Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết học 107: Các thành phần chính của câu

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết học 107: Các thành phần chính của câu

1. Tr êng thcs quang trung thµnh phè nam ®Þnh
2. Giaùo vieân daïy: Nguyeãn Thò AÙnh Nguyeät Toå: Khoa hoïc Xaõ Hoäi
3. Bµi 25, 26 –TiÕt 107: C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u I.Ph©n biÖt thµnh phÇn chÝnh víi thµnh phÇn phô cña c©u 1.VÝ dô: Ch¼ng bao l©u t«i ®· trë thµnh m«t chµng dÕ TN CN VN thanh niªn cưêng tr¸ng. TN: thµnh phÇn phô cña c©u. CN ,VN:thµnh phÇn chÝnh cña c©u. 2. Ghi nhí 1: SGK /T92 Thµnh phÇn chÝnh cña c©u lµ nh÷ng thµnh phÇn b¾t buéc ph¶i cã mÆt ®Ó c©u cã cÊu t¹o hoµn chØnh vµ diÔn ®¹t ®îc mét ý trän vÑn.Thµnh phÇn kh«ng b¾t buéc cã mÆt ®ưîc gäi lµ thµnh phÇn phô.
4. S¸ng mai t«i ®i. TN Bao giê anh ®i Hµ Néi?
5. a)VÝ dô: II. Thµnh phÇn Ch¼ng bao l©u t«i / ®· trë thµnh chÝnh VÞ ng÷. TN CN VN 1. §Æc ®iÓm cña m«t chµng dÕ thanh niªn cưêng tr¸ng. vÞ ng÷. b)KÕt luËn 1: VÞ ng÷ lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c phã tõ chØ quan hÖ thêi gian.
6. * VÝ dô: II. Thµnh phÇn a) Mét buæi chiÒu, t«i ra ®øng cöa hang như chÝnh VÞ ng÷. VN1 (côm ®éng tõ) 1. §Æc ®iÓm cña mäi khi, xem hoµng h«n xuèng. (lµm g×?) vÞ ng÷. VN2 (côm ®éng tõ) b)Chî N¨m C¨n n»m s¸t bªn bê s«ng, ån µo, 2. CÊu t¹o cña vÞ VN1 (côm ®éng tõ) VN2( TT) ng÷. ®«ng vui, tÊp nËp. (như thÕ nµo?) VN3( TT) VN4( TT) c)C©y tre lµ ngưêi b¹n th©n cña n«ng d©n ViÖt VN (côm danh tõ) (lµ g×?) Nam Tre, nøa, mai, vÇu gióp ngưêi tr¨m ngh×n c«ng viÖc kh¸c nhau. (lµm g×?) VN (côm ®éng tõ)
7. 2.CÊu t¹o cña vÞ ng÷. * VÝ dô. * KÕt luËn 2: - VÞ ng÷ tr¶ lêi cho c¸c c©u hái: lµm g×? lµm sao? như thÕ nµo? hoÆc lµ g×? - VÞ ng÷ thưêng lµ ®éng tõ hoÆc côm ®éng tõ,tÝnh tõ hoÆc côm tÝnh tõ,danh tõ hoÆc côm danh tõ. - C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu vÞ ng÷.
8. 3.Ghi nhí 2:SGK/T93 • VÞ ng÷ lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c phã tõ chØ quan hÖ thêi gian vµ tr¶ lêi cho c¸c c©u hái lµm g×?,lµm sao?,như thÕ nµo?hoÆc lµ g×? • VÞ ng÷ thưêng lµ ®éng tõ hoÆc côm ®éng tõ,tÝnh tõ hoÆc côm tÝnh tõ,danh tõ hoÆc côm danh tõ. • C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu vÞ ng÷.
9. * VÝ dô: III. Thµnh phÇn chÝnh a)Mét buæi chiÒu, t«i ra ®øng cöa hang như Chñ ng÷. 1.§Æc ®iÓm cña mäi khi, xem hoµng h«n xuèng. (Ai ?) chñ ng÷. b) Chî N¨m C¨n n»m s¸t bªn bê s«ng, ån µo, ®«ng vui, tÊp nËp. (C¸i g×?) c) C©y tre lµ ngưêi b¹n th©n cña n«ng d©n ViÖt Nam Tre, nøa, mai, vÇu gióp ngưêi tr¨m ngh×n c«ng viÖc kh¸c nhau. (C¸i g×?)
10. III. Thµnh phÇn chÝnh Chñ ng÷. 1.§Æc ®iÓm cña chñ ng÷. * VÝ dô * KÕt luËn 1: - Chñ ng÷ lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u nªu tªn sù vËt,hiÖn tưîng cã hµnh ®éng, ®Æc ®iÓm, tr¹ng th¸i, ®ưîc miªu t¶ ë vÞ ng÷. - Chñ ng÷ tr¶ lêi cho c©u hái Ai? Con g×? C¸i g×?
