Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 9: Ca dao – Dân ca những câu hát về tình cảm gia đình

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 9: Ca dao – Dân ca những câu hát về tình cảm gia đình

1. Kiểm tra bài cũ: Ở lớp 6, cỏc em đó được học những thể loại văn học dõn gian nào ? Hóy cho biết tỏc giả của những thể loại văn học đú là ai?
2. NGỮ VĂN – TIẾT 9 : CA DAO – DÂN CA NHỮNG CÂU HÁT VỀ TèNH CẢM GIA ĐèNH
3. NGỮ VĂN – TIẾT 9 : CA DAO – DÂN CA NHỮNG CÂU HÁT VỀ TèNH CẢM GIA ĐèNH I. Đọc – Tỡm hiểu chung 1. Khỏi niệm * Ca dao – dõn ca là tên gọi chung của các thể loại trữ tình dân gian , diễn tả đời sống nội tõm, tình cảm phong phỳ của con ngời.
4. NGỮ VĂN – TIẾT 9 : CA DAO – DÂN CA NHỮNG CÂU HÁT VỀ TèNH CẢM GIA ĐèNH I. Đọc – Tỡm hiểu chung 1. Khỏi niệm : * Ca dao – dõn ca là tên gọi chung của các thể loại trữ tình dân gian , diễn tả đời sống nội tõm, tình cảm phong phỳ của con ngời. * Phõn biệt ca dao với dõn ca
5. Bài ca dao Trống cơm khéo vỗ nên vông Một bầy con sít lội sông đi tìm Thơng ai con mắt lim dim Một bầy con nhện đi tìm giăng tơ Thơng ai duyên nợ tang bồng Bài dân ca: Tình bằng có cái trống cơm khen ai khéo vỗ ấy mấy vông nên vông ấy mấy vông nên vông. Một bầy tang tình con sít lội sông ấy mấy đi tìm. Em nhớ thơng ai, đôi con mắt ấy mấy lim dim Một bầy tang tình con nhện a ới a, ấy mấy giăng tơ, giăng tơ ấy mấy đi tìm em nhớ thơng ai. Duyên nợ khách tang bồng
6. Bài ca dao: Trống cơm khéo vỗ nên vông Một bầy con sít lội sông đi tìm Thơng ai con mắt lim dim Một bầy con nhện đi tìm giăng tơ Thơng ai duyên nợ tang bồng Bài dân ca: Tình bằng có cái trống cơm khen ai khéo vỗ ấy mấy vông nên vông ấy mấy vông nên vông. Một bầy tang tình con sít lội sông ấy mấy đi tìm. Em nhớ thơng ai, đôi con mắt ấy mấy lim dim Một bầy tang tình con nhện a ới a, ấy mấy giăng tơ, giăng tơ ấy mấy đi tìm em nhớ thơng ai. Duyên nợ khách tang bồng Tiếng đệm lót : tình bằng, tang tình, ấy mấy Tiếng đệm nghĩa: có cái, khen ai, đôi, em nhớ, khách Tiếng láy : vông nên vông, lội lội Tiếng đa hơi : a ới a
7. Ca dao Dân ca - Là lời thơ của dân - Là những sáng tác dõn gian ca đó tước bỏ nhạc kết hợp lời và nhạc điệu điệu
8. ? . Các bài ca dao thuộc thể thơ gỡ ,chủ đề nào? Mỗi bài ca là lời của ai? Nói với ai ? 2. THỂ THƠ: lục bỏt Bốn bài ca thuộc chủ đề tình cảm gia đình Bài 1: Khúc hát ru, là lời của cha mẹ nói với con cái. Bài 4: Lời của cha mẹ, chú bác , nói với con cháu về tình cảm anh em ruột thịt.
9. II. Đọc – hiểu chi tiết 1. Bài ca dao 1 Công cha nh núi ngất trời Nghĩa mẹ nh nớc ở ngoài biển Đông. Núi cao biển rộng mênh mông Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
10. Công cha nh núi ngất trời Nghĩa mẹ nh nớc ở ngoài biển Đông
11. Núi cao biển rộng mênh mông Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi! Chín chữ cù lao Sinh (đẻ) Cúc (nâng đỡ) Phủ ( vuốt ve) Súc ( cho bú, cho ăn) Trởng (nuôi cho lớn) Dục (dạy dỗ) Cố ( trông nom, đoái hoài) Phục ( theo dõi tính tình mà uốn nắn) Phúc ( che chở)
12. Trong những hành vi sau,theo em hành vi nào được cho là đó nhớ về cụng ơn cha mẹ ? A. Đi học về muộn, em chưa cú cơm ăn vỡ mẹ cũn bận đi cấy, em vựng vằng giận dỗi. B. Bố sai em quột nhà , em núi “ Con cũn bận học.” C. Hụm nay là sinh nhật bố mà bố cũng khụng nhớ- em lặng lẽ gom tiền tiết kiệm của mỡnh mua tặng bố một chiếc ỏo. D. Mẹ ốm,em khụng đến sinh nhật bạn thõn nữa (mặc dự rất thớch) mà ở nhà nấu chỏo cho mẹ .
