Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 5: Cơ quan phân tích thị giác vệ sinh mắt

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 5: Cơ quan phân tích thị giác vệ sinh mắt

1. A. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC : 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH : - - Một Cơ quan Cơ quan phân phân tích gồmtích gồm những thành phần nào? Dây thần kinh Cơ quan thụ cảm Boä phaän phaân tích (Dẫn truyền hướng tâm) ôû trung öông - Vai trò : Giúp cơ thể nhận biết được tác động của môi trường.
2. 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH : 2. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC : Cơ quan- Cơ phân quan tíchphân thị tích giác thị giác gồm gồm có những bộ phận nào? + Tế bào thụ cảm thị giác (nằm trong màng lưới của cầu mắt). Dây thần kinh Cơ quan thụ cảm Vùng thị giác + Dây thầnthị kinh giác thị giác (dây số II). thị giác ở thùy chẩm + Vùng thị giác ở thuỳ chẩm. Tế bào thụ cảm thị giác Vùng thị giác ở thùy chẩm Dây thần kinh thị giác ( dây số II)
3. 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH : 2. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC : 1) Cấu tạo cầu mắt:
4. Màng1 cứng Thể thủy tinh Màng mạch 8 3 Lòng đen 6Màng lưới 4 Điểm12 mù Lỗ đồng5 tử Điểm vàng 11 Dây thần kinh Thủy dịch7 thị giác10 Màng2 giác Dịch9 thủy tinh H49.2 S¬ ®å cÊu t¹o cÇu m¾t
5. Quan sát tranh h49.2 SGK , hoàn thành phiếu học tập. Phiếu học tập : Chọn cụm từ thích hợp để hoàn chỉnh các thông tin về cấu tạo của mắt Cầu mắt nằm trong hốc mắt của xương sọ, Phía ngoài được bảo vệ bởi các mi mắt, lông mày, lông mi nhờ tuyến lệ luôn luôn tiết nước mắt làm mắt không bị khô. Cầu mắt vận động được là nhờ cơ vận động mắt. Cầu mắt gồm 3 lớp : lớp ngoài cùng là.(1) .màng cứng Có nhiệm vụ bảo vệ phần trong của cầu mắt phía trước của màng cứng là màng giác trong suốt để ánh sáng đi qua vào trong cầu mắt tiếp đến là lớp (2) . màng mạch có nhiều mạch máu và các tế bào sắc tố đen tạo thành 1 phòng tối trong cầu mắt lớp trong cùng là (3) ,màng tronglưới đó chứa (4) ,tế bào thụ cảm thị giác bao gồm hai loại : Tế bào nón và tế bào que. CM
6. 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH : 2. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC : a) Cấu tạo cầu mắt: Màng bọc: gồm - Màng cứng: giúp bảo vệ cầu mắt - Màng mạch: + Có nhiều mạch máu , tế bào sắc tố đen + Có con ngươi điều tiết ánh sáng vào mắt. - Màng lưới: Chứa các tế bào thụ cảm thị giác, gồm các tế bào nón và tế bào que.
7. Màng1 cứng Thể thủy tinh Màng mạch 2 3 Lòng đen 6Màng lưới 4 Điểm12 mù Lỗ đồng5 tử Điểm vàng 11 Dây thần kinh Thủy dịch 1 thị giác10 Màng2 giác Dịch3 thủy tinh H49.2 S¬ ®å cÊu t¹o cÇu m¾t
8. 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH : 2. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC : a) Cấu tạo cầu mắt: Màng bọc: gồm Môi trường trong suốt: - Màng giác trong suốt - Thủy dịch - Thể thủy tinh - Dịch thủy tinh
9. Mµng cøng ThÓ thuû tinh Mµng m¹ch Lßng ®en Mµng l­íi ®iÓm mï Lç ®ång tö ®iÓm vµng D©y TK Thuû dÞch thÞ gi¸c Mµng gi¸c DÞch thuû tinh H49.2 S¬ ®å cÊu t¹o cÇu m¾t bt
10. Tế bào sắc tố Tế bào que Tế bào nón Tế bào liên lạc ngang Tế bào hai cực Tế bào thần kinh thị giác (tế bào hạch)
11. 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH : 2. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC : Cấu tạo cầu mắt: a) Màng bọc: gồm b) Môi trường trong suốt: Cấu tạo màng lưới: - Tế bào nón: tiếp nhận kích thích màu sắc và ánh sáng mạnh. - Tế bào que: tiếp nhận kích thích ánh sáng mờ. - Điểm vàng: tập trung tế bào nón .
