Bài giảng Lịch sử lớp 7 - Tiết 48, Bài 23: Kinh tế, văn hóa thế kỉ XVI-XVIII (Tiếp theo) - Năm học 2019-2020 - Trần Thị Duyên

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử lớp 7 - Tiết 48, Bài 23: Kinh tế, văn hóa thế kỉ XVI-XVIII (Tiếp theo) - Năm học 2019-2020 - Trần Thị Duyên

1. II. VĂN HÓA 1.Tôn giáo - Nho giáo vẫn được chính quyền phong kiến đề cao, nhưng mất dần vị trí độc tôn - Phật giáo, Đạo giáo được phục hồi. - Nhân dân vẫn giữ nếp sống văn hóa truyền thống, hình thức sinh hoạt văn hóa được thể hiện qua các lễ hội. PHẬTKHỔNGLÃO THÍCH TỬ TỬ CA
2. Đạo giáo Phật giáo Nho giáo Thâm nhập vào Việt Du nhập vào Việt Nam Nho giáo được du nhập Nam từ khoảng cuối khoảng từ Thế kỷ III – thế kỷ vào Việt Nam song song thế kỷ II II TCN cùng chữ Hán
3. THỜ CÚNG TỔ TIÊN
4. THỔI CƠM THI
5. ĐI CẦU KHỈ. LEO CỘT ĐUA THUYỀN
6. Múa rối nước Đấu vật Đi cà kheo
7. Rước kiệu Đánh bóng chuyền Múa lân Biểu diễn trống đồng Cúng bái Đấu vật
8. Hình 53- Biểu diễn võ nghệ (tranh vẽ ở thế kỉ XVII)
9. - NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ gư¬ng Ngêi trong mét nưíc ph¶i thư¬ng nhau cïng C©u ca dao trªn nãi lªn ®iÒu gì ? BÇu ¬i th ¬ng lÊy bÝ cïng Em- h·y kÓưthªm vµi c©u ca dao cã C©u ca dao nãi lªn truyÒn thèng yªu Tuy r»ngnéi dungkh¸c tgièngư¬ngnhtù. ng chung mét giµn thư¬ng, ®ïm bäc, chiaư sÎ cña nh©n d©n ta. ( Tuy t«n gi¸o, d©n téc cã thÓ kh¸c nhau ) - Anh em nµo ph¶i ngưêi xa Cïng chung b¸c mÑ mét nhµ cïng th©n
10. Tiết 48-Bài 23: KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI- XVIII (tt) II. VĂN HÓA 1.Tôn giáo -Thiªn chóa gi¸o xuÊt Đ¹oVì saoThiªn Thiên Chóa hiÖn vµo tõ TK XVII- th©mChúa nhËp Giáo vµo bị XVIII. nưíccấm ta ? b»ng con -Do c¸c gi¸o sü phư¬ng T©y ®ưêng nµo ? theo thuyÒn bu«n vµo truyÒn gi¸o ë nưíc ta. CHÚA GIÊ - SU - Đ¹o Thiªn Chóa kh«ng phï hîp víi c¸ch cai trÞ d©n cña chóa TrÞnh, chóa NguyÔn. Do vËy c¸c chóa ®· nhiÒu lÇn ngăn cÊm, nhưng c¸c gi¸o sü vÉn tiÕp tôc tìm c¸ch ®Ó truyÒn ®¹o.