11. III. Thµnh * VÝ dô: phÇn chÝnh a)Mét buæi chiÒu, t«i ra ®øng cöa hang như Chñ ng÷. CN(§¹i tõ) 1.§Æc ®iÓm cña mäi khi, xem hoµng h«n xuèng. chñ ng÷. b) Chî N¨m C¨n n»m s¸t bªn bê s«ng, ån µo, 2.CÊu t¹o cña CN (côm danh tõ) chñ ng÷. ®«ng vui, tÊp nËp. c) C©y tre lµ ngưêi b¹n th©n cña n«ng d©n CN (côm danh tõ) ViÖt Nam Tre, nøa, mai, vÇu gióp ngưêi 1 2 3 4 CN(Danh tõ) tr¨m ngh×n c«ng viÖc kh¸c nhau.
12. III. Thµnh phÇn chÝnh Chñ ng÷. 1. §Æc ®iÓm cña chñ ng÷. 2. CÊu t¹o cña chñ ng÷. * VÝ dô: * KÕt luËn 2: - Chñ ng÷ thưêng lµ danh tõ,®¹i tõ hoÆc côm danh tõ. Trong nh÷ng trưêng hîp nhÊt ®Þnh ®éng tõ,tÝnh tõ hoÆc côm ®éng tõ,côm tÝnh tõ còng cã thÓ lµm chñ ng÷. - C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu chñ ng÷.
13. 3.Ghi nhí3:SGK/T93. • Chñ ng÷ lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u nªu tªn sù vËt,hiÖn tưîng cã hµnh ®éng,®Æc ®iÓm,tr¹ng th¸i, ®ưîc miªu t¶ ë vÞ ng÷.Chñ ng÷ thưêng tr¶ lêi cho c¸c c©u hái Ai?,con g×?hoÆc c¸i g×? • Chñ ng÷ thưêng lµ danh tõ,®¹i tõ hoÆc côm danh tõ.Trong trưêng hîp nhÊt ®Þnh,®éng tõ, tÝnh tõ hoÆc côm ®éng tõ,côm tÝnh tõ còng cã thÓ lµm chñ ng÷. • C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu chñ ng÷.
14. IV.LuyÖn tËp. Bµi 1: X¸c ®Þnh chñ ng÷,vÞ ng÷ trong nh÷ng c©u sau.Cho biÕt mçi chñ ng÷ hoÆc vÞ ng÷ cã cÊu t¹o như thÕ nµo. Ch¼ng bao l©u,t«i ®· trë thµnh mét chµng dÕ thanh niªn cưêng tr¸ng. §«i cµng t«i mÉm bãng. Nh÷ng c¸i vuèt ë ch©n,ë khoeo cø cøng dÇn vµ nhän ho¾t. ThØnh tho¶ng,muèn thö sù lîi h¹i cña nh÷ng chiÕc vuèt, t«i co c¼ng lªn, ®¹p phanh ph¸ch vµo c¸c ngän cá. Nh÷ng ngän cá gÉy r¹p, y như cã nh¸t dao võa lia qua.
15. - C©u 2: §«i cµng t«i mÉm bãng. CN(cum DT) VN(TT) - C©u 3: Nh÷ng c¸i vuèt ë ch©n, ë khoeo cø cøng dÇn CN(cum DT) VN(côm TT) vµ nhän ho¾t. VN(côm TT) - C©u 4:ThØnh tho¶ng, muèn thö sù lîi h¹i cña nh÷ng chiÕc vuèt, t«i co c¼ng lªn, ®¹p phanh ph¸ch vµo c¸c ngän cá CN(®ai tõ) VN(côm §T) VN(côm §T) - C©u 5: Nh÷ng ngän cá gÉy r¹p, y như cã nh¸t dao võa CN(cum DT) VN(§T) VN(côm §T) lia qua.
16. Bµi 2: §Æt ba c©u theo yªu cÇu sau. a) Mét c©u cã vÞ ng÷ tr¶ lêi c©u hái Lµm g×? ®Ó kÓ l¹i mét viÖc tèt em hoÆc b¹n em míi lµm ®ưîc. b) Mét c©u cã vÞ ng÷ tr¶ lêi c©u hái Như thÕ nµo? ®Ó t¶ h×nh d¸ng ho¨c tÝnh t×nh ®¸ng yªu cña mét b¹n trong líp em. c) Mét c©u cã vÞ ng÷ tr¶ lêi c©u hái Lµ g×? ®Ó giíi thiÖu mét nh©n vËt trong truyÖn em võa ®äc víi c¸c b¹n trong líp. Bµi lµm a) Trong giê kiÓm tra, em ®· cho b¹n mưîn bót. (lµm g×?) b) B¹n em rÊt tèt. (nh ư thÕ nµo?) c) Bµ ®ì TrÇn lµ ngưêi huyÖn §«ng TriÒu. (lµ g×?)
17. Bµi 3:ViÕt mét ®o¹n v¨n t¶ c¶nh s©n trưêng vµo giê ra ch¬i, trong ®ã cã sö dông c¸c thµnh phÇn c©u ®· häc. G¹ch ch©n dưíi nh÷ng thµnh phÇn c©u ®ã?
18. DÆn dß * Häc thuéc phÇn ghi nhí SGK. * Lµm bµi tËp cßn l¹i * Xem trưíc bµi tiÕp theo.
19. Xin traân troïng caûm ôn quyù thaày coâ vaø caùc em hoïc sinh. 10