Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 86: Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 86: Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh

1. Kiểm tra bài cũ 1. Hãy nêu bố cục của bài văn nghị luận? 2. Để xác lập luận điểm trong từng phần và mối quan hệ giữa các phần người ta sử dụng các phương pháp lập luận nào?
2.   Tiết 86
3. - Em đi học về muộn do bạn em bị ốm nên em phải đưa bạn về nhà. Nhưng khi em trình bày lí do thì mẹ em lại không tin. Trong trường hợp đó em sẽ làm như thế nào? →Nhờ mẹ xác nhận qua gia đình người bạn hoặc cô giáo chủ nhiệm. - Để chứng minh tư cách công dân. Chúng ta phải làm gì? Chứng→ Đưa giấy minhchứng là minhđưathư ra nhânbằngdân chứng. để chứng - Trong khi đi tàu, lên xe buýt , khi nhân viên trên tàu, xe kiểmtỏ tramộtvé điềucủa hành gì đókhách, là chânem phải thực,làm đánggì để chứng tin. tỏ mình đã chấp hành đúng ? → Em đưa vé cho nhân viên trên tàu (xe) kiểm tra. - Em khoe với các bạn là mình mới học được cách gấp một chiếc hộp giấy rất đẹp. Các bạn không tin. Em phải làm gì để các bạn tin lời mình? → Em sẽ tự gấp chiếc hộp cho các bạn xem. ➔Đưa ra những bằng chứng để thuyết phục, bằng chứng ấy có thể là người (nhân chứng), vật (vật chứng), sự việc, số liệu
4. Thế nào là chứng minh trong đời sống?
5. Ghi nhớ chấm 1 - SGK/41 Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
6. Đừng sợ vấp ngã Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững bước đi, bạn đã bị ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không? Không sao đâu vì Oan Đi - xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng. Ông cũng nếm mùi phá sản nhiều lần trước khi sáng tạo nên Đi-xnây-len. Lúc còn học phổ thông, Lu-i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình. Về môn hoá, ông đứng hạng15 trong số 22 học sinh của lớp. Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập". Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công. Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En-ri-cô Ca-ru-xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc. Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại. Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ qua nhiều cơ hội chỉ vì không cố gắng hết mình. (Theo Trái tim có điều kì diệu )
7. Đừng sợ vấp ngã Luận cứ 1 Luận cứ 2 Vấp ngã là sự thường. Những người nổi tiếng cũng vấp ngã, nhưng vấp ngã không gây cản trở họ trở thành nổi tiếng. Lí lẽ Dẫn chứng - Lần đầu tiên chập chững biết - Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải đi bạn đã bị ngã. - Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ - Lần đầu tiên tập bơi bạn chỉ là một học sinh trung bình uống nước và suýt chết đuối. - Lép Tôn- xtôi bị đình chỉ học đại - Lần đầu tiên chơi bóng bàn học bạn có đánh trúng bóng - Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới không? năm lần - Ca sĩ ô- pê- ra En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng
8. Nhận xét về các lí lẽ, dẫn chứng trong bài văn “Đừng sợ vấp ngã”? Lí lẽ: Chính xác, sát với vấn đề cần chứng minh, định hướng cho dẫn chứng xuất hiện. Dẫn chứng: Chân thực, tiêu biểu, đáng tin cậy, được thừa nhận, có sự lựa chọn, thẩm tra, phân tích → Có tác dụng làm sáng tỏ luận điểm. Dẫn chứng đóng vai trò chính trong bài văn .
9. * Lập luận: 1. Vấp ngã là thường, ai cũng đã từng vấp ngã. 2. Những người nổi tiếng cũng đã từng vấp ngã, nhưng vấp ngã không gây trở ngại cho họ trở thành người nổi tiếng. 3. Cái đáng sợ hơn vấp ngã là sự thiếu cố gắng. ➔ Bài văn lập luận theo lối quy nạp. Cách lập luận từ gần đến xa, xem xét từ bản thân mình đến người khác. Trình tự các luận cứ, dẫn chứng hợp lí→ Lập luận chặt chẽ, rõ ràng, lôgic, dẫn chứng nổi bật.
10. Phép lập luận chứng minh trong văn nghị luận là gì? Trong văn nghị luận, chứng minh là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy.
11. Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải đạt yêu cầu gì? Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục.