12. Mµng cøng ThÓ thuû tinh Mµng m¹ch Lßng ®en Mµng l­íi ®iÓm mï Lç ®ång tö ®iÓm vµng D©y TK Thuû dÞch thÞ gi¸c Mµng gi¸c DÞch thuû tinh H49.2 S¬ ®å cÊu t¹o cÇu m¾t
13. 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH : 2. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC : 1) Cấu tạo cầu mắt: a) Màng bọc: gồm b) Môi trường trong suốt: 2) Cấu tạo màng lưới: - Tế bào nón: tiếp nhận kích thích màu sắc và ánh sáng mạnh. - Tế bào que: tiếp nhận kích thích ánh sáng mờ. - Điểm vàng: tập trung tế bào nón . - Điểm mù: là nơi đi ra của dây thần kinh thị giác.
14. 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH : 2. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC : 1) Cấu tạo cầu mắt: a) Màng bọc: gồm b) Môi trường trong suốt: 2) Cấu tạo màng lưới: 3) Sự tạo ảnh ở màng lưới: - Khi ánh sáng phản chiếu từ vật tới mắt qua thể thuỷ tinh tới màng lưới sẽ kích thích các tế bào nón và tế bào que phát sinh xung thần kinh theo dây thần kinh thị giác về vùng thị giác ở thùy chẩm. Tại đây sẽ được phân tích và cho ta cảm nhận về hình ảnh của vật.
15. B.VỆ SINH MẮT 3.CÁC TẬT CỦA MẮT Dựa vào những hiểu biết của mình hãy nêu những tật và bệnh về mắt mà em biết?
16. ? Haõy keå teân caùc taät phoå bieán cuûa maét maø em bieát? Cận thị Laø taät maø maét chæ coù Các khaû naêng nhìn gaàn tật của mắt Viễn thị Laø taät maø maét chæ coù khaû naêng nhìn xa
17. Caàu maét daøi Theå thuûy tinh quaù phoàng Hình: Tật cận thị và cách khắc phục
18. Caàu maét ngaén Theå thuûy tinh bò laõo hoaù Hình: Tật viễn thị và cách khắc phục
19. Các taät Cuûa Nguyeân nhaân Caùch khaéc phuïc Maét - Caàu maét daøi - Ñeo kính maët (Baåm sinh) loõm (Kính Cận thị - Theå thuyû tinh quaù phoàng do khoâng giöõ phaân kì hay ñuùng khoaûng caùch kính caän) khi ñoïc saùch - Caàu maét ngaén - Ñeo kính maët Viễn thị (Baåm sinh) loài (Kính hoäi - Theå thuyû tinh bò tuï hay kính laõo hoaù vieãn)
20. Do nhöõng nguyeân nhaân naøo hoïc sinh caän thò nhieàu? Vì khi ñoïc saùch, hoïc taäp khoâng ñuùng caùch: Ñaët saùch quaù gaàn maét, ñoïc saùch nôi thieáu aùnh saùng, Taïi sao ngöôøi giaø thöôøng phaûi ñeo kính laõo? Vì theå thuyû tinh cuûa ngöôøi giaø bò laõo hoaù neân muoán nhìn roõ phaûi ñeo kính laõo
21. 1 3 30cm 2 CHÚ Ý: Khi học bài không được đặt tập,sách quá 5 Tö theá gần mắt. ñoïc saùch 4 Đối với học sinh trung naøo laø học cơ sở thì khoảng ñuùng? cách tốt nhất là 30cm 6 7
22. 4. BỆNH VỀ MẮT: 1) Bệnh đau mắt hột
23. Nguyeân nhaân - Do virut - Dùng chung khăn chậu với Ñöôøng laây người bệnh. - Tắm rửa trong ao hồ tù hãm. - Mặt trong mi mắt có nhiều Trieäu chöùng hạt nổi cộm lên, lông mi quặp vào trong. - Lông quặp làm đục màng giác Haäu quaû mù lòa. - Giữ vệ sinh mắt, không dùng Caùch phoøng chung khăn, chậu với người traùnh bệnh.
24. - Ngoài bệnh đau mắt hột còn có những bệnh gì về mắt? Viêm kết Đau Khô mạc mắt đỏ mắt
25. 2. Beänh ñau maét ñoû Maét ñoû, ngöùa, caûm giaùc coù saïn ôû trong maét, ræ dòch ôû maét, chaûy nöôùc maét.
26. 3. Beänh loeùt giaùc maïc do sieâu vi
27. 4. Beänh khoâ maét vaø “Quaùng gaø”
28. PHOØNG TRAÙNH CAÙC BEÄNH VEÀ MAÉT BAÈNG CAÙCH NAØO? - Giữ mắt sạch sẽ - Rửa bằng nước muối pha loãng hoặc thuốc nhỏ mắt. - Không dụi mắt khi thấy ngứa. - Khẩu phần ăn cung cấp đủ vitamin - Đeo kính khi làm việc trong môi trường có nhiều bụi bẩn.
