Bài giảng môn Vật lí 12 - Bài 28: Tia X

Nội dung text: Bài giảng môn Vật lí 12 - Bài 28: Tia X

1. BÀI CŨ Câu 1: Đặc điểm nào sau đây là đặc điểm chung của tia hồng ngoại và tia tử ngoại? A. Biến điệu như sĩng điện từ cao tần. B. Bị nước và thủy tinh hấp thụ. C. Cĩ bản chất là sĩng điện từ. D. Làm phát quang một số chất.
2. BÀI CŨ Câu 2. Tia tử ngoại được phát ra rất mạnh từ nguồn nào sau đây? A. Lị sưởi điện. B. Lị vi sĩng. C. Hồ quang điện. D. Màn hình vơ tuyến.
3. BÀI CŨ Câu 3: Tác dụng nổi bật của tia hồng ngoại là: A.Tác dụng quang học. B.Tác dụng hĩa học (làm đen phim ảnh). C.Tác dụng quang điện. D.Tác dụng nhiệt.
4. Nhà Vật Lí người Đức (1845- 1923) Đã phát minh ra tia Rơnghen (cũng gọi là tia tia X). Giải thưởng Nobel 1901 W. C. Rơnghen
5. Đối âm cực - + Anốt Catốt Mỗi khi một chùm tia catơt – tức một TiaX chùm electron cĩ năng lượng lớn – đập vào một vật rắn thì vật đĩ phát ra tia X
6. 1. Cấu tạo ống Cu – lít - giơ: Ống thủy tinh chân khơng gồm: dây nung FF’ bằng vonfam (làm nguồn electron), và hai điện cực. - Catốt K: bằng kim loại, hình chỏm cầu. - Anốt A: bằng kim loại, cĩ khối lượng nguyên tử lớn, điểm nĩng chảy cao, và được làm nguội bằng dịng nước khi hoạt động.
7. Đối âm cực 2. Hoạt động: - + Catốt Anốt TiaX Đặt hiệu điện thế vài chục kilơvôn giữa anôt và catôt, các electron phát xạ ra từ catôt được tăng tốc trong điện trường mạnh đến đập vào đối anơt làm phát ra tia X.
8. Tia X là gì ? Tia X cĩ bản chất và những tính -TiachấtX (tia gì ?Rơnghen) là loại bức xạ khơng nhìn thấy cĩ bước sĩng ngắn hơn bước sĩng của tia tử ngoại (từ 10-11m đến 10-8m). - Trong khoảng 10-11m (Tia X cứng) đến 10-8m (tia X mềm). 1. Bản chất: - Cĩ sự đồng nhất về bản chất giữa tia X và tia tử ngoại là sĩng điện từ, chỉ khác ở chỗ tia X cĩ bước sĩng nhỏ hơn tia tử ngoại rất nhiều.
9. 2. Tính chất: a. Tia X cĩ khả năng đâm xuyên. Đi qua được các vật khơng trong suốt đối với ánh sáng như gỗ, giấy, kim loại ( Kim loại cĩ nguyên tử lượng lớn thì khĩ qua hơn). + Tia X cĩ bước sĩng càng ngắn thì khả năng đâm xuyên càng lớn. b. Làm đen kính ảnh. c. Làm phát quang một số chất. d. Làm ion hĩa khơng khí. e. Cĩ tác dụng sinh lý: Hủy diệt tế bào Dùng chữa trị ung thư nơng.
10. 2. Tính chất:
11. 2. Tính chất:
12. 2. Tính chất:
13. 3. Cơng dụng: - Trong y học: chiếu điện, chụp điện, chuẩn đốn, chữa bệnh ung thư, diệt khuẩn - Trong cơng nghiệp: kiểm tra sản phẩm. - Nghiên cứu cấu trúc vật chất. - Kiểm tra hành lí khách đi máy bay.
14. Nhìn thang sĩng điện từ cho nhận xét về ranh giới của chúng? Chúng cĩÁnhranh sánggiới khả kiếnrõ rệtốngkhơng Rơnghen ? Vật nóng Vật nóng trên 20000C Sự phân hủy Máy phát vô tuyến dưới 5000C hạt nhân Tia hồng Tia tử Tia Sóng vô tuyến ngoại ngoại Tia X gamma  (m) 102 1 10 - 2 10 - 4 10 - 6 10 - 8 10 - 10 10 - 12 m
15. Thang sĩng điện từ SĨNG VƠ TUYẾN λ > 10- 4m. MÁY PHÁT VƠ TUYẾN λ =10-3 m đến λ = 10-6 m HỒNG NGOẠI 0 (t mt 20000C -8 -11 Tia X λ =10 m đến λ = 10 m ống tia X -10 TIA GAMMA λ > 10 m λ(m) Phản ứng hạt nhân : phân rã , phĩng xạ
16. Thang sĩng điện từ : Các sĩng điện từ được sắp xếp theo thứ tự bước sĩng (hoặc tần số ) tăng dần hoặc giảm dần
17. Tia gamma, tia X, tia tử ngoại, ánh sáng thấy được, tia hồng ngoại và các sóng vô tuyến - Sóng vô tuyến, tia hồng ngoại, ánh sáng nhìn thấy, tiagiốngtử ngoạinhau, tiavàXkhác, tia gammanhau nhưđềuthếcĩ chungnào ?bản chất là sĩng điện từ chỉ khác nhau về tần số hay bước sĩng. → Nên cũng khác nhau về tính chất và tác dụng. Các sĩng này tạo thành một phổ liên tục gọi là thang sĩng điện từ. - Các bước sĩng dài dễ quan sát hiện tượng giao thoa. - Các bước sĩng ngắn cĩ khả năng đâm xuyên mạnh, gây ion hĩa khơng khí
18. Câu 1. Tia X là A. dịng hạt mang điện tích. B. sĩng điện từ cĩ bước sĩng rất ngắn.ngắn C. sĩng điện từ cĩ bước sĩng dài. D. Bức xạ nhìn thấy được.
19. Câu 2. Tính chất nào sau đây khơng là tính chất chung của tia X và tia tử ngoại ? AA cĩcĩ khảkhả năngnăng đâmđâm xuyênxuyên B. làm ion hĩa chất khí. C. làm phát quang một số chất. D. cĩ tác dụng lên kính ảnh.
20. Câu 3. Sắp xếp Đúng thứ tự của các tia theo sự giảm dần của bước sĩng trên thang sĩng điện từ A. Tia hồng ngọai , ánh sáng nhìn thấy , tia X, tia tử ngoại. B. Tia tử ngoại, ánh sáng nhìn thấy, tia X, tia hồng ngoại. C. Tia tử ngoại , tia hồng ngoại , ánh sáng nhìn thấy , tia X. DD Tia Tiahồng hồngngoại, ngoại,ánh ánhsáng sángnhìn nhìnthấy, thấy,tia tử tiangoại, tử tiangoại,X. tia X.