Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 101: Đức tính giản dị của Bác Hồ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 101: Đức tính giản dị của Bác Hồ

1. 1. Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) - Quê quán: Quảng Ngãi. - Sự nghiệp: + Ông là nhà cách mạng nổi tiếng, từng là Thủ tướng chính phủ hơn 30 năm. + Ông có nhiều công trình, bài nói và viết về văn hóa, văn nghệ, về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hóa của dân tộc với tư tưởng sâu sắc, giản dị, tình cảm sổi nổi, lời văn trong Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) sáng, hấp dẫn. - Cuộc đời: Ông là người học trò và là người cộng sự gần gũi với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
2. B¸c Hå vµ b¸c Ph¹m V¨n §ång
3. 1. Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ văn bản: Trích từ diễn văn « Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại» trong Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970). b. Đọc – giải thích từ khó: c.Phương thức biểu đạt: Nghị luận (Chứng minh kết hợp giải thích và bình luận). d. Bố cục: 2 phần. - Phần 1: Đặt vấn đề: Nhận định về đức tính giản dị của Bác (Từ đầu -> tuyệt Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng đẹp). (1906 – 2000) - Phần 2: Giải quyết vấn đề: Chứng minh sự giản dị của Bác (Phần còn lại).
4. 1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ «Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch. Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch tuyệt đẹp.» ConCâu hiểu văn thế nào nào lànêu nhất luận quán? điểm Tại sao tác giả cho rằng sự nhất quán đó là điều rất quancủa trọng bài? cần làm nổi bật?
5. 1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ - Câu 1:Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch. Nêu luận điểm chính: Sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn. - Câu 2: Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch tuyệt đẹp . Nếu câu đầu nêu luận điểm chính thì câu - Giải thích, nhấn mạnhthứphẩm hai cóchất tác cao dụng quý gìấy ?được giữ nguyên trong cuộc đời 60 năm với nhiều sóng gió ở nhiều nơi.
6. Trong khi nhận định, tác giả có thái độ như thế nào? Thể hiện qua các từ ngữ nào? «Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch. Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch tuyệt đẹp.» -> Cách lập luận ngắn gọn sâu sắc, nêu vấn đề trực tiếp hấp dẫn thể hiện được tình cảm ngợi ca cảm phục của người viết.
7. 1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ 2. Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ Để làm rõ luận điểm chính trong phần còn lại của văn bản tác giả đã nêu ra những luận điểm phụ nào ? - Luận điểm 1 : Bác giản dị trong đời sống ( Bữa ăn, nơi ở, tác phong làm việc và quan hệ với mọi người.) - Luận điểm 2 : Bác giản dị trong lời nói và bài viết
8. 1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ 2.Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ LuËn ®iÓm 1: LuËn ®iÓm 2: B¸c gi¶n dÞ trong ®êi sèng. B¸c gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt.
9. Hoạt động nhóm (3p) - 4 HS trong 1 nhóm. - Thảo luận điền vào sơ đồ đang khuyết những luận cứ của luận điểm 1.
10. LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống Bữa cơm Nơi ở Trong tác phong làm việcvà quan hệ với mọi người - Vài ba món - Nhà sàn vài ba - Không để rơi vãi phòng - Suốt ngày làm việc; từ - Bát sạch, thức ăn - Lộng gió và ánh sắp xếp tươm tất sáng, hương việc lớn đến việc nhỏ: thơm của hoa «viết thư, nói chuyện với vườn các cháu miền Nam, Bình luận: Bác quý thăm nhà công nhân » trọng sản xuất, quý Bình luận: - Tự làm được thì không trọng người phục Thanh bạch, tao cần người giúp. vụ. nhã biết bao. Để làm rõ Bác giản dị trong đời sống, đoạn văn đã nêu những dẫn chứng nào ? Chỉ ra những lời bình luận ngắn gọn cuối mỗi dẫn chứng.
11. Bữa cơm tại Chiến khu Việt Bắc năm 1951
12. «Nhà gác đơn sơ một góc vườn Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn Giường mây chiếu cói đơn chăn gối Tủ nhỏ vừa treo mấy áo sờn »
13. B¸c Hå bªn bµn lµm viÖc
14. Bác Hồ thăm các cháu thiếu nhi miền Nam
15. Bác Hồ đi thăm nhà tập thể của công nhân từ nơi làm việc đến phòng ở, phòng ăn
16. Bác tham gia lao động sản xuất
17. • Ngoài những dẫn chứng tác giả còn dùng lí lẽ để ta hiểu thêm về đời sống giản dị của Bác đó là so sánh lối sống của Bác với nhà tu hành và hiền triết ẩn dật trong đoạn văn
18. «Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật. Bác Hồ sống đời sống giản dị, thanh bạch như vậy, bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú đời sống và cuộc đấu tranh gian khổ và ác liệt của quần chúng nhân dân. Đời sống vật chất giản dị càng hòa hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, những giá trị tinh thần cao đẹp nhất. Đó là đời sống thực sự văn minh mà Bác Hồ nêu gương sáng trong thế giới ngày nay.» GiữaNhưng lối sốngtại sao của lối Bác sống và của nhàBác tu khônghành, phải nhà hiềnlà lối triết sống ẩn của dật nhàcó gì tu giốnghành nhau ? ?
19. LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống Bữa cơm Nơi ở Trong tác phong làm việc và và quan hệ với mọi - Vài ba món - Nhà sàn vài ba người - Không để rơi vãi phòng Qua tìm hiểu luận điểm 1, em- cóSuốt ngày làm việc; từ - Bát sạch, thức ănnhận xét- Lộngvề cáchgió lậpvà ánh luận của tác sắp xếp tươm tất sáng, hương việc lớn đến việc nhỏ: giả thơmPhạm củaVăn Đồnghoa ? «viết thư, nói chuyện với vườn các cháu miền Nam, Bình luận: Bác quý thăm nhà công nhân » trọng sản xuất, quý Bình luận: - Tự làm được thì không trọng người phục Thanh bạch, tao cần người giúp. vụ. nhã biết bao. Bình luận: Đời sống vật chất giản dị hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú. ➔ Lối sống văn minh
20. I.TÌM HIỂU CHI TIẾT 2.Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ LuËn ®iÓm 1: LuËn ®iÓm 2: B¸c gi¶n dÞ trong ®êi sèng. B¸c gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt. - Luận cứ toàn diện. - Dẫn chứng phong phú, cụ Để kết thúc luận thể, xác thực. điểm 1 sang luận - Kết hợp chặt chẽ dẫn chứng điểm 2, tác giả đã với lí lẽ và bình luận ngắn chuyển ý bằng câu gọn. văn nào ?
21. “ Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ tịch cũng rất giản dị trong lời nói, bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được.”
22. LuËn ®iÓm 2: B¸c gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt. - «Không có gì quý hơn độc lập tự do.» - «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.» TácTại giảsao đãtác chứng giả dùng minh những Bác giảncâu nói dị này trongđể lời chứng nói và minh bài viếtcho sựqua giản những dị trong câu cách nóinói và nào bài ?viết của Bác?
23. LuËn ®iÓm 2: B¸c gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt. - «Không có gì quý hơn độc lập tự do.» - «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.» 2 câu nói nổi tiếng có ý nghĩa sâu sắc: Nêu được tinh thần , khát vọng của dân tộc Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh Hãy kể thêm dẫn chứng về số câu nói và bài viết khác của Bác cũng rất giản dị mà có ý nghĩa sâu sắc.
24. LuËn ®iÓm 2: B¸c gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt. - «Không có gì quý hơn độc lập, tự do.» - «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.» B×nh luËn: «Những chân lý giản dị mà sâu sắc đó lúc thâm nhập vào quả tim và bộ óc của hàng triệu con người đang chờ đợi nó, thì đó là sức mạnh vô địch.» Tác giả đã có lời bình luận như thế nào về tác dụng của cách nói giản dị ấy ?
25. Qua văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ, con học được điều gì về cách lập luận của tác giả ? Văn bản đã mang lại cho con những hiểu biết nào về Bác Hồ?
26. ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống LUẬN ĐIỂM 2: Bác giản dị trong lời nói, bài viết Bữa cơm Nơi ở Trong tác «Không «Nước phong làm có gì quý Việt việc và quan hơn độc Nam hệ với mọi lập, tự thay người do.» đổi.» Bình luận: Đời sống vật chất giản dị hòa hợp với Bình luận: Chân lý giản dị, đời sống tinh thần phong phú. sâu sắc ➔ Lối sống văn minh ➔ Tạo nên sức mạnh vô địch
27. 1. Nghệ thuật: - Luận cứ toàn diện( Giản dị trong ăn, ở, lối sống, làm việc và lời nói bài viết) - Kết hợp dẫn chứng với lí lẽ và bình luận ngắn gọn. - Dẫn chứng phong phú, cụ thể, toàn diện, xác thực, gần gũi. - Thấm đượm tình cảm chân thành. 2. Nội dung: - Giản dị là đức tính nổi bật ở Bác Hồ: giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong lời nói và bài viết. Sự giản dị đó hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình cảm cao đẹp.
28. Là học sinh, học tập đức tính giản dị của Bác, chúng ta cần phải làm gì ? Sưu tầm tư liệu: -Nhóm 1,2: Những bài thơ, câu thơ viết về đức tính giản dị của Bác Hồ. -Nhóm 3, 4: Những bài hát ca ngợi đức tính giản dị của Bác Hồ.
29. * Dặn dò: • 1.Về nhà xem lại cách lập luận của tác giả trong văn bản để chuẩn bị tốt cho bài viết số 5 về văn nghị luận chứng minh • 2. Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ trong bài viết qua văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”