Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài: Lượm - Trường THCS Tân Nhựt

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài: Lượm - Trường THCS Tân Nhựt

1. LỚP 6/3
2. TRƯỜNG THCS Tân Nhựt
3. Đọc thuộc lòng hai khổ thơ của bài “Đêm nay Bác không ngủ” của nhà thơ Minh Huệ và nêu nội dung của hai khổ thơ đó?
4. Nhà thơ Tố Hữu • Nhà thơ Tố Hữu (tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành) sinh năm 1920 tại Thừa Thiên - Huế, mất năm 2002 tại Hà Nội. • Sinh ra trong một gia đình nhà nho nghèo. Từ sáu, bảy tuổi Tố Hữu đã học và tập làm thơ. Ông giác ngộ cách mạng trong thời kì Mặt trận Dân chủ và trở thành người lãnh đạo Đoàn thanh niên Dân chủ ở Huế. • Năm 1939, ông bị thực dân Pháp bắt giam. Năm 1942, Tố Hữu vượt ngục tiếp tục hoạt động cách mạng. Năm 1945, ông lãnh đạo khởi nghĩa ở Huế. Sau Cách mạng tháng Tám, Tố Hữu trở thành nhà lãnh đạo tư tưởng, văn nghệ của Đảng và Nhà nước ta, đồng thời cũng trở thành nhà thơ lớn của nền văn học cách mạng Việt Nam.
5. Một số tập thơ tiêu biểu.
6. Bài thơ cuối cùng
7. • Nhà thơ đã được nhận: Giải Nhất giải thưởng văn học Hội Văn nghệ Việt Nam (1954 - 1955); Giải thưởng văn học ASEAN (1996); Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (đợt I, năm 1996).
8. * Hoàn cảnh sáng tác: - Viết năm 1949 trong cuộc kháng chiến chống Pháp, in trong tập “Việt Bắc”. * Thể loại và phương thức biểu đạt: - Thể thơ 4 chữ. - Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm. * Ngôi kể: thứ ba * Nhân vật chính: Lượm * Sự việc: Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với tác giả; chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự sinh của Lượm; hình ảnh Lượm còn sống mãi. *Bố cục: 3 phần
9. Bố cục: 3 phần - Phần 1: ( từ đầu đến “Cháu đi xa dần”): Hình ảnh Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ. - Phần 2: ( từ “Cháu đi đường cháu” đến “Hồn bay giữa đồng”): Câu chuyện về chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự sinh của Lượm. - Phần 3: ( từ “Lượm ơi, còn không?” đến hết): Hình ảnh Lượm còn sống mãi.
10. * Nèi ý ë phÇn A víi B sao cho ®óng . A B A – Rất gấp 1. Loắt choắt B – dáng nhỏ bé mà 2. Đi liên lạc nhanh nhẹn C- loại mũ mềm bằng 3. Thượng vải, không có vành, nhọn khẩn hai đầu, phía trên bóp lại D – làm công việc chuyển 4. Ca lô công văn, giấy tờ, thư từ trong kháng chiến.
11. 5 KHỔ THƠ ĐẦU “Ngày Huế đổ máu, Chú Hà Nội về, Tình cờ chú cháu, - "Cháu đi liên lạc, Gặp nhau Hàng Bè. Vui lắm chú à. Ở đồn Mang Cá, Chú bé loắt choắt, Thích hơn ở nhà!" Cái xắc xinh xinh, Cái chân thoăn thoắt, Cháu cười híp mí, Cái đầu nghênh nghênh, Má đỏ bồ quân: Ca lô đội lệch, - Thôi, chào đồng chí! Mồm huýt sáo vang, Cháu đi xa dần ” Như con chim chích, Nhảy trên đường vàng
12. THẢO LUẬN NHÓM: 3 phút Câu hỏi: Hình ảnh Lượm đã được miêu tả như thế nào qua cái nhìn của người kể(Hình dáng, trang phục, cử chỉ, lời nói). Chỉ ra biện pháp nghệ thuật có trong các khổ thơ trên? Từ đó, em rút ra nhận xét gì về chú bé Lượm?
13. * Hình ảnh Lượm trong năm khổ thơ đầu: Chi tiết Hiệu quả Trang phục - Cái xắc xinh xinh = >Gọn gàng, duyên dáng - Ca lô đội lệch ->Trang phôc cña c¸c chiÕn sÜ vÖ quèc Hình dáng - loắt choắt, nghênh nghênh, => Nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, tinh má đỏ bồ quân nghịch Cử chỉ - thoăn thoắt, huýt sáo, cười => Hồn nhiên, vui tươi, yêu đời híp mí Lời nói - "Cháu đi liên lạc,Vui lắm = > Tự nhiên, chân thật, thân mật. chú à Thôi, chào đồng chí!“.
