Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 30: Cây bút thần

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 30: Cây bút thần

1. Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN I. Tiếp xúc văn bản: 1. Đọc – kể tóm tắt: *Những sự việc chính: - Giới thiệu về Mã Lương và ước mơ của em. - Mã Lương được thần thưởng cho cây bút thần. - Mã Lương vẽ các sự vật trở thành vật thật,em vẽ cho người nghèo công cụ lao động. - Mã Lương bị tên địa chủ bắt vẽ theo ý muốn của hắn,em kiên quyết không vẽ,em trừng trị hắn và bỏ đi vùng khác. - Mã Lương sơ ý để lộ cây bút thần. - Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác. - Truyền tụng về Mã Lương.
2. *Những sự việc chính: *Tóm tắt: - Giới thiệu về Mã Lương và Mã Lương là một em bé thông ước mơ của em. minh nghèo khổ, say mê học vẽ, vẽ giỏi, ao ước có một cây - Mã Lương được thần thưởng bút vẽ. Em được thần thưởng cho cây bút thần. cho cây bút thần. Có bút thần trong tay em vẽ các sự vật trở - Mã Lương vẽ các sự vật trở thành vật thật. Em vẽ cho thành vật thật. Em vẽ cho người nghèo công cụ lao động. người nghèo công cụ lao động. Việc đến tai tên địa chủ, em bị - Mã Lương bị tên địa chủ bắt hắn bắt về vẽ theo ý hắn. Mã vẽ theo ý muốn của hắn,em Lương kiên quyết không vẽ rồi trừng trị hắn và bỏ đi vùng kiên quyết không vẽ,em trừng khác. trị hắn và bỏ đi vùng khác.
3. *Những sự việc chính (tiếp *Tóm tắt (tiếp theo): theo) : Em vẽ tranh để kiếm sống, nhưng sơ ý để lộ tài năng. - Mã Lương sơ ý để lộ cây bút Vua biết được đã bắt em về thần. vẽ theo ý muốn. Mã Lương - Mã Lương dùng bút thần chống lại nên bị bắt giam vào trừng trị tên vua độc ác. ngục. Vua cướp bút thần để vẽ nhưng không thành nên - Truyền tụng về Mã Lương. Mã Lương ra. Được thả, em vờ đồng ý, rồi vẽ biển, vẽ sóng to gió lớn trừng trị tên vua tham lam, độc ác. Sau đó, Mã Lương trở về với nhân dân, đem tài năng vẽ cho những người nghèo khổ.
4. Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN I. Tiếp xúc văn bản: 1. Đọc – kể tóm tắt: 2. Tìm hiểu chú thích: 3. Bố cục: 5 đoạn - Đoạn 1: từ đầu lấy làm lạ. => Mã Lương học vẽ và có được bút thần. - Đoạn2 : vẽ cho thùng. => Mã Lương vẽ cho những người nghèo khổ. - Đoạn 3: phóng như bay. => Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ. - Đoạn 4: hung dữ. => Mã Lương dùng bút thần chống lại tên vua hung ác tham lam. - Đoạn 5: phần còn lại. => Truyền tụng về Mã Lương và cây bút.
5. Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN I. Tiếp xúc văn bản: 1. Đọc – kể tóm tắt: 2. Tìm hiểu chú thích: 3. Bố cục: 3 đoạn a. Mở truyện: Hoàn cảnh nhân vật Mã Lương. b. Thân truyện: - Mã Lương học vẽ, cụ già cho Mã Lương cây bút thần. - Mã Lương đem tài năng phục vụ người nghèo. - Mã Lương dùng cây bút thần trừng trị tên địa chủ và tên vua hung ác. c. Kết truyện: Mã Lương sống mãi trong lòng dân.
6. Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN I. Tiếp xúc văn bản: Mã Lương có hoàn II. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản: cảnh và cuộc sống 1. Mã Lương học vẽ thành tài và có nhưđược thế bút nào? thần Qua những chi tiết đó em a. Hoàn cảnh Mã Lương: có cảm nhận gì về - Mồ côi, nghèo. nhân vật Mã Lương? - Sống tự lực, vất vả: chặt củi, cắt cỏ. - Thích học vẽ từ nhỏ. - Thông minh. => Mã Lương có cảnh ngộ khốn khó.
7. Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN I. Tiếp xúc văn bản: II. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản: 1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần a. Hoàn cảnh Mã Lương: b. Quá trình học vẽ của Mã Lương - Dốc lòng tự học. - Học không ngừng. - Học ở mọi nơi mọi lúc. =>lòng say mê học vẽ =>Mã Lương thành tài nhờ: năng khiếu, niềm say mê học và nghị lực vượt khó.
