Bài giảng Ngữ văn 7 - Buổi chiều đứng ở phủ Thiên trường trông ra Thiên trường vãn vọng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Buổi chiều đứng ở phủ Thiên trường trông ra Thiên trường vãn vọng

1. CHÀO MỪNG CÁC EM HỌC SINH Trường THCS Nghi Thuận GV: Trịnh Thị Thảo
2. SƠ ĐỒ HỆ THỐNG BÀI HỌC HÔM NAY PHÂN TÍCH THEO TÁC GIẢ - TÁC PHẨM ĐẶC ĐIỂM THỂ LOẠI TÁC GIẢ TÁC PHẨM NỘI DUNG HÌNH THỨC THỂ HIỆN HOÀN LIÊN NIÊM VẦN ĐỐI PHỦ LUẬT KẾT NGÔN CẢNH THỂ THIÊN THƠ CẤU NGỮ SÁNG THƠ TRƯỜNG TÁC
3. I. Đọc-hiểu chú thích
4. 1. Tác giả: Trần Nhân Tông (1258-1308) là vị vua thứ ba của triều Trần. Ông có công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông xâm lược. Ông là vị vua yêu nước. Ông là một nhà văn hóa, nhà thơ tiêu biểu của thời Trần.
5. 2. Tác phẩm: 2.1.Phủ Thiên Trường: • Tên cũ là hương Tức Mặc (nay thuộc xã Lộc Vượng, ngoại thành Nam Định. • Sau khi lập ngôi vua, để nhớ công lao sáng lập uy danh của dòng họ, vua Trần xây hành cung ở Thiên Trường. • Là nơi ở của Thượng hoàng, hàng năm vua Trần về thăm.
6. 2.2.Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác khi Trần Nhân Tông về thăm phủ Thiên Trường
7. 2.3. Thể thơ: Thể thất ngôn tứ tuyệt Đường luật, từ nội dung cho đến hình thức thể hiện.
8. II. Đọc-hiểu văn bản
9. 1. Nội dung: a. Bức tranh làng quê khi chiều về: Hai câu đầu: Cảnh thôn xóm “Trước xóm thôn sau tựa khói nồng Bóng chiều man mác có dường không” ➢ Cái đẹp của làng quê đồng bằng Bắc bộ ➢ Quan niệm "sắc, không" của Thiền học, khiến cho không gian tĩnh lặng, yên bình bỗng trở nên huyền ảo.
10. b. Hai câu cuối: Cảnh trên cánh đồng quê - Hình ảnh tiêu biểu, đặc trưng của đồng quê: + Trẻ chăn trâu, thổi sáo + Cò trắng từng đôi liệng xuống đồng Bức tranh có âm thanh màu sắc, gợi lên cảnh quê thanh bình, đầy sức sống Sự thay đổi điểm nhìn và cảm nhận đem đến chuyển đổi từ không gian mang cảm quan tôn giáo trở lại không gian thực tại với những hình tượng quen thuộc trong thơ cổ.
11. ➢ Hình ảnh mục đồng ngồi trên lưng trâu càng làm cho không gian thêm yên tĩnh chứ không tạo nên một âm thanh nào khác có thể làm thay đổi tâm trạng của tác giả.
12. • Bài thơ sử dụng nghệ thuật điểm nhãn với những nét chấm phá trong ngôn ngữ, hình ảnh tiêu biểu: ➢ Trong bức tranh đồng quê rộng lớn đã xuất hiện điểm nhấn: Hình ảnh đàn trâu và mục đồng thổi sáo. những nét vẽ hết sức tinh tế về cảnh sắc thôn quê bình dị với đàn trâu thong thả về chuồng trong điệu sáo dặt dìu thấm đẫm tình quê của những đứa trẻ chăn trâu hồn nhiên.
13. • Hình ảnh con trâu trong thơ gắn liền với một điển cố trong Thiền học: ❑Điển cố này dùng ngụ ý con người cũng như vạn vật đều có cái Chân Tâm nhưng vì mê lầm nên nhiều người đã đánh mất nó, mãi không tìm lại được.
14. • Nếu như tiếng sáo của mục đồng biểu trưng cho cái tâm hồn nhiên bình lặng, trong sáng không bị vẩn đục bởi những mê kiến, vọng kiến thì hình ảnh đàn trâu quay về (ngưu quy tận) chính là nẻo về của Chân tâm
15. III. TỔNG KẾT
16. • Bài thất ngôn tứ tuyệt “Thiên Trường vãn vọng” là một bức tranh quê đậm nhạt, mờ sáng, rất đẹp và tràn đầy sức sống. Một bút pháp nghệ thuật cổ điển tài hoa. Một tâm hồn thanh cao, yêu đời. Tình yêu thiên nhiên, yêu đồng quê xứ sở đã được thể hiện bằng một số hình tượng đậm đà, ấm áp qua những nét vẽ tinh tế, gợi hình, gợi cảm, giàu liên tưởng.
17. IV. CỦNG CỐ
18. Câu 1: Phủ Thiên Trường nằm ở tỉnh nào? A. HÀ NAM B. BẮC GIANG C. HÀ NỘI D. NAM ĐỊNH
19. Câu 2: Bài thơ được viết theo luật và vần gì? A. LUẬT TRẮC VÀ VẦN BẰNG B. LUẬT BẰNG VÀ VẦN BẰNG C. LUẬT TRẮC VÀ VẦN TRẮC D. LUẬT BẰNG VÀ VẦN TRẮC
20. Câu 3: Quang cảnh làng quê được gợi lên ở câu thơ thứ hai qua từ “bán vô bán hữu”? A. BỨC TRANH LÀNG QUÊ THANH BÌNH, YÊN Ả. B. BỨC TRANH LÀNG QUÊ TRÀN ĐẦY SỨC SỐNG VÀ SỰ TƯƠI MỚI C. CẢNH VẬT BUỔI CHIỀU HIỆN LÊN NỬA THỰC, NỬA ẢO TẠO NÊN KHUNG CẢNH NÊN THƠ D. KHUNG CẢNH BIỂU CHIỀU TRÊN LÀNG QUÊ THẦN TIÊN, KỲ DIỆU NHƯ CHỐN BỒNG LAI TIÊN CẢNH.
21. CẢM ƠN CÁC EM HỌC SINH ĐÃ THEO DÕI