Bài giảng môn Ngữ văn lớp 10 - Tuần 24: Đọc văn: Chuyện chức phán sư tản viên (Trích Truyền kì mạn lục - Nguyễn Dữ)

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn lớp 10 - Tuần 24: Đọc văn: Chuyện chức phán sư tản viên (Trích Truyền kì mạn lục - Nguyễn Dữ)

1. CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN Trích Truyền kì mạn lục-Nguyễn Dữ I.TÌM HIỂU CHUNG Em đã học tác phẩm nào của Nguyễn Dữ? Nêu vài nét về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm ấy?
2. 1. Tác giả: - Nguyễn Dữ (?-?), sống khoảng thế kỉ XVI - Quê: Thanh Miện - Hải Dương ngày nay - Xuất thân trong một gia đình khoa bảng - Bản thân: học giỏi, thi đỗ làm quan nhưng không bao lâu xin về ở ẩn.
3. 2.Truyền kì mạn lục -Thể loại: Truyền kì. Truyền kì là thể văn xuôi tự sự có nguồn gốc từ Trung Hoa, dùng yếu tố kì ảo làm phương thức nghệ thuật để phản ánh cuộc sống. Đặc điểm nổi bật của thể loại này là sự kết hợp giữa bút pháp kì ảo và hiện thực.
4. -Truyền kì mạn lục +Ra đời đầu TK XVI,Gồm 20 truyện viết bằng chữ Hán,kết hợp Tản văn(văn xuôi),biền văn(văn có đối) và thơ ca,cuối truyện có lời bình +Ghi chép tích cũ,câu chuyện dân gian và được tác giả tổ chức lại kết cấu,xây dựng nhân vật,tình tiết, gọt giũa ngôn từ sáng tạo thành truyện mới có giá trị
5. +Nhân vật chính:Người phụ nữ đức hạnh,khao khát hạnh phúc nhưng gặp bi kịch,bất hạnh;Người trí thức có tâm huyết,bất mãn với thời cuộc,không chịu trói mình vào vòng danh lợi chật hẹp +Tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo:Phản ánh hiện thực XH đương thời và thể hiện khát vọng về một XH yên bình con người sống nhân ái trong tình cảm yêu thương +Tác phẩm thể hiện tinh thần dân tộc +Giá trị nghệ thuật:Đánh dấu phát triển quan trọng của thể loại tự sự hình tượng trong văn học chữ Hán,nhân vật được khắc họa rõ nét, nhiều yếu tố kì ảo,cốt truyện kịch tính hấp dẫn
6. II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN 1.Đọc
7. 2. Tóm tắt Ngô Tử Văn, một kẻ sĩ nổi tiếng khảng khái, chính trực vốn không chịu được sự tác yêu quái của hồn một tên tướng bại trận nên đã đốt đền của hắn, trừ hại cho dân. Tên hung thần đe dọa Tử Văn và kiện chàng ở âm phủ. Tử Văn được thổ thần mách bảo về tung tích và tội ác của tên tướng giặc, đồng thời bày cho chàng cách đối phó với hắn. Tử Văn bị bắt giải xuống âm phủ. Đứng trước Diêm Vương, chàng đã không hề run sợ mà dũng cảm vạch trần mọi tội ác của tên hung thần. Có bằng chứng của thổ thần, mọi lời nói của Tử Văn được minh xác là sự thật. Cuối cùng công lý được thực thi: tên tướng giặc và bọn phán sự vô trách nhiệm bị trừng trị, thổ thần được phục chức, Tử Văn được sống lại. Tiếp sau đó nhờ thổ thần tiến cử Tử Văn được nhận chức phán sự đền Tản Viên chuyên trông coi việc xử án.
8. 3.Bố cục: 3 đoạn Đoạn 1: Từ đầu đến không cần gì cả => giới thiệu Tử Văn với hành động đốt đền. Đoạn 2: Tiếp theo đến không bệnh mà mất => Tử Văn đối đầu với hồn ma họ Thôi Đoạn 3: Đoạn còn lại =>Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên và lời bình của tác giả.
9. 4.Tim hieu van ban a. Nhân vật Ngô Tử Văn * Giới thiệu: -Ngô Tử Văn khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không chịu được, vẫn khen là một người cương trực”
10. : -Hành động đốt đền:Bách hộ họ Thôi “ hưng yêu tác quái”,Tử Văn không nhắm mắt làm ngơ,tắm gội sạch sẽ,khấn trời,đốt đền trừ hại cho dân. =>Tức giận trước cái ác hoành hành, quyết chống lại.
