Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta (Hồ Chí Minh)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta (Hồ Chí Minh)

1. Hướng dẫn tự học văn bản TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA (HỒ CHÍ MINH)
2. HDTH - Văn bản: TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA (Hồ Chí Minh) I. Đọc - Chú thích 1. Đọc 2. Chú thích a. Tác giả
3. - Hồ Chí Minh (1890 -1969) - Quê : Nghệ An - Là lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam - Là một nhà thơ, nhà văn, nhà báo xuất chúng, một danh nhân văn hoá thế giới Hồ Chí Minh (1890 – 1969)
4. b) Tác phẩm: - Xuất xứ: trích trong “Báo cáo chính trị” của Bác tại Đại hội lần thứ II của Đảng Lao động Việt Nam. - Hoàn cảnh ra đời: tháng 2 năm 1951 (ở Việt Bắc, thời kì kháng chiến chống pháp). 5
5. 1- Phương thức biểu đạt chính: 2- Thể loại: 3- Vấn đề nghị luận: 4. Bố cục:
6. 1- Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận 2- Thể loại: Nghị luận chứng minh 3- Vấn đề nghị luận: “Lòng yêu nước của nhân dân ta”
7. 4. Bố cục A- Đặt vấn đề: Đoạn 1 : “Dân ta .lũ cướp nước” => Nhận định chung về tinh thần yêu nước của nhân dân ta. B- Giải quyết vấn đề: Đoạn 2 và đoạn 3 : “Lịch sử ta nồng nàn yêu nước => Chứng minh tinh thần yêu nước: + Trong quá khứ. + Trong cuộc kháng chiến hiện tại. C- Kết thúc vấn đề: Đoạn còn lại: Tinh thần yêu nước công việc kháng chiến: => Nhiệm vụ của Đảng phải làm cho tinh thần yêu nước của nhân dân được phát huy mạnh mẽ trong mọi công việc kháng chiến 9
8. 1. NhậnDân ta địnhcó một chunglòng nồng về lòngnàn yêu yêunước nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. + Câu khẳng định + So sánh: “tinh thần yêu nước” = “làn sóng”. + Điệp từ : “nó” , + Liệt kê : nó kết thành mạnh mẽ, to lớn; nó lướt qua nguy hiểm, khó khăn; nó nhấn chìm + Cụm động từ mạnh: kết thành, lướt qua, nhấn chìm + Tính từ: mạnh mẽ, to lớn + Nhịp dồn dập, cách nêu vấn đề rõ ràng, sinh động. => Khẳng định sức mạnh to lớn của tinh thần yêu nước, ca ngợi truyền thống yêu nước của dân tộc ta.
9. 2. ChứngLịch minh sửtinh ta thần đã yêu có nướcnhiều cuộc kháng chiến vĩ đại a. chứngLòng yêu tỏ nước tinh trong thần quá yêu khứ nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. - Nghệ thuật: + Liệt kê: Bà Trưng, Bà Triệu, Lê Lợi, Quang Trung (dẫn chứng liệt kê theo trình tự thời gian) + Dẫn chứng ngắn gọn, tiêu biểu, khái quát. = > Khơi gợi bề dày truyền thống lịch sử vẻ vang của dân tộc -> Nhắc nhở chúng ta phải biết tự hào, biết ơn, giữ gìn, phát huy.
10. b. Lòng yêu nước ở hiện tại (trong Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta cuộc kháng chiến chống Pháp) ngày trước.Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ những kiều bào ở nước ngoài đến những đồng bào ở vùng tạm bị chiếm, từ nhân dân miền ngược đến miền xuôi, ai cũng một lòng ngoài mặt trận chịu đói mấy ngày để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc, đến những công chức ở hậu phương nhịn ăn để ủng hộ bộ đội, từ những phụ nữ khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải, cho đến các bà mẹ chiến sĩ săn sóc yêu thương bộ đội như con đẻ của mình. Từ những nam nữ công nhân và nông dân thi đua tăng gia sản xuất, không quản khó nhọc để giúp một phần vào kháng chiến nàn yêu nước, ghét giặc. Từ những chiến sĩ ngoài, cho đến những đồng bào điền chủ quyên đất ruộng cho Chính phủ, Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhưng đều giống nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước.
