Giáo án Ngữ văn 7 - Ôn tập truyện dân gian

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn 7 - Ôn tập truyện dân gian

1. Giaùo aùn Ngöõ vaên 6-HKI Tröôøng THCS An Taân Tuaàn 14– Baøi 13 Ngaøy soaïn: 14-11-2010 Tieát 54,55 Vaên baûn: OÂn taäp truyeän daân gian I- MUÏC TIEÂU: 1-Kieán thöùc: Giuùp HS :  Tieát1: -Naém ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa truyeän truyeàn thuyeát vaø truyeän coå tích. -Hieåu ñöôïc noäi dung, yù nghóa caùc truyeàn thuyeát vaø coå tích ñaõ hoïc.  Tieát 2: -Naém ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa truyeän nguï ngoân vaø truyeän cöôøi. - Hieåu ñöôïc noäi dung, yù nghóa caùc truyeän nguï ngoân vaø truyeän cöôøi ñaõ hoïc. 2-Kó naêng : Reøn luyeän kó naêng so saùnh söï gioáng vaø khaùc nhau giöõa caùc truyeän daân gian. Trình baøy caûm nhaân veà truyeän daân gian theo ñaëc tröng theå loaïi Keå moät vaøi truyeän daân gian ñaõ hoïc. 3-Thaùi ñoä : Giaùo duïc HS coù yù thöùc hoïc taäp tích cöïc, töï giaùc. Yeâu quyù truyeän daân gian. II) CHUAÅN BÒ: 1) Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Baøi soaïn-Baûng so saùnh. Heä thoáng kieán thöùc 2) Chuaån bò cuûa HSø: -Töï taäp keå mieäng taát caû caùc truyeän ñaõ hoïc vaø töï heä thoáng laïi phaàn truyeän daân gian. III)HOAÏT ÑOÄNG DAÏY-HOÏC: 1/ OÅn ñònh toå chöùc: 1’: Kieåm tra sæ soá-veä sinh-taùc phong-söï chuaån bò cuûa HS 2/ Kieåm tra baøi cuõ: 4’  Caâu hoûi:1/ Keå laïi truyeän “Treo bieån”, “Lôïn cöôùi, aùo môùi”. 2/ Nhöõng baøi hoïc ñöôïc ruùt ra töø 2 truyeän naøy?  Traû lôøi: 1/ HS keå. 2/Pheâ phaùn nhöõng ngöôøi thieáu chuû kieán khi laøm vieäc, khoâng khoâng bieát suy xeùt kó khi nghe yù kieán ngöôøi khaùc; Cheá gieãu, pheâ phaùn nhöõng ngöôøi coù tính hay khoe. 3/ Giaûng baøi môùi: Giôùi thieäu môùi:(1’) Ta ñaõ hoïc qua caùc theå loaïi truyeän daân gian, hai tieát hoïc naøy giuùp chuùng ta heä thoáng laïi taát caû nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong phaàn truyeän daân gian. Tieán trình tieát daïy: Tieát 1 TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung 15’ Hoaït ñoäng 1: Giaùo vieân höôùng daãn HS oân taäp veà I/ Truyeàn thuyeát: truyeàn thuyeát GV keát hôïp kieåm tra baøi HS laøm vieäc caù nhaân, 1)Ñònh nghóa: cuõ HS. tra lôøi caâu hoûi. 2)Caùc truyeàn thuyeát ñaõ hoïc  Truyeän truyeàn thuyeát Truyeàn thuyeát laø loaïi qua: Giaùo vieân: Phuøng Thò Thuyù Laâm Trang 1
