Bài giảng Sinh học 7 - Tiết số 19 - Bài 1số 8: Trai sông

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 7 - Tiết số 19 - Bài 1số 8: Trai sông

1. Môn: Sinh học 7 GV: Đỗ Thị Ngát
2. KIỂMKIỂM TRATRA BÀIBÀI CŨCŨ Kể tên các ngành động vật mà em đã học? - Ngành động vật nguyên sinh - Ngành ruột khoang - Các ngành giun + Ngành giun dẹp + Ngành giun tròn + Ngành giun đốt
3. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Trai sông Sò Ốc sên Bạch tuộc Mực Ốc vặn
4. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Câu đố: Áo ngoài cũng quý, ruột trong cũng quý Áo ngoài bẩy sắc cầu vồng. Ruột trong lóngCon lánh hồng trai hồng châu sa Thời Bắc thuộc nước Nam ta Nhân dân khổ cực quan nha người Tàu. Đó là con gì ?
5. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai
6. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo Đỉnh2 vỏ Bản3 lề vỏ 1. Vỏ trai Đầu1 vỏ Đuôi 4 vỏ Vòng tăng5 trưởng vỏ H18.1: Hình dạng vỏ
7. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi Đỉnh vỏ Bản lề vỏ I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai VỏVỏ traitrai ggồmồm 22 mảnhmảnh gắnvỏ với nhau nhờ bản lề phía lưng Đầu vỏ Đuôi vỏ Vòng tăng trưởng vỏ H18.1: Hình dạng vỏ
8. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng Dây chằng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào Hai cơ khép vỏ
9. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng Bản lề - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào Cơ khép vỏ Để mở vỏ trai quan sát Động tác đóng Động tác mở phần bên trong cơ thể, phải làm thế nào? Khi trai chết thì vỏ trai mở ra, tại sao?
10. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào Vỏ trai có vai trò gì trong đời sống của trai?
11. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo Lớp sừng 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở Lớp đá vôi ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở Lớp xà cừ trong H18.2: Cấu tạo vỏ
12. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo Lớp sừng 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở Lớp đá vôi ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở Lớp xà cừ trong Lớp xà cừ do bộ phận H18.2: Cấu tạo vỏ nào của trai tạo thành? Vì sao khi mài mặt ngoài vỏ trai ngửi thấy mùi khét?
13. EM CÓ BIẾT? - Xà cừ do lớp ngoài của áo trai tiết ra tạo thành. Nếu đúng chỗ vỏ đang hình thành có hạt cát rơi vào, dần dần các lớp xà cừ mỏng tạo thành sẽ bọc quanh hạt cát để tạo nên ngọc trai
14. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trong
15. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trong 2. Cơ thể trai
16. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi Cơ khép 1vỏ trước I. Hình dạng và cấu tạo Vỏ2 trai Chỗ bám cơ3 khép 1. Vỏ trai vỏ sau - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng Tấm11 miệng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt Lỗ miệng trong của vỏ → vỏ mở ra, 10 Ống đóng vào 4 Thân9 thoát - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi Ống5 Chân8 ở giữa và lớp xà cừ ở hút trong Áo6 trai 2. Cơ thể trai Mang7 H18.2: Cấu tạo cơ thể trai
17. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trong ống 2. Cơ thể trai thoát - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút nước và ống thải ống nước. hút áo trai
18. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi Cơ khép vỏ trước I. Hình dạng và cấu tạo Vỏ trai Chỗ bám cơ khép 1. Vỏ trai vỏ sau - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng Tấm miệng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, Lỗ miệng Ống đóng vào thoát Thân - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi Ống Chân ở giữa và lớp xà cừ ở hút trong Áo trai 2. Cơ thể trai Mang - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút H18.2: Cấu tạo cơ thể trai nước và ống thải nước.
19. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trong 2. Cơ thể trai - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút nước và ống thải nước. - Ở giữa: là hai tấm mang. Hai tấm mang
20. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi Cơ khép vỏ trước I. Hình dạng và cấu tạo Vỏ trai Chỗ bám cơ khép 1. Vỏ trai vỏ sau - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng Tấm miệng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, Lỗ miệng Ống đóng vào thoát Thân - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi Ống Chân ở giữa và lớp xà cừ ở hút trong Áo trai 2. Cơ thể trai Mang - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút H18.2: Cấu tạo cơ thể trai nước và ống thải nước. - Ở giữa: là hai tấm mang.
21. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi I. Hình dạng và cấu tạo 1. Vỏ trai - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc Tấm miệng ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trong 2. Cơ thể trai Lỗ miệng - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút nước và ống thải nước. - Ở giữa: là hai tấm mang. - Ở trong: là thân trai, chân trai, lỗ miệng và tấm miệng phủ đầy lông Thân trai Chân trai
22. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với I. Hình dạng và cấu tạo đóng mở vỏ → trai di chuyển 1. Vỏ trai Ống thoát - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng Hướng di chuyển - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ Ống khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở hút nước ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trong 2. Cơ thể trai - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút nước và ống thải nước. - Ở giữa: là hai tấm mang. - Ở trong: là thân trai, chân trai, lỗ miệng và tấm miệng phủ đầy lông II. Di chuyển:
23. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với I. Hình dạng và cấu tạo đóng mở vỏ → trai di chuyển 1. Vỏ trai III. Dinh dưỡng - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề phía lưng - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trong 2. Cơ thể trai - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút nước và ống thải nước. - Ở giữa: là hai tấm mang. - Ở trong: là thân trai, chân trai, lỗ miệng và tấm miệng phủ đầy lông II. Di chuyển:
24. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông 1. Dòng nước theo ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng và mang trai? Thức ăn của trai là gì? 2. Em có nhận xét gì về kiểu dinh dưỡng của trai? 3.Quá trình lọc thức ăn của trai diễn ra ở đâu? 4. Quá trình hô hấp của trai diễn ra ở đâu? (Thảo luận:2 phút) Tấm miệng Chất Ống thoát thải Cacbonic Oxi Nước Lỗ miệng Thức (Thức ăn, oxi) ăn Ống hút Mang f h g y y
25. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với I. Hình dạng và cấu tạo đóng mở vỏ → trai di chuyển 1. Vỏ trai III. Dinh dưỡng - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau -Thức ăn: Động vật nguyên sinh và nhờ bản lề phía lưng vụn hữu cơ. - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ - Dinh dưỡng kiểu thụ động. khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở -Quá trình hô hấp diễn ra ở mang. ra, đóng vào - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trong 2. Cơ thể trai - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút nước và ống thải nước. - Ở giữa: là hai tấm mang. - Ở trong: là thân trai, chân trai, lỗ miệng và tấm miệng phủ đầy lông II. Di chuyển:
26. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với I. Hình dạng và cấu tạo đóng mở vỏ → trai di chuyển 1. Vỏ trai III. Dinh dưỡng - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau -Thức ăn: Động vật nguyên sinh và nhờ bản lề phía lưng vụn hữu cơ. - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ - Dinh dưỡng kiểu thụ động. khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở - Quá trình hô hấp diễn ra ở mang. ra, đóng vào IV. Sinh sản: - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc - Trai là động vật phân tính. Có trai đực, ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trai cái. trong 2. Cơ thể trai - Phần ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo, ống hút nước và ống thải nước. - Ở giữa: là hai tấm mang. - Ở trong: là thân trai, chân trai, lỗ miệng và tấm miệng phủ đầy lông II. Di chuyển:
27. Chủ đề 8 : Ngành thân mềm Tiết 19 - Bài 18: Trai sông - Nơi sống: đáy hồ ao, sông ngòi III. Dinh dưỡng I. Hình dạng và cấu tạo -Thức ăn: Động vật nguyên sinh và 1. Vỏ trai vụn hữu cơ. - Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau - Dinh dưỡng kiểu thụ động. nhờ bản lề phía lưng - Quá trình hô hấp diễn ra ở mang. - Nhờ bản lề có dây chằng cùng hai cơ IV. Sinh sản: khép vỏ ở mặt trong của vỏ → vỏ mở - Trai là động vật phân tính. Có trai đực, ra, đóng vào trai cái. - Cấu tạo gồm 3 lớp: lớp sừng bọc - Quá trình sinh sản và phát triển của ngoài,lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ ở trai sông trong ( 2. Cơ thể trai Trai Tinh Theo dòng đực trùng nước) Trứng - Phần ngoài: có áo trai tạo thành Trai đã thụ khoang áo, ống hút nước và ống thải sông Trai tinh nước. cái Trứng - Ở giữa: là hai tấm mang. (ở trong mang trai cái) - Ở trong: là thân trai, chân trai, lỗ miệng và tấm miệng phủ đầy lông Trai Ấu trùng II. Di chuyển: con bám vào Ấu trùng - Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với(ở bùn) da cá đóng mở vỏ → trai di chuyển (ở trong mang mẹ)
28. Củng cố Trai sông
29. Củng cố Câu 1: Chọn câu đúng: 1. Cấu tạo của vỏ trai sông gồm: A. 2 lớp: lớp đá vôi và lớp xà cừ B. 3 lớp: lớp sừng, lớp biểu bì, lớp đá vôi C. 3 lớp: lớp sừng, lớp đá vôi, lớp xà cừ D. 2 lớp: lớp sừng, lớp đá vôi 2. Cơ chế di chuyển của trai sông là do: A. Do chân trai luôn thò ra kết hợp động tác đóng mở vỏ B. Do chân trai thò ra thụt vào kết hợp động tác đóng mở vỏ C. Do 2 đôi tấm miệng luôn rung động tạo ra D. Cả câu a,b,c đều đúng
30. DẶN DÒ Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài. - Đọc mục “em có biết”. - Sưu tầm tranh ảnh, mẫu vật một số đại diện của ngành thân mềm. - Tiết 20 Thực hành quan sát một số thân mềm.
31. Củng cố: Trò chơi giải ô chữ 11 22 33 44 55 66 77 88
32. 4. 3 gồm 5.Cơ Xà thể 8. haicừ1. traiLớp 6.mảnhdo7.Trai, 2.Lớp phíaKiểuxàlớp Vỏsò, cừ gắngiữa ngoài trongdinhtrai ốc,mỏng với củacó hến dưỡng của là nhau cóvỏthân bọc thể trai thuộc tiếtcủanhờ trai,ngoài? tạo làra trai ?bản lớp ? ngành? phíatạonên ? lề thành? ngoàiở phía là ? lưng? 1 TT HH ÂÂ NN MM ỀỀ MM 2 LL ỚỚ PP SS ỪỪ NN GG 3 CC HH ÂÂ NN TT RR AA II 4 VV ỎỎ TT RR AA II 5 ÁÁ OO TT RR AA II 6 ĐĐ ÁÁ VV ÔÔ II 7 TT HH ỤỤ ĐĐ ỘỘ NN GG 8 NN GG ỌỌ CC TT RR AA II Đáp án TT RS NA I A S ÔÔ GN GR ô chữ