14. 5 KHỔ THƠ ĐẦU “Ngày Huế đổ máu, Chú Hà Nội về, Tình cờ chú cháu, - "Cháu đi liên lạc, Gặp nhau Hàng Bè. Vui lắm chú à. Ở đồn Mang Cá, Chú bé loắt choắt, Thích hơn ở nhà!" Cái xắc xinh xinh, Cái chân thoăn thoắt, Cháu cười híp mí, Cái đầu nghênh nghênh, Má đỏ bồ quân: Ca lô đội lệch, - Thôi, chào đồng chí! Mồm huýt sáo vang, Cháu đi xa dần ” Như con chim chích, Nhảy trên đường vàng
15. 5 KHỔ THƠ ĐẦU “Ngày Huế đổ máu, - "Cháu đi liên lạc, + Thể thơ: bốn chữ Chú Hà Nội về, Vui lắm chú à. + Gieo vần: vần chân Tình cờ chú cháu, Ở đồn Mang Cá, + Nhịp nhanh: 2/2, 1/3 Gặp nhau Hàng Bè. Thích hơn ở nhà!" + Hoán dụ: đổ máu Chú bé loắt choắt, +Từ láy: loắt choắt, Cái xắc xinh xinh, Cháu cười híp mí, xinh xinh, thoăn thoắt, Cái chân thoăn thoắt, Má đỏ bồ quân: nghênh nghênh. Cái đầu nghênh nghênh, - Thôi, chào đồng chí! + So sánh: như con Cháu đi xa dần ” chim chích Ca lô đội lệch, Mồm huýt sáo vang, + Câu cảm thán: Như con chim chích, “- Thôi, chào đồng chí!” Nhảy trên đường vàng + Kết hợp giữa kể, tả và bộc lộ cảm xúc.
16. * Hình ảnh Lượm trong năm khổ thơ đầu: => Hình ảnh chú bé Lượm thật hồn nhiên, ngây thơ, đáng yêu. Chi tiết Hiệu quả Trang phục - Cái xắc xinh xinh = >Gọn gàng, duyên dáng - Ca lô đội lệch ->Trang phôc cña c¸c chiÕn sÜ vÖ quèc Hình dáng - loắt choắt, nghênh nghênh, => Nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, tinh má đỏ bồ quân nghịch Cử chỉ - thoăn thoắt, huýt sáo, cười => Hồn nhiên, vui tươi, yêu đời híp mí Lời nói - "Cháu đi liên lạc,Vui lắm = > Tự nhiên, chân thật, thân mật. chú à Thôi, chào đồng chí!“.
17. Câu hỏi GDQP an ninh: Ngoài chú bé Lượm em còn biết những anh hùng yêu nước nhỏ tuổi nào khác. Hãy kể tên những anh hùng mà em biết?Để tiếp bước các anh hùng đó em phải làm gì khi cò ngồi trên ghế nhà trường? Những anh hùng yêu nước như: Thánh Gióng, Trần Quốc Toản, Kim Đồng, Vừ A Dính, Lê Văn Tám, Võ Thị Sáu,
18. Kim Đồng
19. Kim Đồng: là một trong 5 đội viên của đội nhi đồng cứu quốc thôn Nà Mạ. Anh sớm giác ngộ lí tưởng cách mạng, làm các công việc như: canh gác, chuyển thư từ, đưa đường cho các cán bộ lọt qua sự bao vây của thù địch. Kim Đồng hi sinh năm 1943, khi ấy anh vừa tròn 14 tuổi
20. Vừ A Dính
21. Vừ A Dính là con trong một gia đình có truyền thống cách mạng, ngay từ nhỏ cậu đã là một cậu bé gan dạ, dũng cảm và nhanh nhẹn. Khi lọt vào tay giặc, Dính lừa giặc khiêng mình đi hết núi này đến núi khác, sau đó khi biết mình bị lừa, giặc đã xả đạn liên tiếp vào ngực Dính, sau đó treo xác trên cây đào cổ thụ. Lúc này Dính chưa tròn 15 tuổi
22. Lê Văn Tám
23. Lê Văn Tám là một cậu bé hiền lành, nhút nhát nhưng cũng rất quả cảm. Tám chính là ngọn đuốc sống, tự châm lửa vào thân mình và chạy vào phá kho đạn của giặc. Tám đã anh dũng hi sinh khi tuổi đời con rất trẻ.