2. Giaùo aùn Ngöõ vaên 6-HKI Tröôøng THCS An Taân TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung laø gì? Laáy daãn chöùng truyeän daân gian. Keå veà -Con Roàng chaùu Tieân. trong truyeän truyeàn thuyeát caùc nhaân vaät vaø söï kieän -Baùnh chöng, baùnh giaày. ñeå minh hoaï cho ñònh -Thaùnh Gioùng. coù lieân quan ñeán lòch söû nghóa. (TB) -Sôn Tinh, Thuyû Tinh. thôøi quaù khöù, thöôøng coù  Haõy keå teân caùc truyeàn -Söï tích hoà Göôm thuyeát ñaõ hoïc qua? (Yeáu) yeáu toá töôûng töôïng , kì aûo . Truyeàn thuyeát theå hieän thaùi ñoä vaø caùch ñaùnh giaù cuûa nhaân daân ñoái vôùi caùc söï kieän vaø nhaân vaät lòch söû  Haõy keå laïi 2 trong 5 3 HS keå vaø neâu yù nghóa truyeàn thuyeát ñaõ hoïc? (TB)  Yeâu caàu HS trình baøy yù nghóa nhöõng truyeàn thuyeát ñaõ hoïc? (TB) Sau khi HS keå, GV keát hôïp giaûi thích, ñaët caâu vôùi nhöõng töø khoù trong lôøi keå. 15’ HÑ 2:Giaùo vieân höôùng daãn HS oân taäp veà coå tích. II/ Coå tích: GV keát hôïp kieåm tra baøi Truyeän coå tích laø loaïi 1) Ñònh nghóa: cuõ HS. truyeän daân gian keå veà 2)Caùc truyeàn thuyeát ñaõ hoïc  Truyeän coå tích laø gì? cuoäc ñôøi moät soá kieåu qua: Laáy daãn chöùng trong truyeän nhaân vaät quen -Soï Döøa. coå tích ñeå minh hoaï cho thuoäc.Truyeän coå tích -Thaïch Sanh. ñònh nghóa. (TB) thöôøng coù yeáu toá hoang -Em beù thoâng minh. ñöôøng, theå hieän nieàm -Caây buùt thaàn. tin cuûa nhaân daân veà -OÂng laõo ñaùnh caù vaø con caù  Haõy keå teân caùc truyeàn chieán thaéng cuoái cuøng vaøng. thuyeát ñaõ hoïc qua? (yeáu) cuûa caùi thieän ñoái vôùi caùi aùc, caùi toát ñoái vôùi caùi xaáu, söï coâng baèng ñoái vôùi söï baát coâng.  Haõy keå laïi 1 truyeän coå 3 HS keå vaø neâu yù nghóa tích maø em thích? Trình baøy yù nghóa cuûa nhöõng truyeän coå tích ñaõ choïn keå.(TB) Sau khi HS keå, GV keát hôïp giaûi thích, ñaët caâu nhöõng töø khoù coù trong lôøi keå. Giaùo vieân: Phuøng Thò Thuyù Laâm Trang 2
3. Giaùo aùn Ngöõ vaên 6-HKI Tröôøng THCS An Taân TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung 7’ HÑ 3:Giaùo vieân höôùng daãn HS so saùnh truyeàn III/ So saùnh truyeàn thuyeát thuyeát vôùi coå tích. vôùi coå tích: Thaûo luaän: HS thaûo luaän, phaùt * Gioáng nhau:Ñeàu coù coù  So saùnh truyeàn thuyeát bieåu: so saùnh. yeáu toá hoang ñöôøng. vôùi coå tích. * Khaùc nhau: Truyeàn thuyeát Coå tích ND Keå veà nv vaø Cuoäc ñôøi söï kieän lòch moät soá kieåu söû nv GV treo baûng phuï. NV Nhaân vaät lòch Coù 4 kieåu söû nhaân vaät YN Thaùi ñoä, caùch Öôùc mô, ñaùnh giaù ñoái nieàm tin veà vôùi söï kieän chieán thaéng lch söû cuûa caùi thieän vaø söï coâng baèng Tieát 2 TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung 18’ Hoaït ñoäng 4: Giaùo vieân höôùng daãn HS oân taäp veà IV/ Truyeän nguï ngoân: truyeän nguï ngoân. GV keát hôïp kieåm tra baøi HS laøm vieâïc caù nhaân 1) Ñònh nghóa: cuõ HS. Laø loaïi truyeän keå, 2)Caùc truyeän nguï ngoân ñaõ  Truyeän nguï ngoân laø gì? ? baèng vaên xuoâi hoaëc vaên hoïc qua: Laáy daãn chöùng trong truyeän vaàn, möôïn chuyeän veà -EÁch ngoài ñaùy gieáng. nguï ngoân ñeå minh hoaï cho loaøi vaät, ñoà vaäthoaëc veà -Thaày boùi xem voi. ñònh nghóa. (TB) chính con ngöôøi, nhaèm -Ñeo nhaïc cho meøo. khuyeân nhuû, raên daïy -Chaân,Tay,Tai,Maét,Mieäng ngöôøi ta baøi hoïc naøo ñoù trong cuoäc soáng.  Keå teân caùc truyeän nguï HS keå ngoân ñaõ hoïc qua? (yeáu)  Haõy keå laïi truyeän nguï HS keå vaø neâu yù nghóa ngoân maø em thích?Vaø neâu cuûa truyeän. yù nghóa cuûa truyeän (TB) Sau khi HS keå, GV keát hôïp giaûi thích nhöõng töø khoù coù trong lôøi keå. .  YÙ nghóa truyeän “EÁch Pheâ phaùn nhöõng keû ngoài ñaùy gieáng”? hieåu bieát caïn heïp maø hueânh hoang; khuyeân khoâng neân chuû quan kieâu ngaïo. Giaùo vieân: Phuøng Thò Thuyù Laâm Trang 3
4. Giaùo aùn Ngöõ vaên 6-HKI Tröôøng THCS An Taân TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung  YÙ nghóa truyeän “Thaày Khuyeân: muoán hieåu boùi xem voi”? bieát söï vaät, söï vieäc phaûi xem xeùt chuùng moät caùch toaøn dieän.  YÙ nghóa truyeän “Ñeo Pheâ phaùn: yù töôûng nhaïc cho meøo”? vieãn voâng. Khuyeân: Phaûi bieát caân nhaéc ñieàu kieän vaø khaû naêng thöïc hieän.  YÙ nghóa truyeän“Chaân, Khuyeân khoâng neân Tay, Tai, Maét, Mieäng”? soáng taùch bieät nhau, phaûi hôïp taùc vaø toân troïng coâng söùc cuûa nhau.  Giaûi thích caùc thaønh HS giaûi thích ngöõ: “EÁch ngoài ñaùy gieáng”, “Thaày boùi xem voi”, “Ñeo nhaïc cho meøo”? (Khaù) 17’ Hoaït ñoäng 5: Giaùo vieân höôùng daãn HS oân taäp veà V/ Truyeän cöôøi: truyeän cöôøi. GV keát hôïp kieåm tra baøi HS laøm vieâïc caù nhaân 1) Ñònh nghóa: cuõ HS. Laø loaïi truyeän Keå veà  Theá naøo laø truyeän cöôøi? nhöõng hieän töôïng ñaùng 2)Caùc truyeän cöôøi ñaõ hoïc Laáy daãn chöùng trong truyeän cöôøi trong cuoäc soáng qua: cöôøi ñeå minh hoaï cho ñònh nhaèm taïo ra tieáng cöôøi nghóa. (TB) mua vui hoaëc pheâ phaùn nhöõng thoùi hö, taät xaáu trong xaõ hoäi.  Keå teân caùc truyeän cöôøi -Treo bieån. ñaõ hoïc qua? (yeáu) -Lôïn cöôùi, aùo môùi. Keå toùm taét 2 truyeän treân, HS keå vaø neâu yù nghóa rieâng truyeän “Treo bieån” cuûa 2 truyeän . nhaäp vai oäng chuû haøng ñeå Pheâ phaùn nhöõng keå. YÙ nghóa cuûa 2 truyeän ngöôøi thieáu chuû kieán; naøy? (TB) nhöõng keû khoe khoang. 