Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 87: Tự học có hướng dẫn Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh cách làm bài văn lập luận chứng minh

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 87: Tự học có hướng dẫn Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh cách làm bài văn lập luận chứng minh

1. Tiết 87: TỰ HỌC CÓ HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN CHỨNG MINH CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH I- Mục đích và phương pháp chứng minh. 1/ Chứng minh trong đời sống: Tình huống: a- Em đi học về muộn do bạn em bị ốm nên em phải đưa bạn về nhà, nhưng khi em trình bày lí do thì mẹ em lại không tin. Trong tình huống đó em làm thế nào? =>Em nhờ mẹ xác nhận sự thật qua gia đình người bạn hoặc cô giáo chủ nhiệm. b- Trong khi đi tàu, lên xe buýt , khi nhân viên trên tàu, xe kiểm tra vé của hành khách, em phải làm gì để chứng tỏ mình đã chấp hành đúng ? =>Em đưa vé cho nhân viên trên tàu ( xe) kiểm tra. c- Em khoe với các bạn là mình mới học được cách gấp một chiếc hộp giấy rất đẹp. Các bạn không tin. Em phải làm gì để các bạn tin lời mình? => Em sẽ tự gấp chiếc hộp cho các bạn xem.
2. I- Mục đích và phương pháp chứng minh. 1/ Chứng minh trong đời sống: Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin. 2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận: Trong văn nghị luận, để chứng tỏ một ý kiến là đúng thì người ta phải dùng lập luận, lý lẽ và những bằng chứng xác thực đã được kiểm chứng thừa nhận để chứng minh điều mình nói là đáng tin cậy. *Ví dụ: văn bản “ Đừng sợ vấp ngã”:Sgk trang 41
3. Đừng sợ vấp ngã Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững bước đi, bạn đã bị ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không? Không sao đâu vì Oan Đi - xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng. Ông cũng nếm mùi phá sản nhiều lần trước khi sáng tạo nên Đi-xnây-len. Lúc còn học phổ thông, Lu-i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình. Về môn hoá, ông đứng hạng15 trong số 22 học sinh của lớp. Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập". Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công. Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En-ri-cô Ca-ru-xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc. Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại. Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ qua nhiều cơ hội chỉ vì không cố gắng hết mình. (Theo Trái tim có điều kì diệu )
4. I- Mục đích và phương pháp chứng minh. 1/ Chứng minh trong đời sống: 2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận. *VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã” + Luận điểm: - Đừng sợ vấp ngã - "Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại”. * Những câu mang luận điểm: -“Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ” -“Xin bạn chớ lo sợ thất bại”. -“Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ qua nhiều cơ hội chỉ vì không cố gắng hết mình”. +Lập luận: Tác giả lập luận: Vấp ngã là thường , sau đó dưa ra dẫn chứng về những người nổi tiếng đã từng thất bại (vấp ngã).
5. * Dẫn chứng: - Lần đầu tiên chập chững biết đi, bạn đã bị ngã. - Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không? - Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không? * Dẫn chứng: - Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng. - Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình. - Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập". - Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công. - Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc.
6. Oan Đi-xnây Lu- i Pa-xtơ (1901-1966) (1822-1895) Nhà làm phim hoạt hình Mĩ nổi tiếng, người sáng lập Đi-xnây- Nhà khoa học Pháp, người đặt len, công viên giải trí khổng lồ nền móng cho ngành vi sinh vật tại ca-li-phoóc-ni-a, nước Mĩ học cận đại.
7. Lép Tôn- xtôi Hen- ri Pho En-ri-cô Ca-ru-xô (1828-1910) (1863-1947) (1873-1921) Nhà tư bản, người Nhà văn Nga vĩ đại. Danh ca I-ta-li-a sáng lập một tập đoàn kinh tế lớn ở Mĩ. => Các dẫn chứng đưa ra rất đáng tin cậy, vì đó là các danh nhân nổi tiếng mà ai cũng biết, và những sự thật đó ai cũng phải công nhận.
8. I- Mục đích và phương pháp chứng minh. 1/ Chứng minh trong đời sống: 2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận. 3/Ghi nhớ (SGK/42) Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin. Chứng minh là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thật, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy. Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục.
9. II/ Các bước làm bài văn lập luận chứng minh. Cho đề văn: Nhân dân ta thường nói:“ Có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 1- Tìm hiểu đề và tìm ý a. Tìm hiểu đề : - Thể loại: Chứng minh - Vấn đề cần chứng minh: Có chí thì nên b. Tìm ý : - Chí: Là kiên trì, bền bỉ theo đuổi một việc gì đó tốt đẹp. - Nên: là kết quả, là thành công . - Khằng định vai trò, ý nghĩa to lớn của Chí trong cuộc sống c. Phương pháp lập luận: Có hai cách lập luận: - Nêu dẫn chứng xác thực. - Nêu lí lẽ.
10. 2- Lập dàn bài. a. Mở bài: Nêu vai trò quan trọng của lí Nêu luận điểm tưởng, ý chí, và nghị lực trong cuộc sống mà câu cần chứng minh. tục ngữ đã đúc kết. Đó là một chân lí. b. Thân bài: - Xét về lí: + Chí là điều rất cần thiết để con người vượt qua mọi trở ngại. + Không cóchí thì không làm được gì. Nêu lí lẽ và dẫn chứng - Xét về thực tế: chứng tỏ luận điểm là + Những người có chí đều thành công (dẫn chứng). đúng đắn. + Chí giúp ta vượt qua những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua được (dẫn chứng). c. Kết bài: Nêu ý nghĩa của luận Mọi người nên tu dưỡng ý chí, bắt đầu từ những điểm đã được chứng việc nhỏ, để khi ra đời làm được việc lớn. minh. 3- Viết bài : Viết từng đoạn, từMở bài cho đến Kết bài.
