Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 47: Đại não

Nội dung text: Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 47: Đại não

1. Bài 47. ĐẠI NÃO Giáo viên: Phan tất Khả - 0878786879 – khaphan1976@gmail.com Trường THCS Lộc sơn- Bảo Lộc- Lâm Đồng
2. Hoạt động 1: MỞ ĐẦU . 1.Hệ thần kinh gồm bộ phận trung ương và bộ phận ngoại biên 2.Bộ phận trung ương gồm não bộ và tuỷ sống 3. Phần phát triễn nhất của não bộ là Ở đây có Đại não vùng cảm giác và vùng vận động
3. Hoạt động 2 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 1 E m quan sát hình, điền các cụm từ thích hợp vào chỗ trống SGK trang 148 và trả lời câu hỏi. 2. Em hãy nêu hình dạng, cấu tạo ngoài và cấu tạo trong đại não.
4. Rãnh liên Thùy bán cầu trán Sử dụng các từ:khe, trán, rãnh, đỉnh, Khe thùy thái dương, điền vào chỗ trống để não hoàn chỉnh thông tin về cấu tạo ngoài và trong của đại não. Thùy Bề mặt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là Thùy đỉnh khe Khúc đỉnh các(1) và (2) làmr ãnh tăng diện tích cuộn Thùy chẩm bề mặt vỏ não (nơi chứa thân của các nơron) não lên tới 2300-2500cm2. Hơn 2/3 vỏ não nằm Não bộ nhìn từ trên trong các khe và rãnh. Vỏ não chỉ dày khoảng 2-3mm, gồm 6 lớp, chủ yếu là các tế Thùy bào hình tháp. Các rãnh chia mỗi nöa đại não Rãnh trán Thùy đỉnh đỉnh ra làm các thùy. Rãnh đỉnh ngăn cách thùy Thùy (3) vàtrán thùy (4) .;đỉnh Rãnh thái chẩm dương ngăn cách thùy trán với (5) Rãnh Trongthùy thái dương các thùy, các khe đã thái tạo thành các hồi hay khúc cuộn não. dương Thùy thái dương Bán cầu não trái
5. Sản phẩm 2. Cấu tạo đại mão. a. Caáu taïo ngoaøi: +Raõnh lieân baùn caàu chia ñaïi naõo laøm hai nöûa . +Các rãnh còn lại chia baùn caàu naõo laøm 4 thuøy (traùn, ñænh, chaåm, thaùi döông) +Khe vaø raõnh taïo thaønh khuùc cuoän naõo vaø laøm taêng dieän tích beà maët đại naõo. b. Caáu taïo trong: +Chaát xaùm (ngoaøi): Laøm thaønh voû naõo daøy 2-3 mm goàm 6 lôùp chủ yếu là các tế bào hình tháp . +Chaát traéng (trong): Laø caùc ñöôøng thaàn kinh nối các vùng của vỏ não với hai nửa đại não với nhau và nối giữa vỏ não với các phần dưới và tủy sống. Haàu heát caùc ñöôøng naøy baét cheùo ôû haønh tuûy hoaëc tuûy soáng .
6. I. Cấu tạo của đại não 1. Cấo tạo ngoài Rãnh liên bán cầu Bán cầu não trái Bán cầu não phải - Raõnh lieân baùn caàu chia ñaïi naõo laømhai nöûa.
7. 1. Cấo tạo ngoài đại não Thùy trán Thùy đỉnh Rãnh đỉnh Thùy chẩm Rãnh thái dương Thùy thái dương Hình 47-2: Bán cầu não trái - Các rãnh còn lại chia baùn caàu naõo laøm 4 thuøy (traùn, ñænh, chaåm, thaùi döông)
8. 1. Cấo tạo ngoài đại não Rãnh liên bán cầu Thùy trán Khe não Khúc cuộn Thùy đỉnh não Hình 47­1: Não bộ nhìn từ trên - Khe vaø raõnh taïo thaønh khuùc cuoän naõo vaø laøm taêng dieän tích beà maët đại naõo.
9. I. Cấu tạo của đại não 2. Cấu tạo trong Chaát xaùm (ngoaøi): Laøm thaønh voû naõo daøy 2-3 mm ChÊt x¸m goàm 6 lôùp chủ yếu là các tế bào hình tháp . ChÊt tr¾ng +Chaát traéng (trong): Laø caùc ñöôøng thaàn kinh nối C¸c nh©n nÒn các vùng của vỏ não với hai nửa đại não và các phần dưới và tủy sống. Haàu heát caùc ñöôøng naøy baét cheùo ôû haønh tuûy hoaëc tuûy soáng .
