Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 22: Nhân hóa

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 22: Nhân hóa

1. NHÂN HÓA EmCácóc sựnhậnvậtxétnàogìđượcvề I. Nhân hóa là gì Cách dung từ như cácnótừi tớingữtrongtrên?khổ thơ 1. Ví dụ ( SGK trang 56) trêntrêgọin? làCágì?c sự vật ấy 2. Nhận xét “Ôngđược trờimiêu tả bằng + Sự vật: Trời, cây mía, kiến Mặcnhững áo giáptừ đenngữ, hành +Từ ngữ: Ông, mặc áo, ra trận, múa Ra độngtrận nào? gươm, hành quân Muôn nghìn cây mía - Làm cho thế giới loài vật, cây Múa gươm cối, đồ vật gần gũi với con Kiến người. Hành quân - Biểu thị những suy nghĩ, tình Đầy đường ”. cảm của con người. (Trần Đăng Khoa)  Nhân hóa 2
2. Cưng của chị, thương Hai cầu thủ tí hon. Mình cùng một đội nè!! này!. Chị em mình cùng Nhanh lên! Em không ăn kem. đủ sức nữa đâu anh.
3. NHÂN HÓA So sánh cách diễn ❖ Ví dụ I.1 đạt ở 2 ví dụ sau? Ví dụ I.2 1. Ông trời/ Mặc áo giáp đen/ 1. Bầu trời đầy mây đen. Ra trận 2. Muôn nghìn cây mía ngả 2. Muôn nghìn cây mía/ Múa nghiêng, lá bay phấp phới. gươm 3. Kiến/ Hành quân/ Đầy 3. Kiến bò đầy đường. đường Có dùng biÖn ph¸p tu tõ C¸ch diÔn ®¹t nh©n hãa b×nh thưêng 4
4. NHÂN HÓA ❖ Ví dụ I.1 ❖ VíCho dụ bi I.2ết 1. Ông trời/ Mặc áo giáp 1. Bầu trờicáđầych dimâyễn đen. đen/ Ra trận đạt nào hay 2. Muôn nghìn cây mía/ 2. Muôn hơnnghìn, sốngcây mía Múa gươm ngả nghiêng,động láhơnbay? phấp 3. Kiến/ Hành quân/ Đầy phới. Vì sao? đường 3. Kiến bò đầy đường. Sự vật, sự việc hiện lên sống động, gần gũi với Miêu tả, tường thuật con người. một cách khách quan. 5
5. NHÂN HÓA I. Nhân hóa là gì 1. Ví dụ ( SGK trang 56) Qua viÖc ph©n tÝch vÝ 2. Nhận xét dô, em hiÓu nh©n ho¸ lµ g×? T¸c dông của nhân - Nhân hóa : Gọi hoặc tả con hóa? vật, đồ vật , cây cối bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người. -Tác dụng: + Làm cho thế giới loài vật, đồ vật trở nên gần gũi với con người . + Biểu thị được suy nghĩ tình cảm của con người. 3. Kết luận ( Ghi nhớ SGK trang 57) 6
6. Quan sát và đặt câu có sử dụng phép nhân hóa miêu tả bức tranh Chó Lîn con thËt ®¸ng yªu !
7. Bµi tËp nhanh X¸c ®Þnh phÐp nh©n ho¸ trong ®o¹n v¨n: “ B¸c Tai ¬i, b¸c cã ®i víi chóng ch¸u ®Õn nhµ l·o MiÖng kh«ng? Chóng ch¸u ®Õn nãi cho l·o biÕt tõ nay chóng ch¸u kh«ng lµm cho l·o ¨n n÷a. Chóng ch¸u còng như b¸c, l©u nay vÊt v¶ nhiÒu råi, nay ph¶i nghØ ng¬i míi ®ưîc.”
8. NHÂN HÓA I. Nh©n ho¸ lµ g×? II. C¸c kiÓu nh©n ho¸: a. Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, 1, VÝ dô : (SGK-57) cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống 2. NhËn xÐt: với nhau, mỗi người một việc, không Miệng lão, ai tị ai cả. Tai,Trong các víbác, dụ sau, b. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của Mắt,những sự cô,vật nào quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại Chân, đã được nhâncậu hoá? bác. Tre giữ làng, giữ nước, Tay Tre giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Chống lại, xung c. Trâu ơi ta bảo trâu này phong, giữ Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta Trâu Ơi,ta bảo, ta.
