Đề cương ôn tập Covid 19 môn GDCD Lớp 10 - Bài 10 + 11 - Trường THCS&THPT DTNT Vĩnh Châu

Nội dung text: Đề cương ôn tập Covid 19 môn GDCD Lớp 10 - Bài 10 + 11 - Trường THCS&THPT DTNT Vĩnh Châu

1. ÔN TẬP GDCD 10 BÀI 10:QUAN NIỆM VỀ ĐẠO ĐỨC a. Đạo đức là gì ? - Khái niệm : Là hệ thống các quy tắc chuẩn mục xã hội mà nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với lợi ích của cộng đồng của xã hội. - Đặc trưng : + Là quy tắc chuẩn mực xã hội (không phải của cá nhân) + Là tính tự giác + Phù hợp với lợi ích chân chính của con người. - Cùng với sự phát triển của xã hội thì quy tắc, chuẩn mực đạo đức cũng thay đổi. b. Phân biệt đạo đức với pháp luật trong sự điều chỉnh hành vi của con người. - Giống nhau : Đều là phương thức điều chỉnh hành vi con người. - Khác nhau : + Đạo đức : Tự giác thực hiện => nếu không thực hiện sẽ bị xã hội lên án. + Pháp luật : Bắt buộc thực hiện => nếu không thực hiện sẽ bị pháp luật cưỡng chế. 2. Vai trò của đạo đức trong sự phát triển của cá nhân, gia đình và xã hội. a. Đối với cá nhân. - Góp phần hoàn thiện nhân cách - Giáo dục lòng nhân ái, vị tha - Có ý thức, năng lực và sống thiện. b. Đối với gia đình. - Đạo đức là nền tảng hạnh phúc của gia đình. - Đạo đức tạo nên sự ổn định và phát triển của gia đình, đồng thời là nhân tố xây dựng gia đình hạnh phúc. c. Đối với xã hội. - Đạo đức được coi là sức khỏe của một cơ thể sống - Xã hội sẽ phát triển bền vững nếu xã hội đó thực hiện đúng các quy tắc, chuẩn mực đạo đức. - Xã hội sẽ mất ổn định nếu đạo đức xuống cấp. Bài 11: MỘT SỐ PHẠM TRÙ CƠ BẢN CỦA ĐẠO ĐỨC HỌC 1. Nghĩa vụ a. Nghĩa vụ là gì ? - Nghĩa vụ là đặc trưng riêng có ở con người, vì chỉ ở con mới có tư duy, ý thức, ngôn ngữ. - Nghĩa vụ phản ánh mối quan hệ đạo đức đặc biệt giữa các nhân với cá nhân, giữa cá nhân với xã hội. - Khái niệm nghĩa vụ : Là trách nhiệm của cá nhân đối với yêu cầu, lợi ích chung của cộng đồng, của xã hội.
2. + Cá nhân phải biết đặt nhu cầu lợi ích xã hội lên trên. Đồng thời hi sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung. + Xã hội phải có trách nhiệm đảm bảo nhu cầu lợi ích chính đáng đối với cá nhân. b. Nghĩa vụ của người thanh niên Việt Nam hiện nay. (Giảm tải) - Nghĩa vụ học sinh + Rèn luyện đạo đức + Học tập + Giúp đỡ bố mẹ 2. Lương tâm. a. Lương tâm là gì ? - Lương tâm là năng lực tự đánh giá và điều chỉnh hành vi đạo đức của bản thân trong mối quan hệ với người khác và xã hội. - Lương tâm tồn tại ở hai trạng thái. + Lương tâm thanh thản + Lương tâm cắn rứt. b. Làm thế nào để trở thành người có lương tâm. - Thường xuyên rèn luyện đạo đức theo quan điểm tiến bộ. - Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của bản thân một cách tự giác - Bồi dưỡng tình cảm trong sáng trong quan hệ giữa người với người. - Đối với học sinh + Tự giác thực hiện nghĩa vụ học sinh + Có ý thức đạo đức, kỉ luật + Có lối sống lành mạnh + Biết quan tâm giúp đỡ người khác. 3. Nhân phẩm và danh dự. a. Nhân phẩm. - Khái niệm : Là toàn bộ những phẩm chất mà con người có được. Nói cách khác, nhân phẩm là giá trị làm người của mỗi con người. - Biểu hiện của nhân phẩm : + Có lương tâm trong sáng + Có nhu cầu vật chất lành mạnh + Thực hiện tốt nghĩa vụ đạo đức, chuẩn mực đạo đức tiến bộ - Xã hội đánh giá cao người có nhân phẩm b. Danh dự. - Khái niệm : Là sự coi trọng, đánh giá cao của dư luận xã hội đối với một người dựa trên các giá trị tinh thần, đạo đức của người đó. - Danh dự là nhân phẩm đã được xã hội đánh giá và công nhận. - Mỗi người cần giữ gìn vào bảo vệ danh dự của mình, đồng thời tôn trọng danh dự của người khác. - So sánh tự trọng và tự ái. + Giống : Đều là tình cảm của con người + Khác :☺ Tự trọng : có động cơ và hành vi tốt, tôn trọng người khác.
