Bài giảng Sinh học lớp 11 - Tiết 43, Bài 47: Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người

Nội dung text: Bài giảng Sinh học lớp 11 - Tiết 43, Bài 47: Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người

1. Nội dung chính I: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT 1:Một số biện pháp làm thay đổi số con a: Sử dụng Hoocmon hoặc chất kích thích tổng hơp b: Thay đổi các yếu tố môi trường c: Nuôi cấy phôi d: Thụ tinh nhân tạo 2: Một số biện pháp điều khiển giới tính II: SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI 1: Sinh đẻ có kế hoạch là gì? 2: Các biện pháp tránh thai
2. Bài 47. Tiết 43. ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI I. Điều khiển sinh sản ở động vật Điều khiển sinh sản ở động vật diễn ra theo 2 hướng: + Làm thay đổi số lượng con + Điều khiển giới tính của vật nuôi
3. Phiếu học tập số 1: Nghiên cứu thông tin SGK sinh 11 trang 182- 183 và hoàn thành phiếu trong 5 phút Tên biện pháp tăng sinh sản ở động vật Tác dụng, ví dụ 1. Sử dụng hoocmon hoặc chất kích thích tổng hợp 2. Thay đổi yếu tố môi trường Biện pháp làm thay đổi số con 3. Nuôi cấy phôi 4. Thụ tinh nhân tạo Biện pháp điều khiển 5. Sử dụng hoocmon giới tính 6. Tách tinh trùng
4. Đáp án phiếu học tập số 1 Tên biện pháp tăng sinh sản ở động vật Tác dụng, ví dụ 1. Sử dụng hoocmon hoặc chất Tác dụng: Kích thích trứng kích thích tổng hợp chín hàng loạt, rụng nhiều trứng. Sử dụng trứng để thụ tinh nhân tạo Biện pháp làm - Ví dụ: tiêm huyết thanh ngựa thay đổi số con chửa cho trâu bò => trứng chín và rụng nhiều 2. Thay đổi yếu tố môi trường - Tác dụng: Đảm bảo quá trình sinh trưởng – phát triển tối ưu cho vật nuôi, tăng số trứng/ngày. - Ví dụ: tăng thời gian chiếu sáng ( 12 – 14h trong 3 tuần) và đảm bảo chế độ dinh dưỡng => gà có thể đẻ 2 trứng/ ngày
5. MINH HỌA : MỘT SỐ BIỆN PHÁP THAY ĐỔI SỐ CON Chiếu sáng liên tục đối với gà => có thể đẻ 2 trứng/ ngày
6. Đáp án phiếu học tập số 1 Tên biện pháp tăng sinh sản ở động vật Tác dụng, ví dụ 3. Nuôi cấy phôi Tác dụng: Tăng nhanh số lượng các động vật quý hiếm (động vật đơn thai). Giải quyết được các vấn đề sinh sản ở một số phụ nữ Biện pháp làm vô sinh thay đổi số con - Ví dụ: tiêm hoocmon làm trứng chín và rụng=> lấy trứng đem thụ tinh nhân tạo thành hợp tử - > phôi để cấy vào tử cung của con cái (khắc phục vô sinh); hoặc gây đa thai nhân tạo: tách phôi sớm cho phát triển thành nhiều phôi mới- > nhiều con từ 1 trứng đã thụ tinh
7. MINH HỌA : MỘT SỐ BIỆN PHÁP THAY ĐỔI SỐ CON Nuôi cấy phôi đối với gia súc và các loài động vật quý hiếm
8. Đáp án phiếu học tập số 1 Tên biện pháp tăng sinh sản ở động vật Tác dụng, ví dụ 4. Thụ tinh nhân tạo Tác dụng: Tăng hiệu quả thụ tinh. Sử dụng hiệu quả các con đực tốt. thụ tinh nhân tạo Biện pháp làm có thể diễn ra bên trong hoặc thay đổi số con bên ngoài cơ thể - Ví dụ: thụ tinh nhân tạo ở cá hồi
9. Đáp án phiếu học tập số 1 Tên biện pháp tăng sinh sản ở động vật Tác dụng, ví dụ 5. Sử dụng hoocmon Tác dụng: Điều khiển giới tính một số loài (thay đổi KH) theo yêu cầu sản xuất nhằm thu được lợi ích cao nhất. Biện pháp điều - Ví dụ: nuôi cá rô phi bột bằng khiển giới tính 17 metyltestosteron kèm theo VTM C sẽ tạo ra 90% cá rô phi đực 6. Tách tinh trùng - Tác dụng: Chọn tinh trùng mang NST giới tính X hoặc Y để thụ tinh với trứng nhằm thu được các cá thể vật nuôi mang giớ tính mang muốn ( về mặt KG)
10. Ở vật nuôi làm tăng số con trong một lứa sẽ đem lại lợi ích kinh tế cao. Nếu con người cũng đẩy mạnh quá trình sinh đẻ sẽ đưa đến kết quả như thế nào?