24. Lượm khi lµm nhiÖm vô Bøc tranh nµy minh ho¹ cho thêi ®iÓm nµo cña chó bÐ Lượm?
25. VĂN BẢN: L¦îm Tè Hữu I. Đäc - hiÓu chú thích: II. Đäc - hiÓu văn b¶n Em cã nhËnxét gì về cách 1. Hình ảnh Lượm dùng từ ngữ miêu tả hành a.Lượm trước khi hi sinh : động của Lượm? b. Lượm trong khi lµm nhiÖm vô - Bá thư vµo bao, vôt qua mÆt trËn. -> Dïng ®éng tõ , tÝnh tõ miªu t¶ => ThÓ hiÖn ®éng t¸c nhanh ,døt kho¸t, dòng c¶m cña Lưîm . Lêi- L ượm th¬ nµokh«ng sî hiÓm nguy, quyÕt t©m hoµn thµnh nhiÖmmiªu t¶ vô. Lưîm - Bá thư vµo bao lµm nhiÖm vô? C©u-HThành ưth¬:đề độ “ngSîthượng vchiụt ,hiÓm vèokhẩn vèonghÌo? dïng-thềVôt hiện ®Óqua kh¼ng điều mÆt gì? trËn®Þnh ®iÒu g? Đ¹n bay vÌo vÌo - Ca l« chó bÐ
26. Văn bản : L¦îm Tố Hữu I. Đọc- hiÓu chú thích: II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Hình ảnh Lượm: a. Lượm trước khi hy sinh: b. Lượm trong khi làm nhiệm vụ: c. Lượm lúc hy sinh: - BÊt ngê, anh dòng. - Tư thÕ: n»m trªn lóa, tayn¾m chÆt b«ng. - Sù- Nhhi- µsinhHi th sinh¬ cña miªudòng Lưt¶îm sùc¶m gîihi nh sinhchoưng emcñanhÑ nhữngLưnhµngîm tình, thanh th¶n. - c¶mqua c©uvµ- Lsuythưîm¬ nghÜ nµokh«ng ?gì Đó ? cßnlµ sùnữahi nhsinhưngnhhìnhư thÕ¶nh ®Ñp ®Ï cña nµo ? Lưîm cßn sèng m·i víi quª hư¬ng
27. Văn bản: LƯỢM Tố Hữu I. Đäc - hiÓu chú thích: II. Đäc - hiểu văn bản: 1. Hình ảnh Lượm: 2. Tình cảm của nhà thơ: - Trong bµi th¬ , t¸c gi¶ nh©n danh ngưêi chó cã - C¸i nhìn trìu mÕn khi miªu t¶ vÎ ®Ñp hån nhiªn cña L îm quan hÖ g¾n bã thân tình với Lượm. Tình cảm ấy ư - C¸ch xưng h« th©n thiÕt ruét rµ : chó ch¸u . béc lé như thÕ nµo qua c¸i nhìn và cách xưng h« ë - phÇnGäi®LÇuưîmbµilµth ¬® ång? chÝ -> béc lé sù th©n tình , tr©n träng , coi -LKhiưîm Lnhưîmư b¹n hi sinh chiế t¸cn ® gi¶Êu .thay ®æi c¸ch gäi Lưîm như thÕ nµo ? C¸ch gäi Êy béc lé tình c¶m vµ th¸i ®é gì cña t¸c gi¶ ®èi víi Lưîm ?
28. Văn bản: LƯỢM Tố Hữu I. Đọc – hiểu chú thích: II. Đọc – hiểu văn bản: 1. Hình ảnh Lượm: 2. Tình cảm của nhà thơ: - Ra thÕ Lưîm ¬i ! -> Mét c©u th¬ ®ưîc trình bày thµnh 2 dßng - Th«i råi , Lưîm ¬i ! - Lưîm ¬i , cßn kh«ng ? -> C©u th¬ ng¾t lµm 2 vÕ bëi dÊu phÈy . => Trong NªuBéc lét¸cbµi c¶m dôngcó xóc những cña nghÑn nã câu trong ngµo thơ viÖc có, ®au cấu biÓu xãt tạo hiÖn nh đặcư tiÕng nøcbiệtc¶m në.Hãy xóc cña tìm ? nhµ những th¬ khi câu L ưthơîm ấy hi? sinh .