9. VËy cã mÊy kiÓu Tõ ng÷ nh©n ho¸? Sù vËt Dïng tõ vèn MiÖng, tai, l·o, b¸c, c«, gäi ngưêi ®Ó a. m¾t, ch©n, tay cËu gäi sù vËt. chèng l¹i, xung b. Tre phong, gi÷ c. Tr©u ơi
10. NHÂN HÓA I. Nh©n ho¸ lµ g×? II. C¸c kiÓu nh©n ho¸: 1, VÝ dô : (SGK-57) 2. NhËn xÐt: 3. Kết luận ( Ghi nhớ SGK trang 58)
11. Dùng những từ ngữ Khái niệm vốn tả, hoặc gọi người để tả hoặc gọi vật. NHÂN HÓA Các kiểu nhân hóa Tác dụng 1. Dùng 2. Dùng những 3. Trò - gần gũi với con những vốn từ chỉ hoạt chuyện người; vốn từ động, tính chất xưng - biểu thị được gọi, tả của người để hô với người chỉ hoạt động, vật như những suy nghĩ, tình để gọi, tính chất của người cảm của con người. tả vật vật. 12
12. ĐÁP ÁN: ◼ Có con chim vành khuyên nhỏ. Dáng trông thật ngoan ngoãn quá. Gọi dạ bảo vâng. Lễ phép ngoan nhất nhà. Chim gặp bác chào mào, “chào bác!”. Chim gặp cô sơn ca , “ chào cô!”. Chim gặp anh chích choè, “ chào anh!”. Chim gặp chị sáo nâu, “chào chị!”. ◼ (Con chim vành khuyên – Hoàng Vân) TỪ NHÂN HÓA KIỂU NHÂN HÓA Bác, cô, anh, chị Dùng từ ngữ vốn gọi người để gọi vật Ngoan ngoãn, dạ, vâng, Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất lễ phép, chào, ngoan của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật Gọi, bảo Trò chuyện, xưng hô với vật như với người
13. NHÂN HÓA I. Nh©n ho¸ lµ g×? II. C¸c kiÓu nh©n ho¸: III. LuyÖn tËp: Bµi 1: SGK (Trang 58) Chỉ ra và nêu tác dụng của phép nhân hóa trong đoạn văn sau: BÕn c¶ng lóc nµo còng ®«ng vui. Tµu mÑ, tµu con ®Ëu ®Çy mÆt nưíc. Xe anh, xe em tÝu tÝt nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra. TÊt c¶ ®Òu bËn rén. - Đối tượng được nhân hóa: bến cảng, tàu, xe. - Các từ ngữ: đông vui, mẹ, con,anh, em, tíu tít, ra, bận rộn. Tác dụng: Gợi không khí lao động khẩn trương, phấn khởi của con người nơi bến cảng.
14. NHÂN HÓA Bài 2 SGK trang 58: Hãy so sánh cách diễn đạt dưới đây? §o¹n1 §o¹n 2 BÕn c¶ng lóc nµo còng BÕn c¶ng lóc nµo còng ®«ng vui. Tµu mÑ, tµu rÊt nhiÒu tµu xe. Tµu con ®Ëu ®Çy mÆt lín, tµu bÐ ®Ëu ®Çy nước. Xe anh, xe em mÆt nước. Xe to, xe tÝu tÝt nhËn hµng vÒ vµ nhá nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra. TÊt c¶ chë hµng ra. TÊt c¶ ®Òu bËn rén. ®Òu ho¹t ®éng liªn tôc. 15
15. NHÂN HÓA §o¹n a §o¹n b BÕn c¶ng lóc nµo còng ®«ng BÕn c¶ng lóc nµo còng rÊt vui. Tµu mÑ, tµu con ®Ëu ®Çy nhiÒu tµu xe. Tµu lín, tµu bÐ mÆt nước. Xe anh, xe em tÝu tÝt ®Ëu ®Çy mÆt nước. Xe to, xe nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra. nhá nhËn hµng vÒ vµ chë hµng TÊt c¶ ®Òu bËn rén. ra. TÊt c¶ ®Òu ho¹t ®éng liªn tôc. Sử dụng nghệ thuật nhân hóa Miêu tả một cách bình  Miêu tả sống động, người thường qua quan s¸t, ghi đọc dễ hình dung cảnh nhộn chÐp, tường thuËt mét c¸ch nhịp, bận rộn qua đó ta thấy kh¸ch quan cña người ngoµi được cảnh vật trở nờn gần gũi cuéc. với đời sống con người .