8’ HÑ 6: Giaùo vieân höôùng daãn HS so saùnh truyeän VI/ So saùnh truyeän nguï nguï ngoân vôùi truyeän cöôøi: ngoân vôùi truyeän cöôøi: Thaûo luaän: HS thaûo luaän, phaùt * Gioáng nhau: coù nhöõng  So saùnh truyeän nguï bieåu: so saùnh. yeáu toá gaây cöôøi. *Khaùc nhau: Giaùo vieân: Phuøng Thò Thuyù Laâm Trang 4
5. Giaùo aùn Ngöõ vaên 6-HKI Tröôøng THCS An Taân TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ngoân vôùi truyeän cöôøi. Truyeän nguï Truyeän ngoân cöôøi ND Keà chuyeän Keå veà nhöõng loaøi vaät, ñoà hieän töôïng vaät, caây coái, ñaùng cöôøi con ngöôøi trong cuoäc soáng.  Haõy keå theâm moät vaøi HS keå YN Khuyeân, raên Gaây cöôøi, truyeän cöôøi hay truyeän ngöôøi ta veà mua vui; pheâ moät ñieàu gì phaùn chaâm nguï ngoân maø em ñoïc ñoù trong cuïoâc bieám nhöõng ñöôïc? (yeáu).(Keå moät HS keå soáng hieän töôïng truyeän nguï ngoân maø em ñaùng cöôøi saùng taùc? (Khaù)  Toùm taét nhöõng ñaëc Thaûo luaän nhoùm ñieåm tieâu bieåu cuûa caùc theå loaïi truyeän keå daân gian ñaõ hoïc (nhoùm) 4/ Daën doø, höôùng daãn veà nhaø:  Tieát1: (2’) *Baøi cuõ: - So saùnh truyeàn thuyeát vôùi coå tích. Naém noäi dung, yù nghóa caùc truyeàn thuyeát vaø coå tích ñaõ hoïc. Nghó ra caùch keát thuùc cho truyeän “Caây buùt thaàn”, “OÂng laõo ñaùnh caù vaø con caù vaøng”. *Baøi môùi:Chuaån bò oân taäp truyeän nguï ngoân vaø truyeän cöôøi.  Tieát 2: (2’) *Baøi cuõ: - So saùnh truyeän nguï ngoân vôùi truyeän cöôøi. -Naém noäi dung, yù nghóa caùc truyeän nguï ngoân vôùi truyeän cöôøi ñaõ hoïc. *Baøi môùi: Chuaån bò cho baøi: Con hoå coù nghóa. Hieåu theá naøo laø truyeän trung ñaïi. + Ñoïc truyeän vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sgk.Ruùt ra yù nghóa cuûa truyeän. Tieát 56: Traû baøi kieåm tra tieáng Vieät IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: Thöïc hieän daïy maùy chieáu: Hình thöùc oân taäp “ Ñoá vui ñeå hoïc”: Chia lôùp thaønh caùc ñoäi chôi , boác thaêm thöù töï traû lôøi caâu hoûi.Cöû ban giaùm khaûo laø Ban caùn söï lôùp.Giaùo vieân laøm coá vaán 1/Khôûi ñoäng (keå teân caùc truyeän daân gian ñaõ hoïc, keå chuyeän) (2caâu hoûi) 2/Tìm hieåu khaùi nieäm truyeän daân gian( 16 caâu hoûi) 3/Khaùm phaù truyeän daân gian. (12 caâu hoûi) 4/ Ñi tìm ñieàu bí aån trong truyeän daân gian (5 goùi caâu hoûi, moãi caâu coù 3 döõ kieän:A,B,C) 5/Coâng boá keát quaû, trao giaûi 6/ Toång keát noäi dung baøi hoïc: Hoaït ñoäng nhoùm (thoáng keâ caùc loaïi truyeän daân gian ñaõ hoïc theo theå loaïi, so saùnh truyeän truyeàn thuyeát, truyeän coå tích; truyeän nguï ngoân vôùi truyeän cöôøi; Neâu toùm taét caùc ñaëc ñieåm cuûa truyeän daân gian) Giaùo vieân: Phuøng Thò Thuyù Laâm Trang 5