3. ☺Tự ái : đề cao cái tôi, chỉ nghĩ đến bản thân, đố kị với người khác. - Để có danh dự và nhân phẩm HS phải : + Rèn luyện đạo đức + Bảo vệ, giữ gìn danh dự của mình + Tôn trọng danh dự và nhân phẩm của người khác 4. Hạnh phúc. a. Hạnh phúc là gì ? - Khi con người thỏa mãn các nhu cầu thì có cảm xúc vui sướng thì gọi là hạnh phúc. - Khái niệm : Là cảm xúc vui sướng hài lòng của con người trong cuộc sống khi được đáp ứng, thỏa mãn nhu cầu chân chính lành mạnh về vật chất và tinh thần. GỢI Ý CÂU HỎI ÔN TẬP - Trong mối quan hệ hàng ngày, em đã thực hiện tốt các quy phạm đạo đức chưa? - Nêu những việc đã làm tốt, những việc chưa làm tốt? Vì sao? - Nêu cách phục tồn tại, hạn chế. Tình huống: Năm 1946, để khắc phục tình trạng trống rỗng về ngân sách, Chính phủ kêu gọi tinh thần tự nguyện đóng góp của nhân dân. Hưởng ứng xây dựng “Quỹ độc lập” và phong trào “Tuần lễ vàng” do Chính phủ phát động, đồng bào cả nước hăng hái đóng góp tiền của, vàng bạc, kể cả những vật quý giá trong đời như nhẫn cưới, hoa tai Câu hỏi: 1. Em có suy nghĩ gì về hành động của đồng bào ta? 2. Nếu trong hoàn cảnh đó em có làm như thế không? Tại sao? - Học sinh xử lý tình huống. - GV tổ chức cho HS nêu ý kiến cá nhân, thảo luận về tình huống. - GV chốt. Tình huống 2: Nhóm 3, 4 Trong giờ kiểm tra môn Vật lí, có một câu hỏi lý thuyết có một định nghĩa. Tuấn có nhớ nhưng không chắc lắm. Trong lúc này tuấn có nghĩ đến hai lựa chọn, một nhìn bạn bên cạnh đã làm xong hoặc mở quyển sách để trong ngăn bàn nhưng cuối cùng em không làm thế. Khi nộp bài xong các bạn nói Tuấn sao dại thế, giở sách một chút thì có ảnh hưởng gì đến đạo đức đâu. Nhưng Tuấn không nghĩ thế. Em cảm thấy thật thanh thản trong lòng. Câu hỏi: 1. Trong tình huống trên suy nghĩ của các bạn trong lớp có đúng không? 2. Hành vi của Tuấn là thuộc về phạm trù nào của Đạo đức học? 3. Tại sao mặc dù làm bài kiểm tra chưa thật đúng nhưng Tuấn lại cảm thấy thanh thản trong lòng? 4. Nếu là em, trong trường hợp này em sẽ làm gì? - viết về một tấm gương biết tự giác thực hiện nghĩa vụ của bản thân ở lớp, trường, địa phương
4. -. Viết một đoạn văn ngắn về một tình huống thực tế mà em đã tự bảo vệ được danh dự của mình hoặc bảo vệ danh dự của người khác. - Viết một đoạn văn ngắn về một kỉ niệm hạnh phúc của bản thân em khi được thỏa mãn một nhu cầu nào đó.