16. Bài 3 SGK Trang 58 Hai cách viết có gì khác nhau? Nên chọn cách viết mào cho văn biểu cảm và chọn cách nào cho văn bản thuyết minh? C¸ch 1 C¸ch 2 Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Trong các loại chổi, chổi rơm Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô vào loại đẹp nhất. Chổi đưược có chiếc váy vàng óng, không ai đẹp bằng. Áo của cô cũng bằng rơm thóc tết bằng rơm nếp vàng. Tay nếp vàng tưươi, được tết săn lại, chổi được tết săn lại thành sợi cuốn từng vòng quanh ngưười, trông và quấn quanh thành cuộn. cứ nhưư áo len vậy. (Vũ Duy Thông) Sử dụng phép nhân hoá cho Cung cấp cho ngưười đọc, ta thấy rõ tình cảm của người nghe những thông tin về chổi viết đối với chiếc chổi rơm  rơm  Nên chọn cách viết Nên dùng trong văn biểu cảm. này cho văn bản thuyết minh 17
17. Bài 4 SGK trang 59. Hãyb. Nước cho đầybiết vàphép nước nhân mớihóa thì trong cua mỗicá đoạncũng tấptrích nập dưới xuôi đây ngược, được tạothế ra bằnglà bao cách nhiêu nào cò, và sếu,tác dụngvạc, cốc,của nóle, nhưsâm thếcầm, nào? vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận a.đâu Núi caocũngchi lắmbay núicả ơivề vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày,Núi họche cãimặt cọtrời omchẳng bốnthấy gócngười đầm,thương có! khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu( vaoCa dao ngày) ngày bì bõmnúi lội ơi bùn tím cảTrò chân chuyện, mà vẫnxưng hếch hô vớimỏ, vật chẳng như đốiđược với miếng người nào. ( Tô Hoài ) ( cua, cá) tấp nập Từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính ( cò, sếu, vạc, le ) cãi cọ chất của của người để chỉ hoạt om sòm động, tính chất của vật. Anh (cò) Dùng từ vốn gọi người để gọi vật.
18. TRÒ CHƠI Ô CHỮ * NHÂN HOÁ 1 Đ O À N G I Ỏ I 2 P H Ó T Ừ 3 P H Â N T Ừ 4 B É C L I N 5 T Ả C Ả N H 6 L A O X A O 7 C Á T V À N G CâuCâu 75:: TênMột mộtthể loạiloạitậpvậtlàmliệuvănxâyđượcdựnghọccó ởtrùnglớp CâuCâuCâu 2: Từ316:: :MộtchuyênTácTênquygiảmột đitắccủa kèmvănmàvăn vàcậubản bổbản bésungcủaPhrăngSông ýtác nghĩanướckhônggiả choDuyCà thểđộngMau?đọcKhán từ và 16Câu?tiếng4với: Thủmộtđôthứnướckim loạiĐứcquý?là? 19 tínhđượctrong từ? khichươngthầy Hatrình-menNgữkiểmvăntra?- học kì II, lớp 6?
19. Trò chơi Lật tranh
20. Phó QuanNhânSoKiều3 Phươngkiểutừ:sát sánhhóa đã TrongThếLá văn tronglàDa mùatả cảnh,bạnvườnxuân ấy tàivẫy mịnmong nào chào như củaước người nhung.ngườiđã đếnbạn viết. nhỏ. được Tên của một nhân vật nữ chính trong truyện thể hiện rõ nhất? XácChỉCâungắn: địnhrõ văn phóCó“ phépBức có mấytừ sử tranhtutrong dụng kiểutừ có câucủa nhânphép trong vănem hóa?tu câugáitrên từ tôivănnào?? ” ?trên?
21. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ: 1. Xem lại nội dung đã học. 2. Học ghi nhớ 1+2 Sgk/57, 58. 3. Chuẩn bị bài mới: ẨN DỤ - Tập trung vào phần I: Ẩn dụ là gì và phần III: Luyện tập. 4. Dựa vào bức tranh trong phần trò chơi em hãy viết đoạn văn tả cảnh trong đó có sử dụng nghệ thuật nhân hóa. 22