Bài giảng Ngữ văn khối 6 - Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn khối 6 - Văn bản: Đêm nay Bác không ngủ

1. Thứ 6, ngày 24 tháng 4 năm 2020 Tìm hiểu văn bản:
2. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung 1/Tác giả: Minh Huệ (1927-2003) tên khai sinh là Nguyễn ĐứcThái, quê ở Nghệ An. 2/Tác phẩm: a. Hoàn cảnh sáng tác: Viết năm 1951. b. Đọc c. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, tự sự , miêu tả. d. Bố cục NhàMinhthơHuệMinhviếtHuệlạitêndựakhaitrênsinhcâulà Nguyễnchuyện cóĐứcthậtTháido. người bạn là bộ độiÔngvừasinhtừ ViệtnămBắc1927trở vềmấtkể lạinămkhi 2003chứng, quêkiếngốcBácBếnkhôngThủy, thànhngủ, trênphố Vinh(Nghệđường đi chiếnAn). dịch biên giới Thu- ĐôngHội viên1950.Hội Nhà văn Việt Nam (1957)
3. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) ? Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ kể lại câu chuyện gì ? - Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ kể lại một câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp ? Câu chuyện này diễn ra trong hoàn cảnh không gian, thời gian nào? + Không gian: Trong một mái lều tranh (xơ xác) Trên đường chiến dịch, (trời mưa lâm thâm và lạnh), + Thời gian: Một đêm khuya ? Hình tượng Bác Hồ trong bài thơ được miêu tả qua con mắt và cảm nghĩ của ai? - Của anh chiến sĩ(đội viên)
4. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) Bài thơ có bố cục như thế nào? d. Bố cục: 3 phần Khổ 1->9: Cảm nghĩ của anh đội viên ở lần thức dậy thứ nhất. Khổ 10 →15:Cảm nghĩ của anh đội viên ở lần thức dậy thứ ba Khổ cuối: Lý giải vì sao Bác không ngủ.
5. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung II. Đọc, tìm hiểu chi tiết - Lần đầu thức dậy, 1/ Cảm nghĩ cña anh ®éi viªn ở khi thấy Bác vẫn còn lần thức dậy thứ nhất: thức, anh đội viên có tâm trạng gì? - Hình tượng Bác trong cảm nhận của anh hiện lên như thế nào?( Chú : Chúng ta học tập cách miêu tả Bác Hồ)
6. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung Khổ 1: II. Đọc, tìm hiểu chi tiết Anh đội viên thức dậy Thấy trời khuya lắm rồi 1/ Cảm nghĩ cña anh ®éi viªn ở lần thức dậy thứ nhất: Mà sao Bác vẫn ngồi trời khuya lắm rồi Đêm nay Bác không ngủ sao: ->Thái độ ngạc nhiên Bác không ngủ Câu chuyện được bắt đầu từ tình huống nào?
7. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung Khổ 2: Lặng yên bên bếp lửa II. Đọc, tìm hiểu chi tiết Vẻ mặt Bác trầm ngâm 1/ Cảm nghĩ cña anh ®éi viªn ở Ngoài trời mưa lâm thâm lần thức dậy thứ nhất: Mái lều tranh xơ xác Khổ1: trời khuya lắm rồi sao: ->Thái độ ngạc nhiên Hình ảnh Bác được Bác không ngủ miêu tả qua những Khổ2: Lặng yên chi tiết nào? Vẻ mặt-trầm ngâm Bếp lửa, mưa lâm Hình ảnh Bác hiện ->khó khăn, thâm, lều tranh xơ lên trên nền bức cấp bách, lo xác tranh có những gì? lắng Hình ảnh Bác và Bên bếp lửa, ngoài trời mưa lâm thâm, lều hoàn cảnh trong tranh xơ xác bức tranh gợi cho em hiểu được điều Hoàn cảnh khó khăn, cấp bách của chiến gì? dịch và sự lo lắng của bác
8. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung Khổ 3: II. Đọc, tìm hiểu chi tiết Anh đội viên nhìn Bác Càng nhìn lại càng thương 1/ Cảm nghĩ cña anh ®éi viªn ở lần thức dậy thứ nhất: Người Cha mái tóc bạc Khổ3: Đốt lửa cho anh nằm Điệp từ: càng Anh chiến sĩ bộc lộ tình Ẩn dụ: Người Cha -> Yêu quý Việc Bác đốt lửa cho cảm, cảm xúc của mình Hoán dụ: mái tóc bạc Bác anh đội viên nằm, gợi với Bác bằng cách nói -> Cách sống giản dị cho em nghĩ đến điều của nghệ thuật nào? Bác rất quan tâm tới chiến sĩ gì ở Bác? Tác dụng?
9. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung Khổ 4: II. Đọc, tìm hiểu chi tiết Rồi Bác đi dém chăn Từng người từng người một 1/ Cảm nghĩ cña anh ®éi viªn ở lần thức dậy thứ nhất: Sợ cháu mình giật thột Khổ3: Bác nhón chân nhẹ nhàng Điệp từ: càng Những cử chỉ , việc làm Ẩn dụ: Người Cha -> Yêu quý Bác quan tâm tới từng giấc của Bác, gợi cho anh Hoán dụ: mái tóc bạc Bác ngủ của chiến sĩ. Tình cảm đội viên và chúng ta -> Cách sống giản dị của Bác với các chiến sĩ gợi hiểu được điều gì? Bác rất quan tâm tới chiến sĩ em liên tưởng tới tình cảm nào trog cuộc sống đời Khổ4: thường? dém chăn Bác rất Sợ thương yêu nhón chân nhẹ nhàng chiến sĩ
10. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung Khổ 5: II. Đọc, tìm hiểu chi tiết Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng 1/ Cảm nghĩ cña anh ®éi viªn ở lần thức dậy thứ nhất: Bóng Bác cao lồng lộng Khổ3: Ấm hơn ngọn lửa hồng Điệp từ: càng Có bạn nói hình ảnh: “Bóng Ẩn dụ: Người Cha -> Yêu quý NgoàiBác” biệnở đâyphápvừa cóẩnthểdụ, hiểuở Hoán dụ: mái tóc bạc Bác câutheothơnghĩacuối, đenem,còn vừaphátcó thể -> Cách sống giản dị hiệnhiểuratheobiệnnghĩaphápbóngtu từ, nàoem có Bác rất quan tâm tới chiến sĩ đồngnữaý ? như Tácthếdụngkhông? ? Vì Khổ4: sao? dém chăn Bác rất Sợ thương yêu nhón chân nhẹ nhàng chiến sĩ Bác ơi tim Bác mênh mông thế Khổ5: Ôm cả non sông, mọi kiếp người Bóng Bác -> ẩn dụ: Tình cảm bao la, (Tố Hữu) rộng lớn của Bác So sánh: “hơn”-> Tình cảm ấm áp vô cùng
11. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung Thổn thức cả nỗi lòng II. Đọc, tìm hiểu chi tiết 6 Thầm thì anh hỏi nhỏ: - Bác ơi! Bác chưa ngủ? 1/ Cảm nghĩ cña anh ®éi viªn ở lần thức dậy thứ nhất: Bác có lạnh lắm không? Khổ 6,7: - Chú cứ việc ngủ ngon Anh lo cho Bác 7 Ngày mai đi đánh giặc Bác động viên anh Vâng lời anh nhắm mắt Nhưng bụng vẫn bồn chồn Anh chiến sĩ và Bác có một cuộc hội thoại ngắn, từ cuộc hội thoại đó em thấy được điều gì?
12. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ) I. Đọc, tìm hiểu chung Không biết nói gì hơn 8 Anh nằm lo Bác ốm II. Đọc, tìm hiểu chi tiết Lòng anh cứ bề bộn 1/ Cảm nghĩ cña anh ®éi viªn ở Vì Bác vẫn thức hoài lần thức dậy thứ nhất: Khổ 6,7: Chiến dịch hãy còn dài Anh lo cho Bác 9 Rừng lắm dốc, lắm ụ Bác động viên anh Đêm nay Bác không ngủ Khổ 8,9: Lấy sức đâu mà đi Lo Bác ốm Hình ảnh “dốc”, “ụ” Lo Qua phânTrongtíchlòngphầnanh đội Chiến dịch còn dài được ví von tới điều gì? lắng lắm dốc, lắm ụ -> khó khăn, thứ nhấtviên củađangbàicóthơnỗi, niềm Đây là hình ảnh thể Lấy sức đâu gian khổ em cảmgì? Vìnhậnsaođượcanh lại có hiện cho biện pháp tu nhữngnỗiđiềuniềmgì?đó? ẩn dụ từ nào? - Lòng kính yêu của anh đội viên với Bác ND - Tình yêu thương bao la Bác dành cho các anh - Lời thơ mộc mạc, giản dị chiến sĩ. NT - Những hình ảnh thơ giàu giá trị biểu cảm
13. Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1. - Học thuộc lòng bài thơ - Nắm chắc nội dung đã học. 2. Chuẩn bị bài:Tiết 2
14. CỦNG CỐ Câu 1: Điều gì khiến anh đội viên xúc động khi thức dậy lần thứ 3? A. Thấy Bác còn thức, đang ngồi trầm ngâm bên bếp lửa. B. Thấy Bác đi dém chăn cho tất cả mọi người. C. Thấy Bác thức nhưCh mộtúc mừngngười cha các chăm bạn lo !cho các con. Câu 2: Tại sao đêm nay Bác không ngủ? A. Bác là một người khó ngủ. B. Bác đang bận việc. C. Bác lo lắng cho chiến sĩ và cho chiến dịch ngày mai. D. Trời rét quá, Bác không thể ngủ được. Câu 3: Ý nghĩa của ba câu thơ kết bài? A. Đêm nay chỉ là một trong rất nhiều đêm không ngủ của Bác. B.Cả cuộc đời Bác dành trọn vẹn cho dân, cho nước. C. Đó chính là lẽ sống "Nâng niu tất cả chỉ quên mình" của Bác. D. Cả 3 ý trên.