8. Mã Lương tự lao động, chặt củi, cắt cỏ, kiếm ăn.
9. Siêng năng luyện tập
10. Mã Lương thích vẽ, vẽ như thật.
11. (?) Hãy cho biết tài năng vẽ của Mã Lương như thế nào? Theo em điều gì đã giúp Mã Lương vẽ giỏi như vậy? (Đâu là nguồn gốc thực tế, đâu là nguồn gốc thần kì ?) (?) Trong các nguyên nhân tạo nên tài năng của Mã Lương, nguyên nhân nào mang tính quyết định? Em rút ra điều gì ở việc rèn luyện tài năng ở mỗi người? (?) Tại sao cụ già không ban cho Mã Lương cây bút ngay từ đầu mà chỉ đến lúc này khi thấy tài năng và sự ham mê của em mới trao bút cho em?
12. - Tài năng của Mã Lương: + Tài vẽ kì lạ: mọi vật biến thành thật (chim tung cánh bay lên trời, cá vẫy đuôi trườn xuống sông,vv ) - Nguyên nhân: Say mê ,cần cù, chăm =>nguyên nhân thực tế, có chỉ, thông minh, có năng khiếu thông tính quyết định minh và năng khiếu bẩm sinh - Được thần cho cây bút: Yếu tố thần =>nguyên nhân thần kì, tô kì, chi tiết tưởng tượng kì ảo, tạo sự đậm – thần kì hóa tài vẽ của hứng thú hấp dẫn cho câu chuyện. Mã Lương. =>Tài năng chỉ đến với con người có quyết tâm, kiên trì sáng tạo học tập. =>Giúp Mã Lương thực hiện được ước mơ của nhân dân. Đây cũng là phần thưởng xứng đáng cho người có ý chí luyện tập.
13. Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN I. Tiếp xúc văn bản: II. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản: 1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần a. Hoàn cảnh Mã Lương: b. Quá trình học vẽ của Mã Lương c. Mã Lương được tặng bút thần: - Phần thưởng xứng đáng cho người có tâm, có chí, có tài. - Điều kiện then chốt để Mã Lương phát huy tài năng. - Nhằm thần kì hóa tài năng của Mã Lương. - Một tình huống thúc đẩy truyện tiếp tục phát triển.
14. Hãy sắp xếp các bức tranh cho đúng thứ tự các sự việc 1 2 3 4 5 6
15. 3 4 1 5 2 6 Thứ tự sự việc: 3, 4, 1, 5, 2, 6
16. Em hãy khoanh tròn vào ý đúng : Câu 1: Những nguyên nhân nào giúp Mã Lương vẽ giỏi? A. Sự thông minh cần cù. B. Khiếu vẽ sẵn có. C. Cha mẹ mất sớm. D. Cây bút thần kì. E. Có thần dạy vẽ. Câu 2: Mã Lương đã dùng bút thần vẽ cái gì cho người nghèo? A. Các phương tiện cần thiết cho sản xuất, sinh hoạt: cày, cuốc, đèn, B. Những của cái quý giá như vàng bạc, châu báu. C. Những vật chất sẵn có như thóc gạo. D. Đồ chơi đẹp, quần áo đẹp.
17. Tiết 31: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN
18. Tiết 31: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN (tiếp) II. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản: 1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần 2. Mã Lương sử dụng bút thần: - Vẽ cho những người nghèo: vẽ cày, cuốc, đèn, thùng múc nước, Mã Lương đã vẽ những gì cho người nghèo ? Tại sao =>Đây là phương tiện cần thiết Mãcho Lương không vẽ cho họ cuộc sống để người dân sinh hoạtcủa và cải vật chất mà lại vẽ sản xuất tạo ra của cải vật chất.những thứ đó ? Ý nghĩa của việc vẽ dụng cụ sản xuất? =>Mã Lương là người yêu lao động, đồng cảm với người lao động.
19. Tiết 31: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN (tiếp) II. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản: 1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần 2. Mã Lương sử dụng bút thần: - Vẽ cho bản thân: + Vẽ lò sưởi, vẽ bánh, thang, con ngựa, cung tên, vẽ tranh để bán. => Chỉ vẽ cho mình khi thật cần thiết, không ỷ lại vào cây bút, yêu lao động. - Vẽ để trừng trị bọn tham lam, độc ác: + Đối với tên địa chủ:
20. TÊN ĐỊA CHỦ MÃ LƯƠNG - Yêu cầu, dụ dỗ - Không vẽ thứ gì. - Tức giận bắt nhốt - Vẽ bánh ăn, vẽ thang vượt tường trốn. - Sai quân đuổi bắt - Vẽ cung tên bắn chết tên địa chủ để thoát thân. => Thái độ của Mã Lương: tính khảng khái, căm ghét bọn giàu sang tham lam.
21. + Đối với tên vua: Vua MÃ LƯƠNG - Sai triều thần đến đón, dụ - Căm ghét vua, không dỗ, dọa nạt. muốn vẽ. + Bắt vẽ rồng. Vẽ cóc ghẻ. + Bắt vẽ phượng. Vẽ con gà trụi lông. => Thái độ Mã Lương: lên án, tố cáo bản chất xấu xa, độc ác của tên vua.
