo thành không phải là câu trần thuật đơn. - Câu có cấu tạo từ hai cụm C – V trở nên mà các cụm C – V không bao chứa nhau dùng để nhận xét,đánh giá hoặc kể,giới thiệu thì người ta gọi đó là câu trần thuật ghép.
9. II. Luyện tập Bài tập 1: SGK/101 Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích và nêu tác dụng của các câu trần thuật đơn đó? (1) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.(2) Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy.(3) Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc dặm đà hơn (4) hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi.
10. TácTại dụng sao câu của 1, các 2 làcâu trầncâu trầnthuật thuật đơn đơn?là gì? (1) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. CN VN → Dùng để giới thiệu, nhận xét. (2) Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. CN VN → Dùng để nêu ý kiến, nhận xét.
11. Thảo luận nhóm 2p cho biết: Tại sao câu 3, 4 không phải câu trần thuật đơn? (3) Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc dặm đà hơn CN1 VN1 CN2 VN2 hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. CN3 VN3 → Không phải câu trần thuật đơn. (4) Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì nay lưới càng CN1 VN1 CN2 thêm nặng mẻ cá giã đôi. → Không phải câu trần thuật đơn. VN2
12. Bài tập 2: SGK/102 a. Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân. CN VN →Câu trần thuật dùng để giới thiệu nhân vật Lạc Long Quân . b. Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ. CN VN → Câu trần thuật đơn giới thiệu con ếch nhân vật chính của truyện ngụ ngôn ‘Ếch ngồi đáy giếng’ c. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. CN VN → Câu trần thuật đơn giới thiệu nhân vật bà đỡ Trần.
13. Bài tập 3: SGK/102 a. Giới thiệu nhân vật phụ “Hai vợ chồng ông lão” từ đó giới thiệu nhân vật chính là “Gióng” b. Giới thiệu nhân vật “Hùng Vương” và “Mị Nương” từ đó giới thiệu nhân vật “Sơn Tinh”, “Thủy Tinh” c. Giới thiệu “viên quan” trước từ đó giới thiệu “Em bé thông minh” → Là những câu trần thuật đơn giới thiệu nhân vật phụ trước sau đó mới nói đến nhân vật chính.
14. DẶN DÒ - Học thuộc ghi nhớ SGK/101 - Hoàn thành bài tập đã chữa vào vở bài tập. - Soạn bài mới “Câu trần thuật đơn có từ là”
15. Bài tập 4: SGK/103 Nêu tác dụng của các câu văn trong ví dụ? a. Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày. → Câu trần thuật dùng để kể hành động của nhân vật. b. Người kiếm củi tên mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ở sườn núi, thấy dưới thung lũng phía xa, cây cỏ lay động không ngớt mới vác búa đến xem, thấy một con hổ trán trắng, cúi đầu cà bới đất, nhảy lên, vật xuống, thỉnh thoảng lấy chân móc họng, mở miệng nhe cái răng, máu me, nhớt dãi trào ra. → Câu trần thuật đơn kể hành động của nhân vật.