11. Chiến tranh Dịch bệnh Ô nhiễm môi trường Đói khát
12. II. Sinh đẻ có kế hoạch ở người Độ tuổi nào không nên sinh con ? Hiện nay nhà nước Khoảng cách giữa 2 đang khuyến khích lần sinh là bao mỗi cặp vợ chồng nhiêu ? sinh bao nhiêu con ?
13. II. Sinh đẻ có kế hoạch ở người 1. Sinh đẻ có kế hoạch Là điều chỉnh về số con, thời điểm sinh con và khoảng cách sinh con sao cho phù hợp với việc nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình, xã hội. Để sinh đẻ có kế hoạch, người ta cần sử dụng các biện pháp tránh thai. Vậy các biện pháp tránh thai hiện nay đang sử dụng là các biện pháp nào ?
14. Phiếu học tập số 2: STT TÊN BIỆN PHÁP CƠ CHẾ TÁC HẠN CHẾ DỤNG 1 Tính ngày rụng trứng 2
15. Phiếu học tập số 2: STT TÊN BIỆN PHÁP CƠ CHẾ TÁC HẠN CHẾ DỤNG 3 4
16. Phiếu học tập số 2: STT TÊN BIỆN PHÁP CƠ CHẾ TÁC HẠN CHẾ DỤNG 5 6 7 BP Khác
17. Phiếu học tập số 2: STT TÊN BIỆN CƠ CHẾ TÁC DỤNG HẠN CHẾ PHÁP 1 Tránh giao hợp vào - Đối với người bị rối ngày trứng rụng để loạn kinh nguyệt, kinh tinh trùng không gặp nguyệt không đều, tâm lý được trứng không ổn định thì không nên dùng cách này. Bởi Tính ngày vì trứng có thể rụng bất rụng trứng cứ khi nào. Do đó tránh thai bằng biện pháp này không thể đạt hiệu quả tuyệt đối
18. Phiếu học tập số 2: STT TÊN BIỆN CƠ CHẾ TÁC DỤNG HẠN CHẾ PHÁP 2 Ngăn không cho tinh Bao cao su có thể bị rách trùng gặp trứng khi chạm phải vật sắc Sử dụng bao nhọn như móng tay, răng cao su hay bị tuột vì vậy hiệu quả khi dùng bp này cũng không tuyệt đối.
19. Phiếu học tập số 2: STT TÊN BIỆN CƠ CHẾ TÁC DỤNG HẠN CHẾ PHÁP 3 Ngăn cản sự phát triển - Phải uống thuốc này của trứng,ngăn trứng cùng mỗi ngày mà không chín và rụng có một nghỉ nếu quên sẽ Sử dụng thuốc không có tác dụng tránh thai - Loại thuốc khẩn cấp cơ chế tương tự loại hàng ngày song lượng hoocmon cao hơn nên ảnh hưởng đến sức khỏe
20. Phiếu học tập số 2: STT TÊN BIỆN PHÁP CƠ CHẾ TÁC DỤNG HẠN CHẾ 4 Ngăn không cho Có thể bị kích ứng, tai hợp tử làm tổ ở tử biến khi đặt vòng không cung đúng cách hay do cơ địa Sử dụng dụng cụ của người phụ nữ tử cung ( đặt vòng) 5 Không cho trứng đi Rất khó nếu sau khi vào ống dẫn trứng triệt sản muốn có con trở lại Triệt sản ở nữ
21. Phiếu học tập số 2: STT TÊN BIỆN PHÁP CƠ CHẾ TÁC DỤNG HẠN CHẾ 6 Không cho tinh Rất khó nếu sau khi trùng xuất ra ngoài triệt sản muốn có con túi tinh và tránh trở lại thụ thai. Triệt sản ở nam 7 Bp khác ví dụ xuất Ngăn cản sự gặp gỡ Không đạt hiệu quả tinh ra ngoài âm giữa trứng và tinh tuyệt đối đạo, dùng nắp cổ trùng tử cung
22. 2. Các biện pháp tránh thai Trò chơi Thể lệ : các em sẽ được nghe 4 thông tin về 1 biện pháp tránh thai và đoán xem là biện pháp nào và rinh về các món quà hấp dẫn. Vòng chơi này có tất cả 5 câu hỏi. Các em đã sẵn sang chưa!!!
23. Câu 1 Cái gì ? Dùng trước khi Hằng ngày quan hệ Chứa hormon 28 • Thuốc tránh thai hàng ngày
24. Thuốc tránh thai hàng ngày Chứa 2 loại hormone sinh dục nữ estrogen và progesterone hormone trong cơ thể làm cho trứng không rụng →ngăn ngừa việc hình thành bào thai, mang thai ngoài ý muốn. • Có dạng còn được sử dụng để điều hoà kinh nguyệt. Nhưng thuốc làm mỏng niêm mạc tử cung nên nếu lạm dụng, sử dụng thời gian dài có thể dẫn đến vô sinh, nên ngừng uống thuốc tránh thai 2 - 3 tháng trước khi quyết định thụ thai. Thuốc chỉ có tác dụng tránh mang thai nhưng không có tác dụng phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục trong đó có cả HIV/AIDS.
