Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 62: Chuẩn mực sử dụng từ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 62: Chuẩn mực sử dụng từ

1. TIẾNG VIỆT
2. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ
3. KIỂM TRA BÀI CŨ ? Đọc các câu văn sau, phát hiện các từ bị dùng sai và sửa lại cho đúng. a. Bà em có khuôn mặt bầu bĩnh. (Bài viết số 3 của HS) b. Sau khi Liễu Thăng hi sinh tại ải Chi Lăng, viện binh của giặc Minh như rắn cụt đầu. Lỗi dùng từ sai : a. bầu bĩnh : bầu, trông đáng yêu (nói khái quát, chỉ dùng tả khuôn mặt của trẻ em) -> dùng từ không phù hợp văn cảnh b. hi sinh : cái chết vì chính nghĩa; sắc thái trân trọng -> dùng từ không phù hợp sắc thái biểu cảm Sửa lại : a. Thay “bầu bĩnh” bằng “tròn, phúc hậu” b. Thay “hi sinh” bằng “bỏ mạng”
4. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ I. SỬ DỤNG TỪ ĐÚNG ÂM, ĐÚNG CHÍNH TẢ Thảo luận đôi bạn: 2phút ? Các từ in đậm trong những câu sau dùng sai như thế nào? Hãy sửa lại cho đúng. - Một số người sau một thời gian dùi đầu vào làm ăn, nay đã khấm khá. - Em bé đã tập tẹ biết nói. - Đó là những khoảng khắc sung sướng nhất trong đời em. Từ dùng sai Nguyên nhân Sửa lại dùi Cách phát âm địa phương vùi (Nam Bộ) tập tẹ Sai vì gần âm, nhớ không bập bẹ chính xác. khoảng khắc Sai vì gần âm, nhớ không khoảnh khắc chính xác. ? Rút ra lỗi chung-> Saivề dùngchính từâm, trongchính batả câu văn trên.
5. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ Tìm và sửa các lỗi trong những ví dụ sau. Nêu nguyên nhân dẫn đến mắc lỗi dùng từ Ví dụ 1: Chúng ta đã dành được độc lập. Ví dụ 2: giành Làm trai cho đáng lên trai, nên Phú Xuân cũng chải, Đồng Nai cũng từng. trải => Do phát âm sai-> viết sai chính tả.
6. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ II. SỬ DỤNG TỪ ĐÚNG NGHĨA Thảo luận đôi bạn: 2 phút ? Các từ in đậm trong những câu sau đây dùng sai như như thế nào? Hãy thay những từ ấy bằng các từ thích hợp . -Đất nước ta ngày càng sáng sủa. - Ông cha ta đã để lại cho chúng ta những câu tục ngữ cao cả để chúng ta vận dụng trong thực tế. - Con người phải biết lương tâm. Từ dùng sai Nguyên nhân Sửa lại - sáng sủa - tươi đẹp - cao cả Không hiểu đúng - sâu sắc nghĩa của từ - biết - có ? Vậy lỗi-> saiDùng chungtừ khôngtrong bađúng câunghĩa văn trên là gì ?
7. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ III. SỬ DỤNG TỪ ĐÚNG TÍNH CHẤT NGỮ PHÁP CỦA TỪ Câu? Qua phânTừ dùng tíchsai em hãyThảo khái luận quátNguyên nhóm lỗinhân 2sai phút chung trong cáchSửa dùnglỗi từ trong 4 câu trên. 1 ? Các từ in đậm trong câu những- Hàocâu sauquangđây: dùng sai như thế hào quang Chưa danh từ -> không hào nhoáng nào? Hãy tìm cách chữa nắmlại cho đúngthể làm. vị ngữ. vững tính Hào quang: danh từ 2 - Nước sơn làm cho đồ vật thêm hào quang. chất - Ăn mặc: động ->không trực tiếp làm - Ăn Ănmặc mặc của(của chị chị) thật là giảnngữ dị. từ -> không làm vịCách ngữ. ăn Phải mặc dùng - Bọn giặc đã chết với nhiềuphápthảmchủhạingữ: máu chảy thànhtính từ.sông ở Ninh Kiều, thây chất đầy nội củaở Tụytừ Động, Trần Hiệp Ănphải mặc:bêu độngđầu, từ Lí 3Khánh(với phảinhiềubỏ) thảmmạng hại. - Thảm hại: tính -Bỏ>không“với làm nhiều”,chủ ngữ từ -> không dùng Danhthêm từ“ đầurất” câutrước làm - Đất nước phải giàu mạnh thực sựnhư chứdanh khôngtừ phải làchủ“ thảmsự ngữ. giảhại tạo” phồn vinh. -Nhiều+ danh từ. 4 sự giả tạo phồn vinh. Chưa nắm vững quy tắc (sự) phồn vinh giả -Thảm hại: là tính trật tự từ tiếng Việt. tạo. từ->sai. -> Sử dụng từ không đúng tính chất ngữ pháp của từ, kết hợp từ trái quy tắc
8. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ IV. SỬ DỤNG TỪ ĐÚNG SẮC THÁI BIỂU CẢM, HỢP PHONG CÁCH Cặp đôi chia sẻ – 1 phút ? CácTừtừdùngin đậm sai trong nhữngNguyêncâu saunhânđây sai như thế nàoSửa? Em lạihãy tìm những từ thích hợp để thay thế các từ đó. - lãnh đạo - cầm đầu - Quân Thanh do Tôn Sĩ Nghị lãnh đạo sang xâm lược nước ta. -> Chưa hiểu giá trị - Con hổ dùng những cái vuốt nhọn hoắt cấu vào người, vào mặt Viên biểu cảm của từ - chú Nhưnghổ Viên vẫn rán sức quần nhau với chú hổ-. nó / con vật ?-Khái> Dùngquáttừlỗikhôngdùngđúngtừ củasắchaitháicâubiểuvăncảmtrên.
9. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ V. KHÔNG LẠM DỤNG TỪ ĐỊA PHƯƠNG, TỪ HÁN VIỆT ? Em hiểu lạm dụng từ nghĩa là gì ? ? Hãy tìmTÌNHtừ Hán HUỐNGViệt trong1 ví dụ sau. Việc sửTÌNHdụng HUỐNGtừ Hán Việt2 như thế có hợpHỎIlí không? ĐƯỜNG CHÚ GIỐNG CON BỌ HUNG Mộta. Ngoàingườisân,dânnhiNghệđồngAnđangra HnôàđùaMộtvui vẻđơn. vị bộ đội trên đường Nộib.thămAnh vộibàvãcon,ra phibị trườnglạc đường. . hành quân, đến Quảng Bình, vào ?Trông Lạm dụngthấy mộttừ Háncậu Việtbé sẽđi gâyngang hậu quảnghỉ gìtại ? nhà một ông cụ. Cụ già -qua,>LạmngườidụngđótừhỏiHán: Việt sẽ gây mấtthămtự nhiên,hỏi từngmấtchiếnđi sựsĩ trongvà chămsáng,chú giản dị- Cháucủa lờiơi,nóiđường. ni là đường nhìn vào một chiến sĩ da ngăm đen, đi mô? rồi nói một cách rất tự nhiên: Cậu bé trả lời: - Chú này giống con bọ hung! - Cháu không hiểu bác muốn Người chiến sĩ là dân Bắc Bộ hỏi gì ạ. nghe vậy lấy làm bối rối không biết trả lời sao. -?>?VậyLạmTại lạmsaodụngtrongdụngtừ haitừđịađịatìnhphươngphươnghuốngdễsẽtrên,gâyảnhkhóngườihưởnghiểu,nghegìhiểuđếnlạilầmgiaokhôngchotiếphiểungười? ý củađối thoạingười. nói ? -> Vì người nói dùng từ địa phương.
10. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ * KẾT LUẬN Khi sử dụng từ cần ghi nhớ: - Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả - Sử dụng từ đúng nghĩa - Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp của từ - Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp với tình huống giao tiếp - Không lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt.
11. TIẾT 62 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ * LUYỆN TẬP ? Hãy tìm những từ sai lỗi chính tả trong đọan văn sau và sửa lại cho đúng: Sài Gòn đương chẻ. Tôi thì đương dà. Ba trăm năm xo với ba ngàn năm tuổi của đất lước thì cái đô thị lày còn suân trán. Sài Gòn cứ trẻ hoài như cây tơ đương độ lõn là, trên đà thay ra, đổi thịt, miễn là công dân ngày nay và cả ngày mai biết cách tưới tiêu, trăm bón, chân trọng giữ gìn cái đô thị ngọc ngà lày. Trích “Sài Gòn tôi yêu”- Vũ Bằng Sửa lại : Sài Gòn đương trẻ. Tôi thì đương già. Ba trăm năm so với ba ngàn năm tuổi của đất nước thì cái đô thị này còn xuân chán. Sài Gòn cứ trẻ hoài như cây tơ đương độ nõn nà, trên đà thay da, đổi thịt, miễn là công dân ngày nay và cả ngày mai biết cách tưới tiêu, chăm bón, trân trọng giữ gìn cái đô thị ngọc ngà này. Trích “Sài Gòn tôi yêu”- Vũ Bằng
12. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ - Học thuộc ghi nhớ. - Tìm và tự sửa lỗi dùng dùng từ trong các bài tập làm văn của mình. - Chuẩn bị: Ôn tập văn biểu cảm.