Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết học 13, 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết học 13, 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

1. TiÕt 13,14: Chñ ®Ò vµ dµn bµi của bµi v¨n tù sù I/ T×m hiÓu chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tù sù 1.Tìm hiểu chủ đề
2. TuÖ TÜnh lµ danh y lçi l¹c ®êi TrÇn. ¤ng ch¼ng nh÷ng lµ ngêi më mang ngµnh Y dîc d©n téc, mµ cßn lµ ng- êi hÕt lßng th¬ng yªu, cøu gióp ngêi bÖnh. Mét h«m, cã nhµ quý téc trong vïng cho con ®Õn mêi TuÖ TÜnh vµo t dinh ®Ó xem bÖnh ®au lng cho m×nh. ¤ng s¾p ®i th× bÊt ngê cã hai vî chång ngêi n«ng d©n khiªng ®øa con bÞ ng· g·y ®ïi ®Õn, mÕu m¸o xin «ng ch¹y ch÷a. TuÖ TÜnh liÒn xem m¹ch cho cËu bÐ, råi b¶o anh con nhµ quý téc: - Anh vÒ tha víi cô r»ng ta s½n sµng ®i, nhng b©y giê th× ph¶i ch÷a cho cËu bÐ nµy tríc, v× chó nguy h¬n. Anh con nhµ quý téc söng sèt: - Xin ngµi ®Õn ®»ng dinh t«i tríc. Bän gia n« ®· ®em vâng ®îi s½n c¶ råi. - Kh«ng! – TuÖ TÜnh døt kho¸t tr¶ lêi – Ta ph¶i ch÷a gÊp cho chó bÐ nµy, ®Ó chËm tÊt cã h¹i. TuÖ TÜnh b¾t tay ngay vµo viÖc ch÷a trÞ, kh«ng chó ý g× ®Õn th¸I ®é hËm hùc cña anh con nhµ quý téc. Qua gÇn trän buæi, chó bÐ nhµ n«ng ®· ®ược bã nÑp n»m yªn trªn giêng bÖnh. TuÖ TÜnh yªn t©m thë phµo nhÑ nhâm. Vî chång ngêi n«ng d©n l¹y t¹: - A Di §µ PhËt! Kh«ng cã ngµi th× tÝnh m¹ng con t«i nguy råi, chóng t«i biÕt lÊy g× ®Òn ®¸p cho xøng? TuÖ TÜnh tr¶ lêi: - Con ngêi ta cøu gióp nhau lóc ho¹n n¹n, sao «ng bµ l¹i nãi chuyÖn ¬n huÖ. ¤ng bµ cø yªn t©m, sau h¬n mét tuÇn tr¨ng chó bÐ sÏ ®i l¹i ®îc! Trêi ®· sËp tèi, chît nhí tíi nhµ quý téc, «ng véi v· ra ®i kh«ng kÞp nghØ ng¬i.
3. TiÕt 13,14: Chñ ®Ò vµ dµn bµi của bµi v¨n tù sù I/ T×m hiÓu chñ ®Ò vµ dµn bµi Em h·y kÓ tªn c¸c nh©n vËt cã trong truyÖn? cña bµi v¨n tù sù Nh©n vËt chÝnh lµ ai? 1.Tìm hiểu chủ đề C¸c nh©n vËt: TuÖTuÖ TÜnh TÜnh , nhµ VD:(sgk/44) quý téc, anh con nhµ quý téc, hai vî chång người n«ng d©n, chó bÐ bÞ g·y ch©n, gia n«. Trong truyÖn, TuÖ TÜnh ®· gÆp ph¶i t×nh huèng khã xö nµo? Cã hai bÖnh nh©n cïng cÇn ®Õn sù gióp ®ì cña TuÖ TÜnh: bÖnh nh©n nhÑ, giµu cã, cã quyÒn lùc; bÖnh nh©n nÆng, nghÌo khã.
4. TiÕt 14: Chñ ®Ò vµ dµn bµi trong bµi v¨n tù sù I/ T×m hiÓu chñ ®Ò vµ dµn bµi cña §øng trước t×nh thÕ khã xö ®ã, bµi v¨n tù sù TuÖ TÜnh ®· gi¶i quyÕt như thÕ 1.Tìm hiểu chủ đề nµo? C¸ch gi¶i quyÕt ®ã thÓ hiÖn VD:(sgk/44) - PhÈm chÊt cña TuÖ TÜnh: hết lßng th- phÈm chÊt g× cña «ng? ương yêu giúp đỡ người bệnh . Víi phÈm chÊt ®ã cña lương y - Chñ ®Ò:ca ngợi lòng thương người của TuÖ TÜnh, người viÕt béc lé th¸i ®é tuệ tĩnh g× cña m×nh? VËy néi dung chÝnh ➔Chñ ®Ò lµ vÊn ®Ò chñ yÕu ( như đề cao, cña v¨n b¶n lµ g×? ca ngợi,khẳng định,phê phán ) mà người viÕt ®Æt ra trong v¨n b¶n.người Em hiÓu thÕ nµo lµ chñ ®Ò? kể phải biết chọn sự việc thích hợp để kể
5. TiÕt 14: Chñ ®Ò vµ dµn bµi trong bµi v¨n tù sù I/ T×m hiÓu chñ ®Ò vµ dµn bµi cña Em h·y chän nhan ®Ò thÝch hîp bµi v¨n tù sù víi chñ ®Ò cña v¨n b¶n trªn vµ nªu 1Tìm hiểu chủ đề lÝ do? Vd:sgk/44 Nhan ®Ò phï hîp víi chñ ®Ò cña - PhÈm chÊt cña TuÖ TÜnh: hÕt v¨n b¶n: lßng thương yªu, cøu gióp người + TÊm lßng thương người cña bÖnh. thÇy TuÖ TÜnh.(nhÊn m¹nh khÝa - Chñ ®Ò: Ca ngợi lßng thương c¹nh t×nh c¶m cña thÇy TuÖ TÜnh.) người cña TuÖ TÜnh. + Y ®øc cña TuÖ TÜnh( ®Ò cao ®¹o ®øc nghÒ y) Em h·y ®Æt tªn kh¸c cho v¨n b¶n trªn? VËy, chñ ®Ò cña v¨n b¶n cßn thÓ hiÖn ë ®©u?