11. a. Mở bài: * Các cách Mở bài 1/ Hoài bão, ý chí, nghị lực là điều không thể thiếu đối với những ai muốn thành đạt. Câu tục ngữ của Đi thẳng vào vấn đề. dân gian Có chí thì nên đã nêu bật tầm quan trọng đó. 2/ Sống tức là khắc phục khó khăn. Không có ý chí, niềm tin, nghị lưc để khắc phục mọi trở ngại trên Suy từ cái chung đến đường đời thì không thể thành đạt được. Do đó, từ cái riêng. xưa nhân dân đã dạy: “ Có chí thì nên”. 3/ Ở đời mấy ai mà không mong muốn được thành đạt về sự nghiệp? Nhưng không phải ai cũng có đủ Suy từ tâm lí con niềm tin, nghị lực để tiếp tục sự nghiệp cho đến thành người. công. Bởi thế cho nên từ xưa nhân dân ta đã dạy : Có chí thì nên.
12. 3- Viết bài. Viết từng đoạn, từMở bài cho đến Kết bài. a. Mở bài: b. Thân bài: - Trước hết phải có từ ngữ chuyển đoạn, tiếp nối phần Mở bài: Thật vậy hoặc Đúng như vậy - Viết đoạn phân tích lí lẽ. - Viết đoạn nêu các dẫn chứng tiêu biểu về những người nổi tiếng, vì ai cũng biết họ nên dễ có sức thuyết phục.
13. * Kết bài phải hô ứng vớiMở bài: Mở bài Kết bài Mỗi người chúng ta nên tu dưỡng ý chí, 1/ Đi thẳng vào vấn đề hoài bão, nghị lực để làm được những gì ta mong muốn. Mỗi người chỉ sống có một lần, chỉ có 2/ Suy từ cái chung ra một thời tuổi trẻ, nếu không có ý chí, hoài cái riêng bão, nghị lực để làm một công việc xứng đáng, chẳng phải là đáng tiếc lắm hay sao? 3/ Suy từ tâm lí con người Cho nên có hoài bão tốt đẹp là rất đáng quý, nhưng đáng quý hơn nữa là nghị lực và niềm tin, nó đảm bảo cho sự thành công của con người.
14. Mở bài tham khảo Con đường đi đến thành công thường quanh co khúc khuỷu và lắm chông gai. Để động viên con cháu có sự kiên trì, phấn đấu để đạt được thành công trong cuộc sống, ông cha ta có câu tục ngữ: Có chí thì nên.
15. Phần Thân bài tham khảo Thật vậy, chúng ta hãy nhìn lại một số nhân vật tiêu biểu để thấy cuộc đời của họ đã thể hiện sâu sắc chân lý“Có chí thì nên”. Vào thời nhà Nguyễn, Nguyễn Văn Siêu nổi tiếng học giỏi, văn hay nhưng đến khi đi thi, do viết chữ quá xấu, thần Siêu bị đánh tụt xuống hàng thứ 2 trong bảng cử nhân. Khi đi thi tiến sĩ, cũng do chữ xấu ông chỉ được xếp trúng tuyển trong bảng phụ. Ông thấy rõ tác hại của việc viết chữ xấu nên đã về nhà ngày đêm khổ công tập viết. Cuối cùng chữ của ông cũng đẹp nổi tiếng như lời văn hay. Ngày nay, bút tích ghi lại nét chữ đẹp của ông còn lưu lại ở đền Ngọc Sơn Hà Nội, được nhiều người chiêm ngưỡng và bái phục.
16. Phần Kết bài tham khảo Tóm lại, điều mà câu tục ngữ “có chí thì nên” muốn nhắn nhủ mọi người là quá đúng đắn và xác thực. Chính là từ rất nhiều kinh nghiệm sống mà nhân dân ta đã đúc kết nên câu tục ngữ trên. Mỗi chúng ta có thể ngẫm nghĩ về câu tục ngữ này để xem đó là một bài học rất quý giá giúp cho ta trau dồi ý chí nhằm vươn lên, tiến tới.
17. GHI NHỚ: (SGK trang 50) Muốn làm bài vưn lập luận chứng minh phải thực hiện bốn bước: - Tìm hiểu đề, tìm ý - Lập dàn bài - Viết bài - Đọc lại và sửa chữa • Dàn bài: - Mở bài: Nêu luận điểm cần chứng minh - Thân bài: Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng đắn - Kết bài: Nêu ý nghĩa của luận điểm cần chứng minh • Giữa các phần và các đoạn văn cần có phương tiện liên kết.
18. Tìm hiểu đề Mở bài Tìm hiểu đề, tìm ý Tìm ý Lập dàn Các bước bài Thân bài làm bài văn Phương lập luận pháp lập chứng minh luận Kết bài Viết bài Đọc lại và sửa chữa
19. CHÚC CÁC EM MẠNH KHỎE, CÙNG CỘNG ĐỘNG CHỐNG LẠI COVID- 19 www.themegallery.com