22. * Cây bút trong tay vua : - Vẽ núi vàng -> ra tảng đá. - Vẽ thoi vàng -> ra móng xà.=> Cây bút thần chỉ phát huy sức mạnh dưới bàn tay của người có tài và phục vụ chính nghĩa.
23. *Mã Lương hợp tác với vua để trừng trị hắn: VUA MÃ LƯƠNG - Vẽ biển cả. - Đồng ý - Vẽ cá đủ màu sắc. - Đồng ý. - Vẽ thuyền buồm lớn. - Đồng ý. - Vẽ gió nhẹ - Đồng ý. -Yêu cầu dừng - Vẽ sóng to, gió lớn-> nhấn chìm tên vua. => Mã Lương dùng cây bút thần cùng với tài năng, dũng cảm và sự thông minh để tiêu diệt kẻ ác, thực hiện công lí.
24. PHIẾU HỌC TẬP 1) Tìm từ có thể điền được vào cả 2 chỗ trống trong đoạn văn sau: Truyện Cây bút thần được xây dựng theo trí tưởng tượng phong phú và độc đáo của nhân dân Trung Quốc. Chi tiết lí thú và hấp dẫn nhất trong truyện là: Cây bút thần và khả năng kì diệu của nó. 2) Em có thích chi tiết cây bút thần không? Vì sao?
25. Tiết 31: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN (tiếp) III. Tổng kết: 1. Đặc sắc nghệ thuật: - Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật kì ảo. - Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật tăng tiến. 2. Ý nghĩa truyện: - Truyện khẳng định tài năng, nghệ thuật chân chính phải thuộc về nhân dân, chống lại kẻ ác. - Truyện thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về công lí xã hội và những khả năng kì diệu của con người.
26. Tiết 31: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN (tiếp) III. Luyện tập: Bài 1: Chọn phương án đúng cho những câu hỏi sau: Câu 1: Trong truyện “ Cây bút thần”, hình ảnh cây bút thần và những khả năng kì diệu của nó có ý nghĩa như thế nào? A. Là phần thưởng xứng đáng cho Mã Lương. B. Có những khả năng kì diệu, chỉ trong tay Mã Lương nó mới tạo ra những nhân vật như mong muốn. C. Thể hiện công lí của nhân dân, ước mơ về khả năng kì diệu của con người. D. Cả A, B, C.
27. Câu 2. Cây bút thần tập trung thể hiện vấn đề gì? A. Quan niệm về chức năng của nghệ thuật B. Cội rễ của tài năng, giá trị nghệ thuật C. Ước mơ công lí xã hội D. Cuộc đấu tranh giai cấp không khoan nhượng Câu 3. So với truyện cổ tích đã đọc, Cây bút thần phản ánh cuộc đấu tranh trong xã hội như thế nào? A. Giống các truyện cổ tích khác B. Sinh động, rõ ràng hơn C. Trực tiếp, chân thực, sinh động hơn D. Không cụ thể, thiếu chân thực Câu 4. Cuộc đấu trong truyện Cây bút thần là cuộc đấu tranh nào? A. Đấu tranh chống địa chủ B. Đấu tranh chống vua chúa C. Đấu tranh chống áp bức bóc lột D. Đấu tranh chống những kẻ tham lam, cường quyền
28. Câu 5. Nhân dân mượn truyện cổ tích Cây bút thần thể hiện ước mơ gì? A. Thoát li khỏi hiện thực B. Sống yên lành C. Thoát khỏi những áp bức, bóc lột D. Khả năng kì diệu của con người Câu 6. Mã Lương dùng bút thần vào những việc gì? A. Thỏa mãn khát vọng của cá nhân B. Phục tùng lũ người độc ác, tham lam C. Trả thù cá nhân đối với vua, quan lại, địa chủ D. Làm điều thiện thực hiện ước mơ công lí cho người nghèo khổ Câu 7. Kết truyện “không ai biết sau đó Mã Lương đi đâu” A. Giúp hình tượng nhân vật Mã Lương lung linh, huyền bí hơn B. Truyện gần gũi thực tế hơn C. Mã Lương hi sinh trong cuộc đấu tranh chống cường quyền nên tác giả phải nói tránh đi cho người đọc đỡ thương tiếc D. Mã Lương trở nên bất tử
29. Bài 2: Đoạn cuối truyện “ Cây bút thần” có viết: “ Sau khi vua chết, câu chuyện về Mã Lương và cây bút thần được truyền tụng khắp nước. Nhưng không ai biết sau đó Mã Lương đi đâu ”. Nhìn vào bức tranh, em hãy tưởng tượng kể tiếp câu chuyện về Mã Lương?
30. CÂY BÚT THẦN
31. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1. Học bài: - Học thuộc ghi nhớ. - Đọc kĩ truyện, nắm được nội dung, ý nghĩa của truyện. - Kể diễn cảm câu chuyện theo đúng trình tự các sự việc. 2. Chuẩn bị: Bài “Danh từ” - Đọc ví dụ và trả lời các câu hỏi tìm hiểu bài. - Tìm hiểu đặc điểm của danh từ và các loại danh từ.