Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết dạy 17: Sông núi Nước Nam

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết dạy 17: Sông núi Nước Nam

1. Tiết 17 SÔNG NÚI NƯỚC NAM (Lý Thường PHÒ GIÁ Kiệt) VỀ KINH Tiết 17 (Trần Quang Khải)
2. SƠNG PHỊ NÚI GIÁ VỀ NƯỚC KINH NAM TỤNG GIÁ NAM QUỐC SƠN HOÀN KINH SƯ HÀ ( Lý Thường Kiệt) Trần Quang Khải
3. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THƠ TRUNG ĐẠI VIỆT NAM - Nước ta thời trung đại (phong kiến), đã cĩ một nền thơ rất phong phú và hấp dẫn, được viết bằng chữ Hán hoặc chữ Nơm và cĩ nhiều thể thơ
4. HỒN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI BÀI THƠ “SƠNG NÚI NƯỚC NAM” VÀ TÁC GIẢ LÝ THƯỜNG KIỆT 1/ GIỚI THIỆU HỒN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI BÀI THƠ Di tích Hãy thuyết trình về phịng tuyến hồn cảnh ra đời sơng Cầu tác phẩm! (Như Nguyệt) Bài thơ bằng NămQuân 1077, bộ của 30 Quáchvạn quân Quỳ Tống đánh do chữ Hán Đang đêm, Lý Thường Kiệt Quáchđến sơng Quỳ Như chỉ huyNguyệt tràn bị sang chặn Việt cho người vào đền thờ Namđứng. ta. Nhiều Lý Thường trận chiến Kiệt đấu cho quyết lập Trương Hống, Trương Hát ở phịngliệt xảy tuyến ra. Giặc sơng Tống Như khơng Nguyệt sao phía nam bờ sơng Như (sơngvượt đượcCầu) đểphịng chặn tuyến giặc Nhưrồi cho Nguyệt, giả làm thần đọc thủyNguyệt, quân đành đánh đĩng bại giặctrại chờở vùng viện vang bài thơ. biểnbinh. Quảng Ninh.
5. 2/ GIỚI THIỆU TÁC GIẢ Ơng tên thật là Ngơ Tuấn (1019 - 1105) , là con LÝ THƯỜNG KIỆT : của Sùng Tiết tướng quân Ngơ An Ngữ , người phường Thái Hịa, thành Thăng Long (Hà Nội Hãy giới thiệu vài ngày nay). Cĩ tài liệu lại nĩi quê ơng là làng An nét về tác giả ? Xá, huyện Quảng Đức (Cơ Xá, huyện Gia Lâm ngày nay). Từ trước, bài thơ Gia đình ơng nối đời làm quan cho nhà Lý, ơng được cho là sáng tác cĩ nhiều mưu lược, cĩ tài làm tướng. của Lý Thường Kiệt trong lần chống quân Đền thờ xâm lược Tống tại Lý Thường Kiệt Sơng Cầu (Như tại Thanh Hố Nguyệt) năm 1077. Tuy nhiên mới đây, nhiều nhà nghiên cứu khẳng định bài thơ này ra đời từ thời Tiền Lê và cũng được sử dụng trong trận đánh chống quân Tống, nhưng là lần đầu vào năm 981.
6. ĐỌC HIỂU CHÚ THÍCH, LUẬT THƠ BÀI THƠ “SƠNG NÚI NƯỚC NAM” 1/ Đọc bản phiêm âm, bản dịch nghĩa, bản dịch thơ. 2/ Tìm hiểu chú thích. Nam quốc sơn hà Nam quốc sơn hà Nam đế cư, 3/ Nêu đặc điểm thể thơ (số Tiệt nhiên định phận tại thiên thư. câu, số chữ trong câu, hiệp Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm, Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. vần) qua bản phiên âm. Sơng núi nước Nam Sơng núi nước Nam vua Nam ở, Rành rành định phận tại sách trời. Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm, Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.
7. TÌM HIỂU NỘI DUNG & NGHỆ THUẬT Tuyên ngơn độc lập là lời tuyên bố về “Nam quốc sơn hà” chủ quyền của đất nước và khẳng được coi là bản Tuyên định khơng một thế lực nào được ngơn độc lập đầu tiên xâm phạm. của dân tộc. Vậy Tuyên ngơn độc lập là gì ? Ý 1 : Hai câu đầu Nước Nam là của người Nam. Điều đĩ đã được sách của trời khẳng định sẵn và rõ ràng. Nội dung và bố cục của bản Tuyên ngơn độc lập này ? Ý 2 : Hai câu sau Kẻ thù khơng được xâm phạm. Nếu xâm phạm thì chắc chắn thất bại nặng nề
8. “Nam đế” “thiên thư” là gì? Theo luật lệ của phong kiến xưa : “Đế” là vua của các vua, vua Trung Hoa mới được gọi là “đế”, cịn vua của các nước khác chỉ được gọi là “vương”. Việc gọi vua nước ta là “đế” đã thể hiện ý thức độc lập, xem nước ta ngang hàng với Trung Hoa.
