Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 105: Dùng cụm chủ - Vị để mở rộng câu

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 105: Dùng cụm chủ - Vị để mở rộng câu

1. NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ MÔN NGỮ VĂN LỚP 7B GV:Nguyễn Thị Thu Thủy
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu1: Có mấy cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động?Trình bày các cách đó? Có 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động - Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ (cụm từ) ấy. - Chuyển từ (cụm từ)chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu,đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu Câu 2: Chuyển đổi câu sau thành câu bị động theo hai cách vừa nêu Chúng tôi đã xây lại ngôi nhà từ năm ngoái. a.Ngôi nhà được chúng tôi xây lại từ năm ngoái. b.Ngôi nhà đã xây lại từ năm ngoái.
3. ? Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau và cho biết xét về cấu tạo chúng thuộc kiểu câu gì ? a, Bạn Lan đi học. ➔ Gồm 1 kết cấu chủ-vị. Chủ ngữ Vị ngữ b, Sáng thứ sáu, bạn Lan đi học. → Gồm 1 kết cấu chủ-vị. Trạng ngữ Chủ ngữ Vị ngữ ? Hãy so sánh 2 câu a, b và nêu nhận xét? => Nhận xét: Về cấu tạo: Cả 2 câu đều là câu đơn. Về nội dung: Cùng nội dung thông báo nhưng ở câu b cụ thể hơn về thời gian vì đã có thêm thành phần trạng ngữ.
4. Tuần 28 – Tiết 105 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu ? 1. Ví dụ: Sgk/68 2. Nhận xét Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, Cụm danh từ Vị ngữ 1 Chủ ngữ luyện những tình cảm ta sẵn có. Cụm danh từ Vị ngữ 2
5. Tuần 28 – Tiết 105 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu ? 1. Ví dụ: Sgk/68 2. Nhận xét * Cấu tạo của các cụm danh từ và phụ ngữ những tình cảm ta không có C V Phần phụ Phần Phần phụ trước trung tâm sau (DT) những tình cảm ta sẵn có C V Phần phụ Phần Phần phụ trước trung tâm sau (DT) → Cụm C-V được dùng làm phụ sau trong cụm danh từ.
6. ? Trong 2 cách viết sau, theo em cách viết nào hay hơn, vì sao? Cách 2: Cách 1: Văn chương gây Văn chương cho ta những gây cho ta những tình cảm ta tình cảm, luyện không có, luyện những tình những tình cảm cảm. ta sẵn có. *Nhận xét: Cách viết 2 nội dung cụ thể, đầy đủ hơn → hay hơn.
7. Bài tập nhanh : Phân tích cấu tạo ngữ pháp, tìm cụm chủ - vị làm thành phần câu trong câu sau: Cái bút bạn tặng tôi rất đẹp. Cái bút bạn tặng tôi /rất đẹp. C V C V *Nhận xét: Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ
8. Tuần 28 – Tiết 105 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu ? 1. Ví dụ: Sgk/68 2. Nhận xét Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, C V Chủ ngữ Vị ngữ 1 luyện những tình cảm ta sẵn có. C V Vị ngữ 2 3. Kết luận Ghi nhớ - SGK/68 ❖ Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức cấu tạo giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị (cụm C-V) làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ để mở rộng câu.
9. Tuần 28 – Tiết 105 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu 1. Ví dụ : Sgk/68 2. Nhận xét Hoạt động nhóm – 1 phút Câu hỏi: a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững - Xác định chủ ngữ, vị ngữ tâm. trong mỗi câu trên. b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta - Tìm cụm C-V làm thành tinh thần rất hăng hái. phần câu hoặc thành phần c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá cụm từ trong mỗi câu. sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen. - Cho biết trong mỗi câu trên, d. Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng cụm C-V làm thành phần gì. Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
10. Tuần 28 – Tiết 105 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu 1. Ví dụ : Sgk/68 2. Nhận xét : a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm. C V C V Động từ Chủ ngữ Vị ngữ → Cụm C – V làm chủ ngữ ; làm phụ ngữ trong cụm động từ làm vị ngữ. b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái. C V Trạng ngữ Chủ ngữ Vị ngữ → Cụm C – V làm vị ngữ.
11. Tuần 28 – Tiết 105 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu 1. Ví dụ : Sgk/68 2. Nhận xét c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, C V Chủ ngữ Vị ngữ (Cụm động từ) cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen. C V Vị ngữ (Cụm động từ) → Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ.
12. Tuần 28 – Tiết 105 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu 1. Ví dụ : Sgk/68 2. Nhận xét d. (Nói cho đúng thì) phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới thực sự được Chủ ngữ Vị ngữ xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công. Vị ngữ C V Trạng ngữ (cụm danh từ) → Cụm C - V làm phụ sau trong cụm danh từ. * VD thêm : Bạn ấy vẫn trẻ như một thanh niên đang 24 tuổi. C V PPT PTT PPS Chủ Vị ngữ (Cụm tính từ) ngữ → Cụm C-V làm phụ sau trong cụm tính từ.
13. Tuần 28 – Tiết 105 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu 1. Ví dụ 2. Nhận xét 2. Kết luận Ghi nhớ – SGK/69 Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ , cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-V.
14. Chủ ngữ Vị ngữ Dùng cụm C – V để mở rộng thành phần câu Phụ ngữ trong Phụ ngữ trong cụm danh từ cụm tính từ Phụ ngữ trong cụm động từ
15. Dùng cụm C-V để mở rộng các thành phần trong câu: Khái Các trường hợp dùng cụm niệm C-V để mở rộng câu: Chủ Vị Phụ ngữ Phụ ngữ Phụ ngữ ngữ ngữ trong cụm trong cụm trong cụm danh từ động từ tính từ
16. Là dùng những cụm từ có hình thức Thế nào là dùng cụm giống câu đơn bình thường, gọi là cụm C-V làm thành phần của câu hoặc thành C-V để mở rộng câu? phần của cụm từ để mở rộng câu. Dùng cụm C-V để mở rộng câu Chủ ngữ Vị ngữ Các trường hợp dùng Phụ ngữ trong cụm danh từ cụm C-V để mở rộng câu Phụ ngữ trong cụm động từ Phụ ngữ trong cụm tính từ
17. a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn C V mới định được, người ta gặt mang về . => Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm DT ( Thạch Lam) c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, C V chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, ĐT V1 C V2 không có mảy may một chút bụi nào. ( Thạch Lam ) V3 => Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm D và cụm Đ d, Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình. C V ĐT C V C V ( Nam Cao )
18. Luyện tập: c, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn. C V Chủ ngữ Vị ngữ → Cụm C-V làm vị ngữ trong câu.
19. * Bài tập thêm Phân biệt câu có cụm C-V được mở rộng và câu ghép ? a, Vì con chăm học nên mẹ rất vui lòng. C1 V1 C2 V2 → Câu ghép có 2 vế câu , mỗi vế là 1 cụm C- V b, Con chăm học khiến mẹ rất vui lòng . C V ĐT C V CN VN → Câu đơn mở rộng C và phụ ngữ
20. - Về học thuộc các ghi nhớ, chuẩn bị phần II để tiết sau luyện tập. - Viết đoạn văn (15– 20 câu) trong đó có sử dụng cụm C –V để mở rộng các thành phần câu: Chủ ngữ, vị ngữ, phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ. Chỉ ra các câu đó?