Bài giảng Ngữ văn 6 - Câu đặc biệt

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Câu đặc biệt

1. KIỂM TRA BÀI CŨ Trong các câu sau, câu nào là câu rút gọn? a) Mùa xuân đến rồi! b) Ngày mai, tôi đi chợ. c) Học ăn, học nói, học gói, học mở. d) Nam là học sinh giỏi.
2. Có nên sử dụng câu rút gọn như trường hợp dưới đây không? Vì sao? Thầy giáo gọi Nam lên kiểm tra bài cũ, Nam chần chừ không muốn lên. - Thầy: Em có học bài không? - Nam: Không.
3. CÂU ĐẶC BIỆT
4. I. THẾ NÀO LÀ CÂU ĐẶC BIỆT? 1.Tìm hiểu ví dụ : Ôi, em Thuỷ! Tiếng kêu sửng sốt của cô giáo làm em tôi giật mình. Em tôi bước vào lớp. -CâuQua đặctìm hiểubiệt cholà câu biết Hãy lựa chọn-thế câukhông nào trả là có lời câucấu đúng? đặc tạo biệt? theo mô hình chủ ngữ a. Đó là câu bình thường có đủ chủ ngữ- vị ngữ. và vị ngữ (Ghi nhớ: sgk) b. Đó là câu rút gọn, lược bỏ chủ ngữ, vị ngữ. c. Đó là câu không thể có chủ ngữ, vị ngữ.
5. Bài tập nhanh : Xác định câu đặc biệt trong hai đoạn văn sau : 1. Rầm!Rầm! Mọi người ngoảnh lại nhìn. Hai chiếc xe máy đã tông vào nhau. ThậtThật khủng khiếp! khiếp! 2. Hai chiếc xe máy đều lạng lách, phóng nhanh vượt ẩu. Bỗng một tiếng rầm khủng khiếp vang lên. Chúng đã tông vào nhau. Câu đặc biệt : Rầm! Thật khủng khiếp!
6. II. TÁC DỤNG CỦA CÂU ĐẶC BIỆT: 1.Ví dụ: 2. Nhận xét
7. Tác dụng Bộc lộ Liệt kê thông Xác định báo về sự tồn Gọi đáp Câu thời gian, cảm xúc tại của sự vật đặc biệt nơi chốn Một đêm mùa xuân. Trên dòng sông êm ả, cái đò cũ của bác tài Đoàn người . Tiếng reo. Tiếng vỗ tay. “ trời ơi!”, cô giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa An gào lên: - Sơn! Em Sơn! Sơn ơi! - Chị An ơi!
8. Câu đặc biệt thường dùng để làm gì? - Xác định thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn; - Liệt kê, GHIthông NHỚ: báo về sựSGK/ tồn tại29 của sự vật, hiện tượng; - Bộc lộ cảm xúc; - Gọi đáp.
9. III. LUYỆN TẬP Đọc và xác định câu đặc biệt trong các ví dụ sau: • 1. Sài Gòn. Mùa xuân 1975. Các cánh quân đã sẵn sàng cho trận tấn công lịch sử. • 2. Gió. Mưa. Não nùng. (Nguyễn Công Hoan). • 3. Trời ơi! Cô giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa (Khánh Hòai). • 4. Lá ơi! Hãy kể chuyện cuộc đời của bạn cho tôi nghe đi. (Trần Hoài Dương).
10. III. LUYỆN TẬP 1. Sài Gòn. Mùa xuân 1975. Các cánh quân đã sẵn sàng cho trận tấn công lịch sử. 2. Gió. Mưa. Não nùng. (Nguyễn Công Hoan). 3. Trời ơi! Cô giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa (Khánh Hòai). 4. Lá ơi! Hãy kể chuyện cuộc đời của bạn cho tôi nghe đi. (Trần Hoài Phương).