12. Ghi nhớ chấm 2 - 3 /SGK - 41 • Trong văn nghị luận,chứng minh là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy. • Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục
13. Ghi nhớ / SGK - 41 • Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin. • Trong văn nghị luận,chứng minh là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy. • Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục
14. Tinh thần yêu nước nồng nàn của nhân dân ta Luận cứ 1 Luận cứ 2 Tinh thần yêu nước Tinh thần yêu nước của nhân trong lịch sử. (“Lịch sử dân ta ngày nay.(“đồng bào ta đã có nhiều cuộc ta ngày nay xứng đáng với tổ kháng chiến vĩ đại ”) tiên ta ngày trước”) “Từ các “Từ “ Từ “Từ cụ già những những những kiều bào “ Chúng ta có quyền tự hào tóc bạc chiến sĩ phụ ở nước vì những trang lịch sử vẻ giết giặc đến các ngoài nữ đến vang thời đại Bà Trưng, Bà cháu đến đồng đến những nhi bào ở những Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê công chức đồng vùng bà Lợi, Quang Trung, ” địch tạm ở địa trẻ mẹ ” chiếm ” phương thơ ” nhịn ăn ”
15. II. Luyện tập * Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống Câu 1 sự thật (chứng cứ xác thực) Trong đời sống, người ta dùng để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin. Câu 2 Trong văn nghị luận,chứng minh là một phép lập luận dùng những ,lí lẽ, bằng , chứng chân thực đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy. Câu 3 Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được , , thìlựa chọn, thẩm tra, phân tích mới có sức thuyết phục
16. Không sợ sai lầm Bạn ơi, nếu bạn muốn sống một đời mà không phạm chút sai lầm nào, làm gì được nấy thì đó là bạn ảo tưởng, hoặc là bạn hèn nhát trước cuộc đời. Một người mà lúc nào cũng sợ thất bại, làm gì cũng sợ sai lầm là một người sợ hãi thực tế, trốn tránh thực tế và sướt đời không bao giờ có thể tự lập được. Bạn sợ sặc nước thì bạn không biết bơi, bạn sợ nói sai thì bạn không bao giờ không nói được ngoại ngữ. Một người mà không chịu mất gì thì sẽ không được gì. Sai lầm cũng có hai mặt. Nó đem lại tổn thất, nhưng nó cũng đem đến bài học cho đời. Khi tiến bước vào tương lai, bạn làm sao tránh được sai lầm? Nếu bạn sợ sai thì bạn chẳng dám làm gì. Người khác bảo bạn sai chưa chắc bạn đã sai, vì tiêu chuẩn đúng sai khác nhau. Lúc đó bạn chớ dừng tay mà hãy tiếp tục làm, dù cho có dặp trắc trở. Thất bại là mẹ của thành công. Tất nhiên không phải bạn là người liều lĩnh, mù quáng, cố ý phạm sai lầm. Chẳng ai thích sai lầm cả. Có người phạm sai lầm thì chán nản, có kẻ sai lầm rồi thì tiếp tục sai lầm thêm. Nhưng có người biết suy nghĩ, rút kinh nghiệm, tìm con người khác để tiến lên. Những người sáng suốt dám làm, không sợ sai lầm, mới là người làm chủ số phận của mình. (Theo Hồng Diễm)
17. Luận điểm: Không sợ sai lầm, cần biết rút kinh nghiệm trước nhứng sai lầm để thành công. Luận cứ: - Nếu sống mà không phạm chút sai lầm nào là ảo tưởng, hoặc hèn nhát trước cuộc đời. - Người sợ thất bại suốt đời không bao giờ có thể tự lập được. - Sợ sặc nước thì không biết bơi, sợ nói sai thì không bao giờ không nói được ngoại ngữ. - Sai lầm cũng có hai mặt. Nó đem lại tổn thất, nhưng nó cũng đem đến bài học cho đời. - Lúc phạm sai lầm bạn chớ dừng tay mà hãy tiếp tục làm, dù cho có dặp trắc trở - Có người phạm sai lầm thì chán nản, có kẻ sai lầm rồi thì tiếp tục sai lầm thêm. - Nhưng có người biết suy nghĩ, rút kinh nghiệm, tìm con người khác để tiến lên → Luận cứ rất có sức thuyết phục vì nó xác thực, đúng với thực tế cuộc sống.
18. * Bài “Đừng sợ vấp ngã”, người viết đưa ra hàng loạt bằng chứng, chứng cứ, luận chứng xác thực, có thật trong đời sống: - Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải - Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình - Lép Tôn- xtôi bị đình chỉ học đại học - Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần - Ca sĩ ô- pê- ra En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng → Đến cuối bài nêu bật luận điểm. * Bài Không sợ sai lầm tác giả đưa ra những lí lẽ để phân tích, thuyết phục: - Nếu sống mà không phạm chút sai lầm nào là ảo tưởng, hoặc hèn nhát trước cuộc đời. - Người sợ thất bại suốt đời không bao giờ có thể tự lập được. - Sợ sặc nước thì không biết bơi, sợ nói sai thì không bao giờ không nói được ngoại ngữ. - Sai lầm cũng có hai mặt. Nó đem lại tổn thất, nhưng nó cũng đem đến bài học cho đời. - Lúc phạm sai lầm bạn chớ dừng tay mà hãy tiếp tục làm, dù cho có dặp trắc trở - Có người phạm sai lầm thì chán nản, có kẻ sai lầm rồi thì tiếp tục sai lầm thêm. -Nhưng có người biết suy nghĩ, rút kinh nghiệm, tìm con người khác để tiến lên → Luận điểm bộc lộ rõ suốt bài văn.