6. Tieát 13,14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ BẢN ĐỒ TƯ DUY Chủ đề: Ca ngợi lòng thương người của Tuệ Tĩnh. - Câu chủ đề: [ ] người hết lòng yêu thương, cứu giúp người bệnh. NhanNhan đề đề của của văn bảnvăn băn Lời phát biểu: Lời miêu tả việc làm: -Ta phải Lời văn miêu tả Con người ta cứu chữa cho chú bé này trước vì tâm trạng Tuệ giúp nhau lúc chú nguy hơn. Tĩnh yên tâm thở hoạn nạn phào nhẹ nhõm. -Ta phải chữa cho chú bé này, để chậm tất có hại. -Trời sập tối, ông vội vã ra đi không kịp nghỉ ngơi.
7. Tieát 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ 1/Tìm hiểu chủ đề 2/ Dàn bài của bài văn tự sự Các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài trên đây thực hiện những yêu cầu gì của bài văn tự sự.
8. a. Mở bài Tuệ Tĩnh là nhà danh y lỗi lạc đời Trần. Ông chẳng những là người mở mang ngành Y dược dân tộc, mà còn là người hết lòng thương yêu, cứu giúp người bệnh. b. Thân bài Một hôm, có nhà quý tộc trong vùng cho con đến mời Tuệ Tĩnh vào tư dinh để xem bệnh đau lưng cho mình. Ông sắp đi thì bất ngờ có hai vợ chồng người nông dân khiêng đứa con bị ngã gãy đùi đến, mếu máo xin chạy chữa. Tuệ Tĩnh liền xem mạch cho cậu bé, rồi bảo anh con nhà quý tộc: Anh về thưa với cụ rằng ta sẵn sàng đi, nhưng bây giờ phải chữa cho chú bé này trước, vì chú nguy hơn Anh con nhà quý tộc sửng sốt: Xin ngài đến đằng dinh tôi trước. Bọn gia nô đã đem võng đợi sẵn cả rồi. - Không! - Tuệ Tĩnh dứt khoát trả lời - Ta phải chữa gấp cho chú bé này, để chậm tất có hại. Tuệ Tĩnh bắt tay ngay vào việc chữa trị, không chú ý gì đến thái độ hậm hực của anh con nhà quý tộc. Qua gần trọn buổi, chú bé nhà nông đã được bó nẹp nằm yên trên giường bệnh. Tuệ Tĩnh yên tâm thở phào nhẹ nhõm. Vợ chồng người nông dân lạy tạ: - A Di Đà Phật! Không có ngài thì tính mạng con tôi nguy rồi, chúng tôi biết lấy gì đền đáp cho xứng? Tuệ Tĩnh trả lời: Con người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao ông bà lại nói chuyện ơn huệ. Ông bà cứ yên tâm, sau một tuần trăng chú bé sẽ đi lại được! c. Kết bài Trời đã sập tối, chợt nhớ tới nhà quý tộc, ông vội vã ra đi không kịp nghỉ ngơi.
9. a. Mở bài Tuệ Tĩnh là nhà danh y lỗi lạc đời Trần. Ông chẳng những là người mở mang ngành Y dược dân tộc, mà còn là người hết lòng thương yêu, cứu giúp người bệnh. → Giới thiệu chung về nhân vật sự việc.