13. Trong những hành vi sau,theo em hành vi nào được cho là đó nhớ về cụng ơn cha mẹ ? A. Đi học về muộn, em chưa cú cơm ăn vỡ mẹ cũn bận đi cấy, em vựng vằng giận dỗi. B. Bố sai em quột nhà , em núi “ Con cũn bận học.” C. Hụm nay là sinh nhật bố mà bố cũng khụng nhớ- em lặng lẽ gom tiền tiết kiệm của mỡnh mua tặng bố một chiếc ỏo. D. Mẹ ốm,em khụng đến sinh nhật bạn thõn nữa (mặc dự rất thớch) mà ở nhà nấu chỏo cho mẹ .
14. “Có nuôi con mới biết lòng cha mẹ”, bởi công lao cha mẹ chăm nuôi con vất vả nhiều bề. Chín chữ cù lao mà con phải nhớ là một cách thể hiện tấm lòng thành kính, mến yêu cha mẹ của con cái. Không chỉ vậy, làm con phải hiếu thảo với cha bằng chính những hành động cụ thể của mình, phải chăm lo báo hiếu với cha mẹ - đó mới là tấm lòng hiếu thảo của phận làm con. Em hãy tìm những câu ca dao khác kể về công lao cha mẹ
15. Ơn cha nặng lắm ai ơi Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cu mang.
16. Nhà em có vại cà đầy Có ao rau muống có đầy chum tơng Dù không mĩ vị cao lơng Trên thờ cha mẹ dới nhờng anh em Một nhà vui vẻ êm đềm Đói no tùy cảnh không luồn lụy ai Ba năm bú mớm con thơ Kể công cha mẹ biết cơ ngần nào Dạy rằng chín chữ cù lao Bể sâu không ví trời cao không bì Anh ơi em bảo anh này Công cha nghĩa mẹ cao dày chớ quên.
17. Gió mùa thu mẹ ru con ngủ Năm canh dài mẹ thức cả năm
18. 2. Bài ca dao 4 Anh em nào phải ngời xa Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân Yêu nhau nh thể tay chân Anh em hòa thuận hai thân vui vầy
19. 2. Bài ca dao 4 Anh em nào phải ngời xa Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân Yêu nhau nh thể tay chân Anh em hòa thuận hai thân vui vầy -lối so sỏnh cụ thể -Thể hiện mối quan hệ gắn bó, thiêng liêng của tình cảm anh em ruột thịt Trong một gia đình, anh chị em là những ngời ruột thịt gần gũi nhau nhất. Anh chị em phải gắn bó với nhau nh chân liền với tay trên cùng một cơ thể, không thể tách rời. Đó chính là yếu tố giúp cho gia đình hòa thuận, hạnh phúc. Sự hòa thuận, thơng yêu, đùm bọc nhau giữa những ngời con trong gia đình là niềm vui, hạnh phúc của cha mẹ.
20. Kể tên những câu ca dao khác cùng nói về tình cảm anh em trong gia đình mà em biết? - Chị em nh chuối nhiều tàu Tấm lành che tấm rách đừng nói nhau nặng lời Đắng cay vẫn thể ruột rà Dù xa, xa lắm vẫn là anh em. Em khôn cũng là em chị Chị dại cũng là chị em.
21. III. Tổng kết : 1. Về nghệ thuật : - Các bài ca dao làm theo thể thơ lục bát, âm điệu tâm tình, nhắn nhủ. - Sử dụng các hình ảnh truyền thống quen thuộc, so sỏnh giàu tính biểu cảm. 2. Về nội dung: Các bài ca đều diễn tả tình cảm gia đình rất sâu sắc, thiêng liêng, đầy yêu thơng của ngời Việt Nam.
22. III, Kết luận chung Ca dao dân ca bao đời nay vẫn chảy mãi những khúc hát thiết tha, ngọt ngào ngợi ca về tình cảm thiêng liêng trong gia đình. Bằng nghệ thuật so sánh, ngôn ngữ , hình ảnh giản dị và những âm điệu nhẹ ngàng êm ái nh những lời ru, mỗi câu ca đã để lại trong lòng ngời tình cảm sâu lắng, những bài học chan chứa nghĩa tình, giàu tính nhân văn.