11. Nhµ thê Lín (Hµ Néi ) Nhµ thê ph¸t diÖm ( Ninh BÌnh )
12. II. VĂN HÓA 2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ - Do nhu cầu truyền đạo, các giáo sĩ phuơng Tây dùng chữ cái La –tinh ghi âm tiếng Việt. A-lêc-xăng đơ Rốt
13. A-lêc-xăng đơ Rôt là một giáo sĩ người Pháp cùng một giáo sĩ Bồ Đào Nha đến Thanh Hoá. Nhân gặp Trịnh Tráng đi qua, họ đã biếu một đồng hồ và một quyển sách toán đẹp. Trịnh Tráng đã đưa họ về Thăng Long giảng đạo. Nhờ đó, A. đơ Rôt đã làm lễ rửa tội cho hàng ngàn người. Năm 1630 A. đơ Rôt bị trục xuất khỏi Đàng Ngoài.Năm 1640 ông được cử vào Đàng Trong nhưng sau 7 tháng bị chính quyền Nguyễn trục xuất, sau đó về Pháp. Năm 1651 A. đơ Rôt hoàn thành quyển Từ điển Việt- Bồ- Latinh, đánh dấu sự ra đời của chữ Quốc ngữ theo mẫu tự Latinh.
14. Giáo sĩ A-lêc-xăng đơ Rôt Từ điển Việt – Bồ - Latinh
15. Các giáo sĩ phương Tây dùng hình thức Bảng chữ cái La-tinh chữ viết sau để ghi âm tiếng Việt: a b c d Chữ La-tinh Chữ Tiếng Việt e f g H Bªn, bâu B«ng i j k l Phó (phï) phóc m n o P Jµ, jêng Giêng q r s t Khìu Khæng u v w x nghüa NghÖ y z huþen HuyÖn Trích tiếng Việt- Ngữ âm và phong cách học NXB Đại học sư phạm, tr69.
16. II. VĂN HÓA 2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ - Do nhu cầu truyền đạo, các giáo sĩ phuơng Tây dùng chữ cái La –tinh ghi âm tiếng Việt. - Là chữ viết tiện lợi, khoa học, dễ hiểu, phổ biến. A-lêc-xăng đơ Rốt
17. II. VĂN HÓA 3.Văn học và nghệ thuật dân gian a. Văn học - Thế kỉ XVI- XVII văn học chữ Hán vẫn chiếm ưu thế, văn học chữ Nôm phát triển mạnh hơn trước + Nội dung : Viết về hạnh phúc con người, tố cáo bất công xã hội, và bộ máy quan lại thối nát. +Tiêu biểu : Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ
18. Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585) Quê ở huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng. Năm 1535, ông đi thi và đậu Trạng nguyên. Vì ông đỗ Trạng nguyên và được phong tước Trình Tuyền hầu nên dân gian gọi ông là Trạng Trình. Một mai, một cuốc, một cần câu Thơ thẩn dầu ai vui thú nào. Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ Người khôn, người đến chốn lao xao. Thu ăn măng trúc, đông ăn giá, Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao (Trích bài thơ “Nhàn”)
19. Giai tho¹i vÒ NguyÔn bØnh Khiªm §ç Tr¹ng nguyªn n¨m 1535, lµm quan tíi tíc Tr×nh tuyªn hÇu ( Tr¹ng Tr×nh ). Uyªn th©m nhiÒu lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ vÒ lÝ sè, chiªm tinh. NhiÒu c©u nãi cña «ng ®îc nh©n d©n tin theo gäi lµ “ SÊm Tr¹ng Tr×nh”. T¬ng truyÒn NguyÔn C«ng Trø phôc mÖnh vua Minh M¹ng ®i khai khÈn ®Êt hoang ë H¶i Phßng. NguyÔn C«ng Trø ra lÖnh ®µo 1 con s«ng qua lµng Trung Am lµ quª tr¹ng Tr×nh. Con s«ng theo ®êng th¼ng sÏ qua ®Òn NguyÔn BØnh Khiªm. V× thÕ d©n lµng kªu xin ®õng ph¸ ®Òn. Nhng lÖnh vua to h¬n thÇn mµ Tr¹ng Tr×nh chØ lµ thÇn nªn cø lÖnh ph¸. LÝnh theo lÖnh vµo ®Òn bª ban thê vµ b¸t h¬ng ra th× thÊy díi b¸t h¬ng cã tÊm bia ®¸, véi bª vÒ tr×nh NguyÔn C«ng Trø. Doanh §iÒn sø bíc xuèng ®äc trªn bia kh¾c: Minh MÖnh thËp tø Th»ng Trø ph¸ ®Òn Ph¸ ®Òn th× ph¶i lµm ®Òn Nµo ai ®ông ®Õn doanh ®iÒn nhµ bay. N¨m Êy chÝnh lµ n¨m Minh MÖnh thø 14. NCT sî run vµ khiÕp h·i vÒ søc hiÓu biÕt “Thiªn c¬” hµng tr¨m n¨m sau cña Tr¹ng Tr×nh véi cho söa sang l¹i ®Òn ®Ñp ®Ï, uy nghiªm h¬n tríc.