10. b. Thân bài Một hôm, có nhà quý tộc trong vùng cho con đến mời Tuệ Tĩnh vào tư dinh để xem bệnh đau lưng cho mình. Ông sắp đi thì bất ngờ có hai vợ chồng người nông dân khiêng đứa con bị ngã gãy đùi đến, mếu máo xin chạy chữa. Tuệ Tĩnh liền xem mạch cho cậu bé, rồi bảo anh con nhà quý tộc: Anh về thưa với cụ rằng ta sẵn sàng đi, nhưng bây giờ phải chữa cho chú bé này trước, vì chú nguy hơn Anh con nhà quý tộc sửng sốt: Xin ngài đến đằng dinh tôi trước. Bọn gia nô đã đem võng đợi sẵn cả rồi. - Không! - Tuệ Tĩnh dứt khoát trả lời - Ta phải chữa gấp cho chú bé này, để chậm tất có hại. Tuệ Tĩnh bắt tay ngay vào việc chữa trị, không chú ý gì đến thái độ hậm hực của anh con nhà quý tộc. Qua gần trọn buổi, chú bé nhà nông đã được bó nẹp nằm yên trên giường bệnh. Tuệ Tĩnh yên tâm thở phào nhẹ nhõm. Vợ chồng người nông dân lạy tạ: - A Di Đà Phật! Không có ngài thì tính mạng con tôi nguy rồi, chúng tôi biết lấy gì đền đáp cho xứng? Tuệ Tĩnh trả lời: Con người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao ông bà lại nói chuyện ơn huệ. Ông bà cứ yên tâm, sau một tuần trăng chú bé sẽ đi lại được! → Kể diễn biến sự việc
11. c. Kết bài Trời đã sập tối, chợt nhớ tới nhà quý tộc, ông vội vã ra đi không kịp nghỉ ngơi. → Kết thúc sự việc.
12. Tieát 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ 1/Tìm hiểu chủ đề 2/ Dàn bài của bài văn tự sự A.Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc: - Nhân vật: Tuệ Tĩnh - Sự việc: hết lòng yêu thương cứu giúp người bệnh. B.Thân bài: Kể diễn biến sự việc: -Sự việc 1: Từ chối chữa bệnh cho con nhà giàu trước vì bệnh anh ta nhẹ. -Sự việc 2: Chữa ngay cho con trai người nông dân vì bệnh của chú bé nguy hiểm hơn. C. Kết bài: Kể kết cục sự việc : tiếp tục đi chữa bệnh cho con nhà giàu
13. Tieát 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ 1/Tìm hiểu chủ đề 2/ Dàn bài của bài văn tự sự A. Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc B.Thân bài: Kể diễn biến sự việc C. Kết bài: Kể kết cục sự việc *Ghi nhớ (sgk/45) II/ LUYỆN TẬP
14. TiÕt 14: Chñ ®Ò vµ dµn bµi của bµi v¨n tù sù I/ T×m hiÓu chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tù sù II/ LuyÖn tËp Bµi 1 a.Chñ ®Ò: BiÓu du¬ng ®øc tÝnh thËt thµ, trung thùc. ChÕ giÔu thãi tham lam Sù viÖc thÓ hiÖn chñ ®Ò: Xin bÖ h¹ h·y thưởng cho thÇn n¨m mươi roi .hai mươi nh¨m roi.” b.Dµn bµi: Më bµi: Tõ ®Çu nhµ vua. Th©n bµi: TiÕp hai nươi nh¨m roi KÕt bµi: Cßn l¹i. c. So s¸nh víi truyÖn TuÖ TÜnh: - Gièng: Bè côc 3 phÇn - Kh¸c: Më bµi: truyÖn TuÖ TÜnh nãi râ ngay chñ ®Ò, truyÖn PhÇn thưởng chi nªu t×nh huèng. KÕt bµi: truyÖn TuÖ TÜnh kÓ sù viÖc tiÕp diÔn( gîi më) truyÖn PhÇn thưởng kÓ sù viÖc kÕt thóc( bÊt ngê). d. Sù viÖc trong phÇn th©n bµi thó vÞ ë lêi cÇu xin cña người n«ng d©n.
15. TiÕt 14: Chñ ®Ò vµ dµn bµi của bµi v¨n tù sù I/ T×m hiÓu chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tù sù II/ LuyÖn tËp Bµi 1 Bµi 2: So s¸nh c¸ch më vµ kÕt trong hai truyÖn Sơn Tinh, Thuỷ Tinh vµ Sù tÝch Hå G¬m TruyÖn Më bµi KÕt bµi S¬n Tinh Thuû Tinh Nªu t×nh huèng Nªu sù viÖc tiÕp diÔn Sù tÝch Hå G¬m Nªu t×nh huèng Nªu sù viÖc kÕt thóc
16. Tieát 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ II/ LUYỆN TẬP Cho đề văn: Hãy kể về một người bạn mà em mới quen. * Yêu cầu:(5 phút) NHÓM 1: Viết phần mở bài theo cách giới thiệu nhân vật và sự việc. NHÓM 2: Viết phần mở bài bằng cách nêu tình huống.
17. Tieát 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ II/ LUYỆN TẬP Cho đề văn: Hãy kể về một người bạn mà em mới quen. Mở bài bằng cách nêu tình huống Sáng nay, lớp học tôi đón nhận thêm một thành viên mới. Suốt cả buổi ra chơi, cả lớp cứ xì xào bàn tán về chất giọng “ Miền Trung” khi bạn ấy cất giọng xin cô vào lớp: “Thưa cô em có giấy vào lớp, xin cô nhận em”.
18. Hướng dẫn về nhà: Bài cũ: -Nắm được bài văn tự sự có chủ đề thống nhất và bố cục rõ ràng. Bài mới: Soạn bài: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự