Bài giảng môn Lịch sử khối 6 - Tiết 25, Bài 23: Những cuộc khởi nghĩa lớn trong các thế kỉ VII - IX

Nội dung text: Bài giảng môn Lịch sử khối 6 - Tiết 25, Bài 23: Những cuộc khởi nghĩa lớn trong các thế kỉ VII - IX

1. LỊCH SỬ 6
2. TIẾT 25: CÁC CUỘC ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP TIÊU BIỂU TỪ NĂM 40 ĐẾN THẾ KỈ IX Nội dung chính: Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu từ năm 40 đến thế kỉ IX Bảng thống kê các cuộc đấu tranh từ năm 40 đến thế kỉ IX.
3. 1. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) : * Nguyên nhân:
4. Dựa vào 4 câu thơ dưới, hãy nêu nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng ? “Một xin rửa sạch nước thù Hai xin đem lại nghiệp xưa họ Hùng. Ba kẻo oan ức lịng chồng, Bốn xin vẻn vẹn sở cơng lênh này.” (Thiên Nam ngữ lục)
5. 1. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) : * Nguyên nhân: - Do chính sách bĩc lột hà khắc của nhà Hán. - Trả thù cho chồng Trưng Trắc là Thi Sách.
6. 1. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) : * Diễn biến:
7. Lược đồ: Khởi nghĩa Hai Bà Trưng Bà Vĩnh Huy (Bắc Bà Thánh Thiên Ninh) (Bắc Ninh) Nàng Quốc (Gia Ơng Cai (Thanh Lâm – Hà Nội) Oai Hà Tây (Hà Nội) Ng. Tam Trinh (Hà nội) 3/40 Bà Lê Chân (Hải Phịng) Bà Lê Thị Hoa (Thanh Nơi Hai Bà Trưng khởi nghĩa : Hố) Hướng tấn cơng của quân ta: Nơi nghĩa quân ta dành thắng lợi: Đường rút chạy của quân giặc:
8. 1. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) : * Diễn biến: - Tháng 3 năm 40: Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa ở Hát Mơn (Hà Tây cũ) - Nghĩa quân làm chủ Mê Linh, tiến xuống Cổ Loa, Luy Lâu. - Thái thú Tơ Định bỏ trốn về nước.
9. 1. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) : * Kết quả: - Khởi nghĩa thắng lợi - Trưng Trắc lên làm vua, đĩng đơ ở Mê Linh, xây dựng chính quyền độc lập, tự chủ.
10. Tranh dân gian khởi nghĩa Hai Bà Trưng
11. 1. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) : * Ý nghĩa: - Mở đầu cho cuộc đấu tranh chống Bắc thuộc - Khẳng định khả năng, vai trị của phụ nữ trong đấu tranh.
12. “Trưng Trắc, Trưng Nhị là phụ nữ, hơ một tiếng mà các quận Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố cùng 65 thành ở Lĩnh ngoại đều hưởng ứng, việc dựng nước xưng vương dễ như trở bàn tay, cĩ thể thấy hình thế đất Việt ta đủ dựng được nghiệp bá vương.” Lê Văn Hưu (Nhà sử học thế kỉ XIII) Dưới ách thống trị của nhà Hán nhân dân ta sẵn sàng nổi dậy khởi nghĩa giành độc lập. Cuộc khởi nghĩa này đã cảnh báo thế lực phong kiến phương Bắc khơng thể cai trị nước ta vĩnh viễn được.
13. 2. Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân thành lập -Lý Bí ( 503-548),(Lý Bơn) - Quê: huyện Thái Bình - Lý Bí là người cĩ tài văn võ song tồn. Từ nhỏ, đã tỏ ra là một cậu bé thơng minh, tư chất khác người. - Lý Bí sớm làm thủ lĩnh một vùng, từng làm quan cho nhà Lương, nhưng rất bất bình với bọn quan lại đơ hộ tàn ác nên đã từ quan về chiêu mộ nhân dân nổi dậy khởi Lý Bí nghĩa (503-548)
14. 2. Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân (542 – 602): * Nguyên nhân: Chính sách cai trị của nhà Lương với nhà Hán Chính sách Nhà Hán Nhà Lương - Do chính sách thống cai trị trị tàn bạo của nhà Hành chính Chia nước ta thành 3 Chia lại nước ta thành : Lương. quận: Giao Chỉ, Cửu Giao Châu, Ái Châu, Chân, Nhật Nam Đức Châu, Lợi Châu, Minh Châu, Hồng Châu Sắp đặt Người Hán cai quản Chỉ cĩ tơn thất nhà quan lại cai tới cấp huyện Lương và một số dịng trị họ lớn mới được giao những chức vụ quan trọng. Kinh tế -Nộp các loại thuế - Đặt ra hàng trăm thứ (nhất là thuế sắt, thuế thuế (nhiều loại vụ lý) muối) - Bắt cống nạp nhiều sản -Cống nạp sản vật quý vật quý.
15. 2. Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân (542 – 602): * Diễn biến: Thái Bình Chú thích Nơi Lý Bí phất cờ khởi nghĩa Nơi Lý Bí giành thắng lợi Nơi giành chính quyền Hào kiệt hưởng ứng Quân ta tấn công Quân Lương tấn công Quân Lương tháo chạy Lược đồ khởi nghĩa Lý Bí
16. 2. Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân (542 – 602): * Diễn biến: - Mùa xuân năm 542, Lý Bí dựng cờ khởi nghĩa ở Thái Bình. Hào kiệt khắp nơi kéo về hưởng ứng. Thái Bình - Chưa đầy 3 tháng, nghĩa quân đã chiếm được hầu hết các Chú thích quận, huyện. Tiêu Tư bỏ chạy Nơi Lý Bí phất cờ khởi nghĩa về Trung Quốc. Nơi Lý Bí giành thắng lợi - Tháng 4 năm 542 và đầu Nơi giành chính quyền năm 543, nhà Lương hai lần Hào kiệt hưởng ứng đưa quân sang đàn áp, quân Quân ta tấn công ta chủ động tiến đánh địch. Quân Lương tấn công Quân Lương tháo chạy Lược đồ khởi nghĩa Lý Bí
17. 2. Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân (542 – 602): * Kết quả TỔ CHỨC BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÝ NAM ĐẾ - Giành thắng lợi. HỒNG ĐẾ * Nước Vạn Xuân: (Lý Nam Đế) - Mùa xuân năm 544, Lý Bí lên ngơi Hồng đế (Lý Nam Đế) THÁI PHĨ - Đặt tên nước là Vạn Xuân, xây (Triệu Túc) dựng kinh đơ ở vùng cửa sơng Tơ Lịch (Hà Nội), lập triều đình với hai ban văn, võ. BAN VĂN BAN VÕ * Ý nghĩa (Tinh Thiều) (Phạm Tu) - Thể hiện tinh thần, ý chí bất khuất, quật cường, của dân tộc ta. - Thành lập nhà nước độc lập tự chủ.
18. Đền thờ Lý Nam Đế tại làng Giang Xá, thị trấn Trạm Trơi, huyện Hoài Đức, Hà Nợi Phố Lý Nam Đế ở Hà Nội
19. Bảng thống kê các cuộc đấu tranh từ năm 40 đến thế kỉ IX: THỜI KHỞI LÃNH ĐẠO KẾT QUẢ GIAN ĐỊA BÀN Ý NGHĨA NGHĨA (năm) Trưng Hát Mơn, Mê 40 Hai Bà Thắng lợi, Trưng Trắc, Linh, Cổ Trưng Trắc lên ngơi vua Trưng Loa, Luy Lâu Nhị Triệu Phú Điền, lan Thất bại 248 Bà Triệu Thị khắp Giao Trinh Châu
20. Bảng thống kê các cuộc đấu tranh từ năm 40 đến thế kỉ IX: THỜI KHỞI LÃNH ĐẠO KẾT QUẢ GIAN ĐỊA BÀN Ý NGHĨA NGHĨA (năm) Trưng Hát Mơn, Mê 40 Hai Bà Thắng lợi, Trưng Trắc, Linh, Cổ Trưng Trắc lên ngơi vua Trưng Loa, Luy Lâu Nhị Triệu Phú Điền, lan Thất bại 248 Bà Triệu Thị khắp Giao Trinh Châu Thái Bình Thắng lợi, Lí Bí lên 542- Lý Bí Lý Nam (Sơn Tây) ngơi hồng đế, đặt 544 Đế tên nước là Vạn Xuân
21. Bảng thống kê các cuộc đấu tranh từ năm 40 đến thế kỉ IX: THỜI KHỞI LÃNH ĐẠO KẾT QUẢ GIAN ĐỊA BÀN Ý NGHĨA NGHĨA (năm) Dạ Trạch 548 - Triệu Triệu Thắng lợi, lên ngơi (Hưng 550 Quang Việt vua Phục Vương Yên), Long Biên
22. Triệu Quang Phục là con trai Triệu Túc, người vùng Chu Diên, là người cĩ cơng lớn trong cuộc khởi nghĩa được Lý Bí tin cậy. sau thất bại ở hồ Điển Triệt, Triệu Quang Phục được trao quyền chỉ huy cuộc kháng chiến chống lại quân Lương, Ơng cho quân lui về vùng Dạ Trạch ( Hưng Yên )
23. Bảng thống kê các cuộc đấu tranh từ năm 40 đến thế kỉ X: THỜI KHỞI LÃNH ĐẠO KẾT QUẢ GIAN ĐỊA BÀN Ý NGHĨA NGHĨA (năm) Dạ Trạch 548 - Triệu Triệu Thắng lợi, lên ngơi (Hưng 550 Quang Việt vua Phục Vương Yên), Long Biên 713 - Mai Mai Sa Nam, lan Thất bại 722 Thúc Hắc Đế khắp Giao Loan Châu
24. Mai Thúc Loan là người làng Mai Phụ (Thạch Hà - Hà Tĩnh). Sau này, ơng theo mẹ sống ở Ngọc Trừng (Nam Đàn - Nghệ An ). Từ nhỏ, Mai Thúc Loan đã phải kiếm củi, chăn trâu, cày ruộng cho nhà giàu. Ơng là người mạnh khỏe, da đen tĩc xoăn, rất khơi ngơ, tuấn tú, được mọi người quý mến. Cuối những năm 10 của thế kỷ VIII, cảnh nhân dân gánh vải rất khổ cực, Mai Thúc Loan trên đường đi gánh vải cống nộp, ơng kêu gọi mọi người bỏ về quê chuẩn bị nổi dậy khởi nghĩa.