6. Giaùo aùn Ngöõ vaên 6-HKI Tröôøng THCS An Taân PHUÏ LUÏC 1/Thoáng keâ caùc loaïi truyeän daân gian ñaõ hoïc: Truyeàn thuyeát Coå tích Nguï ngoân Truyeän cöôøi 1. Con roàng chaùu tieân 1. Soï döøa 1. EÁch ngoài ñaùy gieáng 1. Treo bieån 2. Baùnh chöng baùnh giaøy 2. Thaïch Sanh 2. Thaày boùi xem voi 2. Lôïn cöôùi 3. Thaùnh Gioùng 3. Em beù thoâng minh 3. Ñeo nhaïc cho meøo aùo môùi 4. Sôn Tinh-Thuyû Tinh 4. Caây buùt thaàn 4. Chaân tay tai maét 5. Söï tích Hoà Göôm 5. OÂng laõo ñaùnh caù vaø mieäng con caù vaøng 2/Baûng toùm taét nhöõng ñaëc ñieåm tieâu bieåu cuûa caùc theå loaïi truyeän keå daân gian ñaõ hoïc Truyeàn Coå tích Nguï ngoân Truyeän cöôøi thuyeát Noäi dung - Laø truyeän keå - Laø truyeän keå veà - Laø truyeän keå - Laø truyeän keå veà nhöõng chính veà caùc nhaân vaät cuoäc ñôøi soá phaän möôïn chuyeän veà hieän töôïng ñaùng cöôøi vaø söï kieän lòch cuûa moät soá kieåu loaøi vaät, ñoà vaät trong cuoäc soáng ñeå söû trong quaù nhaân vaät quen hoaëc veà chính con nhöõng hieän töôïng naøy khöù thuoäc ngöôøi ñeå noùi boùng phôi baøy ra vaøngöôøi gioù chuyeän con nghe (ngöôøi ñoïc) phaùt ngöôøi hieän thaáy. Ngheä - Coù nhieàu chi - Coù nhieàu chi tieát -Coù yù nghóa aån duï - Phoùng ñaïi, coù yeáu toá Thuaät tieát töôûng töôïng töôûng töôïng kì aûo nguï yù. gaây cöoøi. noåi baät kì aûo. Coù cô sôû - Lôøi noùi aån duï, lòch söû, coát loõi hình aûnh aån duï. söï thaät lòch söû YÙ nghóa Giaûi thích coäi Chöùng minh chaân - Neâu baøi hoïc ñeå - Nhaèm gaây cöôøi mua nguoàn daân toäc, lí: “ÔÛ hieàn gaëp khuyeân nhuû, raên vui, hoaëc pheâ phaùn, ca ngôïi lòch söû laønh” daïy ngöôøi ta trong chaâm bieám nhöõng thoùi cuoäc soáng. hö taät xaáu trong xaõ hoäi, töø ñoù höôùng ngöôøi ta tôùi caùi toát ñeïp. Taùc -Ngöôøi keå ngöôøi - Ngöôøi keå ngöôøi duïng nghe tin caâu nghe khoâng tin caâu khaùc chuyeän nhö laø coù chuyeän laø coù thaät. thaät, duø truyeän coù nhöõng chi tieát töôûng töôïng kì aûo. - Theå hieän caùch - Theå hieän öôùc mô, ñaùnh giaù vaø thaùi nieàm tin cuûa nhaân ñoä cuûa nhaân daân daân veà chieán thaéng ñoái vôùi caùc söï cuoái cuøng cuûa leõ kieän vaø nhaân vaät phaûi, cuûa caùi thieän. lòch söû. Giaùo vieân: Phuøng Thò Thuyù Laâm Trang 6
7. Giaùo aùn Ngöõ vaên 6-HKI Tröôøng THCS An Taân Giaùo vieân: Phuøng Thò Thuyù Laâm Trang 7