Bài giảng Vật lí 10 - Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng và sự chuyển thể của các chất

Nội dung text: Bài giảng Vật lí 10 - Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng và sự chuyển thể của các chất

1. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG VÀ SỰ CHUYỂN THỂ CỦA CÁC CHẤT Tổ 2 – Lớp 10D3
2. A. Đặt vấn đề Tại sao con nhện nước lại có thể đứng và di chuyển được 01 trên mặt nước? Tại sao nước có thể thấm 02 ngược lên trên khăn giấy ?
3. B. I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 1.Thí nghiệm Khung daây ñoàng Chọc thủng màng xà phòng bên Nhuùng khung daây ñoàng coù buoäc voøng trong vòng dây chỉ →bề mặt xà phòng còn đọng trên khung daây chæ hình daïng baát kì vaøo nöôùcMaøngxaø phoøngxaø . dây có xu hướng tự co lại để giảm diện Voøng phoøng Nhaác nhẹ khung daây ñoàng ra ngoaøi tích tới mức cóNöôùcthể xaø daây chæ →chứng tỏ trên bề mặt phần xà phòng => coù maøng xaø phoøng phuû kín maët khung có những lực kéophoøngcăng bề mặt chất lỏng daây.ï gọi là lực căng bề mặt chất lỏng
4. I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 2.a. Đặc điểm của lực căng bề mặt b.Ứng dụng Điểm đặt Phương Vuông góc với tác dụng lên một đoạn đường và đoạn đường nhỏ tiếp tuyến với bề bất kì trên bề mặt mặt chất lỏng chất lỏng ả Chiều ướ Độ lớn f tỉ lệ thuận với độ dài l Căng v i trên ô Dùng n c cxàủa đoạn đường đó.Ống nhỏ giọt Làm giảm diện dù hoặc trêntích bề mặt chất phòng để giặt ấ ỏ f = σl ch t l ng mui bạt ô tô tảlỏing quần áo vải σ:- hệ số căng bề mặt (N/m) -phụ thuộc vào bản chất và nhiệt độ của chất lỏng (σ giảm khi nhiệt độ tăng)
5. II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT 1. Thí nghiệm 2. Khái niệm 3. Ứng dụng Trong công nghệ tuyển khoáng, hiện tượng mặt vật rắn bị dính ướt chất lỏng được Hiệnứngtượngdụng đểchấtlàmlỏnggiàudínhquặngướttheochấtphưrắnơng:phápKhi “tuyển nổi” lực tương tác giữa các phân tử chất lỏng và chất rắn lớn hơn lực liên kết giữa→ ncácước phândính ướtửt chấtthủy tinh Bọt khí Tuyển quặng lỏng. → giọt nước sẽ chảy lan rộng thành một hình dạng bất kì Mặt chất lỏng→ dínhở sát ướtthành bình có → phần bề mặt chất lỏng ở sát thành bình sẽ bị kéo dịch lên phía trên dạng mặt khum lõmmột ch. út và có dạng mặt khum lõm. Hiện tượng không dính ướt→ n:ướKhic khônglực tương dính ướt thủy tinh → giọt nước sẽ vo tròn lại và bịBẩndẹt xu quặngống do tác dụng của trọng lực. tác giữa các phân tử chất→lỏngkhôngvà dínhchất ướtrắn nhỏ hơn lực liên kết giữa→cácbề mphânặt chấtửt lỏchấtng ở sát thành bình sẽ bị kéo dịch xuống phía dưới lỏng. một chút và có dạng khum lồi. Mặt chất lỏng ở sát thành bình có dạng mặt khum lồi.
6. III.HIỆN TƯỢNG MAO DẪN 1) Thí nghiệm : a.Nhúng ống thủy tinh vào H2O b. Nhúng ống thủy tinh vào Hg * Nước dính ướt thủy tinh → Mặt khum lõm → Lực căng bề mặt gây ra áp suất phụ hướng về phía lõm kéo cột chất lỏng dâng lên * Thủy ngân không dính ướt thủy tinh → Mặt khum lồi → Lực căng bề mặt gây ra áp suất phụ hướng về phía lõm nén cột chất lỏng hạ xuống.
7. III.HIỆN TƯỢNG MAO DẪN 2) Hiện tượng mao dẫn là gì? Hiện tượng mức chất lỏng bên trong các ông dẫn có đường kính nhỏ luôn dâng cao hơn, hoặc hạ thấp hơn so với bề mặt chất lỏng ở bên ngoài ống được gọi là hiện tượng mao dẫn 3) Ứng dụng • Bút máy dựavào một loạt các rãnh mao dẫn trên • thânBấc ngòidầu bútlà mộtvà khevậthởliệunhỏgồmở đầunhiềungòisợibútbôngmà vận chuyển mực từ trong ruột bút đến đầu ngòi bútnhỏ. Khiđóngviếtgópchữvai, đầutròngòinhưbútốngvừamaochạmdẫnvàogiúptờ Nước dâng lên từ đất qua hệ thống các giấynâng, mựcdầuliềnlêndínhphíalêntrêngiấyđể, lưulàmlạinguyêntrên đó. liệu cháyống mao dẫn trong bộ rễ và thân cây để nuôi cây
8. C. Giải quyết vấn đề Vấn đề 1:2: TGạiiải sao thích con tại nhện sao nướcnước cólại thểcó thể thấm đứng ngược và di lên chuyển trên khăn được giấy? trên mặt ướ - Hiện tượngn c mao dẫn là nguyên lý giúp nước được truyền từ cốc đầy sang cốc rỗng. Các cốc nước được kết nối với nhau bằng ống hút giấy. Giấy vệ sinh có nhiều lỗ rỗng, chứa nhiều ốngCác maophâ dẫnn tử nhỏ.nướKhic liên tiếpk xúcết v ớvớii nhau giấy vệtạ osinhnên, nướcsức căng bị "hút"bề mvàoặt. Khicác ống mao dẫn và di chuyểnnhệ nvàonướ trongc đứ theong trên mọim hướngặt nướ. cĐây, ch âgọin clàủ hiệna ch útượngng tạo maothành dẫn.chỗ - Nhờ trđộũ bámng và dínhsức thấpcăng củamặ tchấtnướ lỏngc giữ vàcho lựcch hútúng mạnhnổi từlên khoảngvà giúp trốngchúng giữa các sợi trong giấy, nước từ từ di chuyển từ cốc này sang cốc khác. Chúng ta có thể thấy mực có thể đứng và chạy trên mặt nước. nước ở các cốc ngang nhau. Theo định luật về các ống thông nhau, các bề mặt của một => Kết luận: Do Sức căng của bề mặt nước và trọng lượng nhỏ chất lỏng đồng nhất sẽ cao bằng nhau. của côn trùng cho phép chúng đi trên nước mà không bị chìm =>Kết luận: Do hiện tượng mao dẫn, nước có thể dâng lên=> hiệntừ dưới tượng đáy không cốc này dính sang ướt. cốc kia qua hệ thống các ống mao dẫn.