20. - Quª TÜnh Gia - Thanh Hãa -Lµ nhµ Th¬ lín, nhµ v¨n hãa võa lµ nhµ qu©n sù cã tµi + Ngêi cã c«ng lín víi chóa NguyÔn ( X©y dùng Lòy ThÇy ). + ¤ng Tæ cña nghÒ h¸t Tuång ( H¸t Béi ) §µo Duy Tõ ( 1572-1634)
21. Chữ viết Chữ Hán Chữ Nôm
22. II. VĂN HÓA 3. Văn học và nghệ thuật dân gian a. Văn học - Thế kỉ XVIII, văn học dân gian phát triển phong phú. + ThÓ lo¹i : TruyÖn N«m, TiÕu L©m, Th¬ lôc b¸t vµ Song thÊt lôc b¸t. + T¸c phÈm tiªu biÓu : Phan TrÇn, NhÞ Đé Mai, Th¹ch Sanh ( TruyÖn N«m ). TruyÖn Tr¹ng Quúnh.
23. II. VĂN HÓA 3.Văn học và nghệ thuật dân gian b. Nghệ thuật dân gian - Múa trên dây, múa đèn, ảo thuật, điêu khắc - Nghệ thuật sân khấu như: chèo, tuồng, hát ả đào được phục hồi và phát triển.
24. II. VĂN HÓA 3, Văn häc vµ nghÖ thuËt d©n gian : b, NghÖ thuËt d©n gian : • Điªu kh¾c : - Phong c¸ch d©n gian trong nghÖ thuËt ®iªu kh¾c në ré, thÓ hiÖn ë c¸c phï ®iªu gç ë c¸c ®ình chïa. - NÐt ch¹m træ ®¬n gi¶n mµ døt kho¸t.
25. Hoa v¨n, h×nh ¶nh ®iªu kh¾c
26. Tîng PhËt Bµ ngh×n m¾t ngh×n tay
27. II. VĂN HÓA 3, Văn häc vµ nghÖ thuËt d©n gian : b, NghÖ thuËt d©n gian : • S©n khÊu : - NghÖ thuÊt s©n khÊu ®a d¹ng vµ phong phó: ChÌo, tuång, h¸t ¶ ®µo + Néi dung : Ph¶n ¸nh ®êi sèng lao ®éng, thÓ hiÖn tinh thÇn l¹c quan cña nh©n d©n, lªn ¸n kÎ gian nÞnh vµ ca ngîi tình yªu thư¬ng con ngưêi.
28. Nghệ thuật chèo Nghệ thuật tuồng Hát ả đào
29. Chùa Thiên Mụ (Thừa Thiên – Huế) ChïaCHÙAT©y KEOPh ư–¬ngTHÁI– H BÌNHà Nội
30. Tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt, nghìn tay ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh) Tượng do Trương Thọ Nam tạc vào năm 1656. Bố cục hết sức tinh khéo, diễn tả vẻ đẹp tự nhiên, mềm mại của người phụ nữ. Trên bức tượng, các cánh tay xoè ra uyển chuyển như động tác múa và những bàn tay nhỏ sắp xếp như ánh hào quang toả ra xung quanh. Bức tượng là hình ảnh của bàn tay và khối óc, của lao động và trí tuệ, là biểu tượng của sức sống và Tượng Phật bà nghìn mắt nghìn tay sự vươn lên của con người.