25. Quan hệ tình dục không được bảo vệ Có sử dụng bao cao su nhưng bao cao su bị thủng hay bị rách. Viên thuốc tránh thai khẩn cấp được uống càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ. Chửa ngoài tử cung xảy ra nhiều hơn ở những phụ nữ dùng thuốc tránh thai khẩn cấp dài ngày Ngăn ngừa có thai ngoài ý muốn Không nên sử dụng quá 2 liều viên tránh thai khẩn cấp trong vòng một tháng.
26. Câu 2 Cái gì ? Nhỏ gọn giảm nguy cơ lây bệnh đường tình dục không thấm Dùng 1 lần nước và bền • Bao cao su
27. BaoBaocaocaosu su
28. Câu 3, vật gì ? hiệu quả ngay lập ngăn chặn sự bám tức và lâu dài và làm tổ của trứng đã thụ tinh buồng tử cung Chữ T • Vòng tránh thai
29. Vòng tránh thai - Không tránh được các bệnh lây qua đường sinh dục. - Nguy cơ viêm nhiễm sau khi đặt vòng. - Rối loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng đến nội tiết tố trong cơ thể - Những nguy cơ dễ làm tuột, biến dạng vòng tránh thai,hoặc viêm nhiễm vùng kín Vòng tránh thai là dụng cụ có dạng hình chữ T đóng vai trò như một vật cản được đặt vào trong buồng tử cung giúp ngăn chặn sự bám và làm tổ của trứng đã thụ tinh. Không ảnh hưởng tới khả năng sinh sản sau này. Series Chart1 Series Title 2 Series 3
30. Câu 4 Việc làm? Phương pháp chỉ hiệu quả Theo dõi cao với những người có chu kỳ kinh nguyệt đều Giúp có thai hoặc Phổ biến giúp tránh thai • Tính ngày trứng rụng
31. Tính ngày trứng rụng • Biện pháp tránh thai tự nhiên, phổ biến, không tốn kém, có thể áp dụng lâu dài và không ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản. • Tuy nhiên cách tính này chỉ đạt hiệu suất 50%, do kinh nguyệt của bạn gái không đều dẫn đến việc tính toán có thể không chính xác. • Phương pháp chỉ hiệu quả cao với những người có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn và nếu muốn áp dụng biện pháp thì phải theo dõi 8 kỳ kinh gần nhất. Do không đạt hiệu quả 100%, nên kết hợp với cách tránh thai khác để đạt hiệu quả cao hơn.
32. Câu 5 Dùng được với Phương pháp nam và nữ ngừa thai vĩnh viễn Loại bỏ khả năng Thắt ống dẫn tinh duy trì nòi giống Thắt ống dẫn trứng • Triệt sản
33. • Triệt sản hay đình sản (ở nam) là hình thức loại bỏ khả năng duy trì nòi giống của người, đây là biện pháp tránh thai cho kết quả hầu như chắc chắn và vĩnh viễn. • Triệt sản nam là hình thức can thiệp bằng cách thắt ( cắt) ống dẫn tinh chặn đường đi của tinh trùng từ tinh hoàn ra túi tinh. • Triệt sản nữ là hình thức can thiệp bằng cách thắt (cắt) ống dẫn trứng nhằm chặn đường đi của trứng, không cho vào tử cung. • Triệt sản là một biện pháp ngừa thai chủ yếu được tiến hành dựa trên sự tự nguyện.
34. NạoNạo, hút, thaihút khôngthai cũngđược xemgiúp là biệntránh pháp tránh thai vì nạo hút thai có thể gây nên hậu quảsinh nghiêmcon trọngngoài đốiý với muốn sức khỏenhưng người phụsao nữlại nhưKHÔNG mất nhiều máuphải, viêmlà biệnnhiễm đường sinhpháp dục,tránh vô sinh thai thậm? chí tử vong.
35. Nạo hút thai có được coi là biện pháp sinh đẻ có kế hoạch không? Vì sao? Hậu quả như thế nào?
36. KẾT QUẢ CỦA HIỆN TƯỢNG NẠO PHÁ THAI
37. Anh A và cô B đều là HS THPT họ đã yêu nhau. Trong một buổi hẹn hò và A đã rủ B quan hệ tình dục. Nếu là B bạn sẽ xử lý ra sao? B sau khi quan hệ tình dục, thì rất hoang mang không biết mình đã có thai hay chưa? Bạn hãy cho B lời khuyên B biết mình đã mang thai. Cô thông báo cho A biết. Sau khi bàn bạc họ quyết định phá thai. Bạn hãy giúp họ
38. Tuổi vị thành niên mang thai ngoài ý muốn Nguyên nhân do đâu ?? Hoàn cảnh gia đình. Sự thiếu hiểu biết. . Thiếu giáo dục về giới tính
39. 1. Ở vật nuôi, điều khiển giới tính của đàn con có ý nghĩa như thế nào trong chăn nuôi ? 2. Ở người, trong các biện pháp tránh thai thì nữ dưới 19 tuổi không nên sử dụng biện pháp tránh thai nào? Vì sao?