25. Khởi nghĩa Mai Thúc Loan (đầu thế kỉ VIII) * Diễn biến: - Năm 722, cuộc khởi nghĩa bùng nổ ở Hoan Châu - Nhân dân Ái Châu, Diễn Châu nổi dậy hưởng ứng.
26. Khởi nghĩa Mai Thúc Loan - Nghĩa quân nhanh chĩng chiếm thành Hoan Châu. Mai Thúc Loan xưng đế (Mai Hắc Đế) và chọn Sa Nam làm căn cứ - Mai Hắc Đế liên kết với nhân dân khắp Giao Châu và Cham – pa tấn cơng thành Sa Nam Tống Bình - Năm 722, nhà Đường đem 10 vạn quân sang đàn áp.
27. Bảng thống kê các cuộc đấu tranh từ năm 40 đến thế kỉ IX: THỜI KHỞI LÃNH ĐẠO KẾT QUẢ GIAN ĐỊA BÀN Ý NGHĨA NGHĨA (năm) Dạ Trạch 548 - Triệu Triệu Thắng lợi, lên ngơi (Hưng 550 Quang Việt vua Phục Vương Yên), Long Biên Mai 722 Mai Sa Nam, lan Thất bại Thúc Hắc Đế khắp Giao Loan Châu Phùng 776 – Phùng Đường Hưng, Thất bại 791 Hưng Lâm, Phùng Hải
28. - Phùng Hưng quê ở Đường Lâm – Ba Vì (Hà Tây). Ơng là người rất khỏe cĩ sức vật nổi trâu, đánh được hổ ,lại giàu lịng thương người, hay giúp người nghèo khổ . Nên nhân dân ai cũng mến phục ơng Ban thờ Phùng Hưng (nơi đặt linh vị của ơng) tại đền thờ ở thơn Mơng Phụ, Đường Lâm
29. Khởi nghĩa Phùng Hưng (trong khoảng 776 – 791) * Diễn biến: - Khoảng năm 776, Phùng Hưng cùng em là Phùng Đường Lâm Hải tập hợp nghĩa quân khởi nghĩa ở Đường Lâm. - Nhân dân nổi dậy hưởng ứng và làm chủ vùng đất của mình - Phùng Hưng chiếm thành Tống Bình và sắp đặt việc cai trị.
30. Khởi nghĩa Phùng Hưng (trong khoảng 776 – 791) Năm 791 - Phùng Hưng mất, con là Phùng An lên thay. - Năm 791, nhà Đường đem quân sang đàn áp. Phùng An ra hàng.
31. Bảng thống kê các cuộc đấu tranh từ năm 40 đến thế kỉ IX: THỜI KHỞI LÃNH ĐẠO KẾT QUẢ GIAN ĐỊA BÀN Ý NGHĨA NGHĨA (năm) Trưng Hát Mơn, Mê Thể hiện 40 Hai Bà Thắng lợi, Trưng Trắc, Linh, Cổ tinh thần Trưng Trắc lên ngơi vua Trưng Loa, Luy Lâu đấu tranh Nhị bất khuất, Triệu Phú Điền, lan Thất bại ý chí 248 Bà Triệu Thị khắp Giao Trinh Châu quyết tâm giành lại Thái Bình Thắng lợi, Lí Bí lên 542 Lý Bí Lý Nam ngơi hồng đế, đặt độc lập Đế tên nước là Vạn của dân Xuân tộc ta.
32. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: - Học bài, làm bài tập. - Đọc trước bài: Nước Cham – pa từ thế kỉ II đến thế kỉ X.