11. Hiện tại cuộc kháng chiến chống Pháp: * Con người: - “ .Từ cụ già đến các cháu nhi đồng ” - “Từ kiều bào ở nước ngoài đến những đồng bào ở vùng bị tạm chiếm ” - “ Từ nhân dân miền ngược đến nhân dân miền xuôi ” - “ Từ chiến sĩ ngoài mặt trận đến công chức ở hậu phương ” - “ Từ những phụ nữ đến bà mẹ ” -“ .Từ nam nữ đến đồng bào điền chủ ” *Việc làm: - “ chịu đói tiêu diệt giặc , nhịn ăn ” - “ . tòng quân, xung phong ” - “ săn sóc yêu thương bộ đội , . thi đua tăng gia sản xuất, quyên đất ruộng .”
12. Câu hỏi thảo luận(3’): Tác dụng 1 Nhận xét cách sắp + Liệt kê dẫn chứng. xếp dẫn chứng ? + Kết cấu trùng điệp theo mô hình “ Từ đến + Dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu, chọn lọc, phong phú, vừa khái quát vừa cụ thể 2.Các sự việc và con + Lứa tuổi: già- trẻ người được liên kết + Vùng miền: miền xuôi- miền theo mô hình “ Từ ngược đến” có mối quan hệ + Nghề nghiệp: với nhau như thế nào? + Giai cấp, tầng lớp: công nhân - nông dân - điền chủ + Nhiệm vụ đảm trách: tiền tuyến- hậu phương.
13. - Nghệ thuật: + Liệt kê + Kết cấu trùng điệp mô hình “từ đến” + Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu, toàn diện + Giọng văn dồn dập, khẩn trương Tác dụng: =>Làm sáng tỏ lòng nồng nàn yêu nước, tinh thần đại đoàn kết dân tộc và lòng nhiệt tình tham gia kháng chiến toàn dân ta là vô tận, phong phú, đa dạng muôn màu muôn vẻ.
14. 2. Nhiệm vụTinh của chúngthần tayêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
15. - Nghệ thuật + Hình ảnh so sánh độc đáo dễ hiểu: tinh thần yêu nước như các thứ của quý + Câu rút gọn: Có khi được cất giấu Nhưng có khi được Nghĩa là phải ra sức + Liệt kê: giải thích, tuyên truyền, tổ chức = > Những biểu hiện của lòng yêu nước → khẳng định giá trị của lòng yêu nước. = > Cần phát huy, giữ gìn lòng yêu nước bằng những việc làm cụ thể.
16. Chứng minh tinh thần yêu nước Trong quá Trong cuộc kháng chiến khứ lịch sử hiện tại (chốngPháp) Nhiệm vụ của Đảng:
17. - Khái quát lại những đặc điểm nổi bật về nghệ thuật của văn bản nghị luận? *Gợi ý : + Bố cục? + Luận điểm? + Chọn lọc dẫn chứng và trình tự đưa dẫn chứng ? + Biện pháp nghệ thuật
18. III. Ghi nhớ : 1. Nghệ thuật: - Xây dựng luận điểm ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ. - Dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu, phong phú, giàu sức thuyết phục; - Sử dụng từ ngữ gợi hình ảnh, câu văn có quan hệ từ “ từ đến”, biện pháp liệt kê, giọng văn giàu cảm xúc. - 2. Nội dung, ý nghĩa văn bản : Truyền thống yêu nước quí báu của nhân dân ta cần được phát huy trong hoàn cảnh lịch sử mới để bảo vệ đất nước. * => Ghi nhớ SGK/27
19. MB (1) Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước (luận điểm) Lịch sử ta đã có (3) Đồng bào ta ngày TB (2) nhiều cuộc kháng nay cũng rất xứng chiến vĩ đại đáng KB (4) Bổn phận của chúng ta
20. IV/ Luyện tập : Bài tập : Viết một đoạn văn về những việc làm biểu hiện cuả lòng yêu nước theo lối liệt kê khoảng 4- 6 câu có sử dụng mô hình liên kết “từ đến ” *Gợi ý : + Hình thức: đúng hình thức một đoạn văn + Nội dung: -Rèn luyện tu dưỡng bản thân: Đạo đức, tác phong lao động, học tập
21. Giao bài, hướng dẫn học tập ở nhà a.Bài vừa học: 1. Kể tên một số văn bản nghị luận của Bác. 2. Viết đoạn văn ngắn về tinh thần học tập của lớp em với cấu trúc “ Từ đến 3.Phân tích tác dụng của từ ngữ, câu văn nghị luận giàu hình ảnh trong văn bản. b.Chuẩn bị bài mới: Câu đặc biệt
22. Các câu văn So sánh Ẩn dụ Hoán dụ 1. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. 2. Có khi được trưng bày trong tủ kính , trong bình pha lê dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương trong hòm 3. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày.