Bài giảng Ngữ văn 7 - Văn học Tiếng gà trưa

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Văn học Tiếng gà trưa

1. 1./ Những hình ảnh sau đây gợi cho em nhớ đến những bài thơ nào đã học trong chương trình Ngữ văn 7? Đọc thuộc những bài thơ đó? 2./ Em hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác và nội dung chính của hai bài thơ? Hang Pắc Bó
2. Văn học TIẾNG GÀ TRƯA (Xuân Quỳnh)
3. ? Tác giả: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 -1988) quê ở làng La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc quận Hà Đông - Hà Nội) - Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam - Viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm. ? Tác phẩm: - Được viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ. - In lần đầu trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968) Tập thơ Xuân Quỳnh dịch từ Tiếng Việt-Pháp
4. Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ (Xuân Quỳnh) Tiếng gà ai nhảy ổ: “ Cục cục tác cục ta” Tiếng gà trưa Tiếng gà trưa Nghe xao động nắng trưa Tay bà khum soi trứng Mang bao nhiêu hạnh phúc Nghe bàn chân đỡ mỏi Dành từng quả chắt chiu Nghe gọi về tuổi thơ Cho con gà mái ấp Đêm cháu về nằm mơ Giấc ngủ hồng sắc trứng Tiếng gà trưa Cứ hàng năm hàng năm Ổ rơm hồng những trứng Khi gió mùa đông tới Này con gà mái mơ Bà lo đàn gà toi Cháu chiến đấu hôm nay Khắp mình hoa đốm trắng Mong trời đừng sương muối Vì lòng yêu tổ quốc Này con gà mái vàng Để cuối năm bán gà Lông óng như màu nắng Cháu được quần áo mới Vì xóm làng thân thuộc Tiếng gà trưa Bà ơi, cũng vì bà Ôi caí quần chéo go Có tiếng bà vẫn mắng Ông rộng dài quét đất Vì tiếng gà cục tác - Gà đẻ mà mày nhìn Cái áo cánh trúc bâu Rồi sau này lang mặt! Ổ trứng hồng tuổi thơ. Đi qua nghe sột soạt. Cháu về lấy gương soi Lòng dại thơ lo lắng
5. Em cho biết thể thơ của bài thơ? (Chú ý mỗi dòng có bao nhiêu tiếng, có dòng Xuân Quỳnh (1942 -1988) nào khác số lượng tiếng không?)
6. Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ (Xuân Quỳnh) Tiếng gà ai nhảy ổ: “ Cục cục tác cục ta” Tiếng gà trưa Tiếng gà trưa Nghe xao động nắng trưa Tay bà khum soi trứng Mang bao nhiêu hạnh phúc Nghe bàn chân đỡ mỏi Dành từng quả chắt chiu Nghe gọi về tuổi thơ Cho con gà mái ấp Đêm cháu về nằm mơ Giấc ngủ hồng sắc trứng Tiếng gà trưa Cứ hàng năm hàng năm Ổ rơm hồng những trứng Khi gió mùa đông tới Này con gà mái mơ Bà lo đàn gà toi Cháu chiến đấu hôm nay Khắp mình hoa đốm trắng Mong trời đừng sương muối Vì lòng yêu tổ quốc Này con gà mái vàng Để cuối năm bán gà Lông óng như màu nắng Cháu được quần áo mới Vì xóm làng thân thuộc Tiếng gà trưa Bà ơi, cũng vì bà Ôi caí quần chéo go Có tiếng bà vẫn mắng Ông rộng dài quét đất Vì tiếng gà cục tác - Gà đẻ mà mày nhìn Cái áo cánh trúc bâu Rồi sau này lang mặt! Ổ trứng hồng tuổi thơ. Đi qua nghe sột soạt. Cháu về lấy gương soi Lòng dại thơ lo lắng
7. ? Em hiểu nghĩa các từ ngữ : gà mái mơ, chắt chiu, gà toi là gì? - Gà mái mơ : gà mái lông màu hoa mơ, vàng nhạt xen lốm đốm trắng. - Chắt chiu : dành dụm từng chút và kiên trì. - Gà toi : gà dây, chết vì các bệnh, các dịch khác nhau.
8. Bài thơ có mấy khổ thơ? Có thể chia ra làm mấy phần? Xuân Quỳnh (1942 -1988)
9. Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ (Xuân Quỳnh) Tiếng gà ai nhảy ổ: “ Cục cục tác cục ta” Tiếng gà trưa Tiếng gà trưa Nghe xao động nắng trưa Tay bà khum soi trứng Mang bao nhiêu hạnh phúc Nghe bàn chân đỡ mỏi Dành từng quả chắt chiu Nghe gọi về tuổi thơ Cho con gà mái ấp Đêm cháu về nằm mơ Giấc ngủ hồng sắc trứng Tiếng gà trưa Cứ hàng năm hàng năm Ổ rơm hồng những trứng Khi gió mùa đông tới Này con gà mái mơ Bà lo đàn gà toi Cháu chiến đấu hôm nay Khắp mình hoa đốm trắng Mong trời đừng sương muối Vì lòng yêu tổ quốc Này con gà mái vàng Để cuối năm bán gà Lông óng như màu nắng Cháu được quần áo mới Vì xóm làng thân thuộc Tiếng gà trưa Bà ơi, cũng vì bà Ôi caí quần chéo go Có tiếng bà vẫn mắng Ông rộng dài quét đất Vì tiếng gà cục tác - Gà đẻ mà mày nhìn Cái áo cánh trúc bâu Rồi sau này lang mặt! Ổ trứng hồng tuổi thơ. Đi qua nghe sột soạt. Cháu về lấy gương soi Lòng dại thơ lo lắng
10. Khổ thơ 1: Tiếng gà trưa khơi dậy tình cảm làng quê. Khổ thơ 2 đến 6: Tiếng gà trưa khơi gợi kỉ niệm thời thơ ấu. Khổ thơ 7+8: Suy tư gợi lên từ Xuân Quỳnh (1942 -1988) tiếng gà trưa.
11. Quan sát và hiểu như thế nào về những hình ảnh sau đây? Hình 1 Hình 2 Hình 3 Hình 4 Hình 5
12. ? Tiếng gà trưa khơi dậy tình cảm làng quê - Tiếng gà trưa: trên đường hành quân xa, khi dừng chân bên xóm nhỏ, nghe tiếng gà ai nhảy ổ. Trên đường hành quân xa Người chiến sỹ bắt gặp Dừng chân bên xóm nhỏ âm thanh của tiếng gà Tiếng gà ai nhảy ổ: trưa trong hoàn cảnh “ Cục cục tác cục ta” nào? Nghe xao động nắng trưa Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ
13. Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ - Cảm giác mới lạ: Tiếng gà ai nhảy ổ: + Nghe xao động nắng trưa “ Cục cục tác cục ta” + Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe xao động nắng trưa + Nghe gọi về tuổi thơ Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ Tiếng gà trưa đã mang đến những cảm giác mới lạ nào?
14. Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ - Điệp ngữ: “nghe” Tiếng gà ai nhảy ổ: => Chuyển đổi cảm giác: “ Cục cục tác cục ta” không chỉ cảm nhân Nghe xao động nắng trưa bằng thính giác mà Nghe bàn chân đỡ mỏi cảm nhận bằng tâm Nghe gọi về tuổi thơ hồn, bằng tình cảm thương yêu. Có từ ngữ nào được lặp đi lặp lại? Đó là phép tu từ gì? Em hãy thảo luận (trong bàn) và chỉ ra cái hay của phép tu từ đó?
15. TiÕng gµ tra æ r¬m hång nh÷ng trøng Nµy con gµ m¸i m¬ Kh¾p m×nh hoa ®èm tr¾ng Nµy con gµ m¸i vµng L«ng ãng nh mµu n¾ng
16. TiÕng gµ tra Cã tiÕng bµ vÉn m¾ng - Gµ ®Î mµ mµy nh×n Råi sau nµy lang mÆt! Ch¸u vÒ lÊy g¬ng soi Lßng d¹i th¬ lo l¾ng TiÕng gµ tra Tay bµ khum soi trøng Dµnh tõng qu¶ ch¾t chiu Cho con gµ m¸i Êp Cø hµng n¨m hµng n¨m Khi giã mïa ®«ng tíi ¤i c¸i quÇn chÐo go Bµ lo ®µn gµ toi èng réng dµi quÐt ®Êt Mong trêi ®õng s¬ng muèi C¸i ¸o c¸nh tróc b©u §Ó cuèi n¨m b¸n gµ §i qua nghe sét so¹t Ch¸u ®îc quÇn ¸o míi
17. - Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m. - KØ niÖm tuæi th¬: + g¾n liÒn víi h×nh ¶nh nh÷ng con gµ m¸i, æ trøng hång . + g¾n víi h×nh ¶nh ngêi bµ: chÞu th¬ng, chÞu khã, giµu ®øc hi sinh, hÕt lßng v× con ch¸u.
18. Ch¸u chiÕn ®Êu h«m nay V× lßng yªu tæ quèc V× xãm lµng th©n thuéc Bµ ¬i, còng v× bµ V× tiÕng gµ côc t¸c æ trøng hång tuæi th¬ - M¬ vÒ nh÷ng ®iÒu tèt lµnh, h¹nh phóc, vui vÎ. - T×nh yªu gia ®×nh g¾n víi t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc.
19. C©u hái th¶o luËn H×nh ¶nh xuyªn toµn toµn bé bµi th¬ lµ h×nh ¶nh nµo? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ®ã?
20. ? NghÖ thuËt - ThÓ th¬ 5 tiÕng, c¸ch diÔn ®¹t t×nh c¶m tù nhiªn, h×nh ¶nh b×nh dÞ. - NghÖ thuËt ®iÖp tõ, Èn dô. ? Néi dung - T×nh yªu bµ, yªu nh÷ng thø b×nh dÞ ch©n thùc cña quª h¬ng - Bao trïm: t×nh yªu gia ®×nh, quª h¬ng ®Êt níc. * Ghi nhí: Sgk trang 151
21. * Th¶o LuËn nhãm C¶m nghÜ cña em vÒ t×nh bµ ch¸u trong bµi th¬?
22. Bếp lửa ( Bằng Việt) Một bếp lửa chờn vờn sương sớm Một bếp lửa ấp iu nồng đượm Cháu thương bà biết mấy nắng mưa Năm bốn tuổi cháu đã quen mùi khói Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi Bố đi đánh xe khô gạt ngựa gầy Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu Nghĩ lại đến giờ sóng mũi vẫn còn cay” ( )
23. - Häc thuéc bµi th¬, ghi nhí. - Xem tríc bµi “§iÖp ng÷”.