9. HỒN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI BÀI THƠ “PHỊ GIÁ VỀ KINH ” VÀ TÁC GIẢ TRẦN QUANG KHẢI 1/ GIỚI THIỆU HỒN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI BÀI THƠ Hãy thuyết trình về hồn cảnh ra đời tác phẩm! Tụng giá hồn kinh sư là một bài thơ do Trần Quang Khải viết sau khi quân dân nhà Trần chiến thắng trận Chương Dương và Hàm Tử trong cuộc kháng chiến chống quan Nguyên – Mơng lần thứ hai. Trần Quang Khải đi đĩn xa giá của Thái thượng hồng Trần Thánh Tơn về lại Thăng Long sau chiến thắng này.
10. 2/ Tìm hiểu tác giả Trần Quang Khải: Hãy thuyết trình về tác giả! • Trần Quang Khải (1241- 1294), con thứ ba của Trần Thái Tơng, là đại tướng đời nhà Trần , làm đến chức Tướng quốc coi cả mọi việc trong nước. Sang đời Trần Nhân Tơng, năm Thiệu Bảo thứ tư, khi quân Nguyên xâm lăng bờ cõi nước Nam, ơng được phong chức Thượng tướng Thái sư, lãnh binh trấn giữ mặt Nam đất Nghệ An, lập cơng lớn tại Chương Dương Độ. Khi dẹp tan quân Nguyên, triều đình xét cơng, ơng đứng vào bậc nhất. • Trần Quang Khải được người dân Việt Nam lập đền thờ ở một số nơi; như tại đình làng Phương Bơng, ngoại thành thành phố Nam Định.
11. TÌM HIỂU BÀI THƠ Thảo luận: Bài thơ cĩ những ý cơ bản nào ? Ý 1: Sự chiến thắng hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Nguyên – Mơng xâm lược. Ý 2: Lời động viên mọi người xây dựng, phát triển đất nước trong hồ bình và niềm tin sắt đá vào sự bền vững muơn thuở của đất nước.
12. Thảo luận: Nhận xét gì về giọng điệu cổ TỤNG GIÁ HỒN KINH SƯ vũ, động viên của bài thơ ? Đoạt sáo Chương Dương độ Khơi gợi lịch sử hào hùng Cầm Hồ Hàm Tử quan “nên” vạch ra tương lai xán lạn của Thái bình tu trí lực, đất nước để mọi người Vạn cổ thử giang san tin tưởng. PHỊ GIÁ VỀ KINH Chương Dương cướp giáo giặc Hàm Tử bắt quân thù Thái bình nên gắng sức Non nước ấy ngàn thu ĐỌC GHI NHỚ
13. TỔNG KẾT HAI BÀI THƠ 1/ Hai bài thơ đã thể hiện bản 2/ Hai bài thơ, một bài thuộc lĩnh, khí phách của dân tộc thể thất ngơn, một bài ta. Một bài nêu cao chân lí thuộc thể ngũ ngơn tứ tuyệt vĩnh viễn, lớn lao nhất, (Đường luật) nhưng đều thiêng liêng nhất : Nước dùng để diễn đạt ý tưởng Việt Nam là của người Việt và giống nhau ở cách nĩi Nam, khơng ai được xâm chắc chắn, cơ đúc, trong phạm, xâm phạm sẽ nhận đĩ cảm xúc nằm trong ý thảm bại. Một bài thể hiện tưởng, cảm xúc và ý tưởng khí thế chiến thắng ngoại hồ làm một. xâm hào hùng của dân tộc và bày tỏ khát vọng xây dựng, phát triến cuộc sống trong hồ bình, với niềm tin đất nước bền vững muơn đời.
14. LUYỆN TẬP Ngơn ngữ gần gũi với đại đa số nhân dân Thảo luận BT Đại Việt bấy giờ, họ đã gĩp phần quan ở sách giáo trọng vào chiến thắng quân Tống, quân khoa trang Nguyên. 68 Lời thơ ngắn gọn cơ đọng như một lời thề quyết tâm giữ gìn cõi bờ đất nước trước kẻ thù.
15. HĐ 9 : DẶN DỊ 1/ Đọc thuộc hai bài thơ (bản dịch thơ). Chào 2/ Đọc bài đọc thêm SGK các trang 68. 3/ Soạn Từ Hán Việt Bạn! - Tập đọc, tìm hiểu tiểu sử tác giả. - Vẽ tranh.