11. III. LUYỆN TẬP BT2: Tìm câu đặc biệt và câu rút gọn trong các ví dụ sau: a. Tinh thần yêu nước cũng như các thư của quy. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. ( Hồ Chí Minh) b. Đứng trước tổ dế, ong xanh khẽ vỗ cánh, uốn mình, giương cặp răng rộng và nhọn như đôi giọng kìm, rồi thoắt cái lao nhanh xuống hang sâu. Ba giây Bốn giây Năm giây Lâu quá! ( Vũ Tú Nam)
12. C. Sống ầm ầm đập vào những tảng đá lớn ven bờ. Gió biển thổi lồng lộng. Ngoài kia là ánh đèn sáng rọi của một con tàu. MộtMột hồihồi còi.còi. ( Nguyễn Trí Huân)
13. III. LUYỆN TẬP Giải bài tập: BT1, 2: a) Câu rút gọn : (2) (Tinh thần yêu nước ) Có khi dễ thấy. (3) (Tinh thần yêu nước ) Nhưng cũng có khi trong hòm. (5) (chúng ta) Nghĩa là việc kháng chiến. -> Câu gọn hơn, tránh lặp lại từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước b) Câu đặc biệt : Ba giây Bốn giây Năm giây Lâu quá! -> Liệt kê ; Xác định thời gian.
14. c) Câu đặc biệt : Một hồi còi -> Thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng d) - Câu đặc biệt : Lá ơi! -> Gọi đáp. - Câu rút gọn : + Hãy kể chuyện cuộc đời của bạn cho tôi nghe đi! -> Câu gọn hơn - Câu mệnh lệnh thường rút gọn chủ ngữ (Lá). + Bình thường lắm, chẳng có gì đáng kể đâu. -> Câu gọn hơn, tránh lặp lại từ ngữ xuất hiện trong câu đứng trước (cuộc đời, tôi).
15. I. ĐỌC- HIỂU : (5 ĐIỂM) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi : “ Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất dấu giấu kín đáo trong rương, trong hòm.Bổn phận của chúng ta là làm cho những thứ của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.” (Trích Ngữ văn 7. Tập 2) Câu1(0,5 điểm). Văn bản có đoạn trích trên thuộc thể loại nào? Câu 2(0,5 điểm). Đoạn văn trên có mấy câu rút gọn? Câu 3(0,5 điểm). Trạng ngữ trong câu sau bổ sung ý nghĩa gì cho câu: “Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ nhận thấy”. Câu 4(0,5 điểm).Trong câu văn“ Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý.”,tác giả sử dụng phép tu từ nào? Câu 5(1 điểm). Xác định nội dung đoạn trích trên? Câu 6(1điểm). Câu văn: “Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê , rõ ràng dễ thấy.” lược bỏ thành phần nào? Tác dụng? Câu 7: Viết đoạn văn suy nghĩ về câu nói cuả nhà văn Lỗ Tấn“ Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng”
16. 1.Mở đoạn: Nêu vấn đề nghị luận: Trên bước đường là câu nói dúng đắn 2.Thân đoạn : Bàn luận, giải thích về câu nói Thành công:đạt được ước mơ, hoài bão trong công việc Lười biếng: lười làm việc, không chịu suy nghĩ, luôn ỷ lại và dựa dẫm vào người khác Ý nghĩa của cả câu nói:Để đạt được thành công, hoài bão và ước mơ tốt đẹp trong cuộc sống không bao giờ có sự xuất hiện của những kẻ lười biếng. Chúng ta muốn đạt được thành công, phải luôn cố gắng chăm ý, có ý chí và nghị lực vươn lên, luôn theo đuổi mục tiêu, khát vọng mà mình đã đặt ra. Câu nói của nhà văn Lỗ Tấn hoàn toàn đúng, vì vậy mà mỗi con người chúng ta cần phải nỗ lực, chăm chỉ, cần cù, say mê, sáng tạo( Hs viết theo cảm nhận mình.) HS liên hệ bản thân: Là học sinh, chúng ta phải say mê, siêng năng, chăm chỉ . 3. Kết đoạn: Khẳng định tính đúng đắn cuat câu nói