29. ? Quan sát các hình sau xác định các tật của mắt? 1 2 3 Maét caän thò Maét loaïn thò Maét vieãn thò
30. Haïn cheá tæ leä hoïc sinh caän thò baèng nhöõng caùch naøo? -Ngoài hoïc ñuùng tö theá, ñaët saùch caùch maét 25 – 30 cm. -Khoâng ñoïc saùch nôi aùnh saùng quaù maïnh hoaëc quaù yeáu, khi ñi taøu xe. -Giöõ ñuùng khoaûng caùch khi xem tivi, maùy vi tính .
31. • NỘI DUNG BÀI HỌC • 1)Cơ quan phân tích • * Kết luận: Cơ quan phân tích gồm: • + Cơ quan thụ cảm. • + Dây thần kinh (Dẫn truyền hướng tâm) • + Bộ phận phân tích (Vùng thần kinh ở vỏ não) • 2) Cơ quan phân tich thị giác: • - Cơ quan phân tích thị giác gồm: • + Cơ quan thụ cảm (Các tb thụ cảm trên màng lưới) • + Dây thần kinh thị giác (Dây số II) • + Vùng thị giác ở thuỳ chẩm • a. Cấu tạo cầu mắt: gồm: • + Màng cứng: phía trước là màng giác. • + Màng mạch: Có nhiều mạch máu, phía trước là lòng đen • + Màng lưới: Có các tế bào thụ cảm thị giác • - Môi trường trong suốt: Thuỷ dịch, thuỷ tinh thể, dịch thuỷ tinh. • b. Màng lưới: • + Tế bào hình nón: tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc. • + Tế bào hình que: tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu. • + Điểm vàng: Nơi tập trung của các tế bào hình nón. • + Điểm mù: Là nơi đi ra của các sợi trục của các tế bào thụ cảm thị giác. • c. Sự tạo ảnh ở màng lưới • - - ánh sáng phản chiếu từ vật qua môi trường trong suốt tới màng lưới, kích hích tế bào thụ cảm, xung thần kinh theo dây thị giác về vùng thị giác ở thuỳ chẩm cho ta biết về hình dạng, kích thước và màu sắc của vật.
32. • 3) Các tật của mắt: • a)Cận thị là tật mà mắt chỉ có khả năng nhìn gần • Bẩm sinh: Cầu mắt dài • – Do không giữ đúng khoảng cách khi đọc sách (đọc gần) => thể thuỷ tinh quá phồng. • – Đeo kính mặt lõm (kính cận). • b)Viễn thị là tật mắt chỉ có khả năng nhìn xa • Bẩm sinh: Cầu mắt ngắn. • – Do thể thuỷ tinh bị lão hoá (người già) => không phồng được. • – Đeo kính mặt lồi (kính viễn). • 4) Các bệnh về mắt: • a. Bệnh đau mắt hột: • b. Các bệnh khác • - Bệnh viêm kết mạc • - Bệnh quáng gà. • - Bệnh khô mắt • c. Cách khắc phục • - Giữ mắt sạch sẽ • - Rửa bằng nước muối pha loãng hoặc thuốc nhỏ mắt. • - Không dụi mắt khi thấy ngứa. • - Khẩu phần ăn cung cấp đủ vitamin • - Đeo kính khi làm việc trong môi trường có nhiều bụi bẩn.
33. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP VỀ NHÀ 1)Vì sao ảnh của vật trên điểm vàng lại nhìn rõ nhất? 2) Đặt bút bi Thiên Long có màu trước mắt, cách mắt 25 cm, em có đọc được chữ trên bút không? Có thấy rõ màu không? - Chuyển dần bút sang phải và giữ nguyên khoảng cách nhưng mắt vẫn hướng về phía trước. Em có thấy rõ màu và chữ nữa không? Hãy giải thích vì sao? 3)Phòng chống các bệnh về mắt bằng cách nào? 4)Cận thị là do đâu? Làm thế nào để nhìn rõ 5)Tại sao không nên đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng, trên tàu xe bị xóc nhiễu
34. Dặn dò: - Học bài trong vở, trả lời các câu hỏi 1,2,3,4 SGK. - Xem lại chương 2 “Âm thanh” Vật lí lớp 7. - Xem trước bài 51 “ Cơ quan phân tích thính giác”, chú ý mục cấu tạo của tai và cơ chế truyền âm thanh.