29. Văn bản: LƯỢM Tố Hữu I. Đọc – hiểu chú thích: II. Đọc - hiểu văn bản : 1. Hình ảnh Lượm: 2. Tình c¶m cña nhµ th¬ : - Nhµ th¬ yªu mÕn , tr©n träng , xãt thư¬ng , n©ng niu ngưêi ®ång chÝ nhá ®· hi sinh dòng c¶m . - Qua ®ã em hiÓu gì vÒ tình c¶m cña nhµ th¬ - Đo¹n ®èicuèi víi bµi chó th¬ bÐ lµ L ®iÖpưîm khóc, ? lµ lêi kh¼ng ®Þnh Lưîm cßn sèng m·i trong lßng nhµ th¬ vµ c¸c thÕ hÖ -maiĐo¹n sau. th¬ cuèi bµi nh¾c l¹i hình ảnh Lượm ë ®Çu bµi cã ý nghÜa gì ?
30. Văn bản : LƯỢM Tố Hữu I. Đọc – hiểu chú thích: II. Đọc- hiểu văn bản: III. Ghi nhớ: 1. Néi dung: - Bµi th¬Em kh¾ch·y nêuhäa kh¸ihình ảnh chú bé Lượm hån nhiªn, vui tư¬i,qu¸t hăngvÒh¸i,néi dòngdung, c¶m. Lưîm ®· anh dòng hi sinh nhưngnghÖ hìnhthuËt ảnh củacña embµi vÉn cßn sèng m·i víi quª hư¬ng, ®Êt nưíc vµth ¬?trong lßng mäi người 2. NghÖ thuËt: KÓ kÕt hîp t¶, thÓ th¬ bèn chữ có sử dụng nhiÒu tõ l¸y cã t¸c dông gîi hình ảnh và cảm xúc. Học ghi nhí: SGK- Tr 77.
31. Văn bản : L¦îm Tè H÷u I. Đọc – hiểu chú thích: II. Đọc – hiểu văn bản: III. Ghi nhớ: * Học ghi nhí ( SGK/ 77 ) IV. LuyÖn tËp: 1. Đäc diÔn c¶m bµi th¬
32. 2. H·y chän ®¸p ¸n ®óng trong c¸c ®¸p ¸n sau: a. Trong bµi th¬ Lưîm, t¸c gi¶ sö dông phư¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? A Miªu t¶, tù sù; B Tù sù, biÓu c¶m; C BiÓu c¶m; D Miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m; b. Những yếu tố nghÖ thuËt nµo cã t¸c dông trong viÖc thÓ hiÖn hình ảnh Lượm trong hai khæ th¬ ®Çu? A Sö dông nhiÒu tõ l¸y gợi hình, gîi c¶m; B ThÓ th¬ bèn chữ giµu ©m ®iÖu; C BiÖn ph¸p so s¸nh; D Gåm tÊt c¶ những yÕu tè trªn;
33. Như con chim chÝch Nh¶y trªn ®êng vµng
34. Câu 2: Trò chơi ô chữ Luyện tập: Nhân vật chính trong văn bản vừa học? Thể loại của bài thơ là gì? Tác giả của bài thơ Lượm? L Ư Ợ M Câu: “ Cái đầu nghênh B Ố N C H Ữ Mộtnghênh”trongmiêunhữngtả gì?nghệ thuật T Ố H Ữ U đặc sắc của bài thơ? D Á N G Đ I Ệ U T Ừ L Á Y
35. Viết đoạn văn 8 – 10 câu trình bày suy nhĩ của em về nhân vật Lượm sau khi học xong bài thơ “Lượm” của Tố Hữu Gợi ý: Khi viết cần chú ý miêu tả kĩ các chi tiết: - Thời gian, địa điểm diễn ra cuộc gặp gỡ ? - Chú bé Lượm( hình dáng, cử chỉ, lời nói) hiện lên như thế nào? - Chú bé Lượm khi làm nhiệm vụ và lúc hy sinh. - Nhân vật Lượm để lại trong em ấn tượng gì?
36. ThiÕu« chữ nhibí mật ViÖtcó 6 nam tiÕng 22 chữ cái ? Anh hïng
37. DẶN DÒ 1. Hướng dẫn học bài : - Nắm được tác giả, tác phẩm. - Học thuộc lòng bài thơ Lượm và nắm được nội dung từng khổ thơ. - Đọc thêm một số bài thơ của Tố Hữu 2. Hướng dẫn chuẩn bị bài mới: Soạn bài thơ “Mưa” của Trần Đăng Khoa.