11. * Tử Văn gặp hồn ma Bách hộ họ Thôi Bách hộ họ Thôi Tử Văn -Khôi ngô,cao lớn,đội mũ trụ, -Mặc kệ,ngồi ngất ngưởng xưng cư sĩ,đòi trả đền tự nhiên -Lấy lí lẽ đạo Nho buộc tội, ->Thản nhiên,không run sợ Lấy oai linh quỷ thần hăm dọa ->Tự tin vào việc làm -Dọa đưa xuống Diêm Vương vì chính nghĩa ->Hung dữ và xảo quyệt
12. * Tử Văn gặp Thổ công Bách hộ họ Thôi Tử Văn -Thổ công cho biết họ Thôi -Không dao động cướp đền,mạo danh,dối thượng -Bất bình đế,đút lót thao túng quan cõi âm, -Không đồng tình với sự quấy dân,làm điều tàn ác cam chịu của Thổ công -Tìm hiểu về họ Thôi ->Bản chất tàn bạo;Tạo dựng -Nghe theo lời Thổ công thế lực ghê gớm ->Bình tĩnh,quyết đối đầu với hồn tướng giặc
13. * Tử Văn bị bắt xuống Minh ti Bách hộ họ Thôi Diêm Vương Tử Văn -Kiện,đổ tội TV ở Minh ti -Quát mắng TV, -Không khiếp sợ bênh họ Thôi -Kêu oan,xin phân xử -Đổi giọng nhân nghĩa Hòng lấp liếm -Cử người đến đền Tản Viên chứng thực -Bình tĩnh cứng cỏi -Bị nhốt vào ngục Cửu U -Trừng phạt họ Thôi -Đề nghị đến đền -Hài cốt tan tành Thưởng cho TV Tản Viên lấy chứng cứ -Được thưởng và đưa về ->Đấu tranh kiên trì Không khoan nhượng Và chiến thắng
14. *Tử Văn nhận chức phán sự:Xứng đáng để điều hành giữ gìn công lí,thực hiện được khát vọng->hình ảnh TV cuối truyện:vẻ đẹp bất tử ->chiến thắng của Tử Văn Niềm tin chính nghĩa thắng gian tà ->Tử văn là kẻ sĩ chân chính nước Việt: + Khảng khái,cương trực,dũng cảm đấu tranh đến cùng với cái ác để bảo vệ nhân dân,bảo vệ chính nghĩa,giữ công lí + Có tinh thần dân tộc qua diệt trừ hồn tên tướng giặc xâm lược , bảo vệ Thổ thần nước Việt.
15. b.Viên bại tướng họ Thôi -Sống:Xâm lược,gieo rắc bao tội ác; -Chết: cướp nhà, làm yêu quái,gây họa dân gian. ->Hiện thân của sự hung bạo,phơi bày hiện thực cái ác hoành hành”rễ ác mọc lan” c.Diêm Vương:Quan liêu,quan cõi âm tham lam nhân đút lót .->Thực trạng XH thối nát đương thời
16. III. TỔNG KẾT:
17. 1.Nội dung:Truyện đề cao người trí thức nước Việt với tinh thần khảng khái,cương trực,dám đấu tranh chống cái ác trừ hại cho dân;Thể hiện niềm tin công lí,chính nghĩa thắng gian tà 2.Nghệ thuật:Kể chuyện lôi cuốn,sử dụng yếu tố kì ảo,nhân vật được XD sắc nét,tình tiết và diễn biến truyện giàu kịch tính.
18. IV. CỦNG CỐ
19. -Tác phẩm thể hiện tinh thần nhân đạo và yêu nước - Qua câu chuyện, triết lí mang tư tưởng lập danh của nhà Nho được thể hiện sâu sắc “Người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau”
20. Câu 1: CHỌN PHƯƠNG ÁN ĐÚNG NHẤT Đặc điểm nổi bật của truyền kì? A. CỐT TRUYỆN MANG MÀU B. NHÂN VẬT XUẤT HIỆN THEO SẮC DÂN GIAN HOẶC DÃ SỬ HÀNG TRẠNG NHÂN VẬT C. SỰ KẾT HỢP GIỮA YẾU TỐ KÌ D. LỜI VĂN ĐAN XEN GIỮA VĂN VÀ YẾU TỐ THỰC XUÔI VÀ THƠ
21. Câu 2: “TRUYỀN KÌ MẠN LỤC” CỦA NGUYỄN DỮ GỒM BAO NHIÊU TRUYỆN? A. 12 B.20 C.18 D.22
22. Câu 3: TÊN PHIÊN ÂM CỦA “CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN” ? A. TẢN VIÊN TỪ PHÁN SỰ B. TẢN VIÊN TỪ PHÁN SỰ LỤC C. TẢN VIÊN PHÁN SỰ LỤC D. CHUYỆN PHÁN SỰ TỪ TỪ TẢN VIÊN
23. Câu 4: NỘI DUNG CHÍNH CỦA CHUYỆN “CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN”? A. CA NGỢI TINH THẦN KHẢNG KHÁI, CƯƠNG TRỰC, DÁM ĐẤU TRANH CHỐNG LẠI CÁI ÁC TRỪ HẠI CHO DÂN CỦA B. ĐỀ CAO VAI TRÒ CỦA THẦN LINH TRONG VIỆC CỨU GIÚP CON NGƯỜI C. BÀI HỌC NHÂN SINH VỀ CHÍNH - TÀ, THIỆN - ÁC D. CẢ A VÀ C ĐỀU ĐÚNG