10. 1. Cấu tạo trong đại não Chất xám Một người bị tổn thương bán Chất trắng cầu não trái sẽ để lại hậu quả gì? Đường dẫn Nửa thân bên truyền xuống Nơi bắt chéo phải có thể bị của đường dẫn truyền xuống tê liệt
11. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 2 2. Sự phân vùng chức năng của đại não. 1. Nêu chức năng của vỏ đại não? 2. Điều gì xảy ra khi đại não bị chấn thương? Em nêu những biệt pháp bảo vệ não bộ? c. Sản phẩm. 1- Vỏ đại não là trung khu điều khiển các phản xạ có điều kiện( cảm giác và vận động có ý thức). Có nhiều vùng chức năng: Vùng vận động, vùng cảm giác,vùng thị giác,vùng thính giác,vùng vị giác.Đặc biệt là vùng vận động ngôn ngữ, vùng hiểu tiếng nói và vùng hiểu chữ viết ( chỉ có ở người) 2. Bị bại liệt nửa người, mất trí nhớ, hôn mê, tầm thần Đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe máy, xe đạp điện, chấp hành đúng luật giao thông, tránh va đập mạnh vùng đầu
12. Vùng vận động Vùng cảm giác Rãnh đỉnh Vùng ngôn ngữ Thùy đỉnh 3 Vùng hiểu chữ viết 4 Thùy trán 6 7 5 2 Thùy chẩm 1 Rãnh thái dương 8 Vùng thị giác Vùng vị giác 8 Thùy thái dương Vùng hiểu tiếng nói Vùng thính giác
13. Một con chó có não bộ bình thường Một con chó bị cắt bỏ vỏ đại não - Con vật nhận biết được sự vật - Con vật không nhận biết được sự vật xung quanh. xung quanh. - Con vật phân biệt được quen, lạ. - Con vật không phân biệt được quen, lạ. - Khi đói biết tìm thức ăn - Dù đói cũng không biết tìm thức ăn - Học được một số điều đơn giản - Mất tất cả các phản xạ có điều mà chủ dạy  Hình thành được các kiện đã được thành lập  Nó không phản xạ có điều kiện. còn nhớ gì. Vỏ não (chất xám): là trung Vỏ não (chất xám) có chức khu của các phản xạ có điều năng gì? kiện
14. Hoạt động 3 LUYỆN TẬP Em hãy chọ va khoanh vào đáp án đúng nhất ở các câu hỏi sau.
15. Câu 1: Bộ phận nào dưới đây chia đại não thành hai nửa? A. Rãnh thái dương. B. Não trung gian. C. Rãnh liên bán cầu. D. Rãnh đỉnh Câu 2: Các nếp nhăn trên vỏ đại não có chức năng gì dưới đây? A. Giảm thể tích não bộ. B. Tăng diện tích bề mặt C. Giảm trọng lượng của não. D. Sản xuất nơron thần kinh Câu 3: Chức năng của chất trắng trong vỏ não là kết nối A. các vùng của vỏ não và nối hai nửa đại não với nhau B. các vùng của vỏ não với tủy sống C. hai nửa đại não và tiểu não D. hai nửa đại não và não trung gian Câu 4: Vùng cảm giác trên đại não có chức năng gì dưới đây? A. Nhận và phân tích các xung thần kinh từ cơ quan vận động. B. Nhận và phân tích các xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm ngoài và trong. C. Nhận và phân tích các xung thần kinh từ tiểu não. D. Tất cả các đáp án trên đều đúng. Câu 5: Thùy chẩm của não bộ nằm ở đâu dưới đây? A. Trước trán. B. Thái dương. C. Trung tâm của não bộ. D. Phía sau não Câu 6: Con người có thể sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp là vì A. não bộ người có vùng vận động ngôn ngữ và vùng hiểu tiếng nói, chữ viết. B. cơ mặt người tiến hóa hoạt động linh hoạt. C. do đặc tính của bộ linh trưởng. D. não bộ người có đủ vùng vận động và vùng cảm giác. Câu 7: Nếu thùy chẩm bị tổn thương, cơ thể sẽ có biểu hiện gì dưới đây? A. Khiếm thị. B. Liệt các chi. C. Khiếm thính. D. Mất cảm giác. Câu 8: Cấu trúc nào không xuất hiện trên vỏ não: A. Nếp nhăn. B. Chất xám. C. Chất trắng. D. Dây thần kinh.
16. Hoạt động 3 LUYỆN TẬP c. Sản phẩm: Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 Đ.A C B A B D A A D
17. EM CÓ BIẾT ?
18.  Khi tham gia giao thông mà không đội mũ bảo hiểm sẽ có những nguy cơ nào?
19. Chấn thương sọ não Tai biến mạch máu não Viêm màng não Tai biến mạch máu não
20. Sau khi bị tai biến Sau khi bị chấn Sau khi bị viêm mạch máu não thương sọ não màng não Người bổng nhiên Ng­ười thanh Chân kh«ng cö mất trí nhớ niên bị liệt ®éng ®ược, nãi ngäng
21.  Chấp hành luật giao thông, tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm.  Tiêm vacxin phòng chống bệnh viêm màng não.  Tránh đùa giỡn gây thương tích ảnh hưởng đến não.
22. Rãnh liên bán cầu chia đại não thành hai nửa(BCN trái Chất xám (ngoài) và BCN phải) làm thành vỏ não Mỗi bán cầu Chất trắng (trong) có 3 rãnh chia làm thành các đường đại não thành thần kinh. 4 thùy Chất xám:Trung khu của PXCĐK Các rãnh và khe làm tăng diện tích bề mặt vỏ não. Chất trắng: Dẫn truyền Các vùng chức năng của đại não:
23. Hoạt động 4 VẬN DỤNG 1.Tại sao ở những người bị chấn thương sọ não hay tai biến mạch máu não lại hay bị liệt nửa người, hôn mê, mất trí nhớ hoặc tâm thần? 2. Tìm hiểu hệ thần kinh sinh dưỡng bài 48.