Bài giảng Ngữ văn 6 - Tập làm văn: Ngôi kể trong văn tự sự

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tập làm văn: Ngôi kể trong văn tự sự

1. Tập làm văn NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Ngôi kể và vai trò của ngôi kể trong văn tự sự̣ 1.Ngôi kể Dựa vào ngữ liệu -Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể trong sgk em hãy sử dụng khi kể chuyện. cho biết ngôi kể là - Khi người kể xưng tôi thì đó là kể gì? Có mấy ngôi theo ngôi thứ nhất, khi người kể giấu kể, đặc điểm của mình đi gọi sự vật bằng tên của chúng, các ngôi kể? kể như “người ta kể” thì đó là kể theo ngôi thứ ba.
2. Tiết 33 – Bài 8 – Tập làm văn NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Ngôi kể và vai trò của ngôi kể trong văn tự sự Vậy đoạn 1 được 1.Ngôi kể kể theo ngôi thứ 2.Vai trò của ngôi kể trong văn tự sự mấy? a.Ví dụ:( SGK/88 ) b.Nhận xét: Đoạn 1: Đoạn 1 Vua và đình thần chịu thằng bé là - Người kể giấu mình đi, không biết ai thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn kể nhưng người kể có mặt ở khắp nơi. thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con  Kể? theoĐoạn ngôi văn thứ trên ba gồm có đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua những nhân vật nào? mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải ? Trong những nhân vật dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy đó có ai là người kể cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, chuyện không? bảo: ? Người kể chuyện - Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua trong đoạn văn này là xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim. ai? Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn. (Em bé thông minh)
3. Tiết 33 – Bài 8 – Tập làm văn NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Ngôi kể và vai trò của ngôi kể trong văn tự sự 1.Ngôi kể 2.Vai trò của ngôi kể trong văn tự sự a.Ví dụ:( SGK /88) b.Nhận xét: Đoạn2 : Đoạn2 : Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng - Người xưng “tôi” là nhân vật Dế mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã Mèn. trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. ? Người xưng “tôi” → Kể theo ngôi thứ nhất. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở trong đoạn văn là nhân khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng ? Vậy, đoạn 2 muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co vật Dế Mèn hay là tác cẳng lên, đạp phành phạch vào các ngọn cỏ. đượcgiả kể Tô theo Hoài? Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia ngôi thứ mấy? qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. (Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
4. Tiết 33 – Bài 8 – Tập làm văn NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Ngôi kể và vai trò của ngôi kể trong văn tự sự 1.Ngôi kể 2.Vai trò của ngôi kể trong văn tự sự ? Trong hai ngôi kể trên ngôi kể nào có thể kể tự do, không bị hạn chế, còn ngôi kể nào chỉ được kể những gì mình biết và đã trải qua? * Trong hai ngôi kể trên: - Ngôi kể thứ ba có thể kể tự do, không bị hạn chế.( mang yếu tố khách quan) - Ngôi kể thứ nhất chỉ được kể những gì mình biết và đã trải qua.( mang yếu tố chủ quan)
5. Tiết 33 – Bài 8 – Tập làm văn NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Ngôi kể và vai trò của ngôi kể trong văn tự sự 1.Ngôi kể 2.Vai trò của ngôi kể trong văn tự sự a.Ví dụ:( SGK/88) ? Hãy thử đổi ngôi kể Đoạn2 : ở đoạn văn thứ 2 thành => Nếu thay đổi ngôi kể Bởi tôiDế ănM èuốngn ăn điềuuống độ điều và độlàm và việc làm có việc chừng có ngôi kể thứ ba, thay thứ nhất thành ngôi kể thứ mựcchừng nên mực tôi nênchóng Dế lớnMè nlắm.chóng Chẳng lớn baolắm. lâu, Chẳng tôi đã “tôi” bằng “Dế Mèn” ba đoạn văn 2 không thay trởbao thành lâu, D mộtế M chàngèn đã trởdế thanhthành niênmột chàngcường dếtráng. thanh em sẽ có một đoạn văn đổi nhiều, chỉ làm cho Đôiniên càngcường tôi tráng.mẫm Đôibóng. càng Những Dế M cáièn vuốtmẫm ở bóng.chân, ở như thế nào? người kể giấu mình đi. khoeoNhững cứ cái cứng vuốt dần ở chân, và nhọn ở khoeo hoắt. cứ Thỉnh cứng thoảng dần và muốnnhọn hoắt. thử sự Thỉnh lợi hại thoảng của những muốn chiếcthử sự vuốt, lợi hại tôi củaco cẳngnhững lên, chiếc đạp vuốt, phành D ếphạchMèn vàoco cẳng các ngọnlên, đạp cỏ. phành Nhữngphạch vào ngọn các cỏ ngọn gãy rạp,cỏ. Những y như cóngọn nhát cỏ dao gãy vừa rạp, lia y qua.như cóĐôi nhát cánh dao tôi vừa, trước lia qua.kia ngắn Đôi cánhhủn hoẳn,Dế M bâyèn, giờtrước thành kia ngắncái áo hủn dài hoẳn, kín xuống bây giờ tận thành chấm cái đuôi. áo Mỗidài khikín xuốngtôi vũ lên,tận chấmđã nghe đuôi. tiếng Mỗi phành khi D phạchế Mè ngiònvũ lên, giã.đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. (Tô(Tô Hoài, Hoài, Dế Dế Mèn Mèn phiêu phiêu lưu lưu kíkí))
6. Tiết 33 – Bài 8 – Tập làm văn NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Ngôi kể và vai trò của ngôi kể trong văn tự sự 1.Ngôi kể 2.Vai trò của ngôi kể trong văn tự sự a.Ví dụ:( SGK/88) Đoạn 1: ? Có thể đổi ngôi kể Vua và đình thần chịu thằng bé là thứ ba trong đoạn1 thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thành ngôi kể thứ thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con nhất xưng tôi được đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua không? Vì sao? mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo: => Không thể đổi ngôi kể thứ ba - Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua trong đoạn 1 thành ngôi kể thứ xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt nhất xưng tôi được vì khó tìm một chim. người có thể có mặt ở mọi nơi như Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn. vậy. (Em bé thông minh)
7. Tiết 33 – Bài 8 – Tập làm văn NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Ngôi kể và vai trò của ngôi kể trong văn tự sự 1.Ngôi kể 2.Vai trò của ngôi kể trong văn tự sự a.Ví dụ: b.Lưu ý: -để kể chuyện linh hoạt người kể có thể lựa chọn ngôi kể thích hợp -Người kể xưng tôi trong tác giả không nhất thiết là tác giả *Ghi nhớ (SGK/89) II. Luyện tập.
8. 1. Bài tập 1: Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi kể thứ ba và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì mới cho đoạn văn: Ngày nào cũng vậy, suốt buổi tôi chui vào trong cùng hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, tôi đào hang sâu sang hai ngả làm những con đường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp việc nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được. (Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí) Ngày nào cũng vậy, suốt buổi Dế Mèn chui vào trong cùng hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, Dế Mèn đào hang sâu sang hai ngả làm những con đường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp việc nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được => Thay “tôi” thành “Dế Mèn” ta có một đoạn văn kể theo ngôi thứ ba có sắc thái khách quan.
9. 2. Bài tập 2: Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ nhất và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì khác cho đoạn văn: Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Thanh định thần nhìn rõ: con mèo già của bà chàng, con mèo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật nép chân vào mình phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Thanh mỉm cười lại gần vuốt ve con mèo. (Thạch Lam, Dưới bóng hoàng lan) Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Tôi định thần nhìn rõ: con mèo già của bà tôi, con mèo già vẫn chơi đùa với tôi ngày trước. Con vật nép chân vào mình phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Tôi mỉm cười lại gần vuốt ve con mèo. => Thay “tôi” vào các từ “Thanh”, “Chàng” ngôi kể “tôi” tô đậm thêm sắc thái tình cảm của đoạn văn.
10. 3. Bài tập 3: Truyện cây bút thần được kể theo ngôi nào? Vì sao như vậy? - Truyện “Cây bút thần” được kể theo ngôi thứ ba vì không có nhân vật nào trong câu truyên xưng “tôi” khi kể.
11. CỦNG CỐ - DẶN DÒ - Qua bài học cần nắm ngôi kể là gì? Có mấy ngôi kể trong văn tự sự? Mỗi ngôi kể có đặc điểm gì? - Học thuộc ghi nhớ, làm bài tập con lại trong SGK. - Chuẩn bị bài mới: Văn bản “Ông lão đánh cá và con cá vàng”.