31. NGHỆ THUẬT ĐIÊU KHẮC DÂN GIAN
32. NGHỆĐIÊU THUẬT KHẮC ĐIÊUTRÊN KHẮCCÁC VÌ, DÂN KÈO GIAN
33. CÁC VỊ LA HÁN CHÙA TÂY PHƯƠNG
34. Em có nhận xét gì về tình hình văn hóa ở các thế kỉ XVI – XVIII ? Trong các thế kỉ XVI-XVIII, nhân dân ta tiếp tục phát triển văn hóa, đạt nhiều thành tựu, nhất là văn hóa dân EM CÓ SUY NGHĨ GÌ VỀ gian CẦN PHẢIVIỆC GIỮ BẢO TỒN,GÌN, PHÁT VÀ PHÁT HUY TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC BẢN TRONGSẮC VĂN GIAI ĐOẠN HÓA HIỆN DÂN TỘC NAY?
35. Nho giáo Hoàn cảnh ra đời Phật giáo Đạo giáo Tác dụng Thiên chúa giáo Tôn giáo Chữ Quốc ngữ VH Chữ Hán Văn hoá Thờ cúng tổ tiên Tín Văn TK XVI- VH Chữ Nôm ngưỡng học Thờ AHDT, Người có công XVIII VH dân gian Thờ thành hoàng làng Sinh hoạt Nghệ Kiến trúc Trò chơi VHDG thuật dân gian dân Điêu khắc gỗ gian Sân khấu Lễ hội
36. CỦNG CỐ 1.Ở TK XVI – XVIII, hệ tư tưởng nào vẫn giữ địa vị thống trị trong xã hội nhưng không còn vai trò độc tôn? a, Phật giáo bb,Nho giáo c, Đạo giáo d, Thiên chúa giáo
37. CỦNG CỐ Bức tượng này được đặt ở chùa nào sau đây: a. Chùa Tây phương b.b Chùa Bút tháp c. Chùa Dâu d. Chùa Keo
38. CHÙAChùaChùa THIÊN gì? gì? ở MỤở đâu? đâu? (HUẾ)
39. Qua hai hình này, em hãy cho biết nói lên sự ra đời của cái gì? AHình-lêc-xăng này làđơ ai? Rôt Từ điểnĐây Việt là – cáiBồ gì? - La-tinh Sự ra đời của chữ Quốc ngữ
40. CỦNG CỐ 4. Tác phẩm điêu khắc 18 vị la hán nằm ở chùa nào? a, Chùa Dâu b, Chùa Bút Tháp Cc, Chùa Tây Phương d, Chùa Viên Giác
41. CỦNG CỐ 6. Nét nổi bật của văn học giai đoạn TK XVI – XVIII là sự nở rộ của các tác phẩm văn thơ viết bằng chữ nào? a,Chữ Hán b,b Chữ Nôm c, Chữ Quốc ngữ
42. Câu 1: Bộ diễn ca lịch sử được viết bằng chữ Nôm dài hơn 8000 câu tên là gì? (Gồm 14 chữ cái) T H I Ê N N A M N G Ữ L Ụ C
43. Câu 2: Trạng Trình là tên gọi dân gian của ai? (Gồm 15 chữ cái) N G U Y Ễ N B Ỉ N H K H I Ê M
44. Câu 3: Ai là người đã thiết kế và chỉ đạo xây dựng hệ thống Lũy Thầy giúp chúa Nguyễn? (Gồm 8 chữ cái) Đ À O D U Y T Ừ
45. Câu 4: Tên một câu chuyện viết bằng chữ Nôm các em đã được học ở chương trình Ngữ Văn 6? (Gồm 9 chữ cái) T H Ạ C H S A N H
46. Câu 5: Thể thơ mà mỗi cặp gồm một câu sáu tiếng và một câu tám tiếng liên tiếp nhau gọi là gì? (Gồm 9 chữ cái) T H Ơ L Ụ C B Á T
47. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ 1. Học bài phần II – Bài 23. 2. Soạn bài 24